Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
੧੬੪. ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਮ੍ਮੀਤਿ ‘‘ਸਾਪਤ੍ਤਿਕੋ ਥੇਰਾਨਂ ਦੇਤਿ, ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾવਾਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਸਮ੍ਭવਤੀ’’ਤਿ ਆਚਰਿਯੇਨ ਲਿਖਿਤਂ। ਕਿਂ ਨੁ ਖੋ ਕਾਰਣਂ? ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾવਾਦੇਨ ਦੁਕ੍ਕਟਾਪਤ੍ਤਿ ਨਾਮ ਕੇવਲਂ ਭਗવਤਾ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਅਕਿਰਿਯਸਮੁਟ੍ਠਾਨਾ ਹੋਤੀਤਿ। ‘‘ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਂ ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਕਿਰਿਯਾ ਪਞ੍ਞਾਯਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਮ੍ਪਜਾਨਮੁਸਾવਾਦੇ ਪਾਚਿਤ੍ਤਿਯਂ વਿਯ ਦਿਸ੍ਸਤਿ, ਸੁਟ੍ਠੁ ਉਪਪਰਿਕ੍ਖਿਤਬ੍ਬਂ। ਮਹਨ੍ਤਾ ਹਿ ਤੇ ਆਚਰਿਯਾ ਨਾਮ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਉਪੋਸਥਕਮ੍ਮਨਿਬ੍ਬਤ੍ਤਿਨਿਮਿਤ੍ਤਂ વੁਤ੍ਤਂ। ‘‘ਹਰਾ’’ਤਿ ਚ ‘‘ਆਰੋਚੇਹੀ’’ਤਿ ਚ ਹਾਰਕਸ੍ਸ ਅਨਾਰੋਚਨਪਚ੍ਚਯਾ ਦੁਕ੍ਕਟਮੋਚਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਏਸੇવ ਨਯੋ ਛਨ੍ਦਦਾਨੇਪਿ। ਤਤ੍ਥ ‘‘ਦਮ੍ਮੀ’’ਤਿ ਅਤ੍ਤਨੋ ਚਿਤ੍ਤਸਾਮਗ੍ਗਿਦੀਪਨવਚਨਂ, ਸੇਸਂ વੁਤ੍ਤਨਯਮੇવ, ਏવਂ ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ વਣ੍ਣੇਤਿ। ਅਥ વਾ ਪਠਮਂ ਸਮਗ੍ਗਭਾવਂ ਸਨ੍ਧਾਯ, ਦੁਤਿਯਂ ਪਚ੍ਛਾ વਿਧਾਤਬ੍ਬਭਾવਂ, ਤਤਿਯਂ ਛਨ੍ਦਹਾਰਕਸ੍ਸ ਦੁਕ੍ਕਟਮੋਚਨਤ੍ਥਂ વੁਤ੍ਤਂ। ਉਭਯਤ੍ਥਾਪਿ ‘‘ਸਙ੍ਘਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਪਕ੍ਕਮਤੀ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ ਸਙ੍ਘੇ ਸਮਗ੍ਗੇ ਏવ ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਂ ਰੁਹਤਿ, ਨਾਸਮਗ੍ਗੇਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ। ‘‘ਸਙ੍ਘਪ੍ਪਤ੍ਤੋ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕੋ ਪਟਿਜਾਨਾਤਿ, ਆਹਟਾ ਹੋਤਿ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀ’’ਤਿਆਦਿવਚਨਤੋ ਉਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾਦੀਨਮ੍ਪਿ ਛਨ੍ਦਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਂ ਰੁਹਤੀਤਿ ਸਿਦ੍ਧਂ, ਤਞ੍ਚ ਖੋ ਪਕਤਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾਯ, ਨੋ ਅਞ੍ਞਥਾਤਿ ਤਕ੍ਕੋ। ਜਾਨਿਤ੍વਾ ਸਾਮਣੇਰਸ੍ਸ ਦਿਨ੍ਨੇ ਨ ਯਾਤਿ, ਆਪਤ੍ਤਿ ਚ, ਅਜਾਨਿਤ੍વਾ ਦਿਨ੍ਨੇ ਯਾਤਿ ਚ, ਅਨਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਏਕੇ। ਬਿਲ਼ਾਲਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਨਾਮ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਨਾਮ ਅਨਨ੍ਤਰੇਨ ਸਮ੍ਬਜ੍ਝਤਿ, ਅਞ੍ਞੇਨ ਚ ਸਙ੍ਖਲਿਕੇਨਾਤਿ ਕੇવਲਂ ਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿ ਨਾਮ ਹੋਤੀਤਿ ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ। ਏવਂ ਸਨ੍ਤੇ વਿਸੇਸਨਂ ਨਿਰਤ੍ਥਕਂ ਹੋਤਿ। ਬਿਲ਼ਾਲਸਙ੍ਖਲਿਕਾ ਬਦ੍ਧਾવ ਹੋਤਿ ਅਨ੍ਤੋਗੇਹੇ ਏવ ਸਮ੍ਪਯੋਜਨਤ੍ਤਾ। ਯਥਾ ਸਾ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਚ੍ਛਤਿ, ਤਥਾ ਸਾਪਿ ਨ ਕਤ੍ਥਚਿ ਗਚ੍ਛਤੀਤਿ ਕਿਰ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ।
164.Pārisuddhiṃ dammīti ‘‘sāpattiko therānaṃ deti, sampajānamusāvāde dukkaṭaṃ sambhavatī’’ti ācariyena likhitaṃ. Kiṃ nu kho kāraṇaṃ? Sampajānamusāvādena dukkaṭāpatti nāma kevalaṃ bhagavatā vuttattā akiriyasamuṭṭhānā hotīti. ‘‘Pārisuddhiṃ dammī’’ti ettha pana kiriyā paññāyati, tasmā sampajānamusāvāde pācittiyaṃ viya dissati, suṭṭhu upaparikkhitabbaṃ. Mahantā hi te ācariyā nāma. Tattha ‘‘dammī’’ti attano uposathakammanibbattinimittaṃ vuttaṃ. ‘‘Harā’’ti ca ‘‘ārocehī’’ti ca hārakassa anārocanapaccayā dukkaṭamocanatthaṃ vuttaṃ. Eseva nayo chandadānepi. Tattha ‘‘dammī’’ti attano cittasāmaggidīpanavacanaṃ, sesaṃ vuttanayameva, evaṃ upatissatthero vaṇṇeti. Atha vā paṭhamaṃ samaggabhāvaṃ sandhāya, dutiyaṃ pacchā vidhātabbabhāvaṃ, tatiyaṃ chandahārakassa dukkaṭamocanatthaṃ vuttaṃ. Ubhayatthāpi ‘‘saṅghappatto pakkamatī’’tiādivacanato saṅghe samagge eva chandapārisuddhidānaṃ ruhati, nāsamaggeti siddhaṃ. ‘‘Saṅghappatto ukkhittako paṭijānāti, āhaṭā hoti pārisuddhī’’tiādivacanato ukkhittakādīnampi chandapārisuddhidānaṃ ruhatīti siddhaṃ, tañca kho pakatattasaññāya, no aññathāti takko. Jānitvā sāmaṇerassa dinne na yāti, āpatti ca, ajānitvā dinne yāti ca, anāpattīti eke. Biḷālasaṅkhalikā nāma pārisuddhīti ettha saṅkhalikā nāma anantarena sambajjhati, aññena ca saṅkhalikenāti kevalaṃ saṅkhalikā pārisuddhi nāma hotīti upatissatthero. Evaṃ sante visesanaṃ niratthakaṃ hoti. Biḷālasaṅkhalikā baddhāva hoti antogehe eva sampayojanattā. Yathā sā na katthaci gacchati, tathā sāpi na katthaci gacchatīti kira adhippāyo.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਮਹਾવਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Mahāvaggapāḷi / ੮੭. ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾ • 87. Pārisuddhidānakathā
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਮਹਾવਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾ • Pārisuddhidānakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ਪਕ੍ਖਗਣਨਾਦਿਉਗ੍ਗਹਣਾਨੁਜਾਨਨਕਥਾਦਿવਣ੍ਣਨਾ • Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੮੭. ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਦਾਨਕਥਾ • 87. Pārisuddhidānakathā