| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ចូឡវគ្គ-អដ្ឋកថា • Cūḷavagga-aṭṭhakathā |
២. បារិវាសិកក្ខន្ធកំ
2. Pārivāsikakkhandhakaṃ
បារិវាសិកវត្តកថា
Pārivāsikavattakathā
៧៥. បារិវាសិកក្ខន្ធកេ – បារិវាសិកាតិ បរិវាសំ បរិវសន្តា។ តត្ថ ចតុព្ពិធោ បរិវាសោ – អប្បដិច្ឆន្នបរិវាសោ, បដិច្ឆន្នបរិវាសោ, សុទ្ធន្តបរិវាសោ, សមោធានបរិវាសោតិ។ តេសុ ‘‘យោ, ភិក្ខវេ, អញ្ញោបិ អញ្ញតិត្ថិយបុព្ពោ ឥមស្មិំ ធម្មវិនយេ អាកង្ខតិ បព្ពជ្ជំ, អាកង្ខតិ ឧបសម្បទំ, តស្ស ចត្តារោ មាសេ បរិវាសោ ទាតព្ពោ’’តិ (មហាវ. ៨៦) ឯវំ មហាខន្ធកេ វុត្តោ តិត្ថិយបរិវាសោ អប្បដិច្ឆន្នបរិវាសោ នាម។ តត្ថ យំ វត្តព្ពំ តំ វុត្តមេវ។ អយំ បន ឥធ អនធិប្បេតោ។ សេសា តយោ យេន សង្ឃាទិសេសាបត្តិ អាបន្នា ចេវ ហោតិ បដិច្ឆាទិតា ច, តស្ស ទាតព្ពា។ តេសុ យំ វត្តព្ពំ តំ សមុច្ចយក្ខន្ធកេ វក្ខាម។ ឯតេ បន ឥធ អធិប្បេតា។ តស្មា ឯតេសុ យំកិញ្ចិ បរិវាសំ បរិវសន្តា ‘‘បារិវាសិកា’’តិ វេទិតព្ពា។
75. Pārivāsikakkhandhake – pārivāsikāti parivāsaṃ parivasantā. Tattha catubbidho parivāso – appaṭicchannaparivāso, paṭicchannaparivāso, suddhantaparivāso, samodhānaparivāsoti. Tesu ‘‘yo, bhikkhave, aññopi aññatitthiyapubbo imasmiṃ dhammavinaye ākaṅkhati pabbajjaṃ, ākaṅkhati upasampadaṃ, tassa cattāro māse parivāso dātabbo’’ti (mahāva. 86) evaṃ mahākhandhake vutto titthiyaparivāso appaṭicchannaparivāso nāma. Tattha yaṃ vattabbaṃ taṃ vuttameva. Ayaṃ pana idha anadhippeto. Sesā tayo yena saṅghādisesāpatti āpannā ceva hoti paṭicchāditā ca, tassa dātabbā. Tesu yaṃ vattabbaṃ taṃ samuccayakkhandhake vakkhāma. Ete pana idha adhippetā. Tasmā etesu yaṃkiñci parivāsaṃ parivasantā ‘‘pārivāsikā’’ti veditabbā.
បកតត្តានំ ភិក្ខូនន្តិ ឋបេត្វា នវកតរំ បារិវាសិកំ អវសេសានំ អន្តមសោ មូលាយបដិកស្សនារហាទីនម្បិ។ អភិវាទនបច្ចុដ្ឋានន្តិ យំ តេ អភិវាទនាទិំ ករោន្តិ, តំ សាទិយន្តិ, សម្បដិច្ឆន្តិ; ន បដិក្ខិបន្តីតិ អត្ថោ។ តត្ថ សាមីចិកម្មន្តិ ឋបេត្វា អភិវាទនាទីនិ អញ្ញស្ស អនុច្ឆវិកស្ស ពីជនវាតទានាទិនោ អាភិសមាចារិកស្សេតំ អធិវចនំ។ អាសនាភិហារន្តិ អាសនស្ស អភិហរណំ, អាសនំ គហេត្វា អភិគមនំ បញ្ញាបនមេវ វា។ សេយ្យាភិហារេបិ ឯសេវ នយោ។ បាទោទកន្តិ បាទធោវនឧទកំ។ បាទបីឋន្តិ ធោតបាទដ្ឋបនកំ។ បាទកថលិកន្តិ អធោតបាទដ្ឋបនកំ បាទឃំសនំ វា។ អាបត្តិ ទុក្កដស្សាតិ សទ្ធិវិហារិកានម្បិ សាទិយន្តស្ស ទុក្កដមេវ, តស្មា តេ វត្តព្ពា – ‘‘អហំ វិនយកម្មំ ករោមិ, មយ្ហំ វត្តំ មា ករោថ, មា មំ គាមប្បវេសនំ អាបុច្ឆថា’’តិ។ សចេ សទ្ធាបព្ពជិតា កុលបុត្តា ‘‘តុម្ហេ, ភន្តេ, តុម្ហាកំ វិនយកម្មំ ករោថា’’តិ វត្វា វត្តំ ករោន្តិ, គាមប្បវេសនម្បិ អាបុច្ឆន្តិយេវ, វារិតកាលតោ បដ្ឋាយ អនាបត្តិ។ មិថុ យថាវុឌ្ឍន្តិ បារិវាសិកភិក្ខូនំ អញ្ញមញ្ញំ យោ យោ វុឌ្ឍោ តេន តេន នវកតរស្ស សាទិតុំ។
Pakatattānaṃ bhikkhūnanti ṭhapetvā navakataraṃ pārivāsikaṃ avasesānaṃ antamaso mūlāyapaṭikassanārahādīnampi. Abhivādanapaccuṭṭhānanti yaṃ te abhivādanādiṃ karonti, taṃ sādiyanti, sampaṭicchanti; na paṭikkhipantīti attho. Tattha sāmīcikammanti ṭhapetvā abhivādanādīni aññassa anucchavikassa bījanavātadānādino ābhisamācārikassetaṃ adhivacanaṃ. Āsanābhihāranti āsanassa abhiharaṇaṃ, āsanaṃ gahetvā abhigamanaṃ paññāpanameva vā. Seyyābhihārepi eseva nayo. Pādodakanti pādadhovanaudakaṃ. Pādapīṭhanti dhotapādaṭṭhapanakaṃ. Pādakathalikanti adhotapādaṭṭhapanakaṃ pādaghaṃsanaṃ vā. Āpatti dukkaṭassāti saddhivihārikānampi sādiyantassa dukkaṭameva, tasmā te vattabbā – ‘‘ahaṃ vinayakammaṃ karomi, mayhaṃ vattaṃ mā karotha, mā maṃ gāmappavesanaṃ āpucchathā’’ti. Sace saddhāpabbajitā kulaputtā ‘‘tumhe, bhante, tumhākaṃ vinayakammaṃ karothā’’ti vatvā vattaṃ karonti, gāmappavesanampi āpucchantiyeva, vāritakālato paṭṭhāya anāpatti. Mithu yathāvuḍḍhanti pārivāsikabhikkhūnaṃ aññamaññaṃ yo yo vuḍḍho tena tena navakatarassa sādituṃ.
បញ្ច យថាវុឌ្ឍន្តិ បកតត្តេហិបិ សទ្ធិំ វុឌ្ឍបដិបាដិយា ឯវ។ តស្មា បាតិមោក្ខេ ឧទ្ទិស្សមានេ ហត្ថបាសេ និសីទិតុំ វដ្ដតិ។ មហាបច្ចរិយំ បន ‘‘បាឡិយា អនិសីទិត្វា បាឡិំ វិហាយ ហត្ថបាសំ អមុញ្ចន្តេន និសីទិតព្ព’’ន្តិ វុត្តំ។ បារិសុទ្ធិឧបោសថេ ករីយមានេ សង្ឃនវកដ្ឋានេ និសីទិត្វា តត្ថេវ និសិន្នេន អត្តនោ បាឡិយា បារិសុទ្ធិឧបោសថោ កាតព្ពោ។ បវារណាយបិ សង្ឃនវកដ្ឋានេ និសីទិត្វា តត្ថេវ និសិន្នេន អត្តនោ បាឡិយា បវារេតព្ពំ។ សង្ឃេន ឃណ្ដិំ បហរិត្វា ភាជីយមានំ វស្សិកសាដិកម្បិ អត្តនោ បត្តដ្ឋានេ គហេតុំ វដ្ដតិ។
Pañcayathāvuḍḍhanti pakatattehipi saddhiṃ vuḍḍhapaṭipāṭiyā eva. Tasmā pātimokkhe uddissamāne hatthapāse nisīdituṃ vaṭṭati. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘pāḷiyā anisīditvā pāḷiṃ vihāya hatthapāsaṃ amuñcantena nisīditabba’’nti vuttaṃ. Pārisuddhiuposathe karīyamāne saṅghanavakaṭṭhāne nisīditvā tattheva nisinnena attano pāḷiyā pārisuddhiuposatho kātabbo. Pavāraṇāyapi saṅghanavakaṭṭhāne nisīditvā tattheva nisinnena attano pāḷiyā pavāretabbaṃ. Saṅghena ghaṇṭiṃ paharitvā bhājīyamānaṃ vassikasāṭikampi attano pattaṭṭhāne gahetuṃ vaṭṭati.
