| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā |
੨. ਪਾਰਿવਾਸਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੋ
2. Pārivāsikakkhandhako
ਪਾਰਿવਾਸਿਕવਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ
Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
੭੫. ਪਾਰਿવਾਸਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕੇ ਅਨ੍ਤਮਸੋ ਮੂਲਾਯਪਟਿਕਸ੍ਸਨਾਰਹਾਦੀਨਮ੍ਪੀਤਿ ਆਦਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਮਾਨਤ੍ਤਾਰਹਮਾਨਤ੍ਤਚਾਰਿਕਅਬ੍ਭਾਨਾਰਹੇ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਾਤਿ। ਤੇ ਹਿ ਪਾਰਿવਾਸਿਕਾਨਂ, ਪਾਰਿવਾਸਿਕਾ ਚ ਤੇਸਂ ਪਕਤਤ੍ਤਟ੍ਠਾਨੇ ਏવ ਤਿਟ੍ਠਨ੍ਤਿ। ਅਧੋਤਪਾਦਟ੍ਠਪਨਕਨ੍ਤਿ ਯਤ੍ਥ ਠਤ੍વਾ ਪਾਦੇ ਧੋવਨ੍ਤਿ, ਤਾਦਿਸਂ ਦਾਰੁਫਲਕਖਣ੍ਡਾਦਿਂ। ਪਾਦਘਂਸਨਨ੍ਤਿ ਸਕ੍ਖਰਕਥਲਾਦਿਂ। ‘‘વਤ੍ਤਂ ਕਰੋਨ੍ਤੀ’’ਤਿ ਏਤ੍ਤਕਮਤ੍ਤਸ੍ਸੇવ વੁਤ੍ਤਤ੍ਤਾ ਸਦ੍ਧਿવਿਹਾਰਿਕਾਦੀਹਿਪਿ ਅਭਿવਾਦਨਾਦਿਂ ਕਾਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ।
75. Pārivāsikakkhandhake antamaso mūlāyapaṭikassanārahādīnampīti ādi-saddena mānattārahamānattacārikaabbhānārahe saṅgaṇhāti. Te hi pārivāsikānaṃ, pārivāsikā ca tesaṃ pakatattaṭṭhāne eva tiṭṭhanti. Adhotapādaṭṭhapanakanti yattha ṭhatvā pāde dhovanti, tādisaṃ dāruphalakakhaṇḍādiṃ. Pādaghaṃsananti sakkharakathalādiṃ. ‘‘Vattaṃ karontī’’ti ettakamattasseva vuttattā saddhivihārikādīhipi abhivādanādiṃ kātuṃ na vaṭṭati.
‘‘ਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥੇ ਕਰਿਯਮਾਨੇ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪવਾਰਣਾਦਿવਸੇਸੁ ਸਙ੍ਘੇ ਪવਾਰੇਨ੍ਤੇ ਅਨੁਪਗਤਛਿਨ੍ਨવਸ੍ਸਾਦੀਹਿ ਕਰਿਯਮਾਨਪਾਰਿਸੁਦ੍ਧਿਉਪੋਸਥਮ੍ਪਿ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਤ੍ਤਨੋ ਪਾਲ਼ਿਯਾਤਿ ਨવਕਾਨਂ ਪੁਰਤੋ।
‘‘Pārisuddhiuposathe kariyamāne’’ti idaṃ pavāraṇādivasesu saṅghe pavārente anupagatachinnavassādīhi kariyamānapārisuddhiuposathampi sandhāya vuttaṃ. Attano pāḷiyāti navakānaṃ purato.
‘‘ਪਾਰਿવਾਸਿਕਸ੍ਸੇવਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਅਬ੍ਭਾਨਾਰਹਪਰਿਯੋਸਾਨੇ ਸਬ੍ਬੇ ਗਰੁਕਟ੍ਠੇ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ। ਤੇਸਮ੍ਪਿ ਪਚ੍ਚੇਕਂ ਓਣੋਜਨਸ੍ਸ ਅਨੁਞ੍ਞਾਤਤ੍ਤਾ ਤਦવਸੇਸਾ ਪਕਤਤ੍ਤਾ ਏવ ਤਂ ਨ ਲਭਨ੍ਤਿ।
‘‘Pārivāsikassevā’’ti idaṃ abbhānārahapariyosāne sabbe garukaṭṭhe sandhāya vuttaṃ. Tesampi paccekaṃ oṇojanassa anuññātattā tadavasesā pakatattā eva taṃ na labhanti.
