Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೮. ಪರೋಸಹಸ್ಸಸುತ್ತಂ
8. Parosahassasuttaṃ
೨೧೬. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ಸಾವತ್ಥಿಯಂ ವಿಹರತಿ ಜೇತವನೇ ಅನಾಥಪಿಣ್ಡಿಕಸ್ಸ ಆರಾಮೇ ಮಹತಾ ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಅಡ್ಢತೇಲಸೇಹಿ ಭಿಕ್ಖುಸತೇಹಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತಿ ಸಮಾದಪೇತಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇತಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತಿ। ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಚೇತಸಾ ಸಮನ್ನಾಹರಿತ್ವಾ ಓಹಿತಸೋತಾ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣನ್ತಿ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ವಙ್ಗೀಸಸ್ಸ ಏತದಹೋಸಿ – ‘‘ಅಯಂ ಖೋ ಭಗವಾ ಭಿಕ್ಖೂ ನಿಬ್ಬಾನಪಟಿಸಂಯುತ್ತಾಯ ಧಮ್ಮಿಯಾ ಕಥಾಯ ಸನ್ದಸ್ಸೇತಿ ಸಮಾದಪೇತಿ ಸಮುತ್ತೇಜೇತಿ ಸಮ್ಪಹಂಸೇತಿ। ತೇ ಚ ಭಿಕ್ಖೂ ಅಟ್ಠಿಂ ಕತ್ವಾ ಮನಸಿ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಚೇತಸಾ ಸಮನ್ನಾಹರಿತ್ವಾ ಓಹಿತಸೋತಾ ಧಮ್ಮಂ ಸುಣನ್ತಿ। ಯಂನೂನಾಹಂ ಭಗವನ್ತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಸಾರುಪ್ಪಾಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಅಭಿತ್ಥವೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿ।
216. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena bhagavā bhikkhū nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. Te ca bhikkhū aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā ohitasotā dhammaṃ suṇanti. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho bhagavā bhikkhū nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. Te ca bhikkhū aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā ohitasotā dhammaṃ suṇanti. Yaṃnūnāhaṃ bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthaveyya’’nti.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ವಙ್ಗೀಸೋ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಏಕಂಸಂ ಉತ್ತರಾಸಙ್ಗಂ ಕರಿತ್ವಾ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನಞ್ಜಲಿಂ ಪಣಾಮೇತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಪಟಿಭಾತಿ ಮಂ ಭಗವಾ, ಪಟಿಭಾತಿ ಮಂ ಸುಗತಾ’’ತಿ। ‘‘ಪಟಿಭಾತು ತಂ, ವಙ್ಗೀಸಾ’’ತಿ ಭಗವಾ ಅವೋಚ। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ವಙ್ಗೀಸೋ ಭಗವನ್ತಂ ಸಮ್ಮುಖಾ ಸಾರುಪ್ಪಾಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಅಭಿತ್ಥವಿ –
Atha kho āyasmā vaṅgīso uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ bhagavā, paṭibhāti maṃ sugatā’’ti. ‘‘Paṭibhātu taṃ, vaṅgīsā’’ti bhagavā avoca. Atha kho āyasmā vaṅgīso bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthavi –
‘‘ಪರೋಸಹಸ್ಸಂ ಭಿಕ್ಖೂನಂ, ಸುಗತಂ ಪಯಿರುಪಾಸತಿ।
‘‘Parosahassaṃ bhikkhūnaṃ, sugataṃ payirupāsati;
ದೇಸೇನ್ತಂ ವಿರಜಂ ಧಮ್ಮಂ, ನಿಬ್ಬಾನಂ ಅಕುತೋಭಯಂ॥
Desentaṃ virajaṃ dhammaṃ, nibbānaṃ akutobhayaṃ.
‘‘ಸುಣನ್ತಿ ಧಮ್ಮಂ ವಿಮಲಂ, ಸಮ್ಮಾಸಮ್ಬುದ್ಧದೇಸಿತಂ।
‘‘Suṇanti dhammaṃ vimalaṃ, sammāsambuddhadesitaṃ;
ಸೋಭತಿ ವತ ಸಮ್ಬುದ್ಧೋ, ಭಿಕ್ಖುಸಙ್ಘಪುರಕ್ಖತೋ॥
Sobhati vata sambuddho, bhikkhusaṅghapurakkhato.
‘‘ನಾಗನಾಮೋಸಿ ಭಗವಾ, ಇಸೀನಂ ಇಸಿಸತ್ತಮೋ।
‘‘Nāganāmosi bhagavā, isīnaṃ isisattamo;
ಮಹಾಮೇಘೋವ ಹುತ್ವಾನ, ಸಾವಕೇ ಅಭಿವಸ್ಸತಿ॥
Mahāmeghova hutvāna, sāvake abhivassati.
ಸಾವಕೋ ತೇ ಮಹಾವೀರ, ಪಾದೇ ವನ್ದತಿ ವಙ್ಗೀಸೋ’’ತಿ॥
Sāvako te mahāvīra, pāde vandati vaṅgīso’’ti.
‘‘ಕಿಂ ನು ತೇ, ವಙ್ಗೀಸ, ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಪುಬ್ಬೇ ಪರಿವಿತಕ್ಕಿತಾ, ಉದಾಹು ಠಾನಸೋವ ತಂ ಪಟಿಭನ್ತೀ’’ತಿ? ‘ನ ಖೋ ಮೇ, ಭನ್ತೇ, ಇಮಾ ಗಾಥಾಯೋ ಪುಬ್ಬೇ ಪರಿವಿತಕ್ಕಿತಾ, ಅಥ ಖೋ ಠಾನಸೋವ ಮಂ ಪಟಿಭನ್ತೀ’ತಿ। ‘ತೇನ ಹಿ ತಂ, ವಙ್ಗೀಸ, ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪರಿವಿತಕ್ಕಿತಾ ಗಾಥಾಯೋ ಪಟಿಭನ್ತೂ’ತಿ। ‘ಏವಂ, ಭನ್ತೇ’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ವಙ್ಗೀಸೋ ಭಗವತೋ ಪಟಿಸ್ಸುತ್ವಾ ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಭಗವನ್ತಂ ಪುಬ್ಬೇ ಅಪರಿವಿತಕ್ಕಿತಾಹಿ ಗಾಥಾಹಿ ಅಭಿತ್ಥವಿ –
‘‘Kiṃ nu te, vaṅgīsa, imā gāthāyo pubbe parivitakkitā, udāhu ṭhānasova taṃ paṭibhantī’’ti? ‘Na kho me, bhante, imā gāthāyo pubbe parivitakkitā, atha kho ṭhānasova maṃ paṭibhantī’ti. ‘Tena hi taṃ, vaṅgīsa, bhiyyosomattāya pubbe aparivitakkitā gāthāyo paṭibhantū’ti. ‘Evaṃ, bhante’ti kho āyasmā vaṅgīso bhagavato paṭissutvā bhiyyosomattāya bhagavantaṃ pubbe aparivitakkitāhi gāthāhi abhitthavi –
‘‘ಉಮ್ಮಗ್ಗಪಥಂ 3 ಮಾರಸ್ಸ ಅಭಿಭುಯ್ಯ, ಚರತಿ ಪಭಿಜ್ಜ ಖಿಲಾನಿ।
‘‘Ummaggapathaṃ 4 mārassa abhibhuyya, carati pabhijja khilāni;
ತಂ ಪಸ್ಸಥ ಬನ್ಧಪಮುಞ್ಚಕರಂ, ಅಸಿತಂ ಭಾಗಸೋ ಪವಿಭಜಂ॥
Taṃ passatha bandhapamuñcakaraṃ, asitaṃ bhāgaso pavibhajaṃ.
‘‘ಓಘಸ್ಸ ನಿತ್ಥರಣತ್ಥಂ, ಅನೇಕವಿಹಿತಂ ಮಗ್ಗಂ ಅಕ್ಖಾಸಿ।
‘‘Oghassa nittharaṇatthaṃ, anekavihitaṃ maggaṃ akkhāsi;
ತಸ್ಮಿಞ್ಚೇ ಅಮತೇ ಅಕ್ಖಾತೇ, ಧಮ್ಮದ್ದಸಾ ಠಿತಾ ಅಸಂಹೀರಾ॥
Tasmiñce amate akkhāte, dhammaddasā ṭhitā asaṃhīrā.
‘‘ಪಜ್ಜೋತಕರೋ ಅತಿವಿಜ್ಝ 5, ಸಬ್ಬಟ್ಠಿತೀನಂ ಅತಿಕ್ಕಮಮದ್ದಸ।
‘‘Pajjotakaro ativijjha 6, sabbaṭṭhitīnaṃ atikkamamaddasa;
ಞತ್ವಾ ಚ ಸಚ್ಛಿಕತ್ವಾ ಚ, ಅಗ್ಗಂ ಸೋ ದೇಸಯಿ ದಸದ್ಧಾನಂ॥
Ñatvā ca sacchikatvā ca, aggaṃ so desayi dasaddhānaṃ.
‘‘ಏವಂ ಸುದೇಸಿತೇ ಧಮ್ಮೇ,
‘‘Evaṃ sudesite dhamme,
ತಸ್ಮಾ ಹಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸಾಸನೇ।
Tasmā hi tassa bhagavato sāsane;
ಅಪ್ಪಮತ್ತೋ ಸದಾ ನಮಸ್ಸಮನುಸಿಕ್ಖೇ’’ತಿ॥
Appamatto sadā namassamanusikkhe’’ti.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಪರೋಸಹಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Parosahassasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೮. ಪರೋಸಹಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Parosahassasuttavaṇṇanā