Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
၉. ပရိသာသုတ္တဝဏ္ဏနာ
9. Parisāsuttavaṇṇanā
၆၉. နဝမေ ခတ္တိယပရိသာတိ ခတ္တိယာနံ ပရိသာနံ သန္နိပာတော သမာဂမော။ ဧသ နယော သဗ္ဗတ္ထ။ အနေကသတံ ခတ္တိယပရိသန္တိ ဗိမ္ဗိသာရသမာဂမ-ဉာတိသမာဂမ-လိစ္ဆဝိသမာဂမာဒိသဒိသံ, အညေသု စက္ကဝာဠေသုပိ လဗ္ဘတေဝ။ သလ္လပိတပုဗ္ဗန္တိ အာလာပသလ္လာပော ကတပုဗ္ဗော။ သာကစ္ဆာတိ ဓမ္မသာကစ္ဆာပိ သမာပဇ္ဇိတပုဗ္ဗာ။ ယာဒိသကော တေသံ ဝဏ္ဏောတိ တေ ဩဒာတာပိ ဟောန္တိ ကာဠာပိ မင္ဂုရစ္ဆဝီပိ, သတ္ထာ သုဝဏ္ဏဝဏ္ဏော။ ဣဒံ ပန သဏ္ဌာနံ ပဋိစ္စ ကထိတံ။ သဏ္ဌာနမ္ပိ စ ကေဝလံ တေသံ ပညာယတိယေဝ။ န ပန ဘဂဝာ မိလက္ခသဒိသော ဟောတိ, နာပိ အာမုတ္တမဏိကုဏ္ဍလော, ဗုဒ္ဓဝေသေနေဝ နိသီဒတိ။ တေပိ အတ္တနော သမာနသဏ္ဌာနမေဝ ပသ္သန္တိ။ ယာဒိသကော တေသံ သရောတိ တေ ဆိန္နသ္သရာပိ ဟောန္တိ ဂဂ္ဂသ္သရာပိ ကာကသ္သရာပိ, သတ္ထာ ဗ္ရဟ္မသ္သရောဝ။ ဣဒံ ပန ဘာသန္တရံ သန္ဓာယ ကထိတံ။ သစေပိ ဟိ သတ္ထာ ရာဇာသနေ နိသိန္နော ကထေတိ, ‘‘အဇ္ဇ ရာဇာ မဓုရေန ကထေတီ’’တိ နေသံ ဟောတိ။ ကထေတ္ဝာ ပက္ကန္တေ ပန ဘဂဝတိ ပုန ရာဇာနံ အာဂတံ ဒိသ္ဝာ ‘‘ကော နု ခော အယ’’န္တိ ဝီမံသာ ဥပ္ပဇ္ဇတိ။ တတ္ထ ကော နု ခော အယန္တိ ‘‘ဣမသ္မိံ ဌာနေ ဣဒာနေဝ မာဂဓဘာသာယ သီဟဠဘာသာယ မဓုရေန အာကာရေန ကထေန္တော ကော နု ခော အယံ အန္တရဟိတော, ကိံ ဒေဝော ဥဒာဟု မနုသ္သော’’တိ ဧဝံ ဝီမံသန္တာပိ န ဇာနန္တီတိ အတ္ထော။ ကိမတ္ထံ ပနေဝံ အဇာနန္တာနံ ဓမ္မံ ဒေသေတီတိ? ဝာသနတ္ထာယ။ ဧဝံ သုတောပိ ဟိ ဓမ္မော အနာဂတေ ပစ္စယော ဟောတီတိ အနာဂတံ ပဋိစ္စ ဒေသေတိ။ အနေကသတံ ဗ္ရာဟ္မဏပရိသန္တိအာဒိနံ သောဏဒဏ္ဍသမာဂမာဒိဝသေန စေဝ အညစက္ကဝာဠဝသေန စ သမ္ဘဝော ဝေဒိတဗ္ဗော။
69. Navame khattiyaparisāti khattiyānaṃ parisānaṃ sannipāto samāgamo. Esa nayo sabbattha. Anekasataṃ khattiyaparisanti bimbisārasamāgama-ñātisamāgama-licchavisamāgamādisadisaṃ, aññesu cakkavāḷesupi labbhateva. Sallapitapubbanti ālāpasallāpo katapubbo. Sākacchāti dhammasākacchāpi samāpajjitapubbā. Yādisako tesaṃ vaṇṇoti te odātāpi honti kāḷāpi maṅguracchavīpi, satthā suvaṇṇavaṇṇo. Idaṃ pana saṇṭhānaṃ paṭicca kathitaṃ. Saṇṭhānampi ca kevalaṃ tesaṃ paññāyatiyeva. Na pana bhagavā milakkhasadiso hoti, nāpi āmuttamaṇikuṇḍalo, buddhaveseneva nisīdati. Tepi attano samānasaṇṭhānameva passanti. Yādisako tesaṃ saroti te chinnassarāpi honti gaggassarāpi kākassarāpi, satthā brahmassarova. Idaṃ pana bhāsantaraṃ sandhāya kathitaṃ. Sacepi hi satthā rājāsane nisinno katheti, ‘‘ajja rājā madhurena kathetī’’ti nesaṃ hoti. Kathetvā pakkante pana bhagavati puna rājānaṃ āgataṃ disvā ‘‘ko nu kho aya’’nti vīmaṃsā uppajjati. Tattha ko nu kho ayanti ‘‘imasmiṃ ṭhāne idāneva māgadhabhāsāya sīhaḷabhāsāya madhurena ākārena kathento ko nu kho ayaṃ antarahito, kiṃ devo udāhu manusso’’ti evaṃ vīmaṃsantāpi na jānantīti attho. Kimatthaṃ panevaṃ ajānantānaṃ dhammaṃ desetīti? Vāsanatthāya. Evaṃ sutopi hi dhammo anāgate paccayo hotīti anāgataṃ paṭicca deseti. Anekasataṃ brāhmaṇaparisantiādinaṃ soṇadaṇḍasamāgamādivasena ceva aññacakkavāḷavasena ca sambhavo veditabbo.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၉. ပရိသာသုတ္တံ • 9. Parisāsuttaṃ
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ၉. ပရိသာသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 9. Parisāsuttavaṇṇanā