Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya

    ५. परिसवग्गो

    5. Parisavaggo

    ४३. ‘‘द्वेमा , भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? उत्ताना च परिसा गम्भीरा च परिसा। कतमा च, भिक्खवे, उत्ताना परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू उद्धता होन्ति उन्‍नळा चपला मुखरा विकिण्णवाचा मुट्ठस्सती असम्पजाना असमाहिता विब्भन्तचित्ता पाकतिन्द्रिया। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, उत्ताना परिसा।

    43. ‘‘Dvemā , bhikkhave, parisā. Katamā dve? Uttānā ca parisā gambhīrā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, uttānā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū uddhatā honti unnaḷā capalā mukharā vikiṇṇavācā muṭṭhassatī asampajānā asamāhitā vibbhantacittā pākatindriyā. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, uttānā parisā.

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, गम्भीरा परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू अनुद्धता होन्ति अनुन्‍नळा अचपला अमुखरा अविकिण्णवाचा उपट्ठितस्सती सम्पजाना समाहिता एकग्गचित्ता संवुतिन्द्रिया। अयं वुच्‍चति , भिक्खवे, गम्भीरा परिसा। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं गम्भीरा परिसा’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, gambhīrā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū anuddhatā honti anunnaḷā acapalā amukharā avikiṇṇavācā upaṭṭhitassatī sampajānā samāhitā ekaggacittā saṃvutindriyā. Ayaṃ vuccati , bhikkhave, gambhīrā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ gambhīrā parisā’’ti.

    ४४. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? वग्गा च परिसा समग्गा च परिसा। कतमा च, भिक्खवे, वग्गा परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू भण्डनजाता कलहजाता विवादापन्‍ना अञ्‍ञमञ्‍ञं मुखसत्तीहि वितुदन्ता विहरन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, वग्गा परिसा।

    44. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Vaggā ca parisā samaggā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, vaggā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, vaggā parisā.

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, समग्गा परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू समग्गा सम्मोदमाना अविवदमाना खीरोदकीभूता अञ्‍ञमञ्‍ञं पियचक्खूहि सम्पस्सन्ता विहरन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, समग्गा परिसा। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं समग्गा परिसा’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, samaggā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samaggā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ samaggā parisā’’ti.

    ४५. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? अनग्गवती च परिसा अग्गवती च परिसा। कतमा च, भिक्खवे, अनग्गवती परिसा? इध , भिक्खवे, यस्सं परिसायं थेरा भिक्खू बाहुलिका 1 होन्ति साथलिका, ओक्‍कमने पुब्बङ्गमा, पविवेके निक्खित्तधुरा, न वीरियं आरभन्ति अप्पत्तस्स पत्तिया अनधिगतस्स अधिगमाय असच्छिकतस्स सच्छिकिरियाय। तेसं पच्छिमा जनता दिट्ठानुगतिं आपज्‍जति। सापि होति बाहुलिका साथलिका, ओक्‍कमने पुब्बङ्गमा, पविवेके निक्खित्तधुरा, न वीरियं आरभति अप्पत्तस्स पत्तिया अनधिगतस्स अधिगमाय असच्छिकतस्स सच्छिकिरियाय। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, अनग्गवती परिसा।

    45. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Anaggavatī ca parisā aggavatī ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, anaggavatī parisā? Idha , bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ therā bhikkhū bāhulikā 2 honti sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti bāhulikā sāthalikā, okkamane pubbaṅgamā, paviveke nikkhittadhurā, na vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anaggavatī parisā.