ਚਤੁਸ੍ਸਾਲਭਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਭੋਜਨਸਾਲਾਯ ਪਟਿਪਾਟਿਯਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਭਤ੍ਤਂ। ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਠਿਤੇਨਾਤਿ ਦਾਯਕਸ੍ਸ ਹਤ੍ਥਪਾਸੇ ਪਟਿਗ੍ਗਹਣਰੁਹਨਟ੍ਠਾਨੇਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਮਹਾਪੇਲ਼ਭਤ੍ਤੇਪੀਤਿ ਮਹਨ੍ਤੇਸੁ ਭਤ੍ਤਪਚ੍ਛਿਆਦਿਭਾਜਨੇਸੁ ਠਪੇਤ੍વਾ ਦਿਯ੍ਯਮਾਨਭਤ੍ਤੇਸੁਪਿ।
Catussālabhattanti bhojanasālāya paṭipāṭiyā diyyamānabhattaṃ. Hatthapāse ṭhitenāti dāyakassa hatthapāse paṭiggahaṇaruhanaṭṭhāneti adhippāyo. Mahāpeḷabhattepīti mahantesu bhattapacchiādibhājanesu ṭhapetvā diyyamānabhattesupi.
੭੬. ਪਾਪਿਟ੍ਠਤਰਾਤਿ ਪਾਰਾਜਿਕਾਪਤ੍ਤੀਤਿ ਉਕ੍ਕਂਸવਸੇਨ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਞ੍ਚਰਿਤ੍ਤਾਦਿਪਣ੍ਣਤ੍ਤਿવਜ੍ਜਤੋ ਪਨ ਸੁਕ੍ਕવਿਸ੍ਸਟ੍ਠਾਦਿਕਾ ਲੋਕવਜ੍ਜਾવ, ਤਤ੍ਥਾਪਿ ਸਙ੍ਘਭੇਦਾਦਿਕਾ ਪਾਪਿਟ੍ਠਤਰਾ ਏવ।
76.Pāpiṭṭhatarāti pārājikāpattīti ukkaṃsavasena vuttaṃ. Sañcarittādipaṇṇattivajjato pana sukkavissaṭṭhādikā lokavajjāva, tatthāpi saṅghabhedādikā pāpiṭṭhatarā eva.
‘‘ਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਪਾਰਿવਾਸਿਕਕਮ੍ਮવਾਚਾ’’ਤਿ ਏਤੇਨ ਕਮ੍ਮਭੂਤਾ વਾਚਾਤਿ ਕਮ੍ਮવਾਚਾ-ਸਦ੍ਦਸ੍ਸ ਅਤ੍ਥੋਪਿ ਸਿਦ੍ਧੋਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬੋ। ਸવਚਨੀਯਨ੍ਤਿ ਏਤ੍ਥ ‘‘ਸਦੋਸ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਾਰਤ੍ਥ॰ ਟੀ॰ ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ॰ ੩.੭੬) ਅਤ੍ਥਂ વਦਤਿ। ਅਤ੍ਤਨੋ વਚਨੇ ਪવਤ੍ਤਨਕਮ੍ਮਨ੍ਤਿ ਏવਮੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ, ‘‘ਮਾ ਪਕ੍ਕਮਾਹੀ’’ਤਿ વਾ ‘‘ਏਹਿ વਿਨਯਧਰਾਨਂ ਸਮ੍ਮੁਖੀਭਾવ’’ਨ੍ਤਿ વਾ ਏવਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਆਣਾਯ ਪવਤ੍ਤਨਕਕਮ੍ਮਂ ਨ ਕਾਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ ਅਧਿਪ੍ਪਾਯੋ। ਏવਞ੍ਹਿ ਕੇਨਚਿ ਸવਚਨੀਯੇ ਕਤੇ ਅਨਾਦਰੇਨ ਅਤਿਕ੍ਕਮਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਸਙ੍ਘਸ੍ਸ ਆਣਾ ਅਤਿਕ੍ਕਨ੍ਤਾ ਨਾਮ ਹੋਤਿ।
‘‘Kammantipārivāsikakammavācā’’ti etena kammabhūtā vācāti kammavācā-saddassa atthopi siddhoti veditabbo. Savacanīyanti ettha ‘‘sadosa’’nti (sārattha. ṭī. cūḷavagga. 3.76) atthaṃ vadati. Attano vacane pavattanakammanti evamettha attho daṭṭhabbo, ‘‘mā pakkamāhī’’ti vā ‘‘ehi vinayadharānaṃ sammukhībhāva’’nti vā evaṃ attano āṇāya pavattanakakammaṃ na kātabbanti adhippāyo. Evañhi kenaci savacanīye kate anādarena atikkamituṃ na vaṭṭati, buddhassa saṅghassa āṇā atikkantā nāma hoti.
ਰਜੋਹਤਭੂਮੀਤਿ ਪਣ੍ਣਸਾਲਾવਿਸੇਸਨਂ। ਪਚ੍ਚਯਨ੍ਤਿ વਸ੍ਸਾવਾਸਿਕਚੀવਰਂ। ਸੇਨਾਸਨਂ ਨ ਲਭਤੀਤਿ વਸ੍ਸਗ੍ਗੇਨ ਨ ਲਭਤਿ।
Rajohatabhūmīti paṇṇasālāvisesanaṃ. Paccayanti vassāvāsikacīvaraṃ. Senāsanaṃ na labhatīti vassaggena na labhati.
ਅਪਣ੍ਣਕਪਟਿਪਦਾਤਿ ਅવਿਰਦ੍ਧਪਟਿਪਦਾ। ਸਚੇ વਾਯਮਨ੍ਤੋਪੀਤਿ ਏਤ੍ਥ ਅવਿਸਯਭਾવਂ ਞਤ੍વਾ ਅવਾਯਮਨ੍ਤੋਪਿ ਸਙ੍ਗਯ੍ਹਤਿ।
Apaṇṇakapaṭipadāti aviraddhapaṭipadā. Sace vāyamantopīti ettha avisayabhāvaṃ ñatvā avāyamantopi saṅgayhati.
੮੧. ਅવਿਸੇਸੇਨਾਤਿ ਪਾਰਿવਾਸਿਕੁਕ੍ਖਿਤ੍ਤਕਾਨਂ ਸਾਮਞ੍ਞੇਨ। ਪਞ੍ਚવਣ੍ਣਚ੍ਛਦਨਬਦ੍ਧਟ੍ਠਾਨੇਸੂਤਿ ਪਞ੍ਚਪ੍ਪਕਾਰਚ੍ਛਦਨੇਹਿ ਛਨ੍ਨਟ੍ਠਾਨੇਸੁ।
81.Avisesenāti pārivāsikukkhittakānaṃ sāmaññena. Pañcavaṇṇacchadanabaddhaṭṭhānesūti pañcappakāracchadanehi channaṭṭhānesu.
ਓਬਦ੍ਧਨ੍ਤਿ ਉਟ੍ਠਾਨਾਦਿਬ੍ਯਾਪਾਰਪਟਿਬਦ੍ਧਂ। ਪੀਲ਼ਿਤਨ੍ਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਮਞ੍ਚੇ વਾ ਪੀਠੇ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ વਾ-ਸਦ੍ਦੋ ਸਮੁਚ੍ਚਯਤ੍ਥੋ, ਤੇਨ ਤਟ੍ਟਿਕਾਚਮ੍ਮਖਣ੍ਡਾਦੀਸੁ ਦੀਘਾਸਨੇਸੁਪਿ ਨਿਸੀਦਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਪਿਤਂ ਹੋਤਿ।
Obaddhanti uṭṭhānādibyāpārapaṭibaddhaṃ. Pīḷitanti attho. Mañce vā pīṭhe vāti ettha vā-saddo samuccayattho, tena taṭṭikācammakhaṇḍādīsu dīghāsanesupi nisīdituṃ na vaṭṭatīti dīpitaṃ hoti.
ਨ વਤ੍ਤਭੇਦਦੁਕ੍ਕਟਨ੍ਤਿ વੁਡ੍ਢਤਰਸ੍ਸ ਜਾਨਨ੍ਤਸ੍ਸਾਪਿ વਤ੍ਤਭੇਦੇ ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ‘‘વਤ੍ਤਂ ਨਿਕ੍ਖਿਪਾਪੇਤ੍વਾ’’ਤਿ ਇਦਂ ਪਾਰਿવਾਸਾਦਿਮੇવ ਸਨ੍ਧਾਯ વੁਤ੍ਤਂ।
Na vattabhedadukkaṭanti vuḍḍhatarassa jānantassāpi vattabhede dukkaṭaṃ natthīti dasseti. ‘‘Vattaṃ nikkhipāpetvā’’ti idaṃ pārivāsādimeva sandhāya vuttaṃ.
ਪਾਰਿવਾਸਿਕવਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
ਪਾਰਿવਾਸਿਕਕ੍ਖਨ੍ਧਕવਣ੍ਣਨਾਨਯੋ ਨਿਟ੍ਠਿਤੋ।
Pārivāsikakkhandhakavaṇṇanānayo niṭṭhito.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗਪਾਲ਼ਿ • Cūḷavaggapāḷi / ੧. ਪਾਰਿવਾਸਿਕવਤ੍ਤਂ • 1. Pārivāsikavattaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਚੂਲ਼વਗ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ਪਾਰਿવਾਸਿਕવਤ੍ਤਕਥਾ • Pārivāsikavattakathā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ਪਾਰਿવਾਸਿਕવਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ਪਾਰਿવਾਸਿਕવਤ੍ਤਕਥਾવਣ੍ਣਨਾ • Pārivāsikavattakathāvaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧. ਪਾਰਿવਾਸਿਕવਤ੍ਤਕਥਾ • 1. Pārivāsikavattakathā
