Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā)

    ൨. പരിയായസുത്തവണ്ണനാ

    2. Pariyāyasuttavaṇṇanā

    ൨൩൩. ദുതിയേ സമ്ബഹുലാതി വിനയപരിയായേന തയോ ജനാ സമ്ബഹുലാതി വുച്ചന്തി, തതോ പരം സങ്ഘോ. സുത്തന്തപരിയായേന തയോ തയോ ഏവ, തതോ ഉദ്ധം സമ്ബഹുലാ. ഇധ സുത്തന്തപരിയായേന സമ്ബഹുലാതി വേദിതബ്ബാ. പിണ്ഡായ പവിസിംസൂതി പിണ്ഡായ പവിട്ഠാ. തേ പന ന താവ പവിട്ഠാ, ‘‘പവിസിസ്സാമാ’’തി നിക്ഖന്തത്താ പന പവിസിംസൂതി വുത്താ. യഥാ കിം? യഥാ ‘‘ഗാമം ഗമിസ്സാമീ’’തി നിക്ഖന്തപുരിസോ തം ഗാമം അപത്തോപി ‘‘കഹം ഇത്ഥന്നാമോ’’തി വുത്തേ ‘‘ഗാമം ഗതോ’’തി വുച്ചതി, ഏവം. പരിബ്ബാജകാനം ആരാമോതി ജേതവനസ്സ അവിദൂരേ അഞ്ഞതിത്ഥിയാനം പരിബ്ബാജകാനം ആരാമോ അത്ഥി, തം സന്ധായേതം വുത്തം. സമണോ ആവുസോതി ആവുസോ തുമ്ഹാകം സത്ഥാ സമണോ ഗോതമോ.

    233. Dutiye sambahulāti vinayapariyāyena tayo janā sambahulāti vuccanti, tato paraṃ saṅgho. Suttantapariyāyena tayo tayo eva, tato uddhaṃ sambahulā. Idha suttantapariyāyena sambahulāti veditabbā. Piṇḍāya pavisiṃsūti piṇḍāya paviṭṭhā. Te pana na tāva paviṭṭhā, ‘‘pavisissāmā’’ti nikkhantattā pana pavisiṃsūti vuttā. Yathā kiṃ? Yathā ‘‘gāmaṃ gamissāmī’’ti nikkhantapuriso taṃ gāmaṃ apattopi ‘‘kahaṃ itthannāmo’’ti vutte ‘‘gāmaṃ gato’’ti vuccati, evaṃ. Paribbājakānaṃ ārāmoti jetavanassa avidūre aññatitthiyānaṃ paribbājakānaṃ ārāmo atthi, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Samaṇo āvusoti āvuso tumhākaṃ satthā samaṇo gotamo.

    മയമ്പി ഖോ ആവുസോ സാവകാനം ഏവം ധമ്മം ദേസേമാതി തിത്ഥിയാനം സമയേ ‘‘പഞ്ച നീവരണാ പഹാതബ്ബാ, സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ഭാവേതബ്ബാ’’തി ഏതം നത്ഥി . തേ പന ആരാമം ഗന്ത്വാ പരിസപരിയന്തേ ഠത്വാ അഞ്ഞം ഓലോകേന്തോ വിയ അഞ്ഞവിഹിതകാ വിയ ഹുത്വാ ഭഗവതോ ധമ്മദേസനം സുണന്തി. തതോ ‘‘സമണോ ഗോതമോ ‘ഇദം പജഹഥ ഇദം ഭാവേഥാ’തി വദതീ’’തി സല്ലക്ഖേത്വാ അത്തനോ ആരാമം ഗന്ത്വാ ആരാമമജ്ഝേ ആസനം പഞ്ഞാപേത്വാ ഉപട്ഠായകഉപട്ഠായികാഹി പരിവുതാ സീസം ഉക്ഖിപിത്വാ കായം ഉന്നാമേത്വാ അത്തനോ സയമ്ഭൂഞാണേന പടിവിദ്ധാകാരം ദസ്സേന്താ – ‘‘പഞ്ച നീവരണാ നാമ പഹാതബ്ബാ, സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ നാമ ഭാവേതബ്ബാ’’തി കഥേന്തി.

    Mayampi kho āvuso sāvakānaṃ evaṃ dhammaṃ desemāti titthiyānaṃ samaye ‘‘pañca nīvaraṇā pahātabbā, satta bojjhaṅgā bhāvetabbā’’ti etaṃ natthi . Te pana ārāmaṃ gantvā parisapariyante ṭhatvā aññaṃ olokento viya aññavihitakā viya hutvā bhagavato dhammadesanaṃ suṇanti. Tato ‘‘samaṇo gotamo ‘idaṃ pajahatha idaṃ bhāvethā’ti vadatī’’ti sallakkhetvā attano ārāmaṃ gantvā ārāmamajjhe āsanaṃ paññāpetvā upaṭṭhāyakaupaṭṭhāyikāhi parivutā sīsaṃ ukkhipitvā kāyaṃ unnāmetvā attano sayambhūñāṇena paṭividdhākāraṃ dassentā – ‘‘pañca nīvaraṇā nāma pahātabbā, satta bojjhaṅgā nāma bhāvetabbā’’ti kathenti.

    ഇധ നോ ആവുസോതി ഏത്ഥ ഇധാതി ഇമസ്മിം പഞ്ഞാപനേ. കോ വിസേസോതി കിം അധികം? കോ അധിപ്പയാസോതി കോ അധികപ്പയോഗോ? കിം നാനാകരണന്തി കിം നാനത്തം? ധമ്മദേസനായ വാ ധമ്മദേസനന്തി യദിദം സമണസ്സ വാ ഗോതമസ്സ ധമ്മദേസനായ സദ്ധിം അമ്ഹാകം ധമ്മദേസനം, അമ്ഹാകം വാ ധമ്മദേസനായ സദ്ധിം സമണസ്സ ഗോതമസ്സ ധമ്മദേസനം ആരബ്ഭ നാനാകരണം വുച്ചേയ്യ, തം കിന്നാമാതി വദന്തി. ദുതിയപദേപി ഏസേവ നയോ.

    Idha no āvusoti ettha idhāti imasmiṃ paññāpane. Ko visesoti kiṃ adhikaṃ? Ko adhippayāsoti ko adhikappayogo? Kiṃ nānākaraṇanti kiṃ nānattaṃ? Dhammadesanāya vā dhammadesananti yadidaṃ samaṇassa vā gotamassa dhammadesanāya saddhiṃ amhākaṃ dhammadesanaṃ, amhākaṃ vā dhammadesanāya saddhiṃ samaṇassa gotamassa dhammadesanaṃ ārabbha nānākaraṇaṃ vucceyya, taṃ kinnāmāti vadanti. Dutiyapadepi eseva nayo.

    നേവ അഭിനന്ദിംസൂതി ‘‘ഏവമേവ’’ന്തി ന സമ്പടിച്ഛിംസു. നപ്പടിക്കോസിംസൂതി ‘‘നയിദം ഏവ’’ന്തി ന പടിസേധിംസു. കിം പന തേ പഹോന്താ ഏവം അകംസു, ഉദാഹു അപ്പഹോന്താതി? പഹോന്താ. ന ഹി തേ ഏത്തകം കഥം കഥേതും ന സക്കോന്തി ‘‘ആവുസോ തുമ്ഹാകം സമയേ പഞ്ച നീവരണാ പഹാതബ്ബാ നാമ നത്ഥി, സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ഭാവേതബ്ബാ നാമ നത്ഥീ’’തി. ഏവം പന തേസം അഹോസി – ‘‘അത്ഥി നോ ഏതം കഥാപാഭതം, മയം ഏതം സത്ഥു ആരോചേസ്സാമ, അഥ നോ സത്ഥാ മധുരധമ്മദേസനം ദേസേസ്സതീ’’തി.

    Neva abhinandiṃsūti ‘‘evameva’’nti na sampaṭicchiṃsu. Nappaṭikkosiṃsūti ‘‘nayidaṃ eva’’nti na paṭisedhiṃsu. Kiṃ pana te pahontā evaṃ akaṃsu, udāhu appahontāti? Pahontā. Na hi te ettakaṃ kathaṃ kathetuṃ na sakkonti ‘‘āvuso tumhākaṃ samaye pañca nīvaraṇā pahātabbā nāma natthi, satta bojjhaṅgā bhāvetabbā nāma natthī’’ti. Evaṃ pana tesaṃ ahosi – ‘‘atthi no etaṃ kathāpābhataṃ, mayaṃ etaṃ satthu ārocessāma, atha no satthā madhuradhammadesanaṃ desessatī’’ti.

    പരിയായോതി കാരണം. ന ചേവ സമ്പായിസ്സന്തീതി സമ്പാദേത്വാ കഥേതും ന സക്ഖിസ്സന്തി. ഉത്തരിഞ്ച വിഘാതന്തി അസമ്പായനതോ ഉത്തരിമ്പി ദുക്ഖം ആപജ്ജിസ്സന്തി. സമ്പാദേത്വാ കഥേതും അസക്കോന്താനഞ്ഹി ദുക്ഖം ഉപ്പജ്ജതി. യഥാ തം, ഭിക്ഖവേ, അവിസയസ്മിന്തി ഏത്ഥ ന്തി നിപാതമത്തം, യഥാതി കാരണവചനം, യസ്മാ അവിസയേ പഞ്ഹോ പുച്ഛിതോതി അത്ഥോ. സദേവകേതി സഹ ദേവേഹി സദേവകേ. സമാരകാദീസുപി ഏസേവ നയോ. ഏവം തീണി ഠാനാനി ലോകേ പക്ഖിപിത്വാ ദ്വേ പജായാതി, പഞ്ചഹിപി സത്തലോകമേവ പരിയാദിയിത്വാ ഏതസ്മിം സദേവകാദിഭേദേ ലോകേ ദേവം വാ മനുസ്സം വാ ന സമനുപസ്സാമീതി ദീപേതി. ഇതോ വാ പന സുത്വാതി ഇതോ വാ പന മമ സാസനതോ സുത്വാ. ഇതോ സുത്വാ ഹി തഥാഗതോ തഥാഗതസാവകോപി ആരാധേയ്യ, പരിതോസേയ്യ, അഞ്ഞഥാ ആരാധനാ നാമ നത്ഥീതി ദസ്സേതി.

    Pariyāyoti kāraṇaṃ. Na ceva sampāyissantīti sampādetvā kathetuṃ na sakkhissanti. Uttariñca vighātanti asampāyanato uttarimpi dukkhaṃ āpajjissanti. Sampādetvā kathetuṃ asakkontānañhi dukkhaṃ uppajjati. Yathā taṃ, bhikkhave, avisayasminti ettha tanti nipātamattaṃ, yathāti kāraṇavacanaṃ, yasmā avisaye pañho pucchitoti attho. Sadevaketi saha devehi sadevake. Samārakādīsupi eseva nayo. Evaṃ tīṇi ṭhānāni loke pakkhipitvā dve pajāyāti, pañcahipi sattalokameva pariyādiyitvā etasmiṃ sadevakādibhede loke devaṃ vā manussaṃ vā na samanupassāmīti dīpeti. Ito vā pana sutvāti ito vā pana mama sāsanato sutvā. Ito sutvā hi tathāgato tathāgatasāvakopi ārādheyya, paritoseyya, aññathā ārādhanā nāma natthīti dasseti.

    ഇദാനി അത്തനോ തേസം പഞ്ഹാനം വേയ്യാകരണേന ചിത്താരാധനം ദസ്സേന്തോ കതമോ ച ഭിക്ഖവേ പരിയായോതിആദിമാഹ. തത്ഥ അജ്ഝത്തം കാമച്ഛന്ദോതി അത്തനോ പഞ്ചക്ഖന്ധേ ആരബ്ഭ ഉപ്പന്നഛന്ദരാഗോ . ബഹിദ്ധാ കാമച്ഛന്ദോതി പരേസം പഞ്ചക്ഖന്ധേ ആരബ്ഭ ഉപ്പന്നഛന്ദരാഗോ. ഉദ്ദേസം ഗച്ഛതീതി ഗണനം ഗച്ഛതി. അജ്ഝത്തം ബ്യാപാദോതി അത്തനോ ഹത്ഥപാദാദീസു ഉപ്പന്നപടിഘോ. ബഹിദ്ധാ ബ്യാപാദോതി പരേസം തേസു ഉപ്പന്നപടിഘോ. അജ്ഝത്തം ധമ്മേസു വിചികിച്ഛാതി അത്തനോ ഖന്ധേസു വിമതി. ബഹിദ്ധാ ധമ്മേസു വിചികിച്ഛാതി ബഹിദ്ധാ അട്ഠസു ഠാനേസു മഹാവിചികിച്ഛാ. അജ്ഝത്തം ധമ്മേസു സതീതി അജ്ഝത്തികേ സങ്ഖാരേ പടിഗ്ഗണ്ഹന്തസ്സ ഉപ്പന്നാ സതി. ബഹിദ്ധാ ധമ്മേസു സതീതി ബഹിദ്ധാ സങ്ഖാരേ പരിഗ്ഗണ്ഹന്തസ്സ ഉപ്പന്നാ സതി. ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗേപി ഏസേവ നയോ.

    Idāni attano tesaṃ pañhānaṃ veyyākaraṇena cittārādhanaṃ dassento katamo ca bhikkhave pariyāyotiādimāha. Tattha ajjhattaṃ kāmacchandoti attano pañcakkhandhe ārabbha uppannachandarāgo . Bahiddhā kāmacchandoti paresaṃ pañcakkhandhe ārabbha uppannachandarāgo. Uddesaṃ gacchatīti gaṇanaṃ gacchati. Ajjhattaṃ byāpādoti attano hatthapādādīsu uppannapaṭigho. Bahiddhā byāpādoti paresaṃ tesu uppannapaṭigho. Ajjhattaṃ dhammesu vicikicchāti attano khandhesu vimati. Bahiddhā dhammesu vicikicchāti bahiddhā aṭṭhasu ṭhānesu mahāvicikicchā. Ajjhattaṃ dhammesu satīti ajjhattike saṅkhāre paṭiggaṇhantassa uppannā sati. Bahiddhā dhammesu satīti bahiddhā saṅkhāre pariggaṇhantassa uppannā sati. Dhammavicayasambojjhaṅgepi eseva nayo.

    കായികന്തി ചങ്കമം അധിട്ഠഹന്തസ്സ ഉപ്പന്നവീരിയം. ചേതസികന്തി – ‘‘ന താവാഹം ഇമം പല്ലങ്കം ഭിന്ദിസ്സാമി, യാവ മേ അനുപാദായ ആസവേഹി ചിത്തം വിമുച്ചിസ്സതീ’’തി ഏവം കായപയോഗം വിനാ ഉപ്പന്നവീരിയം. കായപ്പസ്സദ്ധീതി തിണ്ണം ഖന്ധാനം ദരഥപസ്സദ്ധി. ചിത്തപ്പസ്സദ്ധീതി വിഞ്ഞാണക്ഖന്ധസ്സ ദരഥപസ്സദ്ധി. ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗേ സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗസദിസോവ വിനിച്ഛയോ.

    Kāyikanti caṅkamaṃ adhiṭṭhahantassa uppannavīriyaṃ. Cetasikanti – ‘‘na tāvāhaṃ imaṃ pallaṅkaṃ bhindissāmi, yāva me anupādāya āsavehi cittaṃ vimuccissatī’’ti evaṃ kāyapayogaṃ vinā uppannavīriyaṃ. Kāyappassaddhīti tiṇṇaṃ khandhānaṃ darathapassaddhi. Cittappassaddhīti viññāṇakkhandhassa darathapassaddhi. Upekkhāsambojjhaṅge satisambojjhaṅgasadisova vinicchayo.

    ഇമസ്മിം സുത്തേ മിസ്സകസമ്ബോജ്ഝങ്ഗാ കഥിതാ. ഏതേസു ഹി അജ്ഝത്തധമ്മേസു സതി, പവിചയോ, ഉപേക്ഖാതി ഇമേ അത്തനോ ഖന്ധാരമ്മണത്താ ലോകിയാവ ഹോന്തി, തഥാ മഗ്ഗം അപത്തം കായികവീരിയം. അവിതക്കഅവിചാരാ പന പീതിസമാധീ കിഞ്ചാപി രൂപാവചരാ ഹോന്തി, രൂപാവചരേ പന ബോജ്ഝങ്ഗാ ന ലബ്ഭന്തീതി ലോകുത്തരാവ ഹോന്തി. യേ ച ഥേരാ ബ്രഹ്മവിഹാരവിപസ്സനാപാദകജ്ഝാനാദീസു ബോജ്ഝങ്ഗേ ഉദ്ധരന്തി, തേസം മതേന രൂപാവചരാപി അരൂപാവചരാപി ഹോന്തി. ബോജ്ഝങ്ഗേസു ഹി അരൂപാവചരേ പീതിയേവ ഏകന്തേന ന ലബ്ഭതി, സേസാ ഛ മിസ്സകാവ ഹോന്തീതി. ദേസനാപരിയോസാനേ കേചി ഭിക്ഖൂ സോതാപന്നാ ജാതാ, കേചി സകദാഗാമീ, കേചി അനാഗാമീ, കേചി അരഹന്തോതി.

    Imasmiṃ sutte missakasambojjhaṅgā kathitā. Etesu hi ajjhattadhammesu sati, pavicayo, upekkhāti ime attano khandhārammaṇattā lokiyāva honti, tathā maggaṃ apattaṃ kāyikavīriyaṃ. Avitakkaavicārā pana pītisamādhī kiñcāpi rūpāvacarā honti, rūpāvacare pana bojjhaṅgā na labbhantīti lokuttarāva honti. Ye ca therā brahmavihāravipassanāpādakajjhānādīsu bojjhaṅge uddharanti, tesaṃ matena rūpāvacarāpi arūpāvacarāpi honti. Bojjhaṅgesu hi arūpāvacare pītiyeva ekantena na labbhati, sesā cha missakāva hontīti. Desanāpariyosāne keci bhikkhū sotāpannā jātā, keci sakadāgāmī, keci anāgāmī, keci arahantoti.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya / ൨. പരിയായസുത്തം • 2. Pariyāyasuttaṃ

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൨. പരിയായസുത്തവണ്ണനാ • 2. Pariyāyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact