| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / නෙත්‌තිප්‌පකරණපාළි • Nettippakaraṇapāḷi |
9. පරිවත්‌තනහාරවිභඞ්‌ගො
9. Parivattanahāravibhaṅgo
35. තත්‌ථ කතමො පරිවත්‌තනො හාරො? ‘‘කුසලාකුසලෙ ධම්‌මෙ’’ති. සම්‌මාදිට්‌ඨිස්‌ස පුරිසපුග්‌ගලස්‌ස මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි නිජ්‌ජිණ්‌ණා භවති. යෙ චස්‌ස මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං අනෙකෙ 1 පාපකා අකුසලා ධම්‌මා, තෙ චස්‌ස නිජ්‌ජිණ්‌ණා හොන්‌ති. සම්‌මාදිට්‌ඨිපච්‌චයා චස්‌ස අනෙකෙ කුසලා ධම්‌මා සම්‌භවන්‌ති, තෙ චස්‌ස භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡන්‌ති. සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පස්‌ස පුරිසපුග්‌ගලස්‌ස මිච්‌ඡාසඞ්‌කප්‌පො නිජ්‌ජිණ්‌ණො භවති. යෙ චස්‌ස මිච්‌ඡාසඞ්‌කප්‌පපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං අනෙකෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා, තෙ චස්‌ස නිජ්‌ජිණ්‌ණා හොන්‌ති. සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පපච්‌චයා චස්‌ස අනෙකෙ කුසලා ධම්‌මා සම්‌භවන්‌ති. තෙ චස්‌ස භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡන්‌ති. එවං සම්‌මාවාචස්‌ස සම්‌මාකම්‌මන්‌තස්‌ස සම්‌මාආජීවස්‌ස සම්‌මාවායාමස්‌ස සම්‌මාසතිස්‌ස සම්‌මාසමාධිස්‌ස සම්‌මාවිමුත්‌තස්‌ස සම්‌මාවිමුත්‌තිඤාණදස්‌සනස්‌ස පුරිසපුග්‌ගලස්‌ස මිච්‌ඡාවිමුත්‌තිඤාණදස්‌සනං නිජ්‌ජිණ්‌ණං භවති. යෙ චස්‌ස මිච්‌ඡාවිමුත්‌තිඤාණදස්‌සනපච්‌චයා උප්‌පජ්‌ජෙය්‍යුං අනෙකෙ පාපකා අකුසලා ධම්‌මා, තෙ චස්‌ස නිජ්‌ජිණ්‌ණා හොන්‌ති. සම්‌මාවිමුත්‌තිඤාණදස්‌සනපච්‌චයා චස්‌ස අනෙකෙ කුසලා ධම්‌මා සම්‌භවන්‌ති, තෙ චස්‌ස භාවනාපාරිපූරිං ගච්‌ඡන්‌ති.
35. Tattha katamo parivattano hāro? ‘‘Kusalākusale dhamme’’ti. Sammādiṭṭhissa purisapuggalassa micchādiṭṭhi nijjiṇṇā bhavati. Ye cassa micchādiṭṭhipaccayā uppajjeyyuṃ aneke 2 pāpakā akusalā dhammā, te cassa nijjiṇṇā honti. Sammādiṭṭhipaccayā cassa aneke kusalā dhammā sambhavanti, te cassa bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Sammāsaṅkappassa purisapuggalassa micchāsaṅkappo nijjiṇṇo bhavati. Ye cassa micchāsaṅkappapaccayā uppajjeyyuṃ aneke pāpakā akusalā dhammā, te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāsaṅkappapaccayā cassa aneke kusalā dhammā sambhavanti. Te cassa bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Evaṃ sammāvācassa sammākammantassa sammāājīvassa sammāvāyāmassa sammāsatissa sammāsamādhissa sammāvimuttassa sammāvimuttiñāṇadassanassa purisapuggalassa micchāvimuttiñāṇadassanaṃ nijjiṇṇaṃ bhavati. Ye cassa micchāvimuttiñāṇadassanapaccayā uppajjeyyuṃ aneke pāpakā akusalā dhammā, te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāvimuttiñāṇadassanapaccayā cassa aneke kusalā dhammā sambhavanti, te cassa bhāvanāpāripūriṃ gacchanti.
36. යස්‌ස වා පාණාතිපාතා පටිවිරතස්‌ස පාණාතිපාතො පහීනො හොති. අදින්‌නාදානා පටිවිරතස්‌ස අදින්‌නාදානං පහීනං හොති. බ්‍රහ්‌මචාරිස්‌ස අබ්‍රහ්‌මචරියං පහීනං හොති. සච්‌චවාදිස්‌ස මුසාවාදො පහීනො හොති. අපිසුණවාචස්‌ස පිසුණා වාචා පහීනා හොති. සණ්‌හවාචස්‌ස ඵරුසා වාචා පහීනා හොති. කාලවාදිස්‌ස සම්‌ඵප්‌පලාපො පහීනො හොති. අනභිජ්‌ඣාලුස්‌ස 3 අභිජ්‌ඣා පහීනා හොති. අබ්‍යාපන්‌නචිත්‌තස්‌ස බ්‍යාපාදො පහීනො හොති. සම්‌මාදිට්‌ඨිස්‌ස මිච්‌ඡාදිට්‌ඨි පහීනා හොති.
36. Yassa vā pāṇātipātā paṭiviratassa pāṇātipāto pahīno hoti. Adinnādānā paṭiviratassa adinnādānaṃ pahīnaṃ hoti. Brahmacārissa abrahmacariyaṃ pahīnaṃ hoti. Saccavādissa musāvādo pahīno hoti. Apisuṇavācassa pisuṇā vācā pahīnā hoti. Saṇhavācassa pharusā vācā pahīnā hoti. Kālavādissa samphappalāpo pahīno hoti. Anabhijjhālussa 4 abhijjhā pahīnā hoti. Abyāpannacittassa byāpādo pahīno hoti. Sammādiṭṭhissa micchādiṭṭhi pahīnā hoti.
යෙ ච ඛො කෙචි අරියං අට්‌ඨඞ්‌ගිකං මග්‌ගං ගරහන්‌ති, නෙසං සන්‌දිට්‌ඨිකා සහධම්‌මිකා ගාරය්‌හා වාදානුවාදා ආගච්‌ඡන්‌ති. සම්‌මාදිට්‌ඨිඤ්‌ච තෙ භවන්‌තො ධම්‌මං ගරහන්‌ති. තෙන හි යෙ මිච්‌ඡාදිට්‌ඨිකා, තෙසං භවන්‌තානං පුජ්‌ජා ච පාසංසා ච. එවං සම්‌මාසඞ්‌කප්‌පං සම්‌මාවාචං සම්‌මාකම්‌මන්‌තං සම්‌මාආජීවං සම්‌මාවායාමං සම්‌මාසතිං සම්‌මාසමාධිං සම්‌මාවිමුත්‌තිං සම්‌මාවිමුත්‌තිඤාණදස්‌සනඤ්‌ච තෙ භවන්‌තො ධම්‌මං ගරහන්‌ති. තෙන හි යෙ මිච්‌ඡාවිමුත්‌තිඤාණදස්‌සනා, තෙසං භවන්‌තානං පුජ්‌ජා ච පාසංසා ච.
Ye ca kho keci ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ garahanti, nesaṃ sandiṭṭhikā sahadhammikā gārayhā vādānuvādā āgacchanti. Sammādiṭṭhiñca te bhavanto dhammaṃ garahanti. Tena hi ye micchādiṭṭhikā, tesaṃ bhavantānaṃ pujjā ca pāsaṃsā ca. Evaṃ sammāsaṅkappaṃ sammāvācaṃ sammākammantaṃ sammāājīvaṃ sammāvāyāmaṃ sammāsatiṃ sammāsamādhiṃ sammāvimuttiṃ sammāvimuttiñāṇadassanañca te bhavanto dhammaṃ garahanti. Tena hi ye micchāvimuttiñāṇadassanā, tesaṃ bhavantānaṃ pujjā ca pāsaṃsā ca.
යෙ ච ඛො කෙචි එවමාහංසු ‘‘භුඤ්‌ජිතබ්‌බා කාමා, පරිභුඤ්‌ජිතබ්‌බා කාමා, ආසෙවිතබ්‌බා කාමා, නිසෙවිතබ්‌බා කාමා, භාවයිතබ්‌බා කාමා, බහුලීකාතබ්‌බා කාමා’’ති. කාමෙහි වෙරමණී තෙසං අධම්‌මො.
Ye ca kho keci evamāhaṃsu ‘‘bhuñjitabbā kāmā, paribhuñjitabbā kāmā, āsevitabbā kāmā, nisevitabbā kāmā, bhāvayitabbā kāmā, bahulīkātabbā kāmā’’ti. Kāmehi veramaṇī tesaṃ adhammo.
යෙ වා පන කෙචි එවමාහංසු ‘‘අත්‌තකිලමථානුයොගො ධම්‌මො’’ති. නිය්‍යානිකො තෙසං ධම්‌මො අධම්‌මො. යෙ ච ඛො කෙචි එවමාහංසු ‘‘දුක්‌ඛො ධම්‌මො’’ති. සුඛො තෙසං ධම්‌මො අධම්‌මො. යථා වා පන භික්‌ඛුනො සබ්‌බසඞ්‌ඛාරෙසු අසුභානුපස්‌සිනො විහරතො සුභසඤ්‌ඤා පහීයන්‌ති. දුක්‌ඛානුපස්‌සිනො විහරතො සුඛසඤ්‌ඤා පහීයන්‌ති. අනිච්‌චානුපස්‌සිනො විහරතො නිච්‌චසඤ්‌ඤා පහීයන්‌ති. අනත්‌තානුපස්‌සිනො විහරතො අත්‌තසඤ්‌ඤා පහීයන්‌ති. යං යං වා පන ධම්‌මං රොචයති වා උපගච්‌ඡති වා, තස්‌ස තස්‌ස ධම්‌මස්‌ස යො පටිපක්‌ඛො, ස්‌වස්‌ස අනිට්‌ඨතො අජ්‌ඣාපන්‌නො භවති. තෙනාහ ආයස්‌මා මහාකච්‌චායනො ‘‘කුසලාකුසලධම්‌මෙ’’ති.
Ye vā pana keci evamāhaṃsu ‘‘attakilamathānuyogo dhammo’’ti. Niyyāniko tesaṃ dhammo adhammo. Ye ca kho keci evamāhaṃsu ‘‘dukkho dhammo’’ti. Sukho tesaṃ dhammo adhammo. Yathā vā pana bhikkhuno sabbasaṅkhāresu asubhānupassino viharato subhasaññā pahīyanti. Dukkhānupassino viharato sukhasaññā pahīyanti. Aniccānupassino viharato niccasaññā pahīyanti. Anattānupassino viharato attasaññā pahīyanti. Yaṃ yaṃ vā pana dhammaṃ rocayati vā upagacchati vā, tassa tassa dhammassa yo paṭipakkho, svassa aniṭṭhato ajjhāpanno bhavati. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘kusalākusaladhamme’’ti.
නියුත්‌තො පරිවත්‌තනො හාරො.
Niyutto parivattano hāro.
Footnotes:
Related texts:
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ඛුද්‌දකනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / නෙත්‌තිප්‌පකරණ-අට්‌ඨකථා • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / 9. පරිවත්‌තනහාරවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා • 9. Parivattanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ඛුද්‌දකනිකාය (ටීකා) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / නෙත්‌තිප්‌පකරණ-ටීකා • Nettippakaraṇa-ṭīkā / 9. පරිවත්‌තනහාරවිභඞ්‌ගවණ්‌ණනා • 9. Parivattanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්‌තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ඛුද්‌දකනිකාය (ටීකා) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / නෙත්‌තිවිභාවිනී • Nettivibhāvinī / 9. පරිවත්‌තනහාරවිභඞ්‌ගවිභාවනා • 9. Parivattanahāravibhaṅgavibhāvanā