ឱណោជនន្តិ វិស្សជ្ជនំ វុច្ចតិ។ សចេ ហិ បារិវាសិកស្ស ទ្វេ តីណិ ឧទ្ទេសភត្តាទីនិ បាបុណន្តិ, អញ្ញា ចស្ស បុគ្គលិកភត្តបច្ចាសា ហោតិ, តានិ បដិបាដិយា គហេត្វា ‘‘ភន្តេ, ហេដ្ឋា គាហេថ, អជ្ជ មយ្ហំ ភត្តបច្ចាសា អត្ថិ, ស្វេ គណ្ហិស្សាមី’’តិ វត្វា វិស្សជ្ជេតព្ពានិ។ ឯវំ តានិ បុនទិវសេសុ គណ្ហិតុំ លភតិ។ បុនទិវសេ សព្ពបឋមំ ឯតស្ស ទាតព្ពន្តិ កុរុន្ទិយំ វុត្តំ។ យទិ បន ន គណ្ហាតិ ន វិស្សជ្ជេតិ, បុនទិវសេ ន លភតិ, ឥទំ ឱណោជនំ នាម បារិវាសិកស្សេវ ឱទិស្ស អនុញ្ញាតំ។ កស្មា? តស្ស ហិ សង្ឃនវកដ្ឋានេ និសិន្នស្ស ភត្តគ្គេ យាគុខជ្ជកាទីនិ បាបុណន្តិ វា ន វា, តស្មា សោ ‘‘ភិក្ខាហារេន មា កិលមិត្ថា’’តិ ឥទមស្ស សង្គហករណត្ថាយ ឱទិស្ស អនុញ្ញាតំ។
Oṇojananti vissajjanaṃ vuccati. Sace hi pārivāsikassa dve tīṇi uddesabhattādīni pāpuṇanti, aññā cassa puggalikabhattapaccāsā hoti, tāni paṭipāṭiyā gahetvā ‘‘bhante, heṭṭhā gāhetha, ajja mayhaṃ bhattapaccāsā atthi, sve gaṇhissāmī’’ti vatvā vissajjetabbāni. Evaṃ tāni punadivasesu gaṇhituṃ labhati. Punadivase sabbapaṭhamaṃ etassa dātabbanti kurundiyaṃ vuttaṃ. Yadi pana na gaṇhāti na vissajjeti, punadivase na labhati, idaṃ oṇojanaṃ nāma pārivāsikasseva odissa anuññātaṃ. Kasmā? Tassa hi saṅghanavakaṭṭhāne nisinnassa bhattagge yāgukhajjakādīni pāpuṇanti vā na vā, tasmā so ‘‘bhikkhāhārena mā kilamitthā’’ti idamassa saṅgahakaraṇatthāya odissa anuññātaṃ.
ភត្តន្តិ អាគតាគតេហិ វុឌ្ឍបដិបាដិយា គហេត្វា គន្តព្ពំ វិហារេ សង្ឃស្ស ចតុស្សាលភត្តំ, ឯតំ យថាវុឌ្ឍំ លភតិ។ បាឡិយា បន គន្តុំ វា ឋាតុំ វា ន លភតិ, តស្មា បាឡិតោ ឱសក្កិត្វា ហត្ថបាសេ ឋិតេន ហត្ថំ បសារេត្វា យថា សេនោ និបតិត្វា គណ្ហាតិ, ឯវំ គណ្ហិតព្ពំ។ អារាមិកសមណុទ្ទេសេហិ អាហរាបេតុំ ន លភតិ។ សចេ សយមេវ អាហរន្តិ, វដ្ដតិ។ រញ្ញោ មហាបេឡភត្តេបិ ឯសេវ នយោ។ ចតុស្សាលភត្តេ បន សចេ ឱណោជនំ កត្តុកាមោ ហោតិ, អត្តនោ អត្ថាយ ឧក្ខិត្តេ បិណ្ឌេ ‘‘អជ្ជ មេ ភត្តំ អត្ថិ, ស្វេ គណ្ហិស្សាមី’’តិ វត្តព្ពំ។ បុនទិវសេ ទ្វេ បិណ្ឌេ លភតីតិ មហាបច្ចរិយំ វុត្តំ។ ឧទ្ទេសភត្តាទីនិបិ បាឡិតោ ឱសក្កិត្វាវ គហេតព្ពានិ។ យត្ថ បន និសីទាបេត្វា បរិវិសន្តិ, តត្ថ សាមណេរានំ ជេដ្ឋកេន ភិក្ខូនំ សង្ឃនវកេន ហុត្វា និសីទិតព្ពំ។
Bhattanti āgatāgatehi vuḍḍhapaṭipāṭiyā gahetvā gantabbaṃ vihāre saṅghassa catussālabhattaṃ, etaṃ yathāvuḍḍhaṃ labhati. Pāḷiyā pana gantuṃ vā ṭhātuṃ vā na labhati, tasmā pāḷito osakkitvā hatthapāse ṭhitena hatthaṃ pasāretvā yathā seno nipatitvā gaṇhāti, evaṃ gaṇhitabbaṃ. Ārāmikasamaṇuddesehi āharāpetuṃ na labhati. Sace sayameva āharanti, vaṭṭati. Rañño mahāpeḷabhattepi eseva nayo. Catussālabhatte pana sace oṇojanaṃ kattukāmo hoti, attano atthāya ukkhitte piṇḍe ‘‘ajja me bhattaṃ atthi, sve gaṇhissāmī’’ti vattabbaṃ. Punadivase dve piṇḍe labhatīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Uddesabhattādīnipi pāḷito osakkitvāva gahetabbāni. Yattha pana nisīdāpetvā parivisanti, tattha sāmaṇerānaṃ jeṭṭhakena bhikkhūnaṃ saṅghanavakena hutvā nisīditabbaṃ.
៧៦. ឥទានិ យា អយំ សម្មាវត្តនា វុត្តា, តត្ថ ន ឧបសម្បាទេតព្ពន្តិ ឧបជ្ឈាយេន ហុត្វា ន ឧបសម្បាទេតព្ពំ; វត្តំ និក្ខិបិត្វា បន ឧបសម្បាទេតុំ វដ្ដតិ។ អាចរិយេន ហុត្វាបិ កម្មវាចា ន សាវេតព្ពា, អញ្ញស្មិំ អសតិ វត្តំ និក្ខិបិត្វា សាវេតុំ វដ្ដតិ។ ន និស្សយោតិ អាគន្តុកានំ និស្សយោ ន ទាតព្ពោ។ យេហិបិ បកតិយាវ និស្សយោ គហិតោ, តេ វត្តព្ពា – ‘‘អហំ វិនយកម្មំ ករោមិ, អសុកត្ថេរស្ស នាម សន្តិកេ និស្សយំ គណ្ហថ, មយ្ហំ វត្តំ មា ករោថ, មា មំ គាមប្បវេសនំ អាបុច្ឆថា’’តិ។ សចេ ឯវំ វុត្តេបិ ករោន្តិយេវ, វារិតកាលតោ បដ្ឋាយ ករោន្តេសុបិ អនាបត្តិ។
76. Idāni yā ayaṃ sammāvattanā vuttā, tattha na upasampādetabbanti upajjhāyena hutvā na upasampādetabbaṃ; vattaṃ nikkhipitvā pana upasampādetuṃ vaṭṭati. Ācariyena hutvāpi kammavācā na sāvetabbā, aññasmiṃ asati vattaṃ nikkhipitvā sāvetuṃ vaṭṭati. Na nissayoti āgantukānaṃ nissayo na dātabbo. Yehipi pakatiyāva nissayo gahito, te vattabbā – ‘‘ahaṃ vinayakammaṃ karomi, asukattherassa nāma santike nissayaṃ gaṇhatha, mayhaṃ vattaṃ mā karotha, mā maṃ gāmappavesanaṃ āpucchathā’’ti. Sace evaṃ vuttepi karontiyeva, vāritakālato paṭṭhāya karontesupi anāpatti.
ន សាមណេរោតិ អញ្ញោ សាមណេរោ ន គហេតព្ពោ។ ឧបជ្ឈំ ទត្វា គហិតសាមណេរាបិ វត្តព្ពា – ‘‘អហំ វិនយកម្មំ ករោមិ, មយ្ហំ វត្តំ មា ករោថ, មា មំ គាមប្បវេសនំ អាបុច្ឆថា’’តិ។ សចេ ឯវំ វុត្តេបិ ករោន្តិយេវ, វារិតកាលតោ បដ្ឋាយ ករោន្តេសុបិ អនាបត្តិ។ ភិក្ខុនោវាទកសម្មុតិ នាម អាធិបច្ចដ្ឋានភូតាតិ បដិក្ខិត្តា, តស្មា ភិក្ខុសង្ឃស្ស វត្តព្ពំ – ‘‘ភន្តេ, អហំ វិនយកម្មំ ករោមិ, ភិក្ខុនោវាទកំ ជានាថា’’តិ, បដិពលស្ស វា ភិក្ខុស្ស ភារោ កាតព្ពោ។ អាគតា ភិក្ខុនិយោ ‘‘សង្ឃសន្តិកំ គច្ឆថ, សង្ឃោ វោ ឱវាទទាយកំ ជានិស្សតី’’តិ វា ‘‘អហំ វិនយកម្មំ ករោមិ, អសុកភិក្ខុស្ស នាម សន្តិកំ គច្ឆថ, សោ វោ ឱវាទំ ទស្សតី’’តិ វា វត្តព្ពា។
Na sāmaṇeroti añño sāmaṇero na gahetabbo. Upajjhaṃ datvā gahitasāmaṇerāpi vattabbā – ‘‘ahaṃ vinayakammaṃ karomi, mayhaṃ vattaṃ mā karotha, mā maṃ gāmappavesanaṃ āpucchathā’’ti. Sace evaṃ vuttepi karontiyeva, vāritakālato paṭṭhāya karontesupi anāpatti. Bhikkhunovādakasammuti nāma ādhipaccaṭṭhānabhūtāti paṭikkhittā, tasmā bhikkhusaṅghassa vattabbaṃ – ‘‘bhante, ahaṃ vinayakammaṃ karomi, bhikkhunovādakaṃ jānāthā’’ti, paṭibalassa vā bhikkhussa bhāro kātabbo. Āgatā bhikkhuniyo ‘‘saṅghasantikaṃ gacchatha, saṅgho vo ovādadāyakaṃ jānissatī’’ti vā ‘‘ahaṃ vinayakammaṃ karomi, asukabhikkhussa nāma santikaṃ gacchatha, so vo ovādaṃ dassatī’’ti vā vattabbā.
សា អាបត្តីតិ សុក្កវិស្សដ្ឋិយា បរិវាសេ ទិន្នេ សុក្កវិស្សដ្ឋិ នាបជ្ជិតព្ពា។ អញ្ញា វា តាទិសិកាតិ កាយសំសគ្គាទិគរុកាបត្តិ។ តតោ វា បាបិដ្ឋតរាតិ បារាជិកាបត្តិ; សត្តសុ ហិ អាបត្តីសុ ទុព្ភាសិតាបត្តិ បាបិដ្ឋា; ទុក្កដាបត្តិ បាបិដ្ឋតរា; ទុក្កដាបត្តិ បាបិដ្ឋា, បាដិទេសនីយាបត្តិ បាបិដ្ឋតរាតិ ឯវំ បាចិត្តិយថុល្លច្ចយសង្ឃាទិសេសបារាជិកាបត្តីសុ នយោ នេតព្ពោ។ តាសំ វត្ថូសុបិ ទុព្ភាសិតវត្ថុ បាបិដ្ឋំ, ទុក្កដវត្ថុ បាបិដ្ឋតរន្តិ បុរិមនយេនេវ ភេទោ វេទិតព្ពោ។ បណ្ណត្តិវជ្ជសិក្ខាបទេ បន វត្ថុបិ អាបត្តិបិ បាបិដ្ឋា។ លោកវជ្ជេ ឧភយម្បិ បាបិដ្ឋតរំ។
Sā āpattīti sukkavissaṭṭhiyā parivāse dinne sukkavissaṭṭhi nāpajjitabbā. Aññā vā tādisikāti kāyasaṃsaggādigarukāpatti. Tato vā pāpiṭṭhatarāti pārājikāpatti; sattasu hi āpattīsu dubbhāsitāpatti pāpiṭṭhā; dukkaṭāpatti pāpiṭṭhatarā; dukkaṭāpatti pāpiṭṭhā, pāṭidesanīyāpatti pāpiṭṭhatarāti evaṃ pācittiyathullaccayasaṅghādisesapārājikāpattīsu nayo netabbo. Tāsaṃ vatthūsupi dubbhāsitavatthu pāpiṭṭhaṃ, dukkaṭavatthu pāpiṭṭhataranti purimanayeneva bhedo veditabbo. Paṇṇattivajjasikkhāpade pana vatthupi āpattipi pāpiṭṭhā. Lokavajje ubhayampi pāpiṭṭhataraṃ.
កម្មន្តិ បរិវាសកម្មវាចា វុច្ចតិ។ តំ កម្មំ ‘‘អកតំ ទុក្កដ’’ន្តិអាទីហិ វា ‘‘កិំ ឥទំ កម្មំ នាម កសិកម្មំ គោរក្ខកម្ម’’ន្តិអាទីហិ វា វចនេហិ ន គរហិតព្ពំ។ កម្មិកាតិ យេហិ ភិក្ខូហិ កម្មំ កតំ, តេ វុច្ចន្តិ, តេ ‘‘ពាលា អព្យត្តា’’តិអាទីហិ វចនេហិ ន គរហិតព្ពា។ ន សវចនីយំ កាតព្ពន្តិ បលិពោធត្ថាយ វា បក្កោសនត្ថាយ វា សវចនីយំ ន កាតព្ពំ, បលិពោធត្ថាយ ហិ ករោន្តោ ‘‘អហំ អាយស្មន្តំ ឥមស្មិំ វត្ថុស្មិំ សវចនីយំ ករោមិ, ឥមម្ហា អាវាសា ឯកបទម្បិ មា បក្កាមិ, យាវ ន តំ អធិករណំ វូបសន្តំ ហោតី’’តិ ឯវំ ករោតិ។ បក្កោសនត្ថាយ ករោន្តោ ‘‘អហំ តេ សវចនីយំ ករោមិ, ឯហិ មយា សទ្ធិំ វិនយធរានំ សម្មុខីភាវំ គច្ឆាមា’’តិ ឯវំ ករោតិ; តទុភយម្បិ ន កាតព្ពំ។
Kammanti parivāsakammavācā vuccati. Taṃ kammaṃ ‘‘akataṃ dukkaṭa’’ntiādīhi vā ‘‘kiṃ idaṃ kammaṃ nāma kasikammaṃ gorakkhakamma’’ntiādīhi vā vacanehi na garahitabbaṃ. Kammikāti yehi bhikkhūhi kammaṃ kataṃ, te vuccanti, te ‘‘bālā abyattā’’tiādīhi vacanehi na garahitabbā. Nasavacanīyaṃ kātabbanti palibodhatthāya vā pakkosanatthāya vā savacanīyaṃ na kātabbaṃ, palibodhatthāya hi karonto ‘‘ahaṃ āyasmantaṃ imasmiṃ vatthusmiṃ savacanīyaṃ karomi, imamhā āvāsā ekapadampi mā pakkāmi, yāva na taṃ adhikaraṇaṃ vūpasantaṃ hotī’’ti evaṃ karoti. Pakkosanatthāya karonto ‘‘ahaṃ te savacanīyaṃ karomi, ehi mayā saddhiṃ vinayadharānaṃ sammukhībhāvaṃ gacchāmā’’ti evaṃ karoti; tadubhayampi na kātabbaṃ.
