Library / Tipiṭaka / ཏིཔིཊཀ • Tipiṭaka / ཝཛིརབུདྡྷི-ཊཱིཀཱ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
པཱརིསུདྡྷིདཱནཀཐཱཝཎྞནཱ
Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
༡༦༤. པཱརིསུདྡྷིཾ དམྨཱིཏི ‘‘སཱཔཏྟིཀོ ཐེརཱནཾ དེཏི, སམྤཛཱནམུསཱཝཱདེ དུཀྐཊཾ སམྦྷཝཏཱི’’ཏི ཨཱཙརིཡེན ལིཁིཏཾ། ཀིཾ ནུ ཁོ ཀཱརཎཾ? སམྤཛཱནམུསཱཝཱདེན དུཀྐཊཱཔཏྟི ནཱམ ཀེཝལཾ བྷགཝཏཱ ཝུཏྟཏྟཱ ཨཀིརིཡསམུཊྛཱནཱ ཧོཏཱིཏི། ‘‘པཱརིསུདྡྷིཾ དམྨཱི’’ཏི ཨེཏྠ པན ཀིརིཡཱ པཉྙཱཡཏི, ཏསྨཱ སམྤཛཱནམུསཱཝཱདེ པཱཙིཏྟིཡཾ ཝིཡ དིསྶཏི, སུཊྛུ ཨུཔཔརིཀྑིཏབྦཾ། མཧནྟཱ ཧི ཏེ ཨཱཙརིཡཱ ནཱམ། ཏཏྠ ‘‘དམྨཱི’’ཏི ཨཏྟནོ ཨུཔོསཐཀམྨནིབྦཏྟིནིམིཏྟཾ ཝུཏྟཾ། ‘‘ཧརཱ’’ཏི ཙ ‘‘ཨཱརོཙེཧཱི’’ཏི ཙ ཧཱརཀསྶ ཨནཱརོཙནཔཙྩཡཱ དུཀྐཊམོཙནཏྠཾ ཝུཏྟཾ། ཨེསེཝ ནཡོ ཚནྡདཱནེཔི། ཏཏྠ ‘‘དམྨཱི’’ཏི ཨཏྟནོ ཙིཏྟསཱམགྒིདཱིཔནཝཙནཾ, སེསཾ ཝུཏྟནཡམེཝ, ཨེཝཾ ཨུཔཏིསྶཏྠེརོ ཝཎྞེཏི། ཨཐ ཝཱ པཋམཾ སམགྒབྷཱཝཾ སནྡྷཱཡ, དུཏིཡཾ པཙྪཱ ཝིདྷཱཏབྦབྷཱཝཾ, ཏཏིཡཾ ཚནྡཧཱརཀསྶ དུཀྐཊམོཙནཏྠཾ ཝུཏྟཾ། ཨུབྷཡཏྠཱཔི ‘‘སངྒྷཔྤཏྟོ པཀྐམཏཱི’’ཏིཨཱདིཝཙནཏོ སངྒྷེ སམགྒེ ཨེཝ ཚནྡཔཱརིསུདྡྷིདཱནཾ རུཧཏི, ནཱསམགྒེཏི སིདྡྷཾ། ‘‘སངྒྷཔྤཏྟོ ཨུཀྑིཏྟཀོ པཊིཛཱནཱཏི, ཨཱཧཊཱ ཧོཏི པཱརིསུདྡྷཱི’’ཏིཨཱདིཝཙནཏོ ཨུཀྑིཏྟཀཱདཱིནམྤི ཚནྡཔཱརིསུདྡྷིདཱནཾ རུཧཏཱིཏི སིདྡྷཾ, ཏཉྩ ཁོ པཀཏཏྟསཉྙཱཡ, ནོ ཨཉྙཐཱཏི ཏཀྐོ། ཛཱནིཏྭཱ སཱམཎེརསྶ དིནྣེ ན ཡཱཏི, ཨཱཔཏྟི ཙ, ཨཛཱནིཏྭཱ དིནྣེ ཡཱཏི ཙ, ཨནཱཔཏྟཱིཏི ཨེཀེ། བིལཱ༹ལསངྑལིཀཱ ནཱམ པཱརིསུདྡྷཱིཏི ཨེཏྠ སངྑལིཀཱ ནཱམ ཨནནྟརེན སམྦཛ྄ཛྷཏི, ཨཉྙེན ཙ སངྑལིཀེནཱཏི ཀེཝལཾ སངྑལིཀཱ པཱརིསུདྡྷི ནཱམ ཧོཏཱིཏི ཨུཔཏིསྶཏྠེརོ། ཨེཝཾ སནྟེ ཝིསེསནཾ ནིརཏྠཀཾ ཧོཏི། བིལཱ༹ལསངྑལིཀཱ བདྡྷཱཝ ཧོཏི ཨནྟོགེཧེ ཨེཝ སམྤཡོཛནཏྟཱ། ཡཐཱ སཱ ན ཀཏྠཙི གཙྪཏི, ཏཐཱ སཱཔི ན ཀཏྠཙི གཙྪཏཱིཏི ཀིར ཨདྷིཔྤཱཡོ།
164.Pārisuddhiṃ dammīti ‘‘sāpattiko therānaṃ deti, sampajānamusāvāde dukkaṭaṃ sambhavatī’’ti ācariyena likhitaṃ. Kiṃ nu kho kāraṇaṃ? Sampajānamusāvādena dukkaṭāpatti nāma kevalaṃ bhagavatā vuttattā akiriyasamuṭṭhānā hotīti. ‘‘Pārisuddhiṃ dammī’’ti ettha pana kiriyā paññāyati, tasmā sampajānamusāvāde pācittiyaṃ viya dissati, suṭṭhu upaparikkhitabbaṃ. Mahantā hi te ācariyā nāma. Tattha ‘‘dammī’’ti attano uposathakammanibbattinimittaṃ vuttaṃ. ‘‘Harā’’ti ca ‘‘ārocehī’’ti ca hārakassa anārocanapaccayā dukkaṭamocanatthaṃ vuttaṃ. Eseva nayo chandadānepi. Tattha ‘‘dammī’’ti attano cittasāmaggidīpanavacanaṃ, sesaṃ vuttanayameva, evaṃ upatissatthero vaṇṇeti. Atha vā paṭhamaṃ samaggabhāvaṃ sandhāya, dutiyaṃ pacchā vidhātabbabhāvaṃ, tatiyaṃ chandahārakassa dukkaṭamocanatthaṃ vuttaṃ. Ubhayatthāpi ‘‘saṅghappatto pakkamatī’’tiādivacanato saṅghe samagge eva chandapārisuddhidānaṃ ruhati, nāsamaggeti siddhaṃ. ‘‘Saṅghappatto ukkhittako paṭijānāti, āhaṭā hoti pārisuddhī’’tiādivacanato ukkhittakādīnampi chandapārisuddhidānaṃ ruhatīti siddhaṃ, tañca kho pakatattasaññāya, no aññathāti takko. Jānitvā sāmaṇerassa dinne na yāti, āpatti ca, ajānitvā dinne yāti ca, anāpattīti eke. Biḷālasaṅkhalikā nāma pārisuddhīti ettha saṅkhalikā nāma anantarena sambajjhati, aññena ca saṅkhalikenāti kevalaṃ saṅkhalikā pārisuddhi nāma hotīti upatissatthero. Evaṃ sante visesanaṃ niratthakaṃ hoti. Biḷālasaṅkhalikā baddhāva hoti antogehe eva sampayojanattā. Yathā sā na katthaci gacchati, tathā sāpi na katthaci gacchatīti kira adhippāyo.
Related texts:
ཏིཔིཊཀ (མཱུལ) • Tipiṭaka (Mūla) / ཝིནཡཔིཊཀ • Vinayapiṭaka / མཧཱཝགྒཔཱལི༹ • Mahāvaggapāḷi / ༨༧. པཱརིསུདྡྷིདཱནཀཐཱ • 87. Pārisuddhidānakathā
ཨཊྛཀཐཱ • Aṭṭhakathā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཨཊྛཀཐཱ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / མཧཱཝགྒ-ཨཊྛཀཐཱ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / པཱརིསུདྡྷིདཱནཀཐཱ • Pārisuddhidānakathā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / སཱརཏྠདཱིཔནཱི-ཊཱིཀཱ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / པཱརིསུདྡྷིདཱནཀཐཱཝཎྞནཱ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ཝིམཏིཝིནོདནཱི-ཊཱིཀཱ • Vimativinodanī-ṭīkā / པཀྑགཎནཱདིཨུགྒཧཎཱནུཛཱནནཀཐཱདིཝཎྞནཱ • Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā
ཊཱིཀཱ • Tīkā / ཝིནཡཔིཊཀ (ཊཱིཀཱ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / པཱཙིཏྱཱདིཡོཛནཱཔཱལི༹ • Pācityādiyojanāpāḷi / ༨༧. པཱརིསུདྡྷིདཱནཀཐཱ • 87. Pārisuddhidānakathā