Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
പാരിസുദ്ധിദാനകഥാവണ്ണനാ
Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
൧൬൪. യേന കേനചി അങ്ഗപച്ചങ്ഗേന വിഞ്ഞാപേതീതി മനസാ ചിന്തേത്വാ ഹത്ഥപ്പയോഗാദിനാ യേന കേനചി വിഞ്ഞാപേതി. സങ്ഘോ നപ്പഹോതീതി ദ്വിന്നം ദ്വിന്നം അന്തരാ ഹത്ഥപാസം അവിജഹിത്വാ പടിപാടിയാ ഠാതും നപ്പഹോതി. ഇതരാ പന ബിളാലസങ്ഖലികപാരിസുദ്ധി നാമാതി ഏത്ഥ കേചി വദന്തി ‘‘ബിളാലസങ്ഖലികാ ബദ്ധാവ ഹോതി അന്തോഗേഹേ ഏവ സമ്പയോജനത്താ, യഥാ സാ ന കത്ഥചി ഗച്ഛതി, തഥാ സാപി ന ഗച്ഛതീതി അധിപ്പായോ. ഇതരഥാ വിസേസനം നിരത്ഥകം ഹോതീ’’തി. അപരേ പന ‘‘യഥാ ബഹൂഹി മനുസ്സേഹി ഏകസ്സ ബിളാലസ്സ അത്തനോ അത്തനോ സങ്ഖലികാ ഗീവായ ആബദ്ധാ ബിളാലേ ഗച്ഛന്തേ ഗച്ഛന്തി ആബദ്ധത്താ, ന അഞ്ഞസ്മിം ബിളാലേ ഗച്ഛന്തേ ഗച്ഛന്തി അനാബദ്ധത്താ, ഏവമേവസ്സ ഭിക്ഖുസ്സ ബഹൂഹി സങ്ഖലികസദിസാ ഛന്ദപാരിസുദ്ധി ദിന്നാ, സാ തസ്മിം ഭിക്ഖുസ്മിം ഗച്ഛന്തേ ഗച്ഛതി തസ്മിം സങ്ഖലികാ വിയ ആബദ്ധത്താ, ന അഞ്ഞസ്മിം അനാബദ്ധത്താ’’തി വദന്തി. സബ്ബമ്പേതം ന സാരതോ പച്ചേതബ്ബം. അയം പനേത്ഥ സാരോ – യഥാ സങ്ഖലികായ പഠമവലയം ദുതിയംയേവ വലയം പാപുണാതി, ന തതിയം, ഏവമയമ്പി പാരിസുദ്ധിദായകേന യസ്സ ദിന്നാ, തതോ അഞ്ഞത്ഥ ന ഗച്ഛതീതി സങ്ഖലികസദിസത്താ ‘‘ബിളാലസങ്ഖലികാ’’തി വുത്താ. ബിളാലസങ്ഖലികഗഹണഞ്ചേത്ഥ യാസം കാസഞ്ചി സങ്ഖലികാനം ഉപലക്ഖണമത്തന്തി ദട്ഠബ്ബം.
164.Yena kenaci aṅgapaccaṅgena viññāpetīti manasā cintetvā hatthappayogādinā yena kenaci viññāpeti. Saṅgho nappahotīti dvinnaṃ dvinnaṃ antarā hatthapāsaṃ avijahitvā paṭipāṭiyā ṭhātuṃ nappahoti. Itarā pana biḷālasaṅkhalikapārisuddhi nāmāti ettha keci vadanti ‘‘biḷālasaṅkhalikā baddhāva hoti antogehe eva sampayojanattā, yathā sā na katthaci gacchati, tathā sāpi na gacchatīti adhippāyo. Itarathā visesanaṃ niratthakaṃ hotī’’ti. Apare pana ‘‘yathā bahūhi manussehi ekassa biḷālassa attano attano saṅkhalikā gīvāya ābaddhā biḷāle gacchante gacchanti ābaddhattā, na aññasmiṃ biḷāle gacchante gacchanti anābaddhattā, evamevassa bhikkhussa bahūhi saṅkhalikasadisā chandapārisuddhi dinnā, sā tasmiṃ bhikkhusmiṃ gacchante gacchati tasmiṃ saṅkhalikā viya ābaddhattā, na aññasmiṃ anābaddhattā’’ti vadanti. Sabbampetaṃ na sārato paccetabbaṃ. Ayaṃ panettha sāro – yathā saṅkhalikāya paṭhamavalayaṃ dutiyaṃyeva valayaṃ pāpuṇāti, na tatiyaṃ, evamayampi pārisuddhidāyakena yassa dinnā, tato aññattha na gacchatīti saṅkhalikasadisattā ‘‘biḷālasaṅkhalikā’’ti vuttā. Biḷālasaṅkhalikagahaṇañcettha yāsaṃ kāsañci saṅkhalikānaṃ upalakkhaṇamattanti daṭṭhabbaṃ.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൮൭. പാരിസുദ്ധിദാനകഥാ • 87. Pārisuddhidānakathā
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / പാരിസുദ്ധിദാനകഥാ • Pārisuddhidānakathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / പാരിസുദ്ധിദാനകഥാവണ്ണനാ • Pārisuddhidānakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / പക്ഖഗണനാദിഉഗ്ഗഹണാനുജാനനകഥാദിവണ്ണനാ • Pakkhagaṇanādiuggahaṇānujānanakathādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൮൭. പാരിസുദ്ധിദാനകഥാ • 87. Pārisuddhidānakathā