| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣਪਾਲ਼ਿ • Nettippakaraṇapāḷi |
੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗੋ
9. Parivattanahāravibhaṅgo
੩੫. ਤਤ੍ਥ ਕਤਮੋ ਪਰਿવਤ੍ਤਨੋ ਹਾਰੋ? ‘‘ਕੁਸਲਾਕੁਸਲੇ ਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਨਿਜ੍ਜਿਣ੍ਣਾ ਭવਤਿ। ਯੇ ਚਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਅਨੇਕੇ 1 ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਨਿਜ੍ਜਿਣ੍ਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਪਚ੍ਚਯਾ ਚਸ੍ਸ ਅਨੇਕੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪੋ ਨਿਜ੍ਜਿਣ੍ਣੋ ਭવਤਿ। ਯੇ ਚਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਅਨੇਕੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਨਿਜ੍ਜਿਣ੍ਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਪਚ੍ਚਯਾ ਚਸ੍ਸ ਅਨੇਕੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾવਾਚਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਸ੍ਸ ਪੁਰਿਸਪੁਗ੍ਗਲਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਂ ਨਿਜ੍ਜਿਣ੍ਣਂ ਭવਤਿ। ਯੇ ਚਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਪਚ੍ਚਯਾ ਉਪ੍ਪਜ੍ਜੇਯ੍ਯੁਂ ਅਨੇਕੇ ਪਾਪਕਾ ਅਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ, ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਨਿਜ੍ਜਿਣ੍ਣਾ ਹੋਨ੍ਤਿ। ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਪਚ੍ਚਯਾ ਚਸ੍ਸ ਅਨੇਕੇ ਕੁਸਲਾ ਧਮ੍ਮਾ ਸਮ੍ਭવਨ੍ਤਿ, ਤੇ ਚਸ੍ਸ ਭਾવਨਾਪਾਰਿਪੂਰਿਂ ਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ।
35. Tattha katamo parivattano hāro? ‘‘Kusalākusale dhamme’’ti. Sammādiṭṭhissa purisapuggalassa micchādiṭṭhi nijjiṇṇā bhavati. Ye cassa micchādiṭṭhipaccayā uppajjeyyuṃ aneke 2 pāpakā akusalā dhammā, te cassa nijjiṇṇā honti. Sammādiṭṭhipaccayā cassa aneke kusalā dhammā sambhavanti, te cassa bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Sammāsaṅkappassa purisapuggalassa micchāsaṅkappo nijjiṇṇo bhavati. Ye cassa micchāsaṅkappapaccayā uppajjeyyuṃ aneke pāpakā akusalā dhammā, te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāsaṅkappapaccayā cassa aneke kusalā dhammā sambhavanti. Te cassa bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Evaṃ sammāvācassa sammākammantassa sammāājīvassa sammāvāyāmassa sammāsatissa sammāsamādhissa sammāvimuttassa sammāvimuttiñāṇadassanassa purisapuggalassa micchāvimuttiñāṇadassanaṃ nijjiṇṇaṃ bhavati. Ye cassa micchāvimuttiñāṇadassanapaccayā uppajjeyyuṃ aneke pāpakā akusalā dhammā, te cassa nijjiṇṇā honti. Sammāvimuttiñāṇadassanapaccayā cassa aneke kusalā dhammā sambhavanti, te cassa bhāvanāpāripūriṃ gacchanti.
