| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
២. បរិយាយសុត្តវណ្ណនា
2. Pariyāyasuttavaṇṇanā
២៣៣. ទុតិយេ សម្ពហុលាតិ វិនយបរិយាយេន តយោ ជនា សម្ពហុលាតិ វុច្ចន្តិ, តតោ បរំ សង្ឃោ។ សុត្តន្តបរិយាយេន តយោ តយោ ឯវ, តតោ ឧទ្ធំ សម្ពហុលា។ ឥធ សុត្តន្តបរិយាយេន សម្ពហុលាតិ វេទិតព្ពា។ បិណ្ឌាយ បវិសិំសូតិ បិណ្ឌាយ បវិដ្ឋា។ តេ បន ន តាវ បវិដ្ឋា, ‘‘បវិសិស្សាមា’’តិ និក្ខន្តត្តា បន បវិសិំសូតិ វុត្តា។ យថា កិំ? យថា ‘‘គាមំ គមិស្សាមី’’តិ និក្ខន្តបុរិសោ តំ គាមំ អបត្តោបិ ‘‘កហំ ឥត្ថន្នាមោ’’តិ វុត្តេ ‘‘គាមំ គតោ’’តិ វុច្ចតិ, ឯវំ។ បរិព្ពាជកានំ អារាមោតិ ជេតវនស្ស អវិទូរេ អញ្ញតិត្ថិយានំ បរិព្ពាជកានំ អារាមោ អត្ថិ, តំ សន្ធាយេតំ វុត្តំ។ សមណោ អាវុសោតិ អាវុសោ តុម្ហាកំ សត្ថា សមណោ គោតមោ។
233. Dutiye sambahulāti vinayapariyāyena tayo janā sambahulāti vuccanti, tato paraṃ saṅgho. Suttantapariyāyena tayo tayo eva, tato uddhaṃ sambahulā. Idha suttantapariyāyena sambahulāti veditabbā. Piṇḍāya pavisiṃsūti piṇḍāya paviṭṭhā. Te pana na tāva paviṭṭhā, ‘‘pavisissāmā’’ti nikkhantattā pana pavisiṃsūti vuttā. Yathā kiṃ? Yathā ‘‘gāmaṃ gamissāmī’’ti nikkhantapuriso taṃ gāmaṃ apattopi ‘‘kahaṃ itthannāmo’’ti vutte ‘‘gāmaṃ gato’’ti vuccati, evaṃ. Paribbājakānaṃ ārāmoti jetavanassa avidūre aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo atthi, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Samaṇo āvusoti āvuso tumhākaṃ satthā samaṇo gotamo.
មយម្បិ ខោ អាវុសោ សាវកានំ ឯវំ ធម្មំ ទេសេមាតិ តិត្ថិយានំ សមយេ ‘‘បញ្ច នីវរណា បហាតព្ពា, សត្ត ពោជ្ឈង្គា ភាវេតព្ពា’’តិ ឯតំ នត្ថិ ។ តេ បន អារាមំ គន្ត្វា បរិសបរិយន្តេ ឋត្វា អញ្ញំ ឱលោកេន្តោ វិយ អញ្ញវិហិតកា វិយ ហុត្វា ភគវតោ ធម្មទេសនំ សុណន្តិ។ តតោ ‘‘សមណោ គោតមោ ‘ឥទំ បជហថ ឥទំ ភាវេថា’តិ វទតី’’តិ សល្លក្ខេត្វា អត្តនោ អារាមំ គន្ត្វា អារាមមជ្ឈេ អាសនំ បញ្ញាបេត្វា ឧបដ្ឋាយកឧបដ្ឋាយិកាហិ បរិវុតា សីសំ ឧក្ខិបិត្វា កាយំ ឧន្នាមេត្វា អត្តនោ សយម្ភូញាណេន បដិវិទ្ធាការំ ទស្សេន្តា – ‘‘បញ្ច នីវរណា នាម បហាតព្ពា, សត្ត ពោជ្ឈង្គា នាម ភាវេតព្ពា’’តិ កថេន្តិ។
Mayampi kho āvuso sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ desemāti titthiyānaṃ samaye ‘‘pañca nīvaraṇā pahātabbā, satta bojjhaṅgā bhāvetabbā’’ti etaṃ natthi . Te pana ārāmaṃ gantvā parisapariyante ṭhatvā aññaṃ olokento viya aññavihitakā viya hutvā bhagavato dhammadesanaṃ suṇanti. Tato ‘‘samaṇo gotamo ‘idaṃ pajahatha idaṃ bhāvethā’ti vadatī’’ti sallakkhetvā attano ārāmaṃ gantvā ārāmamajjhe āsanaṃ paññāpetvā upaṭṭhāyakaupaṭṭhāyikāhi parivutā sīsaṃ ukkhipitvā kāyaṃ unnāmetvā attano sayambhūñāṇena paṭividdhākāraṃ dassentā – ‘‘pañca nīvaraṇā nāma pahātabbā, satta bojjhaṅgā nāma bhāvetabbā’’ti kathenti.
ឥធ នោ អាវុសោតិ ឯត្ថ ឥធាតិ ឥមស្មិំ បញ្ញាបនេ។ កោ វិសេសោតិ កិំ អធិកំ? កោ អធិប្បយាសោតិ កោ អធិកប្បយោគោ? កិំ នានាករណន្តិ កិំ នានត្តំ? ធម្មទេសនាយ វា ធម្មទេសនន្តិ យទិទំ សមណស្ស វា គោតមស្ស ធម្មទេសនាយ សទ្ធិំ អម្ហាកំ ធម្មទេសនំ, អម្ហាកំ វា ធម្មទេសនាយ សទ្ធិំ សមណស្ស គោតមស្ស ធម្មទេសនំ អារព្ភ នានាករណំ វុច្ចេយ្យ, តំ កិន្នាមាតិ វទន្តិ។ ទុតិយបទេបិ ឯសេវ នយោ។
Idha no āvusoti ettha idhāti imasmiṃ paññāpane. Ko visesoti kiṃ adhikaṃ? Ko adhippayāsoti ko adhikappayogo? Kiṃ nānākaraṇanti kiṃ nānattaṃ? Dhammadesanāya vā dhammadesananti yadidaṃ samaṇassa vā gotamassa dhammadesanāya saddhiṃ amhākaṃ dhammadesanaṃ, amhākaṃ vā dhammadesanāya saddhiṃ samaṇassa gotamassa dhammadesanaṃ ārabbha nānākaraṇaṃ vucceyya, taṃ kinnāmāti vadanti. Dutiyapadepi eseva nayo.
នេវ អភិនន្ទិំសូតិ ‘‘ឯវមេវ’’ន្តិ ន សម្បដិច្ឆិំសុ។ នប្បដិក្កោសិំសូតិ ‘‘នយិទំ ឯវ’’ន្តិ ន បដិសេធិំសុ។ កិំ បន តេ បហោន្តា ឯវំ អកំសុ, ឧទាហុ អប្បហោន្តាតិ? បហោន្តា។ ន ហិ តេ ឯត្តកំ កថំ កថេតុំ ន សក្កោន្តិ ‘‘អាវុសោ តុម្ហាកំ សមយេ បញ្ច នីវរណា បហាតព្ពា នាម នត្ថិ, សត្ត ពោជ្ឈង្គា ភាវេតព្ពា នាម នត្ថី’’តិ។ ឯវំ បន តេសំ អហោសិ – ‘‘អត្ថិ នោ ឯតំ កថាបាភតំ, មយំ ឯតំ សត្ថុ អារោចេស្សាម, អថ នោ សត្ថា មធុរធម្មទេសនំ ទេសេស្សតី’’តិ។
Neva abhinandiṃsūti ‘‘evameva’’nti na sampaṭicchiṃsu. Nappaṭikkosiṃsūti ‘‘nayidaṃ eva’’nti na paṭisedhiṃsu. Kiṃ pana te pahontā evaṃ akaṃsu, udāhu appahontāti? Pahontā. Na hi te ettakaṃ kathaṃ kathetuṃ na sakkonti ‘‘āvuso tumhākaṃ samaye pañca nīvaraṇā pahātabbā nāma natthi, satta bojjhaṅgā bhāvetabbā nāma natthī’’ti. Evaṃ pana tesaṃ ahosi – ‘‘atthi no etaṃ kathāpābhataṃ, mayaṃ etaṃ satthu ārocessāma, atha no satthā madhuradhammadesanaṃ desessatī’’ti.
បរិយាយោតិ ការណំ។ ន ចេវ សម្បាយិស្សន្តីតិ សម្បាទេត្វា កថេតុំ ន សក្ខិស្សន្តិ។ ឧត្តរិញ្ច វិឃាតន្តិ អសម្បាយនតោ ឧត្តរិម្បិ ទុក្ខំ អាបជ្ជិស្សន្តិ។ សម្បាទេត្វា កថេតុំ អសក្កោន្តានញ្ហិ ទុក្ខំ ឧប្បជ្ជតិ។ យថា តំ, ភិក្ខវេ, អវិសយស្មិន្តិ ឯត្ថ តន្តិ និបាតមត្តំ, យថាតិ ការណវចនំ, យស្មា អវិសយេ បញ្ហោ បុច្ឆិតោតិ អត្ថោ។ សទេវកេតិ សហ ទេវេហិ សទេវកេ។ សមារកាទីសុបិ ឯសេវ នយោ។ ឯវំ តីណិ ឋានានិ លោកេ បក្ខិបិត្វា ទ្វេ បជាយាតិ, បញ្ចហិបិ សត្តលោកមេវ បរិយាទិយិត្វា ឯតស្មិំ សទេវកាទិភេទេ លោកេ ទេវំ វា មនុស្សំ វា ន សមនុបស្សាមីតិ ទីបេតិ។ ឥតោ វា បន សុត្វាតិ ឥតោ វា បន មម សាសនតោ សុត្វា។ ឥតោ សុត្វា ហិ តថាគតោ តថាគតសាវកោបិ អារាធេយ្យ, បរិតោសេយ្យ, អញ្ញថា អារាធនា នាម នត្ថីតិ ទស្សេតិ។
Pariyāyoti kāraṇaṃ. Na ceva sampāyissantīti sampādetvā kathetuṃ na sakkhissanti. Uttariñca vighātanti asampāyanato uttarimpi dukkhaṃ āpajjissanti. Sampādetvā kathetuṃ asakkontānañhi dukkhaṃ uppajjati. Yathā taṃ, bhikkhave, avisayasminti ettha tanti nipātamattaṃ, yathāti kāraṇavacanaṃ, yasmā avisaye pañho pucchitoti attho. Sadevaketi saha devehi sadevake. Samārakādīsupi eseva nayo. Evaṃ tīṇi ṭhānāni loke pakkhipitvā dve pajāyāti, pañcahipi sattalokameva pariyādiyitvā etasmiṃ sadevakādibhede loke devaṃ vā manussaṃ vā na samanupassāmīti dīpeti. Ito vā pana sutvāti ito vā pana mama sāsanato sutvā. Ito sutvā hi tathāgato tathāgatasāvakopi ārādheyya, paritoseyya, aññathā ārādhanā nāma natthīti dasseti.
ឥទានិ អត្តនោ តេសំ បញ្ហានំ វេយ្យាករណេន ចិត្តារាធនំ ទស្សេន្តោ កតមោ ច ភិក្ខវេ បរិយាយោតិអាទិមាហ។ តត្ថ អជ្ឈត្តំ កាមច្ឆន្ទោតិ អត្តនោ បញ្ចក្ខន្ធេ អារព្ភ ឧប្បន្នឆន្ទរាគោ ។ ពហិទ្ធា កាមច្ឆន្ទោតិ បរេសំ បញ្ចក្ខន្ធេ អារព្ភ ឧប្បន្នឆន្ទរាគោ។ ឧទ្ទេសំ គច្ឆតីតិ គណនំ គច្ឆតិ។ អជ្ឈត្តំ ព្យាបាទោតិ អត្តនោ ហត្ថបាទាទីសុ ឧប្បន្នបដិឃោ។ ពហិទ្ធា ព្យាបាទោតិ បរេសំ តេសុ ឧប្បន្នបដិឃោ។ អជ្ឈត្តំ ធម្មេសុ វិចិកិច្ឆាតិ អត្តនោ ខន្ធេសុ វិមតិ។ ពហិទ្ធា ធម្មេសុ វិចិកិច្ឆាតិ ពហិទ្ធា អដ្ឋសុ ឋានេសុ មហាវិចិកិច្ឆា។ អជ្ឈត្តំ ធម្មេសុ សតីតិ អជ្ឈត្តិកេ សង្ខារេ បដិគ្គណ្ហន្តស្ស ឧប្បន្នា សតិ។ ពហិទ្ធា ធម្មេសុ សតីតិ ពហិទ្ធា សង្ខារេ បរិគ្គណ្ហន្តស្ស ឧប្បន្នា សតិ។ ធម្មវិចយសម្ពោជ្ឈង្គេបិ ឯសេវ នយោ។
Idāni attano tesaṃ pañhānaṃ veyyākaraṇena cittārādhanaṃ dassento katamo ca bhikkhave pariyāyotiādimāha. Tattha ajjhattaṃ kāmacchandoti attano pañcakkhandhe ārabbha uppannachandarāgo . Bahiddhā kāmacchandoti paresaṃ pañcakkhandhe ārabbha uppannachandarāgo. Uddesaṃ gacchatīti gaṇanaṃ gacchati. Ajjhattaṃ byāpādoti attano hatthapādādīsu uppannapaṭigho. Bahiddhā byāpādoti paresaṃ tesu uppannapaṭigho. Ajjhattaṃ dhammesu vicikicchāti attano khandhesu vimati. Bahiddhā dhammesu vicikicchāti bahiddhā aṭṭhasu ṭhānesu mahāvicikicchā. Ajjhattaṃ dhammesu satīti ajjhattike saṅkhāre paṭiggaṇhantassa uppannā sati. Bahiddhā dhammesu satīti bahiddhā saṅkhāre pariggaṇhantassa uppannā sati. Dhammavicayasambojjhaṅgepi eseva nayo.
កាយិកន្តិ ចង្កមំ អធិដ្ឋហន្តស្ស ឧប្បន្នវីរិយំ។ ចេតសិកន្តិ – ‘‘ន តាវាហំ ឥមំ បល្លង្កំ ភិន្ទិស្សាមិ, យាវ មេ អនុបាទាយ អាសវេហិ ចិត្តំ វិមុច្ចិស្សតី’’តិ ឯវំ កាយបយោគំ វិនា ឧប្បន្នវីរិយំ។ កាយប្បស្សទ្ធីតិ តិណ្ណំ ខន្ធានំ ទរថបស្សទ្ធិ។ ចិត្តប្បស្សទ្ធីតិ វិញ្ញាណក្ខន្ធស្ស ទរថបស្សទ្ធិ។ ឧបេក្ខាសម្ពោជ្ឈង្គេ សតិសម្ពោជ្ឈង្គសទិសោវ វិនិច្ឆយោ។
Kāyikanti caṅkamaṃ adhiṭṭhahantassa uppannavīriyaṃ. Cetasikanti – ‘‘na tāvāhaṃ imaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi, yāva me anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccissatī’’ti evaṃ kāyapayogaṃ vinā uppannavīriyaṃ. Kāyappassaddhīti tiṇṇaṃ khandhānaṃ darathapassaddhi. Cittappassaddhīti viññāṇakkhandhassa darathapassaddhi. Upekkhāsambojjhaṅge satisambojjhaṅgasadisova vinicchayo.
ឥមស្មិំ សុត្តេ មិស្សកសម្ពោជ្ឈង្គា កថិតា។ ឯតេសុ ហិ អជ្ឈត្តធម្មេសុ សតិ, បវិចយោ, ឧបេក្ខាតិ ឥមេ អត្តនោ ខន្ធារម្មណត្តា លោកិយាវ ហោន្តិ, តថា មគ្គំ អបត្តំ កាយិកវីរិយំ។ អវិតក្កអវិចារា បន បីតិសមាធី កិញ្ចាបិ រូបាវចរា ហោន្តិ, រូបាវចរេ បន ពោជ្ឈង្គា ន លព្ភន្តីតិ លោកុត្តរាវ ហោន្តិ។ យេ ច ថេរា ព្រហ្មវិហារវិបស្សនាបាទកជ្ឈានាទីសុ ពោជ្ឈង្គេ ឧទ្ធរន្តិ, តេសំ មតេន រូបាវចរាបិ អរូបាវចរាបិ ហោន្តិ។ ពោជ្ឈង្គេសុ ហិ អរូបាវចរេ បីតិយេវ ឯកន្តេន ន លព្ភតិ, សេសា ឆ មិស្សកាវ ហោន្តីតិ។ ទេសនាបរិយោសានេ កេចិ ភិក្ខូ សោតាបន្នា ជាតា, កេចិ សកទាគាមី, កេចិ អនាគាមី, កេចិ អរហន្តោតិ។
Imasmiṃ sutte missakasambojjhaṅgā kathitā. Etesu hi ajjhattadhammesu sati, pavicayo, upekkhāti ime attano khandhārammaṇattā lokiyāva honti, tathā maggaṃ apattaṃ kāyikavīriyaṃ. Avitakkaavicārā pana pītisamādhī kiñcāpi rūpāvacarā honti, rūpāvacare pana bojjhaṅgā na labbhantīti lokuttarāva honti. Ye ca therā brahmavihāravipassanāpādakajjhānādīsu bojjhaṅge uddharanti, tesaṃ matena rūpāvacarāpi arūpāvacarāpi honti. Bojjhaṅgesu hi arūpāvacare pītiyeva ekantena na labbhati, sesā cha missakāva hontīti. Desanāpariyosāne keci bhikkhū sotāpannā jātā, keci sakadāgāmī, keci anāgāmī, keci arahantoti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. បរិយាយសុត្តំ • 2. Pariyāyasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ២. បរិយាយសុត្តវណ្ណនា • 2. Pariyāyasuttavaṇṇanā
