Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Dīgha Nikāya, English translation |
ဒီဃ နိကာယ ၂၉
Long Discourses 29
ပါသာဒိကသုတ္တ
An Impressive Discourse
ဧဝံ မေ သုတံ—ဧကံ သမယံ ဘဂဝါ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ဝေဓညာ နာမ သကျာ, တေသံ အမ္ဗဝနေ ပါသာဒေ၊
So I have heard. At one time the Buddha was staying in the land of the Sakyans in a stilt longhouse in a mango grove belonging to the Sakyans named Vedhaññā.
တေန ခေါ ပန သမယေန နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော ပါဝါယံ အဓုနာကာလင်္ကတော ဟောတိ၊ တဿ ကာလင်္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ ဒွေဓိကဇာတာ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝါဒါပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ:
Now at that time the Jain ascetic of the Ñātika clan had recently passed away at Pāvā. With his passing the Jain ascetics split, dividing into two factions, arguing, quarreling, and disputing, continually wounding each other with barbed words:
“န တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ, အဟံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာမိ, ကိံ တွံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနိဿသိ? မိစ္ဆာပဋိပန္နော တွမသိ, အဟမသ္မိ သမ္မာပဋိပန္နော၊ သဟိတံ မေ, အသဟိတံ တေ၊ ပုရေဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ, ပစ္ဆာဝစနီယံ ပုရေ အဝစ၊ အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တံ, အာရောပိတော တေ ဝါဒေါ, နိဂ္ဂဟိတော တွမသိ, စရ ဝါဒပ္ပမောက္ခာယ, နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝါ သစေ ပဟောသီ”တိ၊
“You don’t understand this teaching and training. I understand this teaching and training. What, you understand this teaching and training? You’re practicing wrong. I’m practicing right. I stay on topic, you don’t. You said last what you should have said first. You said first what you should have said last. What you’ve thought so much about has been disproved. Your doctrine is refuted. Go on, save your doctrine! You’re trapped; get yourself out of this—if you can!”
ဝဓောယေဝ ခေါ မညေ နိဂဏ္ဌေသု နာဋပုတ္တိယေသု ဝတ္တတိ၊ ယေပိ နိဂဏ္ဌဿ နာဋပုတ္တဿ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ, တေပိ နိဂဏ္ဌေသု နာဋပုတ္တိယေသု နိဗ္ဗိန္နရူပါ ဝိရတ္တရူပါ ပဋိဝါနရူပါ, ယထာ တံ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ၊
You’d think there was nothing but slaughter going on among the Jain ascetics. And the Jain Ñātika’s white-clothed lay disciples were disillusioned, dismayed, and disappointed in the Jain ascetics. They were equally disappointed with a teaching and training so poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha, with broken monument and without a refuge.
အထ ခေါ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော ပါဝါယံ ဝဿံဝုဋ္ဌော ယေန သာမဂါမော, ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင်္ကမိ; ဥပသင်္ကမိတွာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝေါစ: “နိဂဏ္ဌော, ဘန္တေ, နာဋပုတ္တော ပါဝါယံ အဓုနာကာလင်္ကတော၊ တဿ ကာလင်္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ ဒွေဓိကဇာတာ …ပေ… ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ”တိ၊
And then, after completing the rainy season residence near Pāvā, the novice Cunda went to see Venerable Ānanda at Sāma village. He bowed, sat down to one side, and told him what had happened.
ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော စုန္ဒံ သမဏုဒ္ဒေသံ ဧတဒဝေါစ: “အတ္ထိ ခေါ ဣဒံ, အာဝုသော စုန္ဒ, ကထာပါဘတံ ဘဂဝန္တံ ဒဿနာယ၊ အာယာမာဝုသော စုန္ဒ, ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိဿာမ; ဥပသင်္ကမိတွာ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝတော အာရောစေဿာမာ”တိ၊
Ānanda said to him, “Friend Cunda, we should see the Buddha about this matter. Come, let’s go to the Buddha and tell him about this.”
“ဧဝံ, ဘန္တေ”တိ ခေါ စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မတော အာနန္ဒဿ ပစ္စဿောသိ၊
“Yes, sir,” replied Cunda.
အထ ခေါ အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော စုန္ဒော စ သမဏုဒ္ဒေသော ယေန ဘဂဝါ တေနုပသင်္ကမိံသု; ဥပသင်္ကမိတွာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝါဒေတွာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု၊ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခေါ အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အယံ, ဘန္တေ, စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော ဧဝမာဟ, ‘နိဂဏ္ဌော, ဘန္တေ, နာဋပုတ္တော ပါဝါယံ အဓုနာကာလင်္ကတော, တဿ ကာလင်္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ …ပေ… ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ'”တိ၊
Then Ānanda and Cunda went to the Buddha, bowed, sat down to one side, and told him what had happened.
၁၊ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတဓမ္မဝိနယ
1. The Teaching of the Unawakened
“ဧဝံ ဟေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ၊
“That’s what happens, Cunda, when a teaching and training is poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha.
ဣဓ, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော န အနုဓမ္မစာရီ, ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တတိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘တဿ တေ, အာဝုသော, လာဘာ, တဿ တေ သုလဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ တွဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ, န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော, န အနုဓမ္မစာရီ, ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တသီ'တိ၊ ဣတိ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ဂါရယှော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ဂါရယှော, သာဝကော စ တတ္ထ ဧဝံ ပါသံသော၊ ယော ခေါ, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ဧတာယသ္မာ တထာ ပဋိပဇ္ဇတု, ယထာ တေ သတ္ထာရာ ဓမ္မော ဒေသိတော ပညတ္တော'တိ၊ ယော စ သမာဒပေတိ, ယဉ္စ သမာဒပေတိ, ယော စ သမာဒပိတော တထတ္တာယ ပဋိပဇ္ဇတိ၊ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ အပုညံ ပသဝန္တိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝံ ဟေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ၊
Take the case where a teacher is not awakened, and the teaching is poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha. A disciple in that teaching does not practice in line with the teachings, does not practice following that procedure, does not live in line with the teaching. They proceed having turned away from that teaching. You should say this to them, ‘You’re fortunate, friend, you’re so very fortunate! For your teacher is not awakened, and their teaching is poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha. But you don’t practice in line with that teaching, you don’t practice following that procedure, you don’t live in line with the teaching. You proceed having turned away from that teaching.’ In such a case the teacher and the teaching are to blame, but the disciple deserves praise. Suppose someone was to say to such a disciple, ‘Come on, venerable, practice as taught and pointed out by your teacher.’ The one who encourages, the one who they encourage, and the one who practices accordingly all make much bad karma. Why is that? It’s because that teaching and training is poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha.
ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တတိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘တဿ တေ, အာဝုသော, အလာဘာ, တဿ တေ ဒုလ္လဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယျာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ တွဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တသီ'တိ၊ ဣတိ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ဂါရယှော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ဂါရယှော, သာဝကောပိ တတ္ထ ဧဝံ ဂါရယှော၊ ယော ခေါ, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘အဒ္ဓါယသ္မာ ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဉာယမာရာဓေဿတီ'တိ၊ ယော စ ပသံသတိ, ယဉ္စ ပသံသတိ, ယော စ ပသံသိတော ဘိယျောသော မတ္တာယ ဝီရိယံ အာရဘတိ၊ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ အပုညံ ပသဝန္တိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယျာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ၊
Take the case where a teacher is not awakened, and the teaching is poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha. A disciple in that teaching practices in line with the teachings, practices following that procedure, lives in line with the teaching. They proceed having undertaken that teaching. You should say this to them, ‘It’s your loss, friend, it’s your misfortune! For your teacher is not awakened, and their teaching is poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha. And you practice in line with that teaching, you practice following that procedure, you live in line with the teaching. You proceed having undertaken that teaching.’ In such a case the teacher, the teaching, and the disciple are all to blame. Suppose someone was to say to such a disciple, ‘Clearly the venerable is practicing systematically and will succeed in that system.’ The one who praises, the one who they praise, and the one who, being praised, rouses up even more energy all make much bad karma. Why is that? It’s because that teaching and training is poorly explained and poorly propounded, not emancipating, not leading to peace, proclaimed by someone who is not a fully awakened Buddha.
၂၊ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတဓမ္မဝိနယ
2. The Teaching of the Awakened
ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ, န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော, န အနုဓမ္မစာရီ, ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တတိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘တဿ တေ