| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៩. បរិសាសុត្តវណ្ណនា
9. Parisāsuttavaṇṇanā
៦៩. នវមេ ខត្តិយបរិសាតិ ខត្តិយានំ បរិសានំ សន្និបាតោ សមាគមោ។ ឯស នយោ សព្ពត្ថ។ អនេកសតំ ខត្តិយបរិសន្តិ ពិម្ពិសារសមាគម-ញាតិសមាគម-លិច្ឆវិសមាគមាទិសទិសំ, អញ្ញេសុ ចក្កវាឡេសុបិ លព្ភតេវ។ សល្លបិតបុព្ពន្តិ អាលាបសល្លាបោ កតបុព្ពោ។ សាកច្ឆាតិ ធម្មសាកច្ឆាបិ សមាបជ្ជិតបុព្ពា។ យាទិសកោ តេសំ វណ្ណោតិ តេ ឱទាតាបិ ហោន្តិ កាឡាបិ មង្គុរច្ឆវីបិ, សត្ថា សុវណ្ណវណ្ណោ។ ឥទំ បន សណ្ឋានំ បដិច្ច កថិតំ។ សណ្ឋានម្បិ ច កេវលំ តេសំ បញ្ញាយតិយេវ។ ន បន ភគវា មិលក្ខសទិសោ ហោតិ, នាបិ អាមុត្តមណិកុណ្ឌលោ, ពុទ្ធវេសេនេវ និសីទតិ។ តេបិ អត្តនោ សមានសណ្ឋានមេវ បស្សន្តិ។ យាទិសកោ តេសំ សរោតិ តេ ឆិន្នស្សរាបិ ហោន្តិ គគ្គស្សរាបិ កាកស្សរាបិ, សត្ថា ព្រហ្មស្សរោវ។ ឥទំ បន ភាសន្តរំ សន្ធាយ កថិតំ។ សចេបិ ហិ សត្ថា រាជាសនេ និសិន្នោ កថេតិ, ‘‘អជ្ជ រាជា មធុរេន កថេតី’’តិ នេសំ ហោតិ។ កថេត្វា បក្កន្តេ បន ភគវតិ បុន រាជានំ អាគតំ ទិស្វា ‘‘កោ នុ ខោ អយ’’ន្តិ វីមំសា ឧប្បជ្ជតិ។ តត្ថ កោ នុ ខោ អយន្តិ ‘‘ឥមស្មិំ ឋានេ ឥទានេវ មាគធភាសាយ សីហឡភាសាយ មធុរេន អាការេន កថេន្តោ កោ នុ ខោ អយំ អន្តរហិតោ, កិំ ទេវោ ឧទាហុ មនុស្សោ’’តិ ឯវំ វីមំសន្តាបិ ន ជានន្តីតិ អត្ថោ។ កិមត្ថំ បនេវំ អជានន្តានំ ធម្មំ ទេសេតីតិ? វាសនត្ថាយ។ ឯវំ សុតោបិ ហិ ធម្មោ អនាគតេ បច្ចយោ ហោតីតិ អនាគតំ បដិច្ច ទេសេតិ។ អនេកសតំ ព្រាហ្មណបរិសន្តិអាទិនំ សោណទណ្ឌសមាគមាទិវសេន ចេវ អញ្ញចក្កវាឡវសេន ច សម្ភវោ វេទិតព្ពោ។
69. Navame khattiyaparisāti khattiyānaṃ parisānaṃ sannipāto samāgamo. Esa nayo sabbattha. Anekasataṃ khattiyaparisanti bimbisārasamāgama-ñātisamāgama-licchavisamāgamādisadisaṃ, aññesu cakkavāḷesupi labbhateva. Sallapitapubbanti ālāpasallāpo katapubbo. Sākacchāti dhammasākacchāpi samāpajjitapubbā. Yādisako tesaṃ vaṇṇoti te odātāpi honti kāḷāpi maṅguracchavīpi, satthā suvaṇṇavaṇṇo. Idaṃ pana saṇṭhānaṃ paṭicca kathitaṃ. Saṇṭhānampi ca kevalaṃ tesaṃ paññāyatiyeva. Na pana bhagavā milakkhasadiso hoti, nāpi āmuttamaṇikuṇḍalo, buddhaveseneva nisīdati. Tepi attano samānasaṇṭhānameva passanti. Yādisako tesaṃ saroti te chinnassarāpi honti gaggassarāpi kākassarāpi, satthā brahmassarova. Idaṃ pana bhāsantaraṃ sandhāya kathitaṃ. Sacepi hi satthā rājāsane nisinno katheti, ‘‘ajja rājā madhurena kathetī’’ti nesaṃ hoti. Kathetvā pakkante pana bhagavati puna rājānaṃ āgataṃ disvā ‘‘ko nu kho aya’’nti vīmaṃsā uppajjati. Tattha ko nu kho ayanti ‘‘imasmiṃ ṭhāne idāneva māgadhabhāsāya sīhaḷabhāsāya madhurena ākārena kathento ko nu kho ayaṃ antarahito, kiṃ devo udāhu manusso’’ti evaṃ vīmaṃsantāpi na jānantīti attho. Kimatthaṃ panevaṃ ajānantānaṃ dhammaṃ desetīti? Vāsanatthāya. Evaṃ sutopi hi dhammo anāgate paccayo hotīti anāgataṃ paṭicca deseti. Anekasataṃ brāhmaṇaparisantiādinaṃ soṇadaṇḍasamāgamādivasena ceva aññacakkavāḷavasena ca sambhavo veditabbo.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ៩. បរិសាសុត្តំ • 9. Parisāsuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ៩. បរិសាសុត្តវណ្ណនា • 9. Parisāsuttavaṇṇanā