ន អនុវាទោតិ វិហារេ ជេដ្ឋកដ្ឋានំ ន កាតព្ពំ។ បាតិមោក្ខុទ្ទេសកេន វា ធម្មជ្ឈេសកេន វា ន ភវិតព្ពំ។ នាបិ តេរសសុ សម្មុតីសុ ឯកសម្មុតិវសេនាបិ ឥស្សរិយកម្មំ កាតព្ពំ។ ន ឱកាសោតិ ‘‘ករោតុ មេ អាយស្មា ឱកាសំ, អហំ តំ វត្តុកាមោ’’តិ ឯវំ បកតត្តស្ស ឱកាសោ ន ការេតព្ពោ, វត្ថុនា វា អាបត្តិយា វា ន ចោទេតព្ពោ, ‘‘អយំ បុព្ពេ តេ ទោសោ’’តិ ន សារេតព្ពោ។ ន ភិក្ខូហិ សម្បយោជេតព្ពន្តិ អញ្ញមញ្ញំ យោជេត្វា កលហោ ន ការេតព្ពោ។
Na anuvādoti vihāre jeṭṭhakaṭṭhānaṃ na kātabbaṃ. Pātimokkhuddesakena vā dhammajjhesakena vā na bhavitabbaṃ. Nāpi terasasu sammutīsu ekasammutivasenāpi issariyakammaṃ kātabbaṃ. Na okāsoti ‘‘karotu me āyasmā okāsaṃ, ahaṃ taṃ vattukāmo’’ti evaṃ pakatattassa okāso na kāretabbo, vatthunā vā āpattiyā vā na codetabbo, ‘‘ayaṃ pubbe te doso’’ti na sāretabbo. Na bhikkhūhi sampayojetabbanti aññamaññaṃ yojetvā kalaho na kāretabbo.
បុរតោតិ សង្ឃត្ថេរេន ហុត្វា បុរតោ ន គន្តព្ពំ, ទ្វាទសហត្ថំ ឧបចារំ មុញ្ចិត្វា ឯកកេន គន្តព្ពំ។ និសីទនេបិ ឯសេវ នយោ។ អាសនបរិយន្តោតិ ភត្តគ្គាទីសុ សង្ឃនវកាសនំ វុច្ចតិ; ស្វាស្ស ទាតព្ពោ, តត្ថ និសីទិតព្ពំ។ សេយ្យាបរិយន្តោតិ សេយ្យានំ បរិយន្តោ, សព្ពលាមកំ មញ្ចបីឋំ។ អយញ្ហិ វស្សគ្គេន អត្តនោ បត្តដ្ឋានេ សេយ្យំ គហេតុំ ន លភតិ។ សព្ពភិក្ខូហិ វិចិនិត្វា គហិតាវសេសា មង្កុលគូថភរិតា វេត្តលតាទិវិនទ្ធា លាមកសេយ្យា អស្ស ទាតព្ពា។ វិហារបរិយន្តោតិ យថា ច សេយ្យា, ឯវំ វសនអាវាសោបិ វស្សគ្គេន អត្តនោ បត្តដ្ឋានេ តស្ស ន វដ្ដតិ។ សព្ពភិក្ខូហិ វិចិនិត្វា គហិតាវសេសា បន រជោហតភូមិ ជតុកមូសិកភរិតា បណ្ណសាលា អស្ស ទាតព្ពា។ សចេ បកតត្តា សព្ពេ រុក្ខមូលិកា អព្ភោកាសិកា ច ហោន្តិ, ឆន្នំ ន ឧបេន្តិ, សព្ពេបិ ឯតេហិ វិស្សដ្ឋាវាសា នាម ហោន្តិ។ តេសុ យំ ឥច្ឆតិ, តំ លភតិ។ វស្សូបនាយិកទិវសេ បច្ចយំ ឯកបស្សេ ឋត្វា វស្សគ្គេន គណ្ហិតុំ លភតិ។ សេនាសនំ ន លភតិ, និពទ្ធវស្សាវាសិកំ សេនាសនំ គណ្ហិតុកាមេន វត្តំ និក្ខិបិត្វា គហេតព្ពំ។
Puratoti saṅghattherena hutvā purato na gantabbaṃ, dvādasahatthaṃ upacāraṃ muñcitvā ekakena gantabbaṃ. Nisīdanepi eseva nayo. Āsanapariyantoti bhattaggādīsu saṅghanavakāsanaṃ vuccati; svāssa dātabbo, tattha nisīditabbaṃ. Seyyāpariyantoti seyyānaṃ pariyanto, sabbalāmakaṃ mañcapīṭhaṃ. Ayañhi vassaggena attano pattaṭṭhāne seyyaṃ gahetuṃ na labhati. Sabbabhikkhūhi vicinitvā gahitāvasesā maṅkulagūthabharitā vettalatādivinaddhā lāmakaseyyā assa dātabbā. Vihārapariyantoti yathā ca seyyā, evaṃ vasanaāvāsopi vassaggena attano pattaṭṭhāne tassa na vaṭṭati. Sabbabhikkhūhi vicinitvā gahitāvasesā pana rajohatabhūmi jatukamūsikabharitā paṇṇasālā assa dātabbā. Sace pakatattā sabbe rukkhamūlikā abbhokāsikā ca honti, channaṃ na upenti, sabbepi etehi vissaṭṭhāvāsā nāma honti. Tesu yaṃ icchati, taṃ labhati. Vassūpanāyikadivase paccayaṃ ekapasse ṭhatvā vassaggena gaṇhituṃ labhati. Senāsanaṃ na labhati, nibaddhavassāvāsikaṃ senāsanaṃ gaṇhitukāmena vattaṃ nikkhipitvā gahetabbaṃ.
តេន ច សោ សាទិតព្ពោតិ យំ អស្ស អាសនាទិបរិយន្តំ ភិក្ខូ ទេន្តិ, សោ ឯវ សាទិតព្ពោ។ បុរេសមណេន វា បច្ឆាសមណេន វាតិ ញាតិបវារិតដ្ឋានេ ‘‘ឯត្តកេ ភិក្ខូ គហេត្វា អាគច្ឆថា’’តិ និមន្តិតេន ‘‘ភន្តេ, អសុកំ នាម កុលំ ភិក្ខូ និមន្តេសិ, ឯថ តត្ថ គច្ឆាមា’’តិ ឯវំ សំវិធាយ ភិក្ខូ បុរេសមណេ វា បច្ឆាសមណេ វា កត្វា ន គន្តព្ពំ។ ‘‘ភន្តេ, អសុកស្មិំ នាម គាមេ មនុស្សា ភិក្ខូនំ អាគមនំ ឥច្ឆន្តិ, សាធុ វតស្ស សចេ តេសំ សង្គហំ ករេយ្យាថា’’តិ ឯវំ បន បរិយាយេន កថេតុំ វដ្ដតិ។
Tenaca so sāditabboti yaṃ assa āsanādipariyantaṃ bhikkhū denti, so eva sāditabbo. Puresamaṇena vā pacchāsamaṇena vāti ñātipavāritaṭṭhāne ‘‘ettake bhikkhū gahetvā āgacchathā’’ti nimantitena ‘‘bhante, asukaṃ nāma kulaṃ bhikkhū nimantesi, etha tattha gacchāmā’’ti evaṃ saṃvidhāya bhikkhū puresamaṇe vā pacchāsamaṇe vā katvā na gantabbaṃ. ‘‘Bhante, asukasmiṃ nāma gāme manussā bhikkhūnaṃ āgamanaṃ icchanti, sādhu vatassa sace tesaṃ saṅgahaṃ kareyyāthā’’ti evaṃ pana pariyāyena kathetuṃ vaṭṭati.
ន អារញ្ញិកង្គន្តិ អាគតាគតានំ អារោចេតុំ ហរាយមានេន អារញ្ញិកធុតង្គំ ន សមាទាតព្ពំ។ យេនាបិ បកតិយា សមាទិន្នំ, តេន ទុតិយំ ភិក្ខុំ គហេត្វា អរញ្ញេ អរុណំ ឧដ្ឋាបេតព្ពំ, ន ច ឯកកេន វត្ថព្ពំ។ តថា ភត្តគ្គាទីសុ អាសនបរិយន្តេ និសជ្ជាយ ហរាយមានេន បិណ្ឌបាតិកធុតង្គម្បិ ន សមាទាតព្ពំ។ យោ បន បកតិយាវ បិណ្ឌបាតិកោ តស្ស បដិសេធោ នត្ថិ។
Na āraññikaṅganti āgatāgatānaṃ ārocetuṃ harāyamānena āraññikadhutaṅgaṃ na samādātabbaṃ. Yenāpi pakatiyā samādinnaṃ, tena dutiyaṃ bhikkhuṃ gahetvā araññe aruṇaṃ uṭṭhāpetabbaṃ, na ca ekakena vatthabbaṃ. Tathā bhattaggādīsu āsanapariyante nisajjāya harāyamānena piṇḍapātikadhutaṅgampi na samādātabbaṃ. Yo pana pakatiyāva piṇḍapātiko tassa paṭisedho natthi.
ន ច តប្បច្ចយាតិ ‘‘នីហដភត្តោ ហុត្វា វិហារេយេវ និសីទិត្វា ភុញ្ជន្តោ រត្តិយោ គណយិស្សាមិ, គច្ឆតោ មេ ភិក្ខុំ ទិស្វា អនារោចេន្តស្ស រត្តិច្ឆេទោ សិយា’’តិ ឥមិនា ការណេន បិណ្ឌបាតោ ន នីហរាបេតព្ពោ។ មា មំ ជានិំសូតិ ‘‘មា មំ ឯកភិក្ខុបិ ជានាតូ’’តិ ច ឥមិនា អជ្ឈាសយេន វិហារេ សាមណេរេហិ បចាបេត្វា ភុញ្ជិតុម្បិ ន លភតិ។ គាមំ បិណ្ឌាយ បវិសិតព្ពមេវ។ គិលានស្ស បន នវកម្មអាចរិយុបជ្ឈាយកិច្ចាទិបសុតស្ស វា វិហារេយេវ អច្ឆិតុំ វដ្ដតិ។ សចេបិ គាមេ អនេកសតា ភិក្ខូ វិចរន្តិ, ន សក្កា ហោតិ អារោចេតុំ, គាមកាវាសំ គន្ត្វា សភាគដ្ឋានេ វសិតុំ វដ្ដតិ។
Na ca tappaccayāti ‘‘nīhaṭabhatto hutvā vihāreyeva nisīditvā bhuñjanto rattiyo gaṇayissāmi, gacchato me bhikkhuṃ disvā anārocentassa ratticchedo siyā’’ti iminā kāraṇena piṇḍapāto na nīharāpetabbo. Mā maṃ jāniṃsūti ‘‘mā maṃ ekabhikkhupi jānātū’’ti ca iminā ajjhāsayena vihāre sāmaṇerehi pacāpetvā bhuñjitumpi na labhati. Gāmaṃ piṇḍāya pavisitabbameva. Gilānassa pana navakammaācariyupajjhāyakiccādipasutassa vā vihāreyeva acchituṃ vaṭṭati. Sacepi gāme anekasatā bhikkhū vicaranti, na sakkā hoti ārocetuṃ, gāmakāvāsaṃ gantvā sabhāgaṭṭhāne vasituṃ vaṭṭati.
អាគន្តុកេនាតិ កញ្ចិ វិហារំ គតេន តត្ថ ភិក្ខូនំ អារោចេតព្ពំ។ សចេ សព្ពេ ឯកដ្ឋានេ ឋិតេ បស្សតិ, ឯកដ្ឋានេ ឋិតេនេវ អារោចេតព្ពំ។ អថ រុក្ខមូលាទីសុ វិសុំ វិសុំ ឋិតា ហោន្តិ, តត្ថ តត្ថ គន្ត្វា អារោចេតព្ពំ។ សញ្ចិច្ច អនារោចេន្តស្ស រត្តិច្ឆេទោ ច ហោតិ, វត្តភេទេ ច ទុក្កដំ។ អថ វិចិនន្តោ ឯកច្ចេ ន បស្សតិ, រត្តិច្ឆេទោវ ហោតិ, ន វត្តភេទទុក្កដំ។
Āgantukenāti kañci vihāraṃ gatena tattha bhikkhūnaṃ ārocetabbaṃ. Sace sabbe ekaṭṭhāne ṭhite passati, ekaṭṭhāne ṭhiteneva ārocetabbaṃ. Atha rukkhamūlādīsu visuṃ visuṃ ṭhitā honti, tattha tattha gantvā ārocetabbaṃ. Sañcicca anārocentassa ratticchedo ca hoti, vattabhede ca dukkaṭaṃ. Atha vicinanto ekacce na passati, ratticchedova hoti, na vattabhedadukkaṭaṃ.
អាគន្តុកស្សាតិ អត្តនោ វសនវិហារំ អាគតស្សាបិ ឯកស្ស វា ពហូនំ វា វុត្តនយេនេវ អារោចេតព្ពំ ។ រត្តិច្ឆេទវត្តភេទាបិ ចេត្ថ វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពា។ សចេ អាគន្តុកា មុហុត្តំ វិស្សមិត្វា វា អវិស្សមិត្វា ឯវ វា វិហារមជ្ឈេន គច្ឆន្តិ, តេសម្បិ អារោចេតព្ពំ។ សចេ តស្ស អជានន្តស្សេវ គច្ឆន្តិ, អយញ្ច បន គតកាលេ ជានាតិ, គន្ត្វា អារោចេតព្ពំ។ សម្បាបុណិតុំ អសក្កោន្តស្ស រត្តិច្ឆេទោវ ហោតិ, ន វត្តភេទទុក្កដំ។ យេបិ អន្តោវិហារំ អប្បវិសិត្វា ឧបចារសីមំ ឱក្កមិត្វា គច្ឆន្តិ, អយញ្ច នេសំ ឆត្តសទ្ទំ វា ឧក្កាសិតសទ្ទំ វា ខិបិតសទ្ទំ វា សុត្វាវ អាគន្តុកភាវំ ជានាតិ, គន្ត្វា អារោចេតព្ពំ ។ គតកាលេ ជានន្តេនបិ អនុពន្ធិត្វា អារោចេតព្ពមេវ។ សម្បាបុណិតុំ អសក្កោន្តស្ស រត្តិច្ឆេទោវ ហោតិ, ន វត្តភេទទុក្កដំ។ យោបិ រត្តិំយេវ អាគន្ត្វា រត្តិំយេវ គច្ឆតិ, សោបិស្ស រត្តិច្ឆេទំ ករោតិ, អញ្ញាតត្តា បន វត្តភេទទុក្កដំ នត្ថិ។ សចេ អជានិត្វាវ អព្ភានំ ករោតិ, អកតមេវ ហោតីតិ កុរុន្ទិយំ វុត្តំ។ តស្មា អធិកា រត្តិយោ គហេត្វា កាតព្ពំ, អយំ អបណ្ណកបដិបទា។
Āgantukassāti attano vasanavihāraṃ āgatassāpi ekassa vā bahūnaṃ vā vuttanayeneva ārocetabbaṃ . Ratticchedavattabhedāpi cettha vuttanayeneva veditabbā. Sace āgantukā muhuttaṃ vissamitvā vā avissamitvā eva vā vihāramajjhena gacchanti, tesampi ārocetabbaṃ. Sace tassa ajānantasseva gacchanti, ayañca pana gatakāle jānāti, gantvā ārocetabbaṃ. Sampāpuṇituṃ asakkontassa ratticchedova hoti, na vattabhedadukkaṭaṃ. Yepi antovihāraṃ appavisitvā upacārasīmaṃ okkamitvā gacchanti, ayañca nesaṃ chattasaddaṃ vā ukkāsitasaddaṃ vā khipitasaddaṃ vā sutvāva āgantukabhāvaṃ jānāti, gantvā ārocetabbaṃ . Gatakāle jānantenapi anubandhitvā ārocetabbameva. Sampāpuṇituṃ asakkontassa ratticchedova hoti, na vattabhedadukkaṭaṃ. Yopi rattiṃyeva āgantvā rattiṃyeva gacchati, sopissa ratticchedaṃ karoti, aññātattā pana vattabhedadukkaṭaṃ natthi. Sace ajānitvāva abbhānaṃ karoti, akatameva hotīti kurundiyaṃ vuttaṃ. Tasmā adhikā rattiyo gahetvā kātabbaṃ, ayaṃ apaṇṇakapaṭipadā.
