| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
೮. ಪರೋಸಹಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ
8. Parosahassasuttavaṇṇanā
೨೧೬. ಸಹಸ್ಸತೋ ಪರಂ ಅಡ್ಢತೇಯ್ಯಭಿಕ್ಖುಸತಂ ತದಾ ಭಗವನ್ತಂ ಪಯಿರುಪಾಸತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪರೋಸಹಸ್ಸನ್ತಿ ಅತಿರೇಕಸಹಸ್ಸ’’ನ್ತಿ। ನಿಬ್ಬಾನೇ ಕುತೋಚಿ ಭಯಂ ನತ್ಥೀತಿ ಕುತೋಚಿಪಿ ಕಾರಣತೋ ನಿಬ್ಬಾನೇ ಭಯಂ ನತ್ಥಿ ಅಸಙ್ಖತಭಾವೇನ ಸಬ್ಬಸೋ ಖೇಮತ್ತಾ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ – ‘‘ಖೇಮಞ್ಚ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಧಮ್ಮಂ ದೇಸೇಸ್ಸಾಮಿ ಖೇಮಗಾಮಿನಿಞ್ಚ ಪಟಿಪದ’’ನ್ತಿಆದಿ (ಸಂ॰ ನಿ॰ ೪.೩೭೯-೪೦೮)। ನ ಕುತೋಚಿ ಭಯಂ ಏತಸ್ಮಿಂ ಅಧಿಗತೇತಿ ಅಕುತೋಭಯಂ, ನಿಬ್ಬಾನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ನಿಬ್ಬಾನಪ್ಪತ್ತಸ್ಸಾ’’ತಿಆದಿ। ವಿಪಸ್ಸಿತೋ ಪಟ್ಠಾಯಾತಿ ಅಮ್ಹಾಕಂ ಭಗವತೋ ನಾಮವಸೇನ ಇಸೀನಂ ಸತ್ತಮಭಾವದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ತೇ ಹಿ ತತ್ಥ ತತ್ಥ ಸುತ್ತೇ ಬಹುಸೋ ಕಿತ್ತಿತಾ। ಇಸೀನನ್ತಿ ವಾ ಪಚ್ಚೇಕಬುದ್ಧಸಾವಕಬಾಹಿರಕಇಸೀನಂ ಸತ್ತಮೋ ಉತ್ತರೋ ಸೇಟ್ಠೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
216. Sahassato paraṃ aḍḍhateyyabhikkhusataṃ tadā bhagavantaṃ payirupāsatīti āha ‘‘parosahassanti atirekasahassa’’nti. Nibbāne kutoci bhayaṃ natthīti kutocipi kāraṇato nibbāne bhayaṃ natthi asaṅkhatabhāvena sabbaso khemattā. Tenāha bhagavā – ‘‘khemañca vo, bhikkhave, dhammaṃ desessāmi khemagāminiñca paṭipada’’ntiādi (saṃ. ni. 4.379-408). Na kutoci bhayaṃ etasmiṃ adhigateti akutobhayaṃ, nibbānaṃ. Tenāha ‘‘nibbānappattassā’’tiādi. Vipassito paṭṭhāyāti amhākaṃ bhagavato nāmavasena isīnaṃ sattamabhāvadassanatthaṃ vuttaṃ. Te hi tattha tattha sutte bahuso kittitā. Isīnanti vā paccekabuddhasāvakabāhirakaisīnaṃ sattamo uttaro seṭṭhoti attho.
ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿವಸೇನಾತಿ ಕಾರಣಸಮುಟ್ಠಾನವಸೇನ। ತದಸ್ಸ ಅಟ್ಠುಪ್ಪತ್ತಿಂ ವಿಭಾವೇತುಂ ‘‘ಸಙ್ಘಮಜ್ಝೇ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ಪಟಿಭಾನಸಮ್ಪನ್ನವಾಚಾಯ ಅಞ್ಞೇ ಈಸತಿ ಅಭಿಭವತೀತಿ ವಙ್ಗೀಸೋ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪಟಿಭಾನಸಮ್ಪತ್ತಿ’’ನ್ತಿಆದಿ।
Aṭṭhuppattivasenāti kāraṇasamuṭṭhānavasena. Tadassa aṭṭhuppattiṃ vibhāvetuṃ ‘‘saṅghamajjhe’’tiādi vuttaṃ. Paṭibhānasampannavācāya aññe īsati abhibhavatīti vaṅgīso. Tenāha ‘‘paṭibhānasampatti’’ntiādi.
ಕಿಲೇಸುಮ್ಮುಜ್ಜನಸತಾನೀತಿ ರಾಗಾದಿಕಿಲೇಸಾನಂ ರಜ್ಜನದುಸ್ಸನಾದಿನಯೇಹಿ ಸವಿಸಯೇ ಅಯೋನಿಸೋ ಉಟ್ಠಾನಾನಿ। ಯದಿ ಅನೇಕಾನಿ ಸತಾನಿ, ಅಥ ಕಸ್ಮಾ ‘‘ಉಮ್ಮಗ್ಗಪಥ’’ನ್ತಿ? ವುತ್ತನ್ತಿ ಆಹ ‘‘ವಟ್ಟಪಥತ್ತಾ ಪನ ಪಥ’’ನ್ತಿ। ರಾಗದೋಸಮೋಹಮಾನದಿಟ್ಠಿವಸೇನ ರಾಗಖಿಲಾದೀನಿ ಪಞ್ಚಖಿಲಾನಿ। ವಿಭಜನ್ತನ್ತಿ ವಿಭಜನವಸೇನ ಕಥೇನ್ತಂ। ವಿಭಜಿತ್ವಾತಿ ಞಾಣೇನ ವಿವೇಚೇತ್ವಾ।
Kilesummujjanasatānīti rāgādikilesānaṃ rajjanadussanādinayehi savisaye ayoniso uṭṭhānāni. Yadi anekāni satāni, atha kasmā ‘‘ummaggapatha’’nti? Vuttanti āha ‘‘vaṭṭapathattā pana patha’’nti. Rāgadosamohamānadiṭṭhivasena rāgakhilādīni pañcakhilāni. Vibhajantanti vibhajanavasena kathentaṃ. Vibhajitvāti ñāṇena vivecetvā.
ಅಮತೇ ಅಕ್ಖಾತೇತಿ ಅಮತಾವಹೇ ಧಮ್ಮೇ ದೇಸಿತೇ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪಸ್ಸಿತಾರೋ ಸಚ್ಚಸಮ್ಪಟಿವೇಧೇನ। ಅಸಂಹೀರಾ ದಿಟ್ಠಿವಾತೇಹಿ।
Amateakkhāteti amatāvahe dhamme desite. Dhammassa passitāro saccasampaṭivedhena. Asaṃhīrā diṭṭhivātehi.
ಅತಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾತಿ ಪಟಿವಿಜ್ಝಿತ್ವಾ। ಅತಿಕ್ಕಮಭೂತನ್ತಿ ಅತಿಕ್ಕಮನಟ್ಠೇನ ಭೂತಂ। ದಸದ್ಧಾನನ್ತಿ ದಸನ್ನಂ ಉಪಡ್ಢಾನಂ। ತೇನಾಹ ‘‘ಪಞ್ಚನ್ನ’’ನ್ತಿ। ಜಾನನ್ತೇನಾತಿ ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಸುದುಲ್ಲಭತಂ ಜಾನನ್ತೇನ।
Ativijjhitvāti paṭivijjhitvā. Atikkamabhūtanti atikkamanaṭṭhena bhūtaṃ. Dasaddhānanti dasannaṃ upaḍḍhānaṃ. Tenāha ‘‘pañcanna’’nti. Jānantenāti dhammassa sudullabhataṃ jānantena.
ಪರೋಸಹಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Parosahassasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya / ೮. ಪರೋಸಹಸ್ಸಸುತ್ತಂ • 8. Parosahassasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೮. ಪರೋಸಹಸ್ಸಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 8. Parosahassasuttavaṇṇanā