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, अग्गवती परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं थेरा भिक्खू न बाहुलिका होन्ति न साथलिका, ओक्‍कमने निक्खित्तधुरा, पविवेके पुब्बङ्गमा, वीरियं आरभन्ति अप्पत्तस्स पत्तिया अनधिगतस्स अधिगमाय असच्छिकतस्स सच्छिकिरियाय। तेसं पच्छिमा जनता दिट्ठानुगतिं आपज्‍जति। सापि होति न बाहुलिका न साथलिका, ओक्‍कमने निक्खित्तधुरा, पविवेके पुब्बङ्गमा, वीरियं आरभति अप्पत्तस्स पत्तिया अनधिगतस्स अधिगमाय असच्छिकतस्स सच्छिकिरियाय। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, अग्गवती परिसा। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं अग्गवती परिसा’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, aggavatī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ therā bhikkhū na bāhulikā honti na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhanti appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Tesaṃ pacchimā janatā diṭṭhānugatiṃ āpajjati. Sāpi hoti na bāhulikā na sāthalikā, okkamane nikkhittadhurā, paviveke pubbaṅgamā, vīriyaṃ ārabhati appattassa pattiyā anadhigatassa adhigamāya asacchikatassa sacchikiriyāya. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, aggavatī parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ aggavatī parisā’’ti.

    ४६. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? अनरिया च परिसा अरिया च परिसा। कतमा च, भिक्खवे, अनरिया परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू ‘इदं दुक्ख’न्ति यथाभूतं नप्पजानन्ति, ‘अयं दुक्खसमुदयो’ति यथाभूतं नप्पजानन्ति, ‘अयं दुक्खनिरोधो’ति यथाभूतं नप्पजानन्ति , ‘अयं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा’ति यथाभूतं नप्पजानन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, अनरिया परिसा।

    46. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Anariyā ca parisā ariyā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, anariyā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ nappajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ nappajānanti , ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ nappajānanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, anariyā parisā.

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, अरिया परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू ‘इदं दुक्ख’न्ति यथाभूतं पजानन्ति, ‘अयं दुक्खसमुदयो’ति यथाभूतं पजानन्ति, ‘अयं दुक्खनिरोधो’ति यथाभूतं पजानन्त्न्त्ति , ‘अयं दुक्खनिरोधगामिनी पटिपदा’ति यथाभूतं पजानन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, अरिया परिसा। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं अरिया परिसा’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, ariyā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānanti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānanti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānantntti , ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, ariyā parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ ariyā parisā’’ti.

    ४७. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? परिसाकसटो च परिसामण्डो च। कतमो च, भिक्खवे, परिसाकसटो? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू छन्दागतिं गच्छन्ति, दोसागतिं गच्छन्ति, मोहागतिं गच्छन्ति, भयागतिं गच्छन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, परिसाकसटो।

    47. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Parisākasaṭo ca parisāmaṇḍo ca. Katamo ca, bhikkhave, parisākasaṭo? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū chandāgatiṃ gacchanti, dosāgatiṃ gacchanti, mohāgatiṃ gacchanti, bhayāgatiṃ gacchanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, parisākasaṭo.

    ‘‘कतमो च, भिक्खवे, परिसामण्डो? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू न छन्दागतिं गच्छन्ति, न दोसागतिं गच्छन्ति, न मोहागतिं गच्छन्ति, न भयागतिं गच्छन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, परिसामण्डो। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं परिसामण्डो’’ति।

    ‘‘Katamo ca, bhikkhave, parisāmaṇḍo? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū na chandāgatiṃ gacchanti, na dosāgatiṃ gacchanti, na mohāgatiṃ gacchanti, na bhayāgatiṃ gacchanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, parisāmaṇḍo. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ parisāmaṇḍo’’ti.

    ४८. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? ओक्‍काचितविनीता परिसा नोपटिपुच्छाविनीता, पटिपुच्छाविनीता परिसा नोओक्‍काचितविनीता। कतमा च, भिक्खवे, ओक्‍काचितविनीता परिसा नोपटिपुच्छाविनीता? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू ये ते सुत्तन्ता तथागतभासिता गम्भीरा गम्भीरत्था लोकुत्तरा सुञ्‍ञतापटिसंयुत्ता तेसु भञ्‍ञमानेसु न सुस्सूसन्ति न सोतं ओदहन्ति न अञ्‍ञा चित्तं उपट्ठपेन्ति न च ते धम्मे उग्गहेतब्बं परियापुणितब्बं मञ्‍ञन्ति। ये पन ते सुत्तन्ता कविता 3 कावेय्या चित्तक्खरा चित्तब्यञ्‍जना बाहिरका सावकभासिता तेसु भञ्‍ञमानेसु सुस्सूसन्ति सोतं ओदहन्ति अञ्‍ञा चित्तं उपट्ठपेन्ति, ते धम्मे उग्गहेतब्बं परियापुणितब्बं मञ्‍ञन्ति, ते च तं धम्मं परियापुणित्वा न चेव अञ्‍ञमञ्‍ञं पटिपुच्छन्ति न च पटिविचरन्ति – ‘इदं कथं, इमस्स को अत्थो’ति? ते अविवटञ्‍चेव न विवरन्ति, अनुत्तानीकतञ्‍च न उत्तानीकरोन्ति, अनेकविहितेसु च कङ्खाठानियेसु धम्मेसु कङ्खं न पटिविनोदेन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, ओक्‍काचितविनीता परिसा नो पटिपुच्छाविनीता।

    48. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Okkācitavinītā parisā nopaṭipucchāvinītā, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā. Katamā ca, bhikkhave, okkācitavinītā parisā nopaṭipucchāvinītā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ye te suttantā tathāgatabhāsitā gambhīrā gambhīratthā lokuttarā suññatāpaṭisaṃyuttā tesu bhaññamānesu na sussūsanti na sotaṃ odahanti na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti na ca te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Ye pana te suttantā kavitā 4 kāveyyā cittakkharā cittabyañjanā bāhirakā sāvakabhāsitā tesu bhaññamānesu sussūsanti sotaṃ odahanti aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti, te ca taṃ dhammaṃ pariyāpuṇitvā na ceva aññamaññaṃ paṭipucchanti na ca paṭivicaranti – ‘idaṃ kathaṃ, imassa ko attho’ti? Te avivaṭañceva na vivaranti, anuttānīkatañca na uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ na paṭivinodenti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, okkācitavinītā parisā no paṭipucchāvinītā.

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, पटिपुच्छाविनीता परिसा नोओक्‍काचितविनीता? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू ये ते सुत्तन्ता कविता कावेय्या चित्तक्खरा चित्तब्यञ्‍जना बाहिरका सावकभासिता तेसु भञ्‍ञमानेसु न सुस्सूसन्ति न सोतं ओदहन्ति न अञ्‍ञा चित्तं उपट्ठपेन्ति, न च ते धम्मे उग्गहेतब्बं परियापुणितब्बं मञ्‍ञन्ति। ये पन ते सुत्तन्ता तथागतभासिता गम्भीरा गम्भीरत्था लोकुत्तरा सुञ्‍ञतापटिसंयुत्ता तेसु भञ्‍ञमानेसु सुस्सूसन्ति सोतं ओदहन्ति अञ्‍ञा चित्तं उपट्ठपेन्ति, ते च धम्मे उग्गहेतब्बं परियापुणितब्बं मञ्‍ञन्ति। ते तं धम्मं परियापुणित्वा अञ्‍ञमञ्‍ञं पटिपुच्छन्ति पटिविचरन्ति – ‘इदं कथं, इमस्स को अत्थो’ति? ते अविवटञ्‍चेव विवरन्ति, अनुत्तानीकतञ्‍च उत्तानीकरोन्ति, अनेकविहितेसु च कङ्खाठानियेसु धम्मेसु कङ्खं पटिविनोदेन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, पटिपुच्छाविनीता परिसा नोओक्‍काचितविनीता। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं पटिपुच्छाविनीता परिसा नोओक्‍काचितविनीता’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū ye te suttantā kavitā kāveyyā cittakkharā cittabyañjanā bāhirakā sāvakabhāsitā tesu bhaññamānesu na sussūsanti na sotaṃ odahanti na aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, na ca te dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Ye pana te suttantā tathāgatabhāsitā gambhīrā gambhīratthā lokuttarā suññatāpaṭisaṃyuttā tesu bhaññamānesu sussūsanti sotaṃ odahanti aññā cittaṃ upaṭṭhapenti, te ca dhamme uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ maññanti. Te taṃ dhammaṃ pariyāpuṇitvā aññamaññaṃ paṭipucchanti paṭivicaranti – ‘idaṃ kathaṃ, imassa ko attho’ti? Te avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttānīkaronti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhāniyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ paṭipucchāvinītā parisā nookkācitavinītā’’ti.

    ४९. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? आमिसगरु परिसा नो सद्धम्मगरु, सद्धम्मगरु परिसा नो आमिसगरु। कतमा च, भिक्खवे, आमिसगरु परिसा नो सद्धम्मगरु? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू गिहीनं ओदातवसनानं सम्मुखा अञ्‍ञमञ्‍ञस्स वण्णं भासन्ति – ‘असुको भिक्खु उभतोभागविमुत्तो, असुको पञ्‍ञाविमुत्तो , असुको कायसक्खी , असुको दिट्ठिप्पत्तो, असुको सद्धाविमुत्तो, असुको धम्मानुसारी, असुको सद्धानुसारी, असुको सीलवा कल्याणधम्मो, असुको दुस्सीलो पापधम्मो’ति। ते तेन लाभं लभन्ति। ते तं लाभं लभित्वा गथिता 5 मुच्छिता अज्झोपन्‍ना 6 अनादीनवदस्साविनो अनिस्सरणपञ्‍ञा परिभुञ्‍जन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, आमिसगरु परिसा नो सद्धम्मगरु।

    49. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Āmisagaru parisā no saddhammagaru, saddhammagaru parisā no āmisagaru. Katamā ca, bhikkhave, āmisagaru parisā no saddhammagaru? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū gihīnaṃ odātavasanānaṃ sammukhā aññamaññassa vaṇṇaṃ bhāsanti – ‘asuko bhikkhu ubhatobhāgavimutto, asuko paññāvimutto , asuko kāyasakkhī , asuko diṭṭhippatto, asuko saddhāvimutto, asuko dhammānusārī, asuko saddhānusārī, asuko sīlavā kalyāṇadhammo, asuko dussīlo pāpadhammo’ti. Te tena lābhaṃ labhanti. Te taṃ lābhaṃ labhitvā gathitā 7 mucchitā ajjhopannā 8 anādīnavadassāvino anissaraṇapaññā paribhuñjanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, āmisagaru parisā no saddhammagaru.

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, सद्धम्मगरु परिसा नोआमिसगरु? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू गिहीनं ओदातवसनानं सम्मुखा अञ्‍ञमञ्‍ञस्स वण्णं न भासन्ति – ‘असुको भिक्खु उभतोभागविमुत्तो, असुको पञ्‍ञाविमुत्तो, असुको कायसक्खी, असुको दिट्ठिप्पत्तो, असुको सद्धाविमुत्तो, असुको धम्मानुस्सारी, असुको सद्धानुसारी, असुको सीलवा कल्याणधम्मो, असुको दुस्सीलो पापधम्मो’ति। ते तेन लाभं लभन्ति। ते तं लाभं लभित्वा अगथिता अमुच्छिता अनज्झोसन्‍ना आदीनवदस्साविनो निस्सरणपञ्‍ञा परिभुञ्‍जन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, सद्धम्मगरु परिसा नोआमिसगरु। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं सद्धम्मगरु परिसा नोआमिसगरू’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, saddhammagaru parisā noāmisagaru? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū gihīnaṃ odātavasanānaṃ sammukhā aññamaññassa vaṇṇaṃ na bhāsanti – ‘asuko bhikkhu ubhatobhāgavimutto, asuko paññāvimutto, asuko kāyasakkhī, asuko diṭṭhippatto, asuko saddhāvimutto, asuko dhammānussārī, asuko saddhānusārī, asuko sīlavā kalyāṇadhammo, asuko dussīlo pāpadhammo’ti. Te tena lābhaṃ labhanti. Te taṃ lābhaṃ labhitvā agathitā amucchitā anajjhosannā ādīnavadassāvino nissaraṇapaññā paribhuñjanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, saddhammagaru parisā noāmisagaru. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ saddhammagaru parisā noāmisagarū’’ti.

    ५०. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? विसमा च परिसा समा च परिसा। कतमा च, भिक्खवे, विसमा परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं अधम्मकम्मानि पवत्तन्ति धम्मकम्मानि नप्पवत्तन्ति , अविनयकम्मानि पवत्तन्ति विनयकम्मानि नप्पवत्तन्ति, अधम्मकम्मानि दिप्पन्ति धम्मकम्मानि न दिप्पन्ति, अविनयकम्मानि दिप्पन्ति विनयकम्मानि न दिप्पन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, विसमा परिसा। ( ) 9

    50. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Visamā ca parisā samā ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, visamā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ adhammakammāni pavattanti dhammakammāni nappavattanti , avinayakammāni pavattanti vinayakammāni nappavattanti, adhammakammāni dippanti dhammakammāni na dippanti, avinayakammāni dippanti vinayakammāni na dippanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, visamā parisā. ( ) 10

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, समा परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं धम्मकम्मानि पवत्तन्ति अधम्मकम्मानि नप्पवत्तन्ति, विनयकम्मानि पवत्तन्ति अविनयकम्मानि नप्पवत्तन्ति, धम्मकम्मानि दिप्पन्ति अधम्मकम्मानि न दिप्पन्ति, विनयकम्मानि दिप्पन्ति अविनयकम्मानि न दिप्पन्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, समा परिसा। ( ) 11 इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं समा परिसा’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, samā parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ dhammakammāni pavattanti adhammakammāni nappavattanti, vinayakammāni pavattanti avinayakammāni nappavattanti, dhammakammāni dippanti adhammakammāni na dippanti, vinayakammāni dippanti avinayakammāni na dippanti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, samā parisā. ( ) 12 Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ samā parisā’’ti.

    ५१. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? अधम्मिका च परिसा धम्मिका च परिसा…पे॰… इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं धम्मिका परिसा’’ति।

    51. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Adhammikā ca parisā dhammikā ca parisā…pe… imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ dhammikā parisā’’ti.

    ५२. ‘‘द्वेमा, भिक्खवे, परिसा। कतमा द्वे? अधम्मवादिनी च परिसा धम्मवादिनी च परिसा। कतमा च, भिक्खवे, अधम्मवादिनी परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू अधिकरणं आदियन्ति धम्मिकं वा अधम्मिकं वा। ते तं अधिकरणं आदियित्वा न चेव अञ्‍ञमञ्‍ञं सञ्‍ञापेन्ति न च सञ्‍ञत्तिं उपगच्छन्ति, न च निज्झापेन्ति न च निज्झत्तिं उपगच्छन्ति। ते असञ्‍ञत्तिबला अनिज्झत्तिबला अप्पटिनिस्सग्गमन्तिनो तमेव अधिकरणं थामसा परामासा 13 अभिनिविस्स वोहरन्ति – ‘इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’न्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, अधम्मवादिनी परिसा।

    52. ‘‘Dvemā, bhikkhave, parisā. Katamā dve? Adhammavādinī ca parisā dhammavādinī ca parisā. Katamā ca, bhikkhave, adhammavādinī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū adhikaraṇaṃ ādiyanti dhammikaṃ vā adhammikaṃ vā. Te taṃ adhikaraṇaṃ ādiyitvā na ceva aññamaññaṃ saññāpenti na ca saññattiṃ upagacchanti, na ca nijjhāpenti na ca nijjhattiṃ upagacchanti. Te asaññattibalā anijjhattibalā appaṭinissaggamantino tameva adhikaraṇaṃ thāmasā parāmāsā 14 abhinivissa voharanti – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, adhammavādinī parisā.

    ‘‘कतमा च, भिक्खवे, धम्मवादिनी परिसा? इध, भिक्खवे, यस्सं परिसायं भिक्खू अधिकरणं आदियन्ति धम्मिकं वा अधम्मिकं वा। ते तं अधिकरणं आदियित्वा अञ्‍ञमञ्‍ञं सञ्‍ञापेन्ति चेव सञ्‍ञत्तिञ्‍च उपगच्छन्ति, निज्झापेन्ति चेव निज्झत्तिञ्‍च उपगच्छन्ति। ते सञ्‍ञत्तिबला निज्झत्तिबला पटिनिस्सग्गमन्तिनो, न तमेव अधिकरणं थामसा परामासा अभिनिविस्स वोहरन्ति – ‘इदमेव सच्‍चं मोघमञ्‍ञ’न्ति। अयं वुच्‍चति, भिक्खवे, धम्मवादिनी परिसा। इमा खो, भिक्खवे, द्वे परिसा। एतदग्गं, भिक्खवे, इमासं द्विन्‍नं परिसानं यदिदं धम्मवादिनी परिसा’’ति।

    ‘‘Katamā ca, bhikkhave, dhammavādinī parisā? Idha, bhikkhave, yassaṃ parisāyaṃ bhikkhū adhikaraṇaṃ ādiyanti dhammikaṃ vā adhammikaṃ vā. Te taṃ adhikaraṇaṃ ādiyitvā aññamaññaṃ saññāpenti ceva saññattiñca upagacchanti, nijjhāpenti ceva nijjhattiñca upagacchanti. Te saññattibalā nijjhattibalā paṭinissaggamantino, na tameva adhikaraṇaṃ thāmasā parāmāsā abhinivissa voharanti – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, dhammavādinī parisā. Imā kho, bhikkhave, dve parisā. Etadaggaṃ, bhikkhave, imāsaṃ dvinnaṃ parisānaṃ yadidaṃ dhammavādinī parisā’’ti.

    परिसवग्गो पञ्‍चमो।

    Parisavaggo pañcamo.

    तस्सुद्दानं –

    Tassuddānaṃ –

    उत्ताना वग्गा अग्गवती, अरिया कसटो च पञ्‍चमो।

    Uttānā vaggā aggavatī, ariyā kasaṭo ca pañcamo;

    ओक्‍काचितआमिसञ्‍चेव, विसमा अधम्माधम्मियेन चाति॥

    Okkācitaāmisañceva, visamā adhammādhammiyena cāti.

    पठमो पण्णासको समत्तो।

    Paṭhamo paṇṇāsako samatto.




    Next: २. दुतियपण्णासकं • 2. Dutiyapaṇṇāsakaṃ




    Footnotes:
    1. बाहुल्‍लिका (स्या॰ कं॰ क॰) टीका ओलोकेतब्बा
    2. bāhullikā (syā. kaṃ. ka.) ṭīkā oloketabbā
    3. कविकता (सब्बत्थ) टीका ओलोकेतब्बा
    4. kavikatā (sabbattha) ṭīkā oloketabbā
    5. गधिता (क॰)
    6. अज्झोसाना (क॰), अनज्झोपन्‍ना (सी॰ स्या॰ क॰) तिकनिपाते कुसिनारवग्गे पठमसुत्तटीका ओलोकेतब्बा
    7. gadhitā (ka.)
    8. ajjhosānā (ka.), anajjhopannā (sī. syā. ka.) tikanipāte kusināravagge paṭhamasuttaṭīkā oloketabbā
    9. (विसमत्ता भिक्खवे परिसाय अधम्मकम्मानि पवत्तन्ति… विनयकम्मानि न दिप्पन्ति।) (सी॰ पी॰)
    10. (visamattā bhikkhave parisāya adhammakammāni pavattanti… vinayakammāni na dippanti.) (sī. pī.)
    11. (समत्ता भिक्खवे परिसाय धम्मकम्मानि पवत्तन्ति… अविनयकम्मानि न दिप्पन्ति।) (सी॰ पी॰)
    12. (samattā bhikkhave parisāya dhammakammāni pavattanti… avinayakammāni na dippanti.) (sī. pī.)
    13. परामस्स (सी॰ पी॰)
    14. parāmassa (sī. pī.)



    Related texts:



    अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ५. परिसवग्गवण्णना • 5. Parisavaggavaṇṇanā

    टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ५. परिसवग्गवण्णना • 5. Parisavaggavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact