Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೨. ಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
2. Pariyāyasuttavaṇṇanā
೨೩೩. ಸಮ್ಬಹುಲಾತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ ಸಙ್ಘಸಮಞ್ಞಾಯ ಅಭಾವತೋ। ತತೋ ಪರನ್ತಿ ತಿಣ್ಣಂ ಜನಾನಂ ಉಪರಿ ಸಙ್ಘೋ ಚತುವಗ್ಗಕರಣೀಯಾದಿಸಙ್ಘಕಮ್ಮವಸೇನ ಕಮ್ಮಪ್ಪತ್ತತ್ತಾ। ಪವಿಸಿಂಸೂತಿ ಭಾವಿನಿ ಪವಿಸನೇ ಭೂತೇ ವಿಯ ಕತ್ವಾ ಉಪಚಾರೇನ ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ – ‘‘ಪವಿಟ್ಠಾ’’ತಿ। ಭಾವಿನಿ ಹಿ ಭೂತೇ ವಿಯ ಉಪಚಾರೋ। ತೇನಾಹ – ‘‘ತೇ ಪನಾ’’ತಿಆದಿ, ತೇ ಪನ ಭಿಕ್ಖೂತಿ ಅತ್ಥೋ। ಪುನ ತೇ ಪನಾತಿ ತಿತ್ಥಿಯಾ ತಿತ್ಥಿಯಸಾವಕಾ ಚ।
233.Sambahulātivuccanti saṅghasamaññāya abhāvato. Tato paranti tiṇṇaṃ janānaṃ upari saṅgho catuvaggakaraṇīyādisaṅghakammavasena kammappattattā. Pavisiṃsūti bhāvini pavisane bhūte viya katvā upacārena vuttanti āha – ‘‘paviṭṭhā’’ti. Bhāvini hi bhūte viya upacāro. Tenāha – ‘‘te panā’’tiādi, te pana bhikkhūti attho. Puna te panāti titthiyā titthiyasāvakā ca.
ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಞ್ಞಾಪನೇತಿ ‘‘ಪಞ್ಚ ನೀವರಣೇ ಪಹಾಯಾ’’ತಿಆದಿನಯಪ್ಪವತ್ತೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಕಾರೇ ಅತ್ಥಪಞ್ಞಾಪನೇ। ವಿಸಿಸ್ಸತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞತೋ ಪಭಿಜ್ಜತೀತಿ ವಿಸೇಸೋ, ಭೇದೋ। ಸ್ವಾಯಂ ಇಧ ಅನ್ತೋಗಧಾಧಿಕಭಾವೋ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋತಿ ಆಹ – ‘‘ಕೋ ವಿಸೇಸೋತಿ ಕಿಂ ಅಧಿಕ’’ನ್ತಿ। ಅಧಿಕಂ ಪಯಸನಂ ಪಯುಞ್ಜನನ್ತಿ ಅಧಿಪ್ಪಯಾಸೋ, ಅಧಿಕಪ್ಪಯೋಗೋ। ನಾನಾ ಕರೀಯತಿ ಏತೇನಾತಿ ನಾನಾಕರಣಂ, ಭೇದೋತಿ ಆಹ – ‘‘ಕಿಂ ನಾನತ್ತ’’ನ್ತಿ। ದುತಿಯಪದೇತಿ ‘‘ಅನುಸಾಸನಿಯಾ ವಾ ಅನುಸಾಸನಿ’’ನ್ತಿ ಏತಸ್ಮಿಂ ಪದೇ। ಏಸೇವ ನಯೋತಿ ಯಥಾ ಪಠಮಸ್ಮಿಂ ಪದೇ ಅತ್ಥಯೋಜನಾ, ಏವಂ ದುತಿಯಪದೇಪಿ ಯೋಜೇತಬ್ಬಾ।
Imasmiṃpaññāpaneti ‘‘pañca nīvaraṇe pahāyā’’tiādinayappavatte imasmiṃ pakāre atthapaññāpane. Visissati aññamaññato pabhijjatīti viseso, bhedo. Svāyaṃ idha antogadhādhikabhāvo adhippetoti āha – ‘‘ko visesoti kiṃ adhika’’nti. Adhikaṃ payasanaṃ payuñjananti adhippayāso, adhikappayogo. Nānā karīyati etenāti nānākaraṇaṃ, bhedoti āha – ‘‘kiṃ nānatta’’nti. Dutiyapadeti ‘‘anusāsaniyā vā anusāsani’’nti etasmiṃ pade. Eseva nayoti yathā paṭhamasmiṃ pade atthayojanā, evaṃ dutiyapadepi yojetabbā.
ತೀಣಿ ಠಾನಾನೀತಿ ದೇವಮಾರಬ್ರಹ್ಮಟ್ಠಾನಾನಿ ತೀಣಿ ‘‘ಸದೇವಕೇ ಲೋಕೇ’’ತಿಆದಿನಾ ಲೋಕೇ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ। ‘‘ಸಸ್ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಿಯಾ ಪಜಾಯ ಸದೇವಮನುಸ್ಸಾಯಾ’’ತಿ ದ್ವೇ ಠಾನಾನಿ। ‘‘ಪಜಾಯಾ’’ತಿ ಏತ್ಥ ಪಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಇತಿ ಪಞ್ಚಹಿ ಪದೇಹಿ। ಉದ್ದೇಸನ್ತಿ ಉದ್ದಿಸಿತಬ್ಬತಂ। ಗಣನನ್ತಿ ಏಕೋ ಕಾಮಚ್ಛನ್ದೋತಿ ಗಹೇತಬ್ಬತಂ ಗಚ್ಛತಿ। ಅತ್ತನೋ ಹತ್ಥಪಾದಾದೀಸೂತಿ ನಿದಸ್ಸನಮತ್ತಂ ದಟ್ಠಬ್ಬಂ ಸಮುದಾಯಂ ಆರಬ್ಭ ಪಟಿಘಸ್ಸ ಉಪ್ಪಜ್ಜನತೋ। ಅತ್ತನೋ ಖನ್ಧೇಸು ವಿಮತಿ ‘‘ಅಹಂ ನು ಖೋಸ್ಮೀ’’ತಿಆದಿನಾ।
Tīṇi ṭhānānīti devamārabrahmaṭṭhānāni tīṇi ‘‘sadevake loke’’tiādinā loke pakkhipitvā. ‘‘Sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāyā’’ti dve ṭhānāni. ‘‘Pajāyā’’ti ettha pakkhipitvā iti pañcahi padehi. Uddesanti uddisitabbataṃ. Gaṇananti eko kāmacchandoti gahetabbataṃ gacchati. Attano hatthapādādīsūti nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ samudāyaṃ ārabbha paṭighassa uppajjanato. Attano khandhesu vimati ‘‘ahaṃ nu khosmī’’tiādinā.
ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಸಬ್ಬಂ ವೀರಿಯಂ ಚೇತಸಿಕಮೇವ, ಯಂ ಪನ ಕಾಯಕಮ್ಮಾಧಿಟ್ಠಾನಾದಿವಸೇನ ಮನಸಿ ಕಾಯಿಕಪಯೋಗಸಮುಟ್ಠಾಪನಂ ವೀರಿಯಂ ಕಾಯಿಕನ್ತಿ ಲದ್ಧಪರಿಯಾಯನ್ತಿ ತತೋ ವಿಸೇಸೇತ್ವಾ ಚೇತಸಿಕನ್ತಿ ಯಥಾಧಿಪ್ಪೇತದುತಿಯತಾದಸ್ಸನತ್ಥಂ। ಯದಿಪಿ ಯಥಾಕಪ್ಪಿತಇರಿಯಾಪಥಸನ್ಧಾರಣವಸೇನ ಪವತ್ತಮಾನಂ ವೀರಿಯಂ ಕಾಯಸ್ಸ ತಥಾಪವತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಯಭೂತನ್ತಿ ನ ಸಕ್ಕಾ ವತ್ತುಂ, ತಥಾಪಿ ನ ತಾದಿಸೋ ಕಾಯಪಯೋಗೋ, ತದಾ ಪವತ್ತೋ ನತ್ಥೀತಿ ವುತ್ತಂ ‘‘ಕಾಯಪಯೋಗಂ ವಿನಾ ಉಪ್ಪನ್ನವೀರಿಯ’’ನ್ತಿ। ಸತಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಸದಿಸೋ ವಾತಿ ಇಮಿನಾ ಅಜ್ಝತ್ತಿಕೇ ಸಙ್ಖಾರೇ ಅಜ್ಝುಪೇಕ್ಖನವಸೇನ ಪವತ್ತಾ ಅಜ್ಝತ್ತಧಮ್ಮೇಸು ಉಪೇಕ್ಖಾತಿಆದಿನಯಂ ಅತಿದಿಸತಿ।
Kiñcāpi sabbaṃ vīriyaṃ cetasikameva, yaṃ pana kāyakammādhiṭṭhānādivasena manasi kāyikapayogasamuṭṭhāpanaṃ vīriyaṃ kāyikanti laddhapariyāyanti tato visesetvā cetasikanti yathādhippetadutiyatādassanatthaṃ. Yadipi yathākappitairiyāpathasandhāraṇavasena pavattamānaṃ vīriyaṃ kāyassa tathāpavattassa paccayabhūtanti na sakkā vattuṃ, tathāpi na tādiso kāyapayogo, tadā pavatto natthīti vuttaṃ ‘‘kāyapayogaṃ vinā uppannavīriya’’nti. Satisambojjhaṅgasadiso vāti iminā ajjhattike saṅkhāre ajjhupekkhanavasena pavattā ajjhattadhammesu upekkhātiādinayaṃ atidisati.
‘‘ಮಿಸ್ಸಕಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ಕಥಿತಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ತಮತ್ಥಂ ವಿಭಾವೇತುಂ ‘‘ಏತೇಸೂ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಚಙ್ಕಮನ್ತೇನಪಿ ಅರಿಯಮಗ್ಗಂ ಅಧಿಗನ್ತುಂ ಸಕ್ಕಾತಿ ಕತ್ವಾ ವುತ್ತಂ ‘‘ಮಗ್ಗಂ ಅಪತ್ತಂ ಕಾಯಿಕವೀರಿಯ’’ನ್ತಿ। ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ನ ಲಬ್ಭನ್ತೀತಿ ನಿಪ್ಪರಿಯಾಯಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ನ ಲಬ್ಭನ್ತೀ। ಬೋಜ್ಝಙ್ಗೇ ಉದ್ಧರನ್ತಿ ಪರಿಯಾಯತೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪಾಯೋ। ಸೇಸಾತಿ ಬಹಿದ್ಧಾಧಮ್ಮೇಸು ಸತಿ-ಧಮ್ಮವಿಚಯ-ಉಪೇಕ್ಖಾ-ಚೇತಸಿಕ-ವೀರಿಯ-ಸವಿತಕ್ಕ-ಸವಿಚಾರ-ಪೀತಿ-ಸಮಾಧೀ ದ್ವೇ ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯೋ ಚ। ಅಯಂ ಪನ ನಯೋ ಪಚುರಪ್ಪವತ್ತಿವಸೇನ ಅಟ್ಠಕಥಾನಯೇನೇವ ವುತ್ತೋ। ಥೇರವಾದವಸೇನ ಪನ ಅವಿತಕ್ಕಅವಿಚಾರಮತ್ತಾ ಪೀತಿಸಮಾಧಿಸಮ್ಬೋಜ್ಝಙ್ಗಾ ರೂಪಾವಚರಾಪಿ ಅತ್ಥೀತಿ ತೇಪಿ ಗಹೇತ್ವಾ ದಸ ಮಿಸ್ಸಕಾವ ಹೋನ್ತೀತಿ ವತ್ತಬ್ಬಂ ಸಿಯಾತಿ।
‘‘Missakabojjhaṅgā kathitā’’ti vatvā tamatthaṃ vibhāvetuṃ ‘‘etesū’’tiādi vuttaṃ. Caṅkamantenapi ariyamaggaṃ adhigantuṃ sakkāti katvā vuttaṃ ‘‘maggaṃ apattaṃ kāyikavīriya’’nti. Bojjhaṅgā na labbhantīti nippariyāyabojjhaṅgā na labbhantī. Bojjhaṅge uddharanti pariyāyatoti adhippāyo. Sesāti bahiddhādhammesu sati-dhammavicaya-upekkhā-cetasika-vīriya-savitakka-savicāra-pīti-samādhī dve passaddhiyo ca. Ayaṃ pana nayo pacurappavattivasena aṭṭhakathānayeneva vutto. Theravādavasena pana avitakkaavicāramattā pītisamādhisambojjhaṅgā rūpāvacarāpi atthīti tepi gahetvā dasa missakāva hontīti vattabbaṃ siyāti.
ಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Pariyāyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೨. ಪರಿಯಾಯಸುತ್ತಂ • 2. Pariyāyasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೨. ಪರಿಯಾಯಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Pariyāyasuttavaṇṇanā