| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
೧೬೪. ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದಮ್ಮೀತಿ ‘‘ಸಾಪತ್ತಿಕೋ ಥೇರಾನಂ ದೇತಿ, ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ದುಕ್ಕಟಂ ಸಮ್ಭವತೀ’’ತಿ ಆಚರಿಯೇನ ಲಿಖಿತಂ। ಕಿಂ ನು ಖೋ ಕಾರಣಂ? ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇನ ದುಕ್ಕಟಾಪತ್ತಿ ನಾಮ ಕೇವಲಂ ಭಗವತಾ ವುತ್ತತ್ತಾ ಅಕಿರಿಯಸಮುಟ್ಠಾನಾ ಹೋತೀತಿ। ‘‘ಪಾರಿಸುದ್ಧಿಂ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಪನ ಕಿರಿಯಾ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ತಸ್ಮಾ ಸಮ್ಪಜಾನಮುಸಾವಾದೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ವಿಯ ದಿಸ್ಸತಿ, ಸುಟ್ಠು ಉಪಪರಿಕ್ಖಿತಬ್ಬಂ। ಮಹನ್ತಾ ಹಿ ತೇ ಆಚರಿಯಾ ನಾಮ। ತತ್ಥ ‘‘ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಅತ್ತನೋ ಉಪೋಸಥಕಮ್ಮನಿಬ್ಬತ್ತಿನಿಮಿತ್ತಂ ವುತ್ತಂ। ‘‘ಹರಾ’’ತಿ ಚ ‘‘ಆರೋಚೇಹೀ’’ತಿ ಚ ಹಾರಕಸ್ಸ ಅನಾರೋಚನಪಚ್ಚಯಾ ದುಕ್ಕಟಮೋಚನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ಏಸೇವ ನಯೋ ಛನ್ದದಾನೇಪಿ। ತತ್ಥ ‘‘ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಅತ್ತನೋ ಚಿತ್ತಸಾಮಗ್ಗಿದೀಪನವಚನಂ, ಸೇಸಂ ವುತ್ತನಯಮೇವ, ಏವಂ ಉಪತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ ವಣ್ಣೇತಿ। ಅಥ ವಾ ಪಠಮಂ ಸಮಗ್ಗಭಾವಂ ಸನ್ಧಾಯ, ದುತಿಯಂ ಪಚ್ಛಾ ವಿಧಾತಬ್ಬಭಾವಂ, ತತಿಯಂ ಛನ್ದಹಾರಕಸ್ಸ ದುಕ್ಕಟಮೋಚನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ಉಭಯತ್ಥಾಪಿ ‘‘ಸಙ್ಘಪ್ಪತ್ತೋ ಪಕ್ಕಮತೀ’’ತಿಆದಿವಚನತೋ ಸಙ್ಘೇ ಸಮಗ್ಗೇ ಏವ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಂ ರುಹತಿ, ನಾಸಮಗ್ಗೇತಿ ಸಿದ್ಧಂ। ‘‘ಸಙ್ಘಪ್ಪತ್ತೋ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕೋ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ಆಹಟಾ ಹೋತಿ ಪಾರಿಸುದ್ಧೀ’’ತಿಆದಿವಚನತೋ ಉಕ್ಖಿತ್ತಕಾದೀನಮ್ಪಿ ಛನ್ದಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಂ ರುಹತೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ, ತಞ್ಚ ಖೋ ಪಕತತ್ತಸಞ್ಞಾಯ, ನೋ ಅಞ್ಞಥಾತಿ ತಕ್ಕೋ। ಜಾನಿತ್ವಾ ಸಾಮಣೇರಸ್ಸ ದಿನ್ನೇ ನ ಯಾತಿ, ಆಪತ್ತಿ ಚ, ಅಜಾನಿತ್ವಾ ದಿನ್ನೇ ಯಾತಿ ಚ, ಅನಾಪತ್ತೀತಿ ಏಕೇ। ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾ ನಾಮ ಪಾರಿಸುದ್ಧೀತಿ ಏತ್ಥ ಸಙ್ಖಲಿಕಾ ನಾಮ ಅನನ್ತರೇನ ಸಮ್ಬಜ್ಝತಿ, ಅಞ್ಞೇನ ಚ ಸಙ್ಖಲಿಕೇನಾತಿ ಕೇವಲಂ ಸಙ್ಖಲಿಕಾ ಪಾರಿಸುದ್ಧಿ ನಾಮ ಹೋತೀತಿ ಉಪತಿಸ್ಸತ್ಥೇರೋ। ಏವಂ ಸನ್ತೇ ವಿಸೇಸನಂ ನಿರತ್ಥಕಂ ಹೋತಿ। ಬಿಳಾಲಸಙ್ಖಲಿಕಾ ಬದ್ಧಾವ ಹೋತಿ ಅನ್ತೋಗೇಹೇ ಏವ ಸಮ್ಪಯೋಜನತ್ತಾ। ಯಥಾ ಸಾ ನ ಕತ್ಥಚಿ ಗಚ್ಛತಿ, ತಥಾ ಸಾಪಿ ನ ಕತ್ಥಚಿ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಕಿರ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ।
164.Pārisuddhiṃ dammīti ‘‘sāpattiko therānaṃ deti, sampajānamusāvāde dukkaṭaṃ sambhavatī’’ti ācariyena likhitaṃ. Kiṃ nu kho kāraṇaṃ? Sampajānamusāvādena dukkaṭāpatti nāma kevalaṃ bhagavatā vuttattā akiriyasamuṭṭhānā hotīti. ‘‘Pārisuddhiṃ dammī’’ti ettha pana kiriyā paññāyati, tasmā sampajānamusāvāde pācittiyaṃ viya dissati, suṭṭhu upaparikkhitabbaṃ. Mahantā hi te ācariyā nāma. Tattha ‘‘dammī’’ti attano uposathakammanibbattinimittaṃ vuttaṃ. ‘‘Harā’’ti ca ‘‘ārocehī’’ti ca hārakassa anārocanapaccayā dukkaṭamocanatthaṃ vuttaṃ. Eseva nayo chandadānepi. Tattha ‘‘dammī’’ti attano cittasāmaggidīpanavacanaṃ, sesaṃ vuttanayameva, evaṃ upatissatthero vaṇṇeti. Atha vā paṭhamaṃ samaggabhāvaṃ sandhāya, dutiyaṃ pacchā vidhātabbabhāvaṃ, tatiyaṃ chandahārakassa dukkaṭamocanatthaṃ vuttaṃ. Ubhayatthāpi ‘‘saṅghappatto pakkamatī’’tiādivacanato saṅghe samagge eva chandapārisuddhidānaṃ ruhati, nāsamaggeti siddhaṃ. ‘‘Saṅghappatto ukkhittako paṭijānāti, āhaṭā hoti pārisuddhī’’tiādivacanato ukkhittakādīnampi chandapārisuddhidānaṃ ruhatīti siddhaṃ, tañca kho pakatattasaññāya, no aññathāti takko. Jānitvā sāmaṇerassa dinne na yāti, āpatti ca, ajānitvā dinne yāti ca, anāpattīti eke. Biḷālasaṅkhalikā nāma pārisuddhīti ettha saṅkhalikā nāma anantarena sambajjhati, aññena ca saṅkhalikenāti kevalaṃ saṅkhalikā pārisuddhi nāma hotīti upatissatthero. Evaṃ sante visesanaṃ niratthakaṃ hoti. Biḷālasaṅkhalikā baddhāva hoti antogehe eva sampayojanattā. Yathā sā na katthaci gacchati, tathā sāpi na katthaci gacchatīti kira adhippāyo.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಗ್ಗಪಾಳಿ • Mahāvaggapāḷi / ೮೭. ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಕಥಾ • 87. Pārisuddhidānakathā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಮಹಾವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಕಥಾ • Pārisuddhidānakathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ಪಕ್ಖಗಣನಾದಿಉಗ್ಗಹಣಾನುಜಾನನಕಥಾದಿವಣ್ಣನಾ • Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ೮೭. ಪಾರಿಸುದ್ಧಿದಾನಕಥಾ • 87. Pārisuddhidānakathā
