| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
१७. पसादकरधम्मवग्गवण्णना
17. Pasādakaradhammavaggavaṇṇanā
३६६. अद्धमिदन्ति सन्धिवसेन पाळियं रस्सं कत्वा वुत्तं, म-कारो पदसन्धिकरोति आह – ‘‘अद्धा इद’’न्ति। एकंसो एसाति एकंसो हेतु एस लाभानं। पापकं नामाति अप्पकम्पि पापं नाम ब्यत्तं एकंसेन न करोति। तथस्साति तथा सम्मापटिपज्जमानस्स अस्स। आरञ्ञिकत्तं…पे॰… तेचीवरिकत्तन्ति इमेसं धुतधम्मानं गहणेनेव इतरेसम्पि तंसभागानं गहितभावो दट्ठब्बो। थावरप्पत्तभावोति सासने थिरभावप्पत्ति थेरभावो। आकप्पस्स सम्पत्तीति ‘‘अञ्ञो मे आकप्पो करणीयो’’ति एवं वुत्तस्स आकप्पस्स सम्पत्ति। कोलपुत्तीति कोलपुत्तियन्ति आह – ‘‘कुलपुत्तभावो’’ति। सम्पन्नरूपताति उपधिसम्पदा। वचनकिरियायाति वचनप्पयोगस्स मधुरभावो मञ्जुस्सरता। तेनस्स लाभो उप्पज्जतीति इदं न लाभुप्पादनूपायदस्सनपरं, अथ खो एवं सम्मापटिपज्जमानस्स अनिच्छन्तस्सेव लाभो उप्पज्जतीति लाभस्स अब्यभिचारहेतुदस्सनपरं दट्ठब्बं। यथाह –
366.Addhamidanti sandhivasena pāḷiyaṃ rassaṃ katvā vuttaṃ, ma-kāro padasandhikaroti āha – ‘‘addhā ida’’nti. Ekaṃso esāti ekaṃso hetu esa lābhānaṃ. Pāpakaṃ nāmāti appakampi pāpaṃ nāma byattaṃ ekaṃsena na karoti. Tathassāti tathā sammāpaṭipajjamānassa assa. Āraññikattaṃ…pe… tecīvarikattanti imesaṃ dhutadhammānaṃ gahaṇeneva itaresampi taṃsabhāgānaṃ gahitabhāvo daṭṭhabbo. Thāvarappattabhāvoti sāsane thirabhāvappatti therabhāvo. Ākappassa sampattīti ‘‘añño me ākappo karaṇīyo’’ti evaṃ vuttassa ākappassa sampatti. Kolaputtīti kolaputtiyanti āha – ‘‘kulaputtabhāvo’’ti. Sampannarūpatāti upadhisampadā. Vacanakiriyāyāti vacanappayogassa madhurabhāvo mañjussaratā. Tenassa lābho uppajjatīti idaṃ na lābhuppādanūpāyadassanaparaṃ, atha kho evaṃ sammāpaṭipajjamānassa anicchantasseva lābho uppajjatīti lābhassa abyabhicārahetudassanaparaṃ daṭṭhabbaṃ. Yathāha –
‘‘आकङ्खेय्य चे, भिक्खवे, भिक्खु लाभी अस्सं चीवरपिण्डपातसेनासनगिलानप्पच्चयभेसज्जपरिक्खारानन्ति, सीलेस्वेवस्स परिपूरकारी’’ति (म॰ नि॰ १.६५)।
‘‘Ākaṅkheyya ce, bhikkhave, bhikkhu lābhī assaṃ cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārānanti, sīlesvevassa paripūrakārī’’ti (ma. ni. 1.65).
पसादकरधम्मवग्गवण्णना निट्ठिता।
Pasādakaradhammavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / १७. पसादकरधम्मवग्गो • 17. Pasādakaradhammavaggo
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / १७. पसादकरधम्मवग्गवण्णना • 17. Pasādakaradhammavaggavaṇṇanā
