| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / วิมติวิโนทนี-ฎีกา • Vimativinodanī-ṭīkā |
๒. ปาริวาสิกกฺขนฺธโก
2. Pārivāsikakkhandhako
ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา
Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
๗๕. ปาริวาสิกกฺขนฺธเก อนฺตมโส มูลายปฎิกสฺสนารหาทีนมฺปีติ อาทิ-สเทฺทน มานตฺตารหมานตฺตจาริกอพฺภานารเห สงฺคณฺหาติฯ เต หิ ปาริวาสิกานํ, ปาริวาสิกา จ เตสํ ปกตตฺตฎฺฐาเน เอว ติฎฺฐนฺติฯ อโธตปาทฎฺฐปนกนฺติ ยตฺถ ฐตฺวา ปาเท โธวนฺติ, ตาทิสํ ทารุผลกขณฺฑาทิํฯ ปาทฆํสนนฺติ สกฺขรกถลาทิํฯ ‘‘วตฺตํ กโรนฺตี’’ติ เอตฺตกมตฺตเสฺสว วุตฺตตฺตา สทฺธิวิหาริกาทีหิปิ อภิวาทนาทิํ กาตุํ น วฎฺฎติฯ
75. Pārivāsikakkhandhake antamaso mūlāyapaṭikassanārahādīnampīti ādi-saddena mānattārahamānattacārikaabbhānārahe saṅgaṇhāti. Te hi pārivāsikānaṃ, pārivāsikā ca tesaṃ pakatattaṭṭhāne eva tiṭṭhanti. Adhotapādaṭṭhapanakanti yattha ṭhatvā pāde dhovanti, tādisaṃ dāruphalakakhaṇḍādiṃ. Pādaghaṃsananti sakkharakathalādiṃ. ‘‘Vattaṃ karontī’’ti ettakamattasseva vuttattā saddhivihārikādīhipi abhivādanādiṃ kātuṃ na vaṭṭati.
‘‘ปาริสุทฺธิอุโปสเถ กริยมาเน’’ติ อิทํ ปวารณาทิวเสสุ สเงฺฆ ปวาเรเนฺต อนุปคตฉินฺนวสฺสาทีหิ กริยมานปาริสุทฺธิอุโปสถมฺปิ สนฺธาย วุตฺตํฯ อตฺตโน ปาฬิยาติ นวกานํ ปุรโตฯ
‘‘Pārisuddhiuposathe kariyamāne’’ti idaṃ pavāraṇādivasesu saṅghe pavārente anupagatachinnavassādīhi kariyamānapārisuddhiuposathampi sandhāya vuttaṃ. Attano pāḷiyāti navakānaṃ purato.
‘‘ปาริวาสิกเสฺสวา’’ติ อิทํ อพฺภานารหปริโยสาเน สเพฺพ ครุกเฎฺฐ สนฺธาย วุตฺตํฯ เตสมฺปิ ปเจฺจกํ โอโณชนสฺส อนุญฺญาตตฺตา ตทวเสสา ปกตตฺตา เอว ตํ น ลภนฺติฯ
‘‘Pārivāsikassevā’’ti idaṃ abbhānārahapariyosāne sabbe garukaṭṭhe sandhāya vuttaṃ. Tesampi paccekaṃ oṇojanassa anuññātattā tadavasesā pakatattā eva taṃ na labhanti.
จตุสฺสาลภตฺตนฺติ โภชนสาลาย ปฎิปาฎิยา ทิยฺยมานภตฺตํฯ หตฺถปาเส ฐิเตนาติ ทายกสฺส หตฺถปาเส ปฎิคฺคหณรุหนฎฺฐาเนติ อธิปฺปาโยฯ มหาเปฬภเตฺตปีติ มหเนฺตสุ ภตฺตปจฺฉิอาทิภาชเนสุ ฐเปตฺวา ทิยฺยมานภเตฺตสุปิฯ
Catussālabhattanti bhojanasālāya paṭipāṭiyā diyyamānabhattaṃ. Hatthapāse ṭhitenāti dāyakassa hatthapāse paṭiggahaṇaruhanaṭṭhāneti adhippāyo. Mahāpeḷabhattepīti mahantesu bhattapacchiādibhājanesu ṭhapetvā diyyamānabhattesupi.
๗๖. ปาปิฎฺฐตราติ ปาราชิกาปตฺตีติ อุกฺกํสวเสน วุตฺตํฯ สญฺจริตฺตาทิปณฺณตฺติวชฺชโต ปน สุกฺกวิสฺสฎฺฐาทิกา โลกวชฺชาว, ตตฺถาปิ สงฺฆเภทาทิกา ปาปิฎฺฐตรา เอวฯ
76.Pāpiṭṭhatarāti pārājikāpattīti ukkaṃsavasena vuttaṃ. Sañcarittādipaṇṇattivajjato pana sukkavissaṭṭhādikā lokavajjāva, tatthāpi saṅghabhedādikā pāpiṭṭhatarā eva.
‘‘กมฺมนฺติ ปาริวาสิกกมฺมวาจา’’ติ เอเตน กมฺมภูตา วาจาติ กมฺมวาจา-สทฺทสฺส อโตฺถปิ สิโทฺธติ เวทิตโพฺพฯ สวจนียนฺติ เอตฺถ ‘‘สโทส’’นฺติ (สารตฺถ. ฎี. จูฬวคฺค. ๓.๗๖) อตฺถํ วทติฯ อตฺตโน วจเน ปวตฺตนกมฺมนฺติ เอวเมตฺถ อโตฺถ ทฎฺฐโพฺพ, ‘‘มา ปกฺกมาหี’’ติ วา ‘‘เอหิ วินยธรานํ สมฺมุขีภาว’’นฺติ วา เอวํ อตฺตโน อาณาย ปวตฺตนกกมฺมํ น กาตพฺพนฺติ อธิปฺปาโยฯ เอวญฺหิ เกนจิ สวจนีเย กเต อนาทเรน อติกฺกมิตุํ น วฎฺฎติ, พุทฺธสฺส สงฺฆสฺส อาณา อติกฺกนฺตา นาม โหติฯ
‘‘Kammantipārivāsikakammavācā’’ti etena kammabhūtā vācāti kammavācā-saddassa atthopi siddhoti veditabbo. Savacanīyanti ettha ‘‘sadosa’’nti (sārattha. ṭī. cūḷavagga. 3.76) atthaṃ vadati. Attano vacane pavattanakammanti evamettha attho daṭṭhabbo, ‘‘mā pakkamāhī’’ti vā ‘‘ehi vinayadharānaṃ sammukhībhāva’’nti vā evaṃ attano āṇāya pavattanakakammaṃ na kātabbanti adhippāyo. Evañhi kenaci savacanīye kate anādarena atikkamituṃ na vaṭṭati, buddhassa saṅghassa āṇā atikkantā nāma hoti.
รโชหตภูมีติ ปณฺณสาลาวิเสสนํฯ ปจฺจยนฺติ วสฺสาวาสิกจีวรํฯ เสนาสนํ น ลภตีติ วสฺสเคฺคน น ลภติฯ
Rajohatabhūmīti paṇṇasālāvisesanaṃ. Paccayanti vassāvāsikacīvaraṃ. Senāsanaṃ na labhatīti vassaggena na labhati.
อปณฺณกปฎิปทาติ อวิรทฺธปฎิปทาฯ สเจ วายมโนฺตปีติ เอตฺถ อวิสยภาวํ ญตฺวา อวายมโนฺตปิ สงฺคยฺหติฯ
Apaṇṇakapaṭipadāti aviraddhapaṭipadā. Sace vāyamantopīti ettha avisayabhāvaṃ ñatvā avāyamantopi saṅgayhati.
๘๑. อวิเสเสนาติ ปาริวาสิกุกฺขิตฺตกานํ สามเญฺญนฯ ปญฺจวณฺณจฺฉทนพทฺธฎฺฐาเนสูติ ปญฺจปฺปการจฺฉทเนหิ ฉนฺนฎฺฐาเนสุฯ
81.Avisesenāti pārivāsikukkhittakānaṃ sāmaññena. Pañcavaṇṇacchadanabaddhaṭṭhānesūti pañcappakāracchadanehi channaṭṭhānesu.
โอพทฺธนฺติ อุฎฺฐานาทิพฺยาปารปฎิพทฺธํฯ ปีฬิตนฺติ อโตฺถฯ มเญฺจ วา ปีเฐ วาติ เอตฺถ วา-สโทฺท สมุจฺจยโตฺถ, เตน ตฎฺฎิกาจมฺมขณฺฑาทีสุ ทีฆาสเนสุปิ นิสีทิตุํ น วฎฺฎตีติ ทีปิตํ โหติฯ
Obaddhanti uṭṭhānādibyāpārapaṭibaddhaṃ. Pīḷitanti attho. Mañce vā pīṭhe vāti ettha vā-saddo samuccayattho, tena taṭṭikācammakhaṇḍādīsu dīghāsanesupi nisīdituṃ na vaṭṭatīti dīpitaṃ hoti.
น วตฺตเภททุกฺกฎนฺติ วุฑฺฒตรสฺส ชานนฺตสฺสาปิ วตฺตเภเท ทุกฺกฎํ นตฺถีติ ทเสฺสติฯ ‘‘วตฺตํ นิกฺขิปาเปตฺวา’’ติ อิทํ ปาริวาสาทิเมว สนฺธาย วุตฺตํฯ
Na vattabhedadukkaṭanti vuḍḍhatarassa jānantassāpi vattabhede dukkaṭaṃ natthīti dasseti. ‘‘Vattaṃ nikkhipāpetvā’’ti idaṃ pārivāsādimeva sandhāya vuttaṃ.
ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ปาริวาสิกกฺขนฺธกวณฺณนานโย นิฎฺฐิโตฯ
Pārivāsikakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / วินยปิฎก • Vinayapiṭaka / จูฬวคฺคปาฬิ • Cūḷavaggapāḷi / ๑. ปาริวาสิกวตฺตํ • 1. Pārivāsikavattaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / วินยปิฎก (อฎฺฐกถา) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / จูฬวคฺค-อฎฺฐกถา • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ปาริวาสิกวตฺตกถา • Pārivāsikavattakathā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / สารตฺถทีปนี-ฎีกา • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา • Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / วชิรพุทฺธิ-ฎีกา • Vajirabuddhi-ṭīkā / ปาริวาสิกวตฺตกถาวณฺณนา • Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
ฎีกา • Tīkā / วินยปิฎก (ฎีกา) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ปาจิตฺยาทิโยชนาปาฬิ • Pācityādiyojanāpāḷi / ๑. ปาริวาสิกวตฺตกถา • 1. Pārivāsikavattakathā
