Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්තනිකාය • Saṃyuttanikāya |
8. පරොසහස්සසුත්තං
8. Parosahassasuttaṃ
216. එකං සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ මහතා භික්ඛුසඞ්ඝෙන සද්ධිං අඩ්ඪතෙලසෙහි භික්ඛුසතෙහි. තෙන ඛො පන සමයෙන භගවා භික්ඛූ නිබ්බානපටිසංයුත්තාය ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙති සමාදපෙති සමුත්තෙජෙති සම්පහංසෙති. තෙ ච භික්ඛූ අට්ඨිං කත්වා මනසි කත්වා සබ්බචෙතසා සමන්නාහරිත්වා ඔහිතසොතා ධම්මං සුණන්ති. අථ ඛො ආයස්මතො වඞ්ගීසස්ස එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො භගවා භික්ඛූ නිබ්බානපටිසංයුත්තාය ධම්මියා කථාය සන්දස්සෙති සමාදපෙති සමුත්තෙජෙති සම්පහංසෙති. තෙ ච භික්ඛූ අට්ඨිං කත්වා මනසි කත්වා සබ්බචෙතසා සමන්නාහරිත්වා ඔහිතසොතා ධම්මං සුණන්ති. යංනූනාහං භගවන්තං සම්මුඛා සාරුප්පාහි ගාථාහි අභිත්ථවෙය්ය’’න්ති.
216. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme mahatā bhikkhusaṅghena saddhiṃ aḍḍhatelasehi bhikkhusatehi. Tena kho pana samayena bhagavā bhikkhū nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. Te ca bhikkhū aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā ohitasotā dhammaṃ suṇanti. Atha kho āyasmato vaṅgīsassa etadahosi – ‘‘ayaṃ kho bhagavā bhikkhū nibbānapaṭisaṃyuttāya dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. Te ca bhikkhū aṭṭhiṃ katvā manasi katvā sabbacetasā samannāharitvā ohitasotā dhammaṃ suṇanti. Yaṃnūnāhaṃ bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthaveyya’’nti.
අථ ඛො ආයස්මා වඞ්ගීසො උට්ඨායාසනා එකංසං උත්තරාසඞ්ගං කරිත්වා යෙන භගවා තෙනඤ්ජලිං පණාමෙත්වා භගවන්තං එතදවොච – ‘‘පටිභාති මං භගවා, පටිභාති මං සුගතා’’ති. ‘‘පටිභාතු තං, වඞ්ගීසා’’ති භගවා අවොච. අථ ඛො ආයස්මා වඞ්ගීසො භගවන්තං සම්මුඛා සාරුප්පාහි ගාථාහි අභිත්ථවි –
Atha kho āyasmā vaṅgīso uṭṭhāyāsanā ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yena bhagavā tenañjaliṃ paṇāmetvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘paṭibhāti maṃ bhagavā, paṭibhāti maṃ sugatā’’ti. ‘‘Paṭibhātu taṃ, vaṅgīsā’’ti bhagavā avoca. Atha kho āyasmā vaṅgīso bhagavantaṃ sammukhā sāruppāhi gāthāhi abhitthavi –
‘‘පරොසහස්සං භික්ඛූනං, සුගතං පයිරුපාසති;
‘‘Parosahassaṃ bhikkhūnaṃ, sugataṃ payirupāsati;
දෙසෙන්තං විරජං ධම්මං, නිබ්බානං අකුතොභයං.
Desentaṃ virajaṃ dhammaṃ, nibbānaṃ akutobhayaṃ.
‘‘සුණන්ති ධම්මං විමලං, සම්මාසම්බුද්ධදෙසිතං;
‘‘Suṇanti dhammaṃ vimalaṃ, sammāsambuddhadesitaṃ;
සොභති වත සම්බුද්ධො, භික්ඛුසඞ්ඝපුරක්ඛතො.
Sobhati vata sambuddho, bhikkhusaṅghapurakkhato.
‘‘නාගනාමොසි භගවා, ඉසීනං ඉසිසත්තමො;
‘‘Nāganāmosi bhagavā, isīnaṃ isisattamo;
මහාමෙඝොව හුත්වාන, සාවකෙ අභිවස්සති.
Mahāmeghova hutvāna, sāvake abhivassati.
සාවකො තෙ මහාවීර, පාදෙ වන්දති වඞ්ගීසො’’ති.
Sāvako te mahāvīra, pāde vandati vaṅgīso’’ti.
‘‘කිං නු තෙ, වඞ්ගීස, ඉමා ගාථායො පුබ්බෙ පරිවිතක්කිතා, උදාහු ඨානසොව තං පටිභන්තී’’ති? ‘න ඛො මෙ, භන්තෙ, ඉමා ගාථායො පුබ්බෙ පරිවිතක්කිතා, අථ ඛො ඨානසොව මං පටිභන්තී’ති. ‘තෙන හි තං, වඞ්ගීස, භිය්යොසොමත්තාය පුබ්බෙ අපරිවිතක්කිතා ගාථායො පටිභන්තූ’ති. ‘එවං, භන්තෙ’ති ඛො ආයස්මා වඞ්ගීසො භගවතො පටිස්සුත්වා භිය්යොසොමත්තාය භගවන්තං පුබ්බෙ අපරිවිතක්කිතාහි ගාථාහි අභිත්ථවි –
‘‘Kiṃ nu te, vaṅgīsa, imā gāthāyo pubbe parivitakkitā, udāhu ṭhānasova taṃ paṭibhantī’’ti? ‘Na kho me, bhante, imā gāthāyo pubbe parivitakkitā, atha kho ṭhānasova maṃ paṭibhantī’ti. ‘Tena hi taṃ, vaṅgīsa, bhiyyosomattāya pubbe aparivitakkitā gāthāyo paṭibhantū’ti. ‘Evaṃ, bhante’ti kho āyasmā vaṅgīso bhagavato paṭissutvā bhiyyosomattāya bhagavantaṃ pubbe aparivitakkitāhi gāthāhi abhitthavi –
‘‘උම්මග්ගපථං 3 මාරස්ස අභිභුය්ය, චරති පභිජ්ජ ඛිලානි;
‘‘Ummaggapathaṃ 4 mārassa abhibhuyya, carati pabhijja khilāni;
තං පස්සථ බන්ධපමුඤ්චකරං, අසිතං භාගසො පවිභජං.
Taṃ passatha bandhapamuñcakaraṃ, asitaṃ bhāgaso pavibhajaṃ.
‘‘ඔඝස්ස නිත්ථරණත්ථං, අනෙකවිහිතං මග්ගං අක්ඛාසි;
‘‘Oghassa nittharaṇatthaṃ, anekavihitaṃ maggaṃ akkhāsi;
තස්මිඤ්චෙ අමතෙ අක්ඛාතෙ, ධම්මද්දසා ඨිතා අසංහීරා.
Tasmiñce amate akkhāte, dhammaddasā ṭhitā asaṃhīrā.
‘‘පජ්ජොතකරො අතිවිජ්ඣ 5, සබ්බට්ඨිතීනං අතික්කමමද්දස;
‘‘Pajjotakaro ativijjha 6, sabbaṭṭhitīnaṃ atikkamamaddasa;
ඤත්වා ච සච්ඡිකත්වා ච, අග්ගං සො දෙසයි දසද්ධානං.
Ñatvā ca sacchikatvā ca, aggaṃ so desayi dasaddhānaṃ.
‘‘එවං සුදෙසිතෙ ධම්මෙ,
‘‘Evaṃ sudesite dhamme,
තස්මා හි තස්ස භගවතො සාසනෙ;
Tasmā hi tassa bhagavato sāsane;
අප්පමත්තො සදා නමස්සමනුසික්ඛෙ’’ති.
Appamatto sadā namassamanusikkhe’’ti.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්තපිටක (අට්ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්තනිකාය (අට්ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 8. පරොසහස්සසුත්තවණ්ණනා • 8. Parosahassasuttavaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / සුත්තපිටක (ටීකා) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / සංයුත්තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / 8. පරොසහස්සසුත්තවණ්ණනා • 8. Parosahassasuttavaṇṇanā