នទីអាទីសុ នាវាយ គច្ឆន្តម្បិ បរតីរេ ឋិតម្បិ អាកាសេន គច្ឆន្តម្បិ បព្ពតតលអរញ្ញាទីសុ ទូរេ ឋិតម្បិ ភិក្ខុំ ទិស្វា សចេ ‘‘ភិក្ខូ’’តិ វវត្ថានំ អត្ថិ, នាវាទីហិ វា គន្ត្វា មហាសទ្ទំ កត្វា វា វេគេន អនុពន្ធិត្វា វា អារោចេតព្ពំ, អនារោចេន្តស្ស រត្តិច្ឆេទោ ចេវ វត្តភេទទុក្កដញ្ច។ សចេ វាយមន្តោបិ សម្បាបុណិតុំ វា សាវេតុំ វា ន សក្កោតិ, រត្តិច្ឆេទោវ ហោតិ, ន វត្តភេទទុក្កដំ។ សង្ឃសេនាភយត្ថេរោ បន វិសយាវិសយេន កថេតិ – ‘‘វិសយេ កិរ អនារោចេន្តស្ស រត្តិច្ឆេទោ ចេវ វត្តភេទទុក្កដញ្ច ហោតិ, អវិសយេ បន ឧភយម្បិ នត្ថី’’តិ។ ករវីកតិស្សត្ថេរោ ‘‘សមណោ អយន្តិ វវត្ថានមេវ បមាណំ, សចេបិ អវិសយោ ហោតិ, វត្តភេទទុក្កដមេវ នត្ថិ, រត្តិច្ឆេទោ បន ហោតិយេវា’’តិ អាហ។
Nadīādīsu nāvāya gacchantampi paratīre ṭhitampi ākāsena gacchantampi pabbatatalaaraññādīsu dūre ṭhitampi bhikkhuṃ disvā sace ‘‘bhikkhū’’ti vavatthānaṃ atthi, nāvādīhi vā gantvā mahāsaddaṃ katvā vā vegena anubandhitvā vā ārocetabbaṃ, anārocentassa ratticchedo ceva vattabhedadukkaṭañca. Sace vāyamantopi sampāpuṇituṃ vā sāvetuṃ vā na sakkoti, ratticchedova hoti, na vattabhedadukkaṭaṃ. Saṅghasenābhayatthero pana visayāvisayena katheti – ‘‘visaye kira anārocentassa ratticchedo ceva vattabhedadukkaṭañca hoti, avisaye pana ubhayampi natthī’’ti. Karavīkatissatthero ‘‘samaṇo ayanti vavatthānameva pamāṇaṃ, sacepi avisayo hoti, vattabhedadukkaṭameva natthi, ratticchedo pana hotiyevā’’ti āha.
ឧបោសថេតិ ‘‘ឧបោសថំ សម្បាបុណិស្សាមា’’តិ អាគន្តុកា ភិក្ខូ អាគច្ឆន្តិ, ឥទ្ធិយា គច្ឆន្តាបិ ឧបោសថភាវំ ញត្វា ឱតរិត្វា ឧបោសថំ ករោន្តិ, តស្មា អាគន្តុកសោធនត្ថំ ឧបោសថទិវសេ អារោចេតព្ពំ។ បវារណាយបិ ឯសេវ នយោ។ គិលានោតិ គន្តុំ អសមត្ថោ។ ទូតេនាតិ ឯត្ថ អនុបសម្បន្នំ បេសេតុំ ន វដ្ដតិ, ភិក្ខុំ បេសេត្វា អារោចាបេតព្ពំ។
Uposatheti ‘‘uposathaṃ sampāpuṇissāmā’’ti āgantukā bhikkhū āgacchanti, iddhiyā gacchantāpi uposathabhāvaṃ ñatvā otaritvā uposathaṃ karonti, tasmā āgantukasodhanatthaṃ uposathadivase ārocetabbaṃ. Pavāraṇāyapi eseva nayo. Gilānoti gantuṃ asamattho. Dūtenāti ettha anupasampannaṃ pesetuṃ na vaṭṭati, bhikkhuṃ pesetvā ārocāpetabbaṃ.
អភិក្ខុកោ អាវាសោតិ សុញ្ញវិហារោ; យត្ថ ឯកោបិ ភិក្ខុ នត្ថិ, តត្ថ វាសត្ថាយ ន គន្តព្ពំ។ ន ហិ តត្ថ វុត្ថរត្តិយោ គណនូបិកា ហោន្តិ, បកតត្តេន បន សទ្ធិំ វដ្ដតិ។ ទសវិធន្តរាយេ បន សចេបិ រត្តិយោ គណនូបិកា ន ហោន្តិ, អន្តរាយតោ បរិមុច្ចនត្ថាយ គន្តព្ពមេវ។ តេន វុត្តំ – ‘‘អញ្ញត្រ អន្តរាយា’’តិ។ នានាសំវាសកេហិ សទ្ធិំ វិនយកម្មំ កាតុំ ន វដ្ដតិ។ តេសំ អនារោចនេបិ រត្តិច្ឆេទោ នត្ថិ, អភិក្ខុកាវាសសទិសមេវ ហោតិ។ តេន វុត្តំ – ‘‘យត្ថស្សុ ភិក្ខូ នានាសំវាសកា’’តិ។ សេសំ ឧបោសថក្ខន្ធកេ វុត្តនយមេវ។
Abhikkhukoāvāsoti suññavihāro; yattha ekopi bhikkhu natthi, tattha vāsatthāya na gantabbaṃ. Na hi tattha vuttharattiyo gaṇanūpikā honti, pakatattena pana saddhiṃ vaṭṭati. Dasavidhantarāye pana sacepi rattiyo gaṇanūpikā na honti, antarāyato parimuccanatthāya gantabbameva. Tena vuttaṃ – ‘‘aññatra antarāyā’’ti. Nānāsaṃvāsakehi saddhiṃ vinayakammaṃ kātuṃ na vaṭṭati. Tesaṃ anārocanepi ratticchedo natthi, abhikkhukāvāsasadisameva hoti. Tena vuttaṃ – ‘‘yatthassu bhikkhū nānāsaṃvāsakā’’ti. Sesaṃ uposathakkhandhake vuttanayameva.
៨១. ឯកច្ឆន្នេ អាវាសេតិអាទីសុ អាវាសោ នាម វសនត្ថាយ កតសេនាសនំ។ អនាវាសោ នាម ចេតិយឃរំ ពោធិឃរំ សម្មុញ្ជនិអដ្ដកោ ទារុអដ្ដកោ បានីយមាឡោ វច្ចកុដិ ទ្វារកោដ្ឋកោតិ ឯវមាទិ។ តតិយបទេន តទុភយម្បិ គហិតំ។ ឯតេសុ យត្ថ កត្ថចិ ឯកច្ឆន្នេ ឆទនតោ ឧទកបតនដ្ឋានបរិច្ឆិន្នេ ឱកាសេ ឧក្ខិត្តកោ វសិតុំ ន លភតិ។ ‘‘បារិវាសិកោ បន អន្តោអាវាសេយេវ ន លភតី’’តិ មហាបច្ចរិយំ វុត្តំ។ មហាអដ្ឋកថាយំ បន ‘‘អវិសេសេន ឧទកបាតេន វារិត’’ន្តិ វុត្តំ។ កុរុន្ទិយំ ‘‘ឯតេសុ ឯត្តកេសុ បញ្ចវណ្ណច្ឆទនពទ្ធដ្ឋានេសុ បារិវាសិកស្ស ច ឧក្ខិត្តកស្ស ច បកតត្តេន សទ្ធិំ ឧទកបាតេន វារិត’’ន្តិ វុត្តំ។ តស្មា នានូបចារេបិ ឯកច្ឆន្នេ ន វដ្ដតិ។ សចេ បនេត្ថ តទហុបសម្បន្នេបិ បកតត្តេ បឋមំ បវិសិត្វា និបន្នេ សដ្ឋិវស្សោបិ បារិវាសិកោ បច្ឆា បវិសិត្វា ជានន្តោ និបជ្ជតិ, រត្តិច្ឆេទោ ចេវ វត្តភេទទុក្កដញ្ច។ អជានន្តស្ស រត្តិច្ឆេទោវ ន វត្តភេទទុក្កដំ។ សចេ បន តស្មិំ បឋមំ និបន្នេ បច្ឆា បកតត្តោ បវិសិត្វា និបជ្ជតិ, បារិវាសិកោ ច ជានាតិ, រត្តិច្ឆេទោ ចេវ វត្តភេទទុក្កដញ្ច។ នោ ចេ ជានាតិ, រត្តិច្ឆេទោវ ន វត្តភេទទុក្កដំ។
81.Ekacchanne āvāsetiādīsu āvāso nāma vasanatthāya katasenāsanaṃ. Anāvāso nāma cetiyagharaṃ bodhigharaṃ sammuñjaniaṭṭako dāruaṭṭako pānīyamāḷo vaccakuṭi dvārakoṭṭhakoti evamādi. Tatiyapadena tadubhayampi gahitaṃ. Etesu yattha katthaci ekacchanne chadanato udakapatanaṭṭhānaparicchinne okāse ukkhittako vasituṃ na labhati. ‘‘Pārivāsiko pana antoāvāseyeva na labhatī’’ti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ. Mahāaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘avisesena udakapātena vārita’’nti vuttaṃ. Kurundiyaṃ ‘‘etesu ettakesu pañcavaṇṇacchadanabaddhaṭṭhānesu pārivāsikassa ca ukkhittakassa ca pakatattena saddhiṃ udakapātena vārita’’nti vuttaṃ. Tasmā nānūpacārepi ekacchanne na vaṭṭati. Sace panettha tadahupasampannepi pakatatte paṭhamaṃ pavisitvā nipanne saṭṭhivassopi pārivāsiko pacchā pavisitvā jānanto nipajjati, ratticchedo ceva vattabhedadukkaṭañca. Ajānantassa ratticchedova na vattabhedadukkaṭaṃ. Sace pana tasmiṃ paṭhamaṃ nipanne pacchā pakatatto pavisitvā nipajjati, pārivāsiko ca jānāti, ratticchedo ceva vattabhedadukkaṭañca. No ce jānāti, ratticchedova na vattabhedadukkaṭaṃ.
វុដ្ឋាតព្ពំ និមន្តេតព្ពោតិ តទហុបសម្បន្នម្បិ ទិស្វា វុដ្ឋាតព្ពមេវ; វុដ្ឋាយ ច ‘‘អហំ ឥមិនា សុខនិសិន្នោ វុដ្ឋាបិតោ’’តិ បរម្មុខេន ន គន្តព្ពំ, ‘‘ឥទំ អាចរិយ-អាសនំ, ឯត្ថ និសីទថា’’តិ ឯវំ និមន្តេតព្ពោយេវ។ នវកេន បន ‘‘មហាថេរំ ឱពទ្ធំ ករោមី’’តិ បារិវាសិកត្ថេរស្ស សន្តិកំ ន គន្តព្ពំ។ ឯកាសនេតិ សមានវស្សិកាសនេ មញ្ចេ វា បីឋេ វា ។ ន ឆមាយំ និសិន្នេតិ បកតត្តេ ភូមិយំ និសិន្នេ ឥតរេន អន្តមសោ តិណសន្ថារេបិ ឧច្ចតរេ វាលិកាតលេបិ វា ន និសីទិតព្ពំ, ទ្វាទសហត្ថំ បន ឧបចារំ មុញ្ចិត្វា និសីទិតុំ វដ្ដតិ។ ឯកចង្កមេតិ សហាយេន វិយ សទ្ធិំ ចង្កមន្តោ ឯកស្មិំ ចង្កមេ។
Vuṭṭhātabbaṃ nimantetabboti tadahupasampannampi disvā vuṭṭhātabbameva; vuṭṭhāya ca ‘‘ahaṃ iminā sukhanisinno vuṭṭhāpito’’ti parammukhena na gantabbaṃ, ‘‘idaṃ ācariya-āsanaṃ, ettha nisīdathā’’ti evaṃ nimantetabboyeva. Navakena pana ‘‘mahātheraṃ obaddhaṃ karomī’’ti pārivāsikattherassa santikaṃ na gantabbaṃ. Ekāsaneti samānavassikāsane mañce vā pīṭhe vā . Na chamāyaṃ nisinneti pakatatte bhūmiyaṃ nisinne itarena antamaso tiṇasanthārepi uccatare vālikātalepi vā na nisīditabbaṃ, dvādasahatthaṃ pana upacāraṃ muñcitvā nisīdituṃ vaṭṭati. Ekacaṅkameti sahāyena viya saddhiṃ caṅkamanto ekasmiṃ caṅkame.
ឆមាយំ ចង្កមន្តន្តិ ឆមាយំ ចង្កមន្តេ, អយមេវ វា បាឋោ។ អយំ បនេត្ថ អត្ថោ – អកតបរិច្ឆេទាយ ភូមិយា ចង្កមន្តេ បរិច្ឆេទំ កត្វា វាលិកំ អាកិរិត្វា អាលម្ពនំ យោជេត្វា កតចង្កមេ នីចេបិ ន ចង្កមិតព្ពំ, កោ បន វាទោ ឥដ្ឋកាចយសម្បន្នេ វេទិកាបរិក្ខិត្តេតិ! សចេ បន បាការបរិក្ខិត្តោ ហោតិ ទ្វារកោដ្ឋកយុត្តោ បព្ពតន្តរវនន្តរគុម្ពន្តរេសុ វា សុប្បដិច្ឆន្នោ, តាទិសេ ចង្កមេ ចង្កមិតុំ វដ្ដតិ។ អប្បដិច្ឆន្នេបិ ឧបចារំ មុញ្ចិត្វា វដ្ដតិ។
Chamāyaṃ caṅkamantanti chamāyaṃ caṅkamante, ayameva vā pāṭho. Ayaṃ panettha attho – akataparicchedāya bhūmiyā caṅkamante paricchedaṃ katvā vālikaṃ ākiritvā ālambanaṃ yojetvā katacaṅkame nīcepi na caṅkamitabbaṃ, ko pana vādo iṭṭhakācayasampanne vedikāparikkhitteti! Sace pana pākāraparikkhitto hoti dvārakoṭṭhakayutto pabbatantaravanantaragumbantaresu vā suppaṭicchanno, tādise caṅkame caṅkamituṃ vaṭṭati. Appaṭicchannepi upacāraṃ muñcitvā vaṭṭati.
វុឌ្ឍតរេនាតិ ឯត្ថ សចេ វុឌ្ឍតរេ បារិវាសិកេ បឋមំ និបន្នេ ឥតរោ ជានន្តោ បច្ឆា និបជ្ជតិ, រត្តិច្ឆេទោ ចស្ស ហោតិ វត្តភេទេ ច ទុក្កដំ។ វុឌ្ឍតរស្ស បន រត្តិច្ឆេទោវ ន វត្តភេទទុក្កដំ។ អជានិត្វា និបជ្ជតិ, ទ្វិន្នម្បិ វត្តភេទោ នត្ថិ, រត្តិច្ឆេទោ បន ហោតិ។ អថ នវកបារិវាសិកេ បឋមំ និបន្នេ វុឌ្ឍតរោ បច្ឆា និបជ្ជតិ, នវកោ ច ជានាតិ, រត្តិ ចស្ស ឆិជ្ជតិ, វត្តភេទេ ច ទុក្កដំ ហោតិ។ វុឌ្ឍតរស្ស រត្តិច្ឆេទោវ ន វត្តភេទោ។ នោ ចេ ជានាតិ, ទ្វិន្នម្បិ វត្តភេទោ នត្ថិ, រត្តិច្ឆេទោ បន ហោតិ។ សចេ ទ្វេបិ អបច្ឆាបុរិមំ និបជ្ជន្តិ, វុឌ្ឍតរស្ស រត្តិច្ឆេទោវ ឥតរស្ស វត្តភេទោបីតិ កុរុន្ទិយំ វុត្តំ។ ទ្វេ បារិវាសិកា សមវស្សា, ឯកោ បឋមំ និបន្នោ, ឯកោ ជានន្តោវ បច្ឆា និបជ្ជតិ, រត្តិ ច ឆិជ្ជតិ, វត្តភេទេ ច ទុក្កដំ។ បឋមំ និបន្នស្ស រត្តិច្ឆេទោវ ន វត្តភេទោ។ សចេ បច្ឆា និបជ្ជន្តោបិ ន ជានាតិ, ទ្វិន្នម្បិ វត្តភេទោ នត្ថិ, រត្តិច្ឆេទោ បន ហោតិ។ សចេ ទ្វេបិ អបច្ឆាបុរិមំ និបជ្ជន្តិ, ទ្វិន្នម្បិ រត្តិច្ឆេទោយេវ, ន វត្តភេទោ។ សចេ ហិ ទ្វេ បារិវាសិកា ឯកតោ វសេយ្យុំ, តេ អញ្ញមញ្ញស្ស អជ្ឈាចារំ ញត្វា អគារវា វា វិប្បដិសារិនោ វា ហុត្វា បាបិដ្ឋតរំ វា អាបត្តិំ អាបជ្ជេយ្យុំ វិព្ភមេយ្យុំ វា, តស្មា នេសំ សហសេយ្យា សព្ពប្បការេន បដិក្ខិត្តា។ សេសំ វុត្តនយេនេវ វេទិតព្ពំ។ មូលាយបដិកស្សនារហាទយោ ចេត្ថ បារិវាសិកានំ បកតត្តដ្ឋានេ ឋិតាតិ វេទិតព្ពា។
Vuḍḍhatarenāti ettha sace vuḍḍhatare pārivāsike paṭhamaṃ nipanne itaro jānanto pacchā nipajjati, ratticchedo cassa hoti vattabhede ca dukkaṭaṃ. Vuḍḍhatarassa pana ratticchedova na vattabhedadukkaṭaṃ. Ajānitvā nipajjati, dvinnampi vattabhedo natthi, ratticchedo pana hoti. Atha navakapārivāsike paṭhamaṃ nipanne vuḍḍhataro pacchā nipajjati, navako ca jānāti, ratti cassa chijjati, vattabhede ca dukkaṭaṃ hoti. Vuḍḍhatarassa ratticchedova na vattabhedo. No ce jānāti, dvinnampi vattabhedo natthi, ratticchedo pana hoti. Sace dvepi apacchāpurimaṃ nipajjanti, vuḍḍhatarassa ratticchedova itarassa vattabhedopīti kurundiyaṃ vuttaṃ. Dve pārivāsikā samavassā, eko paṭhamaṃ nipanno, eko jānantova pacchā nipajjati, ratti ca chijjati, vattabhede ca dukkaṭaṃ. Paṭhamaṃ nipannassa ratticchedova na vattabhedo. Sace pacchā nipajjantopi na jānāti, dvinnampi vattabhedo natthi, ratticchedo pana hoti. Sace dvepi apacchāpurimaṃ nipajjanti, dvinnampi ratticchedoyeva, na vattabhedo. Sace hi dve pārivāsikā ekato vaseyyuṃ, te aññamaññassa ajjhācāraṃ ñatvā agāravā vā vippaṭisārino vā hutvā pāpiṭṭhataraṃ vā āpattiṃ āpajjeyyuṃ vibbhameyyuṃ vā, tasmā nesaṃ sahaseyyā sabbappakārena paṭikkhittā. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ. Mūlāyapaṭikassanārahādayo cettha pārivāsikānaṃ pakatattaṭṭhāne ṭhitāti veditabbā.
បារិវាសិកចតុត្ថោ ចេ, ភិក្ខវេ, បរិវាសន្តិ ឯត្ថ បារិវាសិកំ ចតុត្ថំ កត្វា អញ្ញស្ស បរិវាសទានាទីនិ កាតុំ ន វដ្ដតិ។ ឯតេស្វេវាយំ គណបូរកោ ន ហោតិ, សេសសង្ឃកម្មេសុ ហោតិ។ គណេ បន អប្បហោន្តេ វត្តំ និក្ខិបាបេត្វា គណបូរកោ កាតព្ពោតិ។
Pārivāsikacatuttho ce, bhikkhave, parivāsanti ettha pārivāsikaṃ catutthaṃ katvā aññassa parivāsadānādīni kātuṃ na vaṭṭati. Etesvevāyaṃ gaṇapūrako na hoti, sesasaṅghakammesu hoti. Gaṇe pana appahonte vattaṃ nikkhipāpetvā gaṇapūrako kātabboti.
៨៣. ឥមំ បន វត្តកថំ សុត្វា វិនយធរឧបាលិត្ថេរស្ស រហោគតស្ស ឯវំ បរិវិតក្កោ ឧទបាទិ – ‘‘ភគវតា ពហុ បារិវាសិកវត្តំ បញ្ញត្តំ, កតិហិ នុ ខោ ឯត្ថ ការណេហិ រត្តិច្ឆេទោ ហោតី’’តិ! សោ ភគវន្តំ ឧបសង្កមិត្វា តមត្ថំ បុច្ឆិ។ ភគវា ចស្ស ព្យាកាសិ។ តេន វុត្តំ – ‘‘អថ ខោ អាយស្មា ឧបាលិ…បេ.… រត្តិច្ឆេទា’’តិ។ តត្ថ សហវាសោតិ យ្វាយំ បកតត្តេន ភិក្ខុនា សទ្ធិំ ឯកច្ឆន្នេតិអាទិនា នយេន វុត្តោ ឯកតោ វាសោ។ វិប្បវាសោតិ ឯកកស្សេវ វាសោ។ អនារោចនាតិ អាគន្តុកាទីនំ អនារោចនា។ ឯតេសុ តីសុ ឯកេកេន ការណេន រត្តិច្ឆេទោ ហោតិ។
83. Imaṃ pana vattakathaṃ sutvā vinayadharaupālittherassa rahogatassa evaṃ parivitakko udapādi – ‘‘bhagavatā bahu pārivāsikavattaṃ paññattaṃ, katihi nu kho ettha kāraṇehi ratticchedo hotī’’ti! So bhagavantaṃ upasaṅkamitvā tamatthaṃ pucchi. Bhagavā cassa byākāsi. Tena vuttaṃ – ‘‘atha kho āyasmā upāli…pe… ratticchedā’’ti. Tattha sahavāsoti yvāyaṃ pakatattena bhikkhunā saddhiṃ ekacchannetiādinā nayena vutto ekato vāso. Vippavāsoti ekakasseva vāso. Anārocanāti āgantukādīnaṃ anārocanā. Etesu tīsu ekekena kāraṇena ratticchedo hoti.
៨៤. ន សក្កោន្តីតិ សង្ឃស្ស មហន្តតាយ តត្ថ តត្ថ គន្ត្វា សព្ពេសំ អារោចេតុំ អសក្កោន្តា សោធេតុំ ន សក្កោន្តិ។ បរិវាសំ និក្ខិបាមិ, វត្តំ និក្ខិបាមីតិ ឥមេសុ ទ្វីសុ បទេសុ ឯកេនាបិ និក្ខិត្តោវ ហោតិ បរិវាសោ; ទ្វីហិ សុនិក្ខិត្តោយេវ។ សមាទានេបិ ឯសេវ នយោ។ ឯវំ វត្តំ សមាទិយិត្វា បរិវុត្ថបរិវាសស្ស មានត្តំ គណ្ហតោ បុន វត្តសមាទានកិច្ចំ នត្ថិ, សមាទិន្នវត្តោយេវ ហេស តស្មាស្ស ឆារត្តំ មានត្តំ ទាតព្ពំ, ចិណ្ណមានត្តោ អព្ភេតព្ពោ។ ឯវំ អនាបត្តិកោ ហុត្វា សុទ្ធន្តេ បតិដ្ឋិតោ តិស្សោ សិក្ខា បូរេត្វា ទុក្ខស្សន្តំ ករិស្សតីតិ។
84.Na sakkontīti saṅghassa mahantatāya tattha tattha gantvā sabbesaṃ ārocetuṃ asakkontā sodhetuṃ na sakkonti. Parivāsaṃ nikkhipāmi, vattaṃ nikkhipāmīti imesu dvīsu padesu ekenāpi nikkhittova hoti parivāso; dvīhi sunikkhittoyeva. Samādānepi eseva nayo. Evaṃ vattaṃ samādiyitvā parivutthaparivāsassa mānattaṃ gaṇhato puna vattasamādānakiccaṃ natthi, samādinnavattoyeva hesa tasmāssa chārattaṃ mānattaṃ dātabbaṃ, ciṇṇamānatto abbhetabbo. Evaṃ anāpattiko hutvā suddhante patiṭṭhito tisso sikkhā pūretvā dukkhassantaṃ karissatīti.
បារិវាសិកវត្តកថា និដ្ឋិតា។
Pārivāsikavattakathā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / វិនយបិដក • Vinayapiṭaka / ចូឡវគ្គបាឡិ • Cūḷavaggapāḷi / ១. បារិវាសិកវត្តំ • 1. Pārivāsikavattaṃ
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / សារត្ថទីបនី-ដីកា • Sāratthadīpanī-ṭīkā / បារិវាសិកវត្តកថាវណ្ណនា • Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វជិរពុទ្ធិ-ដីកា • Vajirabuddhi-ṭīkā / បារិវាសិកវត្តកថាវណ្ណនា • Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / វិមតិវិនោទនី-ដីកា • Vimativinodanī-ṭīkā / បារិវាសិកវត្តកថាវណ្ណនា • Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / វិនយបិដក (ដីកា) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / បាចិត្យាទិយោជនាបាឡិ • Pācityādiyojanāpāḷi / ១. បារិវាសិកវត្តកថា • 1. Pārivāsikavattakathā
