Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൨. പരിയായസുത്തം
2. Pariyāyasuttaṃ
൨൩൩. അഥ ഖോ സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ സാവത്ഥിം പിണ്ഡായ പവിസിംസു. അഥ ഖോ തേസം ഭിക്ഖൂനം ഏതദഹോസി – ‘‘അതിപ്പഗോ ഖോ താവ സാവത്ഥിയം പിണ്ഡായ ചരിതും. യംനൂന മയം യേന അഞ്ഞതിത്ഥിയാനം പരിബ്ബാജകാനം ആരാമോ തേനുപസങ്കമേയ്യാമാ’’തി.
233. Atha kho sambahulā bhikkhū pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisiṃsu. Atha kho tesaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā’’ti.
അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ യേന അഞ്ഞതിത്ഥിയാനം പരിബ്ബാജകാനം ആരാമോ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ തേഹി അഞ്ഞതിത്ഥിയേഹി പരിബ്ബാജകേഹി സദ്ധിം സമ്മോദിംസു. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നേ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ അഞ്ഞതിത്ഥിയാ പരിബ്ബാജകാ ഏതദവോചും –
Atha kho te bhikkhū yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinne kho te bhikkhū aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ –
‘‘സമണോ, ആവുസോ, ഗോതമോ സാവകാനം ഏവം ധമ്മം ദേസേതി – ‘ഏഥ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ച നീവരണേ പഹായ ചേതസോ ഉപക്കിലേസേ പഞ്ഞായ ദുബ്ബലീകരണേ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗേ യഥാഭൂതം ഭാവേഥാ’തി. മയമ്പി ഖോ, ആവുസോ, സാവകാനം ഏവം ധമ്മം ദേസേമ – ‘ഏഥ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, പഞ്ച നീവരണേ പഹായ ചേതസോ ഉപക്കിലേസേ പഞ്ഞായ ദുബ്ബലീകരണേ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗേ യഥാഭൂതം ഭാവേഥാ’തി. ഇധ നോ, ആവുസോ, കോ വിസേസോ, കോ അധിപ്പയാസോ, കിം നാനാകരണം സമണസ്സ വാ ഗോതമസ്സ അമ്ഹാകം വാ, യദിദം – ധമ്മദേസനായ വാ ധമ്മദേസനം, അനുസാസനിയാ വാ അനുസാസനി’’ന്തി?
‘‘Samaṇo, āvuso, gotamo sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ deseti – ‘etha tumhe, bhikkhave, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Mayampi kho, āvuso, sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ desema – ‘etha tumhe, āvuso, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā, yadidaṃ – dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ, anusāsaniyā vā anusāsani’’nti?
അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ തേസം അഞ്ഞതിത്ഥിയാനം പരിബ്ബാജകാനം ഭാസിതം നേവ അഭിനന്ദിംസു നപ്പടിക്കോസിംസു; അനഭിനന്ദിത്വാ അപ്പടിക്കോസിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കമിംസു – ‘‘ഭഗവതോ സന്തികേ ഏതസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥം ആജാനിസ്സാമാ’’തി. അഥ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ സാവത്ഥിം പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്താ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിംസു. ഏകമന്തം നിസിന്നാ ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവന്തം ഏതദവോചും –
Atha kho te bhikkhū tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandiṃsu nappaṭikkosiṃsu; anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu – ‘‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā’’ti. Atha kho te bhikkhū sāvatthiṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkantā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te bhikkhū bhagavantaṃ etadavocuṃ –
‘‘ഇധ മയം, ഭന്തേ, പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ സാവത്ഥിം പിണ്ഡായ പവിസിമ്ഹ. തേസം നോ, ഭന്തേ, അമ്ഹാകം ഏതദഹോസി – ‘അതിപ്പഗോ ഖോ താവ സാവത്ഥിയം പിണ്ഡായ ചരിതും, യംനൂന മയം യേന അഞ്ഞതിത്ഥിയാനം പരിബ്ബാജകാനം ആരാമോ തേനുപസങ്കമേയ്യാമാ’തി. അഥ ഖോ മയം, ഭന്തേ, യേന അഞ്ഞതിത്ഥിയാനം പരിബ്ബാജകാനം ആരാമോ തേനുപസങ്കമിമ്ഹ; ഉപസങ്കമിത്വാ തേഹി അഞ്ഞതിത്ഥിയേഹി പരിബ്ബാജകേഹി സദ്ധിം സമ്മോദിമ്ഹ. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദിമ്ഹ. ഏകമന്തം നിസിന്നേ ഖോ അമ്ഹേ, ഭന്തേ, അഞ്ഞതിത്ഥിയാ പരിബ്ബാജകാ ഏതദവോചും –
‘‘Idha mayaṃ, bhante, pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pavisimha. Tesaṃ no, bhante, amhākaṃ etadahosi – ‘atippago kho tāva sāvatthiyaṃ piṇḍāya carituṃ, yaṃnūna mayaṃ yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkameyyāmā’ti. Atha kho mayaṃ, bhante, yena aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo tenupasaṅkamimha; upasaṅkamitvā tehi aññatitthiyehi paribbājakehi saddhiṃ sammodimha. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdimha. Ekamantaṃ nisinne kho amhe, bhante, aññatitthiyā paribbājakā etadavocuṃ –
‘‘സമണോ, ആവുസോ, ഗോതമോ സാവകാനം ഏവം ധമ്മം ദേസേതി ‘ഏഥ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ച നീവരണേ പഹായ ചേതസോ ഉപക്കിലേസേ പഞ്ഞായ ദുബ്ബലീകരണേ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗേ യഥാഭൂതം ഭാവേഥാ’തി. മയമ്പി ഖോ, ആവുസോ, സാവകാനം ഏവം ധമ്മം ദേസേമ – ‘ഏഥ തുമ്ഹേ, ആവുസോ, പഞ്ച നീവരണേ പഹായ ചേതസോ ഉപക്കിലേസേ പഞ്ഞായ ദുബ്ബലീകരണേ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗേ യഥാഭൂതം ഭാവേഥാ’തി. ഇധ നോ, ആവുസോ, കോ വിസേസോ, കോ അധിപ്പയാസോ, കിം നാനാകരണം സമണസ്സ വാ ഗോതമസ്സ അമ്ഹാകം വാ, യദിദം – ധമ്മദേസനായ വാ ധമ്മദേസനം, അനുസാസനിയാ വാ അനുസാസനി’’ന്തി?
‘‘Samaṇo, āvuso, gotamo sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ deseti ‘etha tumhe, bhikkhave, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Mayampi kho, āvuso, sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ desema – ‘etha tumhe, āvuso, pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe satta bojjhaṅge yathābhūtaṃ bhāvethā’ti. Idha no, āvuso, ko viseso, ko adhippayāso, kiṃ nānākaraṇaṃ samaṇassa vā gotamassa amhākaṃ vā, yadidaṃ – dhammadesanāya vā dhammadesanaṃ, anusāsaniyā vā anusāsani’’nti?
‘‘അഥ ഖോ മയം, ഭന്തേ, തേസം അഞ്ഞതിത്ഥിയാനം പരിബ്ബാജകാനം ഭാസിതം നേവ അഭിനന്ദിമ്ഹ നപ്പടിക്കോസിമ്ഹ, അനഭിനന്ദിത്വാ അപ്പടിക്കോസിത്വാ ഉട്ഠായാസനാ പക്കമിമ്ഹ – ‘ഭഗവതോ സന്തികേ ഏതസ്സ ഭാസിതസ്സ അത്ഥം ആജാനിസ്സാമാ’’’തി.
‘‘Atha kho mayaṃ, bhante, tesaṃ aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ bhāsitaṃ neva abhinandimha nappaṭikkosimha, anabhinanditvā appaṭikkositvā uṭṭhāyāsanā pakkamimha – ‘bhagavato santike etassa bhāsitassa atthaṃ ājānissāmā’’’ti.
‘‘ഏവംവാദിനോ , ഭിക്ഖവേ, അഞ്ഞതിത്ഥിയാ പരിബ്ബാജകാ ഏവമസ്സു വചനീയാ – ‘അത്ഥി പനാവുസോ, പരിയായോ, യം പരിയായം ആഗമ്മ പഞ്ച നീവരണാ ദസ ഹോന്തി, സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ചതുദ്ദസാ’തി. ഏവം പുട്ഠാ, ഭിക്ഖവേ, അഞ്ഞതിത്ഥിയാ പരിബ്ബാജകാ ന ചേവ സമ്പായിസ്സന്തി, ഉത്തരിഞ്ച വിഘാതം ആപജ്ജിസ്സന്തി. തം കിസ്സ ഹേതു? യഥാ തം, ഭിക്ഖവേ, അവിസയസ്മിം. ‘‘നാഹം തം, ഭിക്ഖവേ, പസ്സാമി സദേവകേ ലോകേ സമാരകേ സബ്രഹ്മകേ സസ്സമണബ്രാഹ്മണിയാ പജായ സദേവമനുസ്സായ, യോ ഇമേസം പഞ്ഹാനം വേയ്യാകരണേന ചിത്തം ആരാധേയ്യ, അഞ്ഞത്ര തഥാഗതേന വാ തഥാഗതസാവകേന വാ ഇതോ വാ പന സുത്വാ’’.
‘‘Evaṃvādino , bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘atthi panāvuso, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma pañca nīvaraṇā dasa honti, satta bojjhaṅgā catuddasā’ti. Evaṃ puṭṭhā, bhikkhave, aññatitthiyā paribbājakā na ceva sampāyissanti, uttariñca vighātaṃ āpajjissanti. Taṃ kissa hetu? Yathā taṃ, bhikkhave, avisayasmiṃ. ‘‘Nāhaṃ taṃ, bhikkhave, passāmi sadevake loke samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya, yo imesaṃ pañhānaṃ veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, aññatra tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā ito vā pana sutvā’’.
‘‘കതമോ ച, ഭിക്ഖവേ, പരിയായോ, യം പരിയായം ആഗമ്മ പഞ്ച നീവരണാ ദസ ഹോന്തി? യദപി, ഭിക്ഖവേ, അജ്ഝത്തം കാമച്ഛന്ദോ തദപി നീവരണം, യദപി ബഹിദ്ധാ കാമച്ഛന്ദോ തദപി നീവരണം. ‘കാമച്ഛന്ദനീവരണ’ന്തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി. യദപി, ഭിക്ഖവേ, അജ്ഝത്തം ബ്യാപാദോ തദപി നീവരണം, യദപി ബഹിദ്ധാ ബ്യാപാദോ തദപി നീവരണം. ‘ബ്യാപാദനീവരണ’ന്തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി. യദപി, ഭിക്ഖവേ, ഥിനം തദപി നീവരണം, യദപി മിദ്ധം തദപി നീവരണം. ‘ഥിനമിദ്ധനീവരണ’ന്തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി. യദപി, ഭിക്ഖവേ, ഉദ്ധച്ചം തദപി നീവരണം, യദപി കുക്കുച്ചം തദപി നീവരണം. ‘ഉദ്ധച്ചകുക്കുച്ചനീവരണ’ന്തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി. യദപി, ഭിക്ഖവേ, അജ്ഝത്തം ധമ്മേസു വിചികിച്ഛാ തദപി നീവരണം, യദപി ബഹിദ്ധാ ധമ്മേസു വിചികിച്ഛാ തദപി നീവരണം. ‘വിചികിച്ഛാനീവരണ’ന്തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി. അയം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പരിയായോ, യം പരിയായം ആഗമ്മ പഞ്ച നീവരണാ ദസ ഹോന്തി.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma pañca nīvaraṇā dasa honti? Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ kāmacchando tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi bahiddhā kāmacchando tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Kāmacchandanīvaraṇa’nti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ byāpādo tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi bahiddhā byāpādo tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Byāpādanīvaraṇa’nti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, thinaṃ tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi middhaṃ tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Thinamiddhanīvaraṇa’nti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, uddhaccaṃ tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi kukkuccaṃ tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Uddhaccakukkuccanīvaraṇa’nti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu vicikicchā tadapi nīvaraṇaṃ, yadapi bahiddhā dhammesu vicikicchā tadapi nīvaraṇaṃ. ‘Vicikicchānīvaraṇa’nti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma pañca nīvaraṇā dasa honti.
‘‘കതമോ ച, ഭിക്ഖവേ, പരിയായോ, യം പരിയായം ആഗമ്മ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ചതുദ്ദസ ഹോന്തി? യദപി, ഭിക്ഖവേ, അജ്ഝത്തം ധമ്മേസു സതി തദപി സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, യദപി ബഹിദ്ധാ ധമ്മേസു സതി തദപി സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. ‘സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി.
‘‘Katamo ca, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma satta bojjhaṅgā catuddasa honti? Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu sati tadapi satisambojjhaṅgo, yadapi bahiddhā dhammesu sati tadapi satisambojjhaṅgo. ‘Satisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
‘‘യദപി , ഭിക്ഖവേ, അജ്ഝത്തം ധമ്മേസു പഞ്ഞായ പവിചിനതി 1 പവിചരതി പരിവീമംസമാപജ്ജതി തദപി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, യദപി ബഹിദ്ധാ ധമ്മേസു പഞ്ഞായ പവിചിനതി പവിചരതി പരിവീമംസമാപജ്ജതി തദപി ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. ‘ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി.
‘‘Yadapi , bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu paññāya pavicinati 2 pavicarati parivīmaṃsamāpajjati tadapi dhammavicayasambojjhaṅgo, yadapi bahiddhā dhammesu paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati tadapi dhammavicayasambojjhaṅgo. ‘Dhammavicayasambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
‘‘യദപി, ഭിക്ഖവേ, കായികം വീരിയം തദപി വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, യദപി ചേതസികം വീരിയം തദപി വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. ‘വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി.
‘‘Yadapi, bhikkhave, kāyikaṃ vīriyaṃ tadapi vīriyasambojjhaṅgo, yadapi cetasikaṃ vīriyaṃ tadapi vīriyasambojjhaṅgo. ‘Vīriyasambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
‘‘യദപി , ഭിക്ഖവേ, സവിതക്കസവിചാരാ പീതി തദപി പീതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, യദപി അവിതക്കഅവിചാരാ പീതി തദപി പീതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. ‘പീതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി.
‘‘Yadapi , bhikkhave, savitakkasavicārā pīti tadapi pītisambojjhaṅgo, yadapi avitakkaavicārā pīti tadapi pītisambojjhaṅgo. ‘Pītisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
‘‘യദപി, ഭിക്ഖവേ, കായപ്പസ്സദ്ധി തദപി പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, യദപി ചിത്തപ്പസ്സദ്ധി തദപി പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. ‘പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി.
‘‘Yadapi, bhikkhave, kāyappassaddhi tadapi passaddhisambojjhaṅgo, yadapi cittappassaddhi tadapi passaddhisambojjhaṅgo. ‘Passaddhisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
‘‘യദപി, ഭിക്ഖവേ, സവിതക്കോ സവിചാരോ സമാധി തദപി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, യദപി അവിതക്കഅവിചാരോ സമാധി തദപി സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. ‘സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി.
‘‘Yadapi, bhikkhave, savitakko savicāro samādhi tadapi samādhisambojjhaṅgo, yadapi avitakkaavicāro samādhi tadapi samādhisambojjhaṅgo. ‘Samādhisambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti.
‘‘യദപി, ഭിക്ഖവേ, അജ്ഝത്തം ധമ്മേസു ഉപേക്ഖാ തദപി ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ, യദപി ബഹിദ്ധാ ധമ്മേസു ഉപേക്ഖാ തദപി ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ. ‘ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ’തി ഇതി ഹിദം ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതി. തദമിനാപേതം പരിയായേന ദ്വയം ഹോതി. അയം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പരിയായോ, യം പരിയായം ആഗമ്മ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ചതുദ്ദസാ’’തി. ദുതിയം.
‘‘Yadapi, bhikkhave, ajjhattaṃ dhammesu upekkhā tadapi upekkhāsambojjhaṅgo, yadapi bahiddhā dhammesu upekkhā tadapi upekkhāsambojjhaṅgo. ‘Upekkhāsambojjhaṅgo’ti iti hidaṃ uddesaṃ gacchati. Tadamināpetaṃ pariyāyena dvayaṃ hoti. Ayaṃ kho, bhikkhave, pariyāyo, yaṃ pariyāyaṃ āgamma satta bojjhaṅgā catuddasā’’ti. Dutiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൨. പരിയായസുത്തവണ്ണനാ • 2. Pariyāyasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൨. പരിയായസുത്തവണ്ണനാ • 2. Pariyāyasuttavaṇṇanā