Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
੫. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
5. Parinibbānasuttavaṇṇanā
੧੮੬. ਪਞ੍ਚਮੇ ਉਪવਤ੍ਤਨੇ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨੇਤਿ ਯਥੇવ ਹਿ ਕਦਮ੍ਬਨਦੀਤੀਰਤੋ ਰਾਜਮਾਤੁવਿਹਾਰਦ੍વਾਰੇਨ ਥੂਪਾਰਾਮਂ ਗਨ੍ਤਬ੍ਬਂ ਹੋਤਿ, ਏવਂ ਹਿਰਞ੍ਞવਤਿਕਾਯ ਨਾਮ ਨਦਿਯਾ ਪਾਰਿਮਤੀਰਤੋ ਸਾਲવਨਂ ਉਯ੍ਯਾਨਂ। ਯਥਾ ਅਨੁਰਾਧਪੁਰਸ੍ਸ ਥੂਪਾਰਾਮੋ, ਏવਂ ਤਂ ਕੁਸਿਨਾਰਾਯ ਹੋਤਿ। ਯਥਾ ਥੂਪਾਰਾਮਤੋ ਦਕ੍ਖਿਣਦ੍વਾਰੇਨ ਨਗਰਂ ਪવਿਸਨਮਗ੍ਗੋ ਪਾਚੀਨਮੁਖੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਨਿવਤ੍ਤਤਿ, ਏવਂ ਉਯ੍ਯਾਨਤੋ ਸਾਲਪਨ੍ਤਿ ਪਾਚੀਨਮੁਖਾ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਉਤ੍ਤਰੇਨ ਨਿવਤ੍ਤਾ। ਤਸ੍ਮਾ ਤਂ ‘‘ਉਪવਤ੍ਤਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਚ੍ਚਤਿ। ਤਸ੍ਮਿਂ ਉਪવਤ੍ਤਨੇ ਮਲ੍ਲਾਨਂ ਸਾਲવਨੇ। ਅਨ੍ਤਰੇਨ ਯਮਕਸਾਲਾਨਨ੍ਤਿ ਮੂਲਕ੍ਖਨ੍ਧવਿਟਪਪਤ੍ਤੇਹਿ ਅਞ੍ਞਮਞ੍ਞਂ ਸਂਸਿਬ੍ਬਿਤ੍વਾ ਠਿਤਸਾਲਾਨਂ ਅਨ੍ਤਰਿਕਾਯ। ਅਪ੍ਪਮਾਦੇਨ ਸਮ੍ਪਾਦੇਥਾਤਿ ਸਤਿਅવਿਪ੍ਪવਾਸੇਨ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਕਿਚ੍ਚਾਨਿ ਸਮ੍ਪਾਦਯਥ। ਇਤਿ ਭਗવਾ ਯਥਾ ਨਾਮ ਮਰਣਮਞ੍ਚੇ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਮਹਦ੍ਧਨੋ ਕੁਟੁਮ੍ਬਿਕੋ ਪੁਤ੍ਤਾਨਂ ਧਨਸਾਰਂ ਆਚਿਕ੍ਖੇਯ੍ਯ, ਏવਮੇવਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਮਞ੍ਚੇ ਨਿਪਨ੍ਨੋ ਪਞ੍ਚਚਤ੍ਤਾਲੀਸ વਸ੍ਸਾਨਿ ਦਿਨ੍ਨਂ ਓવਾਦਂ ਸਬ੍ਬਂ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਅਪ੍ਪਮਾਦਪਦੇਯੇવ ਪਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਅਭਾਸਿ। ਅਯਂ ਤਥਾਗਤਸ੍ਸ ਪਚ੍ਛਿਮਾ વਾਚਾਤਿ ਇਦਂ ਪਨ ਸਙ੍ਗੀਤਿਕਾਰਾਨਂ વਚਨਂ।
186. Pañcame upavattane mallānaṃ sālavaneti yatheva hi kadambanadītīrato rājamātuvihāradvārena thūpārāmaṃ gantabbaṃ hoti, evaṃ hiraññavatikāya nāma nadiyā pārimatīrato sālavanaṃ uyyānaṃ. Yathā anurādhapurassa thūpārāmo, evaṃ taṃ kusinārāya hoti. Yathā thūpārāmato dakkhiṇadvārena nagaraṃ pavisanamaggo pācīnamukho gantvā uttarena nivattati, evaṃ uyyānato sālapanti pācīnamukhā gantvā uttarena nivattā. Tasmā taṃ ‘‘upavattana’’nti vuccati. Tasmiṃ upavattane mallānaṃ sālavane. Antarenayamakasālānanti mūlakkhandhaviṭapapattehi aññamaññaṃ saṃsibbitvā ṭhitasālānaṃ antarikāya. Appamādena sampādethāti satiavippavāsena kattabbakiccāni sampādayatha. Iti bhagavā yathā nāma maraṇamañce nipanno mahaddhano kuṭumbiko puttānaṃ dhanasāraṃ ācikkheyya, evamevaṃ parinibbānamañce nipanno pañcacattālīsa vassāni dinnaṃ ovādaṃ sabbaṃ ekasmiṃ appamādapadeyeva pakkhipitvā abhāsi. Ayaṃ tathāgatassa pacchimā vācāti idaṃ pana saṅgītikārānaṃ vacanaṃ.
ਇਤੋ ਪਰਂ ਯਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਪਰਿਕਮ੍ਮਂ ਕਤ੍વਾ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਤਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ, ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਪਠਮਂ ਝਾਨਨ੍ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਤ੍ਥ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੇ ਭਗવਤਿ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸਾਨਂ ਅਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਂ ਦਿਸ੍વਾ, ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਸਤ੍ਥਾ’’ਤਿ ਸਞ੍ਞਾਯ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾ ਏਕਪ੍ਪਹਾਰੇਨ વਿਰવਿਂਸੁ, ਆਨਨ੍ਦਤ੍ਥੇਰੋਪਿ – ‘‘ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ ਨੁ ਖੋ, ਭਨ੍ਤੇ, ਅਨੁਰੁਦ੍ਧ ਭਗવਾ’’ਤਿ ਥੇਰਂ ਪੁਚ੍ਛਿ। ਥੇਰੋ ‘‘ਨ ਖੋ, ਆવੁਸੋ ਆਨਨ੍ਦ, ਤਥਾਗਤੋ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ, ਅਪਿਚ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ’’ਤਿ ਆਹ। ਕਥਂ ਪਨ ਸੋ ਅਞ੍ਞਾਸਿ? ਥੇਰੋ ਕਿਰ ਸਤ੍ਥਾਰਾ ਸਦ੍ਧਿਂਯੇવ ਤਂ ਤਂ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਨ੍ਤੋ ਯਾવ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨવੁਟ੍ਠਾਨਂ, ਤਾવ ਗਨ੍ਤ੍વਾ, ‘‘ਇਦਾਨਿ ਭਗવਾ ਨਿਰੋਧਂ ਸਮਾਪਨ੍ਨੋ, ਅਨ੍ਤੋਨਿਰੋਧੇ ਚ ਕਾਲਂਕਿਰਿਯਾ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀ’’ਤਿ ਅਞ੍ਞਾਸਿ।
Ito paraṃ yaṃ parinibbānaparikammaṃ katvā bhagavā parinibbuto, taṃ dassetuṃ, atha kho bhagavā paṭhamaṃ jhānantiādi vuttaṃ. Tattha saññāvedayitanirodhaṃ samāpanne bhagavati assāsapassāsānaṃ appavattiṃ disvā, ‘‘parinibbuto satthā’’ti saññāya devamanussā ekappahārena viraviṃsu, ānandattheropi – ‘‘parinibbuto nu kho, bhante, anuruddha bhagavā’’ti theraṃ pucchi. Thero ‘‘na kho, āvuso ānanda, tathāgato parinibbuto, apica saññāvedayitanirodhaṃ samāpanno’’ti āha. Kathaṃ pana so aññāsi? Thero kira satthārā saddhiṃyeva taṃ taṃ samāpattiṃ samāpajjanto yāva nevasaññānāsaññāyatanavuṭṭhānaṃ, tāva gantvā, ‘‘idāni bhagavā nirodhaṃ samāpanno, antonirodhe ca kālaṃkiriyā nāma natthī’’ti aññāsi.
ਅਥ ਖੋ ਭਗવਾ ਸਞ੍ਞਾવੇਦਯਿਤਨਿਰੋਧਸਮਾਪਤ੍ਤਿਤੋ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਨੇવਸਞ੍ਞਾਨਾਸਞ੍ਞਾਯਤਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ…ਪੇ॰… ਤਤਿਯਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਭਗવਾ ਚਤੁવੀਸਤਿਯਾ ਠਾਨੇਸੁ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ, ਤੇਰਸਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਤਥਾ ਤਤਿਯਂ… ਪਨ੍ਨਰਸਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ। ਕਥਂ? ਦਸਸੁ ਅਸੁਭੇਸੁ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰੇ ਅਟ੍ਠਸੁ ਕਸਿਣੇਸੁ ਮੇਤ੍ਤਾਕਰੁਣਾਮੁਦਿਤੇਸੁ ਆਨਾਪਾਨੇ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਕਾਸੇਤਿ ਇਮੇਸੁ ਤਾવ ਚਤੁવੀਸਤਿਯਾ ਠਾਨੇਸੁ ਪਠਮਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ। ਠਪੇਤ੍વਾ ਪਨ ਦ੍વਤ੍ਤਿਂਸਾਕਾਰਞ੍ਚ ਦਸ ਚ ਅਸੁਭਾਨਿ ਸੇਸੇਸੁ ਤੇਰਸਸੁ ਦੁਤਿਯਂ ਝਾਨਂ… ਤੇਸੁਯੇવ ਤਤਿਯਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ। ਅਟ੍ਠਸੁ ਪਨ ਕਸਿਣੇਸੁ ਉਪੇਕ੍ਖਾਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰੇ ਆਨਾਪਾਨੇ ਪਰਿਚ੍ਛੇਦਾਕਾਸੇ ਚਤੂਸੁ ਅਰੂਪੇਸੂਤਿ ਇਮੇਸੁ ਪਨ੍ਨਰਸਸੁ ਠਾਨੇਸੁ ਚਤੁਤ੍ਥਂ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿ। ਅਯਮ੍ਪਿ ਚ ਸਙ੍ਖੇਪਕਥਾવ। ਨਿਬ੍ਬਾਨਪੁਰਂ ਪવਿਸਨ੍ਤੋ ਪਨ ਭਗવਾ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸਾਮਿ ਸਬ੍ਬਾਪਿ ਚਤੁવੀਸਤਿਕੋਟਿਸਤਸਹਸ੍ਸਸਙ੍ਖਾ ਸਮਾਪਤ੍ਤਿਯੋ ਪવਿਸਿਤ੍વਾ વਿਦੇਸਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤੋ ਞਾਤਿਜਨਂ ਆਲਿਙ੍ਗੇਤ੍વਾ વਿਯ ਸਬ੍ਬਸਮਾਪਤ੍ਤਿਸੁਖਂ ਅਨੁਭવਿਤ੍વਾ ਪવਿਟ੍ਠੋ।
Atha kho bhagavā saññāvedayitanirodhasamāpattito vuṭṭhahitvā nevasaññānāsaññāyatanaṃ samāpajji…pe… tatiyajjhānā vuṭṭhahitvā catutthaṃ jhānaṃ samāpajjīti ettha pana bhagavā catuvīsatiyā ṭhānesu paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajji, terasasu ṭhānesu dutiyaṃ jhānaṃ… tathā tatiyaṃ… pannarasasu ṭhānesu catutthaṃ jhānaṃ samāpajji. Kathaṃ? Dasasu asubhesu dvattiṃsākāre aṭṭhasu kasiṇesu mettākaruṇāmuditesu ānāpāne paricchedākāseti imesu tāva catuvīsatiyā ṭhānesu paṭhamaṃ jhānaṃ samāpajji. Ṭhapetvā pana dvattiṃsākārañca dasa ca asubhāni sesesu terasasu dutiyaṃ jhānaṃ… tesuyeva tatiyaṃ jhānaṃ samāpajji. Aṭṭhasu pana kasiṇesu upekkhābrahmavihāre ānāpāne paricchedākāse catūsu arūpesūti imesu pannarasasu ṭhānesu catutthaṃ jhānaṃ samāpajji. Ayampi ca saṅkhepakathāva. Nibbānapuraṃ pavisanto pana bhagavā dhammassāmi sabbāpi catuvīsatikoṭisatasahassasaṅkhā samāpattiyo pavisitvā videsaṃ gacchanto ñātijanaṃ āliṅgetvā viya sabbasamāpattisukhaṃ anubhavitvā paviṭṭho.
ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾ ਭਗવਾ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਚ ਝਾਨਸਮਨਨ੍ਤਰਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਸਮਨਨ੍ਤਰਨ੍ਤਿ, ਦ੍વੇ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨਿ। ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਾਯ ਭવਙ੍ਗਂ ਓਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਝਾਨਸਮਨਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ, ਚਤੁਤ੍ਥਜ੍ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਭવਙ੍ਗਂ ਓਤਿਣ੍ਣਸ੍ਸ ਤਤ੍ਥੇવ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਣਸਮਨਨ੍ਤਰਂ ਨਾਮ। ਇਮਾਨਿ ਦ੍વੇਪਿ ਸਮਨਨ੍ਤਰਾਨੇવ। ਭਗવਾ ਪਨ ਝਾਨਂ ਸਮਾਪਜ੍ਜਿਤ੍વਾ ਝਾਨਾ વੁਟ੍ਠਾਯ ਝਾਨਙ੍ਗਾਨਿ ਪਚ੍ਚવੇਕ੍ਖਿਤ੍વਾ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤੇਨ ਅਬ੍ਯਾਕਤੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਯਿ। ਯੇ ਹਿ ਕੇਚਿ ਬੁਦ੍ਧਾ વਾ ਪਚ੍ਚੇਕਬੁਦ੍ਧਾ વਾ ਅਰਿਯਸਾવਕਾ વਾ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਕੁਨ੍ਥਕਿਪਿਲ੍ਲਿਕਂ ਉਪਾਦਾਯ ਸਬ੍ਬੇ ਭવਙ੍ਗਚਿਤ੍ਤੇਨੇવ ਅਬ੍ਯਾਕਤੇਨ ਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚੇਨ ਕਾਲਂ ਕਰੋਨ੍ਤਿ।
Catutthajjhānā vuṭṭhahitvā samanantarā bhagavā parinibbāyīti ettha ca jhānasamanantaraṃ paccavekkhaṇasamanantaranti, dve samanantarāni. Catutthajjhānā vuṭṭhāya bhavaṅgaṃ otiṇṇassa tattheva parinibbānaṃ jhānasamanantaraṃ nāma, catutthajjhānā vuṭṭhahitvā puna jhānaṅgāni paccavekkhitvā bhavaṅgaṃ otiṇṇassa tattheva parinibbānaṃ paccavekkhaṇasamanantaraṃ nāma. Imāni dvepi samanantarāneva. Bhagavā pana jhānaṃ samāpajjitvā jhānā vuṭṭhāya jhānaṅgāni paccavekkhitvā bhavaṅgacittena abyākatena dukkhasaccena parinibbāyi. Ye hi keci buddhā vā paccekabuddhā vā ariyasāvakā vā antamaso kunthakipillikaṃ upādāya sabbe bhavaṅgacitteneva abyākatena dukkhasaccena kālaṃ karonti.
ਭੂਤਾਤਿ ਸਤ੍ਤਾ। ਅਪ੍ਪਟਿਪੁਗ੍ਗਲੋਤਿ ਪਟਿਭਾਗਪੁਗ੍ਗਲવਿਰਹਿਤੋ। ਬਲਪ੍ਪਤ੍ਤੋਤਿ ਦਸવਿਧਂ ਞਾਣਬਲਂ ਪਤ੍ਤੋ। ਉਪ੍ਪਾਦવਯਧਮ੍ਮਿਨੋਤਿ ਉਪ੍ਪਾਦવਯਸਭਾવਾ। ਤੇਸਂ વੂਪਸਮੋਤਿ ਤੇਸਂ ਸਙ੍ਖਾਰਾਨਂ વੂਪਸਮੋ। ਸੁਖੋਤਿ ਅਸਙ੍ਖਤਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਮੇવ ਸੁਖਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਤਦਾਸੀਤਿ ‘‘ਸਹ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਾ ਮਹਾਭੂਮਿਚਾਲੋ ਅਹੋਸੀ’’ਤਿ ਏવਂ ਮਹਾਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੨੦) વੁਤ੍ਤਂ ਭੂਮਿਚਾਲਂ ਸਨ੍ਧਾਯਾਹ। ਸੋ ਹਿ ਲੋਮਹਂਸਨਕੋ ਚ ਭਿਂਸਨਕੋ ਚ ਆਸਿ। ਸਬ੍ਬਾਕਾਰવਰੂਪੇਤੇਤਿ ਸਬ੍ਬਾਕਾਰવਰਗੁਣੂਪੇਤੇ। ਨਾਹੁ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੋਤਿ ਨ ਜਾਤੋ ਅਸ੍ਸਾਸਪਸ੍ਸਾਸੋ। ਅਨੇਜੋਤਿ ਤਣ੍ਹਾਸਙ੍ਖਾਤਾਯ ਏਜਾਯ ਅਭਾવੇਨ ਅਨੇਜੋ। ਸਨ੍ਤਿਮਾਰਬ੍ਭਾਤਿ ਅਨੁਪਾਦਿਸੇਸਂ ਨਿਬ੍ਬਾਨਂ ਆਰਬ੍ਭ ਪਟਿਚ੍ਚ ਸਨ੍ਧਾਯ। ਚਕ੍ਖੁਮਾਤਿ ਪਞ੍ਚਹਿ ਚਕ੍ਖੂਹਿ ਚਕ੍ਖੁਮਾ। ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋਤਿ ਖਨ੍ਧਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨੇਨ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬੁਤੋ। ਅਸਲ੍ਲੀਨੇਨਾਤਿ ਅਨਲ੍ਲੀਨੇਨ ਅਸਙ੍ਕੁਟਿਤੇਨ ਸੁવਿਕਸਿਤੇਨੇવ ਚਿਤ੍ਤੇਨ। વੇਦਨਂ ਅਜ੍ਝવਾਸਯੀਤਿ વੇਦਨਂ ਅਧਿવਾਸੇਸਿ, ਨ વੇਦਨਾਨੁવਤ੍ਤੀ ਹੁਤ੍વਾ ਇਤੋ ਚਿਤੋ ਸਮ੍ਪਰਿવਤ੍ਤਿ। વਿਮੋਕ੍ਖੋਤਿ ਕੇਨਚਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਅਨਾવਰਣવਿਮੋਕ੍ਖੋ ਸਬ੍ਬਸੋ ਅਪਞ੍ਞਤ੍ਤਿਭਾવੂਪਗਮੋ ਪਜ੍ਜੋਤਨਿਬ੍ਬਾਨਸਦਿਸੋ ਜਾਤੋਤਿ। ਪਞ੍ਚਮਂ।
Bhūtāti sattā. Appaṭipuggaloti paṭibhāgapuggalavirahito. Balappattoti dasavidhaṃ ñāṇabalaṃ patto. Uppādavayadhamminoti uppādavayasabhāvā. Tesaṃ vūpasamoti tesaṃ saṅkhārānaṃ vūpasamo. Sukhoti asaṅkhataṃ nibbānameva sukhanti attho. Tadāsīti ‘‘saha parinibbānā mahābhūmicālo ahosī’’ti evaṃ mahāparinibbāne (dī. ni. 2.220) vuttaṃ bhūmicālaṃ sandhāyāha. So hi lomahaṃsanako ca bhiṃsanako ca āsi. Sabbākāravarūpeteti sabbākāravaraguṇūpete. Nāhu assāsapassāsoti na jāto assāsapassāso. Anejoti taṇhāsaṅkhātāya ejāya abhāvena anejo. Santimārabbhāti anupādisesaṃ nibbānaṃ ārabbha paṭicca sandhāya. Cakkhumāti pañcahi cakkhūhi cakkhumā. Parinibbutoti khandhaparinibbānena parinibbuto. Asallīnenāti anallīnena asaṅkuṭitena suvikasiteneva cittena. Vedanaṃ ajjhavāsayīti vedanaṃ adhivāsesi, na vedanānuvattī hutvā ito cito samparivatti. Vimokkhoti kenaci dhammena anāvaraṇavimokkho sabbaso apaññattibhāvūpagamo pajjotanibbānasadiso jātoti. Pañcamaṃ.
ਦੁਤਿਯੋ વਗ੍ਗੋ।
Dutiyo vaggo.
ਇਤਿ ਸਾਰਤ੍ਥਪ੍ਪਕਾਸਿਨਿਯਾ
Iti sāratthappakāsiniyā
ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ-ਅਟ੍ਠਕਥਾਯ
Saṃyuttanikāya-aṭṭhakathāya
ਬ੍ਰਹ੍ਮਸਂਯੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Brahmasaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੫. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤਂ • 5. Parinibbānasuttaṃ
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ੫. ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਨਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 5. Parinibbānasuttavaṇṇanā