| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
9. පරිසාසුත්‌තවණ්‌ණනා
9. Parisāsuttavaṇṇanā
69. නවමෙ (දී. නි. ටී. 2.172) සමාගන්‌තබ්‌බතො, සමාගච්‌ඡතීති වා සමාගමො, පරිසා. බිම්‌බිසාරප්‌පමුඛො සමාගමො බිම්‌බිසාරසමාගමො. සෙසද්‌වයෙපි එසෙව නයො. බිම්‌බිසාර…පෙ.… සමාගමසදිසං ඛත්‌තියපරිසන්‌ති යොජනා. අඤ්‌ඤෙසු චක්‌කවාළෙසුපි ලබ්‌භතෙව සත්‌ථු ඛත්‌තියපරිසාදිඋපසඞ්‌කමනං. ආදිතො තෙහි සද්‌ධිං සත්‌ථු භාසනං ආලාපො, කථනප්‌පටිකථනං සල්‌ලාපො. ධම්‌මූපසංහිතා පුච්‌ඡාපටිපුච්‌ඡා ධම්‌මසාකච්‌ඡා. සණ්‌ඨානං පටිච්‌ච කථිතං සණ්‌ඨානපරියායත්‌තා වණ්‌ණ-සද්‌දස්‌ස ‘‘මහන්‌තං හත්‌ථිරාජවණ්‌ණං අභිනිම්‌මිනිත්‌වා’’තිආදීසු (සං. නි. 1.138) විය. තෙසන්‌ති පදං උභයපදාපෙක්‌ඛං ‘‘තෙසම්‌පි ලක්‌ඛණසණ්‌ඨානං විය සත්‌ථු සරීරසණ්‌ඨානං තෙසං කෙවලං පඤ්‌ඤායති එවා’’ති. නාපි ආමුත්‌තමණිකුණ්‌ඩලො භගවා හොතීති යොජනා. ඡින්‌නස්‌සරාති ද්‌විධා භින්‌නස්‌සරා. ගග්‌ගරස්‌සරාති ජජ්‌ජරිතස්‌සරා. භාසන්‌තරන්‌ති තෙසං සත්‌තානං භාසාතො අඤ්‌ඤං භාසං. වීමංසාති චින්‌තනා. කිමත්‌ථං…පෙ.… දෙසෙතීති ඉදං නනු අත්‌තානං ජානාපෙත්‌වා ධම්‌මෙ කථිතෙ තෙසං සාතිසයො පසාදො හොතීති ඉමිනා අධිප්‌පායෙන වුත්‌තං? යෙසං අත්‌තානං අජානාපෙත්‌වාව ධම්‌මෙ කථිතෙ පසාදො හොති, න ජානාපෙත්‌වා, තාදිසෙ සන්‌ධාය සත්‌ථා තථා කරොති. තත්‌ථ පයොජනමාහ ‘‘වාසනත්‌ථායා’’ති. එවං සුතොපීති එවං අවිඤ්‌ඤාතදෙසකො අවිඤ්‌ඤාතාගමනොපි සුතො ධම්‌මො අත්‌තනො ධම්‌මසුධම්‌මතායෙව අනාගතෙ පච්‌චයො හොති සුණන්‌තස්‌ස.
69. Navame (dī. ni. ṭī. 2.172) samāgantabbato, samāgacchatīti vā samāgamo, parisā. Bimbisārappamukho samāgamo bimbisārasamāgamo. Sesadvayepi eseva nayo. Bimbisāra…pe… samāgamasadisaṃ khattiyaparisanti yojanā. Aññesu cakkavāḷesupi labbhateva satthu khattiyaparisādiupasaṅkamanaṃ. Ādito tehi saddhiṃ satthu bhāsanaṃ ālāpo, kathanappaṭikathanaṃ sallāpo. Dhammūpasaṃhitā pucchāpaṭipucchā dhammasākacchā. Saṇṭhānaṃ paṭicca kathitaṃ saṇṭhānapariyāyattā vaṇṇa-saddassa ‘‘mahantaṃ hatthirājavaṇṇaṃ abhinimminitvā’’tiādīsu (saṃ. ni. 1.138) viya. Tesanti padaṃ ubhayapadāpekkhaṃ ‘‘tesampi lakkhaṇasaṇṭhānaṃ viya satthu sarīrasaṇṭhānaṃ tesaṃ kevalaṃ paññāyati evā’’ti. Nāpi āmuttamaṇikuṇḍalo bhagavā hotīti yojanā. Chinnassarāti dvidhā bhinnassarā. Gaggarassarāti jajjaritassarā. Bhāsantaranti tesaṃ sattānaṃ bhāsāto aññaṃ bhāsaṃ. Vīmaṃsāti cintanā. Kimatthaṃ…pe… desetīti idaṃ nanu attānaṃ jānāpetvā dhamme kathite tesaṃ sātisayo pasādo hotīti iminā adhippāyena vuttaṃ? Yesaṃ attānaṃ ajānāpetvāva dhamme kathite pasādo hoti, na jānāpetvā, tādise sandhāya satthā tathā karoti. Tattha payojanamāha ‘‘vāsanatthāyā’’ti. Evaṃ sutopīti evaṃ aviññātadesako aviññātāgamanopi suto dhammo attano dhammasudhammatāyeva anāgate paccayo hoti suṇantassa.
පරිසාසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Parisāsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya / 9. පරිසාසුත්‌තං • 9. Parisāsuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 9. පරිසාසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Parisāsuttavaṇṇanā
