| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / សំយុត្តនិកាយ (ដីកា) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
២. បរិយាយសុត្តវណ្ណនា
2. Pariyāyasuttavaṇṇanā
២៣៣. សម្ពហុលាតិ វុច្ចន្តិ សង្ឃសមញ្ញាយ អភាវតោ។ តតោ បរន្តិ តិណ្ណំ ជនានំ ឧបរិ សង្ឃោ ចតុវគ្គករណីយាទិសង្ឃកម្មវសេន កម្មប្បត្តត្តា។ បវិសិំសូតិ ភាវិនិ បវិសនេ ភូតេ វិយ កត្វា ឧបចារេន វុត្តន្តិ អាហ – ‘‘បវិដ្ឋា’’តិ។ ភាវិនិ ហិ ភូតេ វិយ ឧបចារោ។ តេនាហ – ‘‘តេ បនា’’តិអាទិ, តេ បន ភិក្ខូតិ អត្ថោ។ បុន តេ បនាតិ តិត្ថិយា តិត្ថិយសាវកា ច។
233.Sambahulātivuccanti saṅghasamaññāya abhāvato. Tato paranti tiṇṇaṃ janānaṃ upari saṅgho catuvaggakaraṇīyādisaṅghakammavasena kammappattattā. Pavisiṃsūti bhāvini pavisane bhūte viya katvā upacārena vuttanti āha – ‘‘paviṭṭhā’’ti. Bhāvini hi bhūte viya upacāro. Tenāha – ‘‘te panā’’tiādi, te pana bhikkhūti attho. Puna te panāti titthiyā titthiyasāvakā ca.
ឥមស្មិំ បញ្ញាបនេតិ ‘‘បញ្ច នីវរណេ បហាយា’’តិអាទិនយប្បវត្តេ ឥមស្មិំ បការេ អត្ថបញ្ញាបនេ។ វិសិស្សតិ អញ្ញមញ្ញតោ បភិជ្ជតីតិ វិសេសោ, ភេទោ។ ស្វាយំ ឥធ អន្តោគធាធិកភាវោ អធិប្បេតោតិ អាហ – ‘‘កោ វិសេសោតិ កិំ អធិក’’ន្តិ។ អធិកំ បយសនំ បយុញ្ជនន្តិ អធិប្បយាសោ, អធិកប្បយោគោ។ នានា ករីយតិ ឯតេនាតិ នានាករណំ, ភេទោតិ អាហ – ‘‘កិំ នានត្ត’’ន្តិ។ ទុតិយបទេតិ ‘‘អនុសាសនិយា វា អនុសាសនិ’’ន្តិ ឯតស្មិំ បទេ។ ឯសេវ នយោតិ យថា បឋមស្មិំ បទេ អត្ថយោជនា, ឯវំ ទុតិយបទេបិ យោជេតព្ពា។
Imasmiṃpaññāpaneti ‘‘pañca nīvaraṇe pahāyā’’tiādinayappavatte imasmiṃ pakāre atthapaññāpane. Visissati aññamaññato pabhijjatīti viseso, bhedo. Svāyaṃ idha antogadhādhikabhāvo adhippetoti āha – ‘‘ko visesoti kiṃ adhika’’nti. Adhikaṃ payasanaṃ payuñjananti adhippayāso, adhikappayogo. Nānā karīyati etenāti nānākaraṇaṃ, bhedoti āha – ‘‘kiṃ nānatta’’nti. Dutiyapadeti ‘‘anusāsaniyā vā anusāsani’’nti etasmiṃ pade. Eseva nayoti yathā paṭhamasmiṃ pade atthayojanā, evaṃ dutiyapadepi yojetabbā.
តីណិ ឋានានីតិ ទេវមារព្រហ្មដ្ឋានានិ តីណិ ‘‘សទេវកេ លោកេ’’តិអាទិនា លោកេ បក្ខិបិត្វា។ ‘‘សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយា’’តិ ទ្វេ ឋានានិ។ ‘‘បជាយា’’តិ ឯត្ថ បក្ខិបិត្វា ឥតិ បញ្ចហិ បទេហិ។ ឧទ្ទេសន្តិ ឧទ្ទិសិតព្ពតំ។ គណនន្តិ ឯកោ កាមច្ឆន្ទោតិ គហេតព្ពតំ គច្ឆតិ។ អត្តនោ ហត្ថបាទាទីសូតិ និទស្សនមត្តំ ទដ្ឋព្ពំ សមុទាយំ អារព្ភ បដិឃស្ស ឧប្បជ្ជនតោ។ អត្តនោ ខន្ធេសុ វិមតិ ‘‘អហំ នុ ខោស្មី’’តិអាទិនា។
Tīṇi ṭhānānīti devamārabrahmaṭṭhānāni tīṇi ‘‘sadevake loke’’tiādinā loke pakkhipitvā. ‘‘Sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāyā’’ti dve ṭhānāni. ‘‘Pajāyā’’ti ettha pakkhipitvā iti pañcahi padehi. Uddesanti uddisitabbataṃ. Gaṇananti eko kāmacchandoti gahetabbataṃ gacchati. Attano hatthapādādīsūti nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ samudāyaṃ ārabbha paṭighassa uppajjanato. Attano khandhesu vimati ‘‘ahaṃ nu khosmī’’tiādinā.
កិញ្ចាបិ សព្ពំ វីរិយំ ចេតសិកមេវ, យំ បន កាយកម្មាធិដ្ឋានាទិវសេន មនសិ កាយិកបយោគសមុដ្ឋាបនំ វីរិយំ កាយិកន្តិ លទ្ធបរិយាយន្តិ តតោ វិសេសេត្វា ចេតសិកន្តិ យថាធិប្បេតទុតិយតាទស្សនត្ថំ។ យទិបិ យថាកប្បិតឥរិយាបថសន្ធារណវសេន បវត្តមានំ វីរិយំ កាយស្ស តថាបវត្តស្ស បច្ចយភូតន្តិ ន សក្កា វត្តុំ, តថាបិ ន តាទិសោ កាយបយោគោ, តទា បវត្តោ នត្ថីតិ វុត្តំ ‘‘កាយបយោគំ វិនា ឧប្បន្នវីរិយ’’ន្តិ។ សតិសម្ពោជ្ឈង្គសទិសោ វាតិ ឥមិនា អជ្ឈត្តិកេ សង្ខារេ អជ្ឈុបេក្ខនវសេន បវត្តា អជ្ឈត្តធម្មេសុ ឧបេក្ខាតិអាទិនយំ អតិទិសតិ។
Kiñcāpi sabbaṃ vīriyaṃ cetasikameva, yaṃ pana kāyakammādhiṭṭhānādivasena manasi kāyikapayogasamuṭṭhāpanaṃ vīriyaṃ kāyikanti laddhapariyāyanti tato visesetvā cetasikanti yathādhippetadutiyatādassanatthaṃ. Yadipi yathākappitairiyāpathasandhāraṇavasena pavattamānaṃ vīriyaṃ kāyassa tathāpavattassa paccayabhūtanti na sakkā vattuṃ, tathāpi na tādiso kāyapayogo, tadā pavatto natthīti vuttaṃ ‘‘kāyapayogaṃ vinā uppannavīriya’’nti. Satisambojjhaṅgasadiso vāti iminā ajjhattike saṅkhāre ajjhupekkhanavasena pavattā ajjhattadhammesu upekkhātiādinayaṃ atidisati.
‘‘មិស្សកពោជ្ឈង្គា កថិតា’’តិ វត្វា តមត្ថំ វិភាវេតុំ ‘‘ឯតេសូ’’តិអាទិ វុត្តំ។ ចង្កមន្តេនបិ អរិយមគ្គំ អធិគន្តុំ សក្កាតិ កត្វា វុត្តំ ‘‘មគ្គំ អបត្តំ កាយិកវីរិយ’’ន្តិ។ ពោជ្ឈង្គា ន លព្ភន្តីតិ និប្បរិយាយពោជ្ឈង្គា ន លព្ភន្តី។ ពោជ្ឈង្គេ ឧទ្ធរន្តិ បរិយាយតោតិ អធិប្បាយោ។ សេសាតិ ពហិទ្ធាធម្មេសុ សតិ-ធម្មវិចយ-ឧបេក្ខា-ចេតសិក-វីរិយ-សវិតក្ក-សវិចារ-បីតិ-សមាធី ទ្វេ បស្សទ្ធិយោ ច។ អយំ បន នយោ បចុរប្បវត្តិវសេន អដ្ឋកថានយេនេវ វុត្តោ។ ថេរវាទវសេន បន អវិតក្កអវិចារមត្តា បីតិសមាធិសម្ពោជ្ឈង្គា រូបាវចរាបិ អត្ថីតិ តេបិ គហេត្វា ទស មិស្សកាវ ហោន្តីតិ វត្តព្ពំ សិយាតិ។
‘‘Missakabojjhaṅgā kathitā’’ti vatvā tamatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘etesū’’tiādi vuttaṃ. Caṅkamantenapi ariyamaggaṃ adhigantuṃ sakkāti katvā vuttaṃ ‘‘maggaṃ apattaṃ kāyikavīriya’’nti. Bojjhaṅgā na labbhantīti nippariyāyabojjhaṅgā na labbhantī. Bojjhaṅge uddharanti pariyāyatoti adhippāyo. Sesāti bahiddhādhammesu sati-dhammavicaya-upekkhā-cetasika-vīriya-savitakka-savicāra-pīti-samādhī dve passaddhiyo ca. Ayaṃ pana nayo pacurappavattivasena aṭṭhakathānayeneva vutto. Theravādavasena pana avitakkaavicāramattā pītisamādhisambojjhaṅgā rūpāvacarāpi atthīti tepi gahetvā dasa missakāva hontīti vattabbaṃ siyāti.
បរិយាយសុត្តវណ្ណនា និដ្ឋិតា។
Pariyāyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / សំយុត្តនិកាយ • Saṃyuttanikāya / ២. បរិយាយសុត្តំ • 2. Pariyāyasuttaṃ
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / សំយុត្តនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ២. បរិយាយសុត្តវណ្ណនា • 2. Pariyāyasuttavaṇṇanā