੩੬. ਯਸ੍ਸ વਾ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤਾ ਪਟਿવਿਰਤਸ੍ਸ ਪਾਣਾਤਿਪਾਤੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਾ ਪਟਿવਿਰਤਸ੍ਸ ਅਦਿਨ੍ਨਾਦਾਨਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ। ਬ੍ਰਹ੍ਮਚਾਰਿਸ੍ਸ ਅਬ੍ਰਹ੍ਮਚਰਿਯਂ ਪਹੀਨਂ ਹੋਤਿ। ਸਚ੍ਚવਾਦਿਸ੍ਸ ਮੁਸਾવਾਦੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਪਿਸੁਣવਾਚਸ੍ਸ ਪਿਸੁਣਾ વਾਚਾ ਪਹੀਨਾ ਹੋਤਿ। ਸਣ੍ਹવਾਚਸ੍ਸ ਫਰੁਸਾ વਾਚਾ ਪਹੀਨਾ ਹੋਤਿ। ਕਾਲવਾਦਿਸ੍ਸ ਸਮ੍ਫਪ੍ਪਲਾਪੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ। ਅਨਭਿਜ੍ਝਾਲੁਸ੍ਸ 3 ਅਭਿਜ੍ਝਾ ਪਹੀਨਾ ਹੋਤਿ। ਅਬ੍ਯਾਪਨ੍ਨਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਬ੍ਯਾਪਾਦੋ ਪਹੀਨੋ ਹੋਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਸ੍ਸ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿ ਪਹੀਨਾ ਹੋਤਿ।
36. Yassa vā pāṇātipātā paṭiviratassa pāṇātipāto pahīno hoti. Adinnādānā paṭiviratassa adinnādānaṃ pahīnaṃ hoti. Brahmacārissa abrahmacariyaṃ pahīnaṃ hoti. Saccavādissa musāvādo pahīno hoti. Apisuṇavācassa pisuṇā vācā pahīnā hoti. Saṇhavācassa pharusā vācā pahīnā hoti. Kālavādissa samphappalāpo pahīno hoti. Anabhijjhālussa 4 abhijjhā pahīnā hoti. Abyāpannacittassa byāpādo pahīno hoti. Sammādiṭṭhissa micchādiṭṭhi pahīnā hoti.
ਯੇ ਚ ਖੋ ਕੇਚਿ ਅਰਿਯਂ ਅਟ੍ਠਙ੍ਗਿਕਂ ਮਗ੍ਗਂ ਗਰਹਨ੍ਤਿ, ਨੇਸਂ ਸਨ੍ਦਿਟ੍ਠਿਕਾ ਸਹਧਮ੍ਮਿਕਾ ਗਾਰਯ੍ਹਾ વਾਦਾਨੁવਾਦਾ ਆਗਚ੍ਛਨ੍ਤਿ। ਸਮ੍ਮਾਦਿਟ੍ਠਿਞ੍ਚ ਤੇ ਭવਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਗਰਹਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ ਹਿ ਯੇ ਮਿਚ੍ਛਾਦਿਟ੍ਠਿਕਾ, ਤੇਸਂ ਭવਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਜ੍ਜਾ ਚ ਪਾਸਂਸਾ ਚ। ਏવਂ ਸਮ੍ਮਾਸਙ੍ਕਪ੍ਪਂ ਸਮ੍ਮਾવਾਚਂ ਸਮ੍ਮਾਕਮ੍ਮਨ੍ਤਂ ਸਮ੍ਮਾਆਜੀવਂ ਸਮ੍ਮਾવਾਯਾਮਂ ਸਮ੍ਮਾਸਤਿਂ ਸਮ੍ਮਾਸਮਾਧਿਂ ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਂ ਸਮ੍ਮਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਞ੍ਚ ਤੇ ਭવਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਗਰਹਨ੍ਤਿ। ਤੇਨ ਹਿ ਯੇ ਮਿਚ੍ਛਾવਿਮੁਤ੍ਤਿਞਾਣਦਸ੍ਸਨਾ, ਤੇਸਂ ਭવਨ੍ਤਾਨਂ ਪੁਜ੍ਜਾ ਚ ਪਾਸਂਸਾ ਚ।
Ye ca kho keci ariyaṃ aṭṭhaṅgikaṃ maggaṃ garahanti, nesaṃ sandiṭṭhikā sahadhammikā gārayhā vādānuvādā āgacchanti. Sammādiṭṭhiñca te bhavanto dhammaṃ garahanti. Tena hi ye micchādiṭṭhikā, tesaṃ bhavantānaṃ pujjā ca pāsaṃsā ca. Evaṃ sammāsaṅkappaṃ sammāvācaṃ sammākammantaṃ sammāājīvaṃ sammāvāyāmaṃ sammāsatiṃ sammāsamādhiṃ sammāvimuttiṃ sammāvimuttiñāṇadassanañca te bhavanto dhammaṃ garahanti. Tena hi ye micchāvimuttiñāṇadassanā, tesaṃ bhavantānaṃ pujjā ca pāsaṃsā ca.
ਯੇ ਚ ਖੋ ਕੇਚਿ ਏવਮਾਹਂਸੁ ‘‘ਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ, ਪਰਿਭੁਞ੍ਜਿਤਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ, ਆਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ, ਨਿਸੇવਿਤਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ, ਭਾવਯਿਤਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ, ਬਹੁਲੀਕਾਤਬ੍ਬਾ ਕਾਮਾ’’ਤਿ। ਕਾਮੇਹਿ વੇਰਮਣੀ ਤੇਸਂ ਅਧਮ੍ਮੋ।
Ye ca kho keci evamāhaṃsu ‘‘bhuñjitabbā kāmā, paribhuñjitabbā kāmā, āsevitabbā kāmā, nisevitabbā kāmā, bhāvayitabbā kāmā, bahulīkātabbā kāmā’’ti. Kāmehi veramaṇī tesaṃ adhammo.
ਯੇ વਾ ਪਨ ਕੇਚਿ ਏવਮਾਹਂਸੁ ‘‘ਅਤ੍ਤਕਿਲਮਥਾਨੁਯੋਗੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ। ਨਿਯ੍ਯਾਨਿਕੋ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਮ੍ਮੋ। ਯੇ ਚ ਖੋ ਕੇਚਿ ਏવਮਾਹਂਸੁ ‘‘ਦੁਕ੍ਖੋ ਧਮ੍ਮੋ’’ਤਿ। ਸੁਖੋ ਤੇਸਂ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਮ੍ਮੋ। ਯਥਾ વਾ ਪਨ ਭਿਕ੍ਖੁਨੋ ਸਬ੍ਬਸਙ੍ਖਾਰੇਸੁ ਅਸੁਭਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ વਿਹਰਤੋ ਸੁਭਸਞ੍ਞਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ। ਦੁਕ੍ਖਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ વਿਹਰਤੋ ਸੁਖਸਞ੍ਞਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਨਿਚ੍ਚਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ વਿਹਰਤੋ ਨਿਚ੍ਚਸਞ੍ਞਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ। ਅਨਤ੍ਤਾਨੁਪਸ੍ਸਿਨੋ વਿਹਰਤੋ ਅਤ੍ਤਸਞ੍ਞਾ ਪਹੀਯਨ੍ਤਿ। ਯਂ ਯਂ વਾ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ਰੋਚਯਤਿ વਾ ਉਪਗਚ੍ਛਤਿ વਾ, ਤਸ੍ਸ ਤਸ੍ਸ ਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਯੋ ਪਟਿਪਕ੍ਖੋ, ਸ੍વਸ੍ਸ ਅਨਿਟ੍ਠਤੋ ਅਜ੍ਝਾਪਨ੍ਨੋ ਭવਤਿ। ਤੇਨਾਹ ਆਯਸ੍ਮਾ ਮਹਾਕਚ੍ਚਾਯਨੋ ‘‘ਕੁਸਲਾਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ’’ਤਿ।
Ye vā pana keci evamāhaṃsu ‘‘attakilamathānuyogo dhammo’’ti. Niyyāniko tesaṃ dhammo adhammo. Ye ca kho keci evamāhaṃsu ‘‘dukkho dhammo’’ti. Sukho tesaṃ dhammo adhammo. Yathā vā pana bhikkhuno sabbasaṅkhāresu asubhānupassino viharato subhasaññā pahīyanti. Dukkhānupassino viharato sukhasaññā pahīyanti. Aniccānupassino viharato niccasaññā pahīyanti. Anattānupassino viharato attasaññā pahīyanti. Yaṃ yaṃ vā pana dhammaṃ rocayati vā upagacchati vā, tassa tassa dhammassa yo paṭipakkho, svassa aniṭṭhato ajjhāpanno bhavati. Tenāha āyasmā mahākaccāyano ‘‘kusalākusaladhamme’’ti.
ਨਿਯੁਤ੍ਤੋ ਪਰਿવਤ੍ਤਨੋ ਹਾਰੋ।
Niyutto parivattano hāro.
Footnotes:
Related texts:
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 9. Parivattanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿਪ੍ਪਕਰਣ-ਟੀਕਾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 9. Parivattanahāravibhaṅgavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ਖੁਦ੍ਦਕਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ਨੇਤ੍ਤਿવਿਭਾવਿਨੀ • Nettivibhāvinī / ੯. ਪਰਿવਤ੍ਤਨਹਾਰવਿਭਙ੍ਗવਿਭਾવਨਾ • 9. Parivattanahāravibhaṅgavibhāvanā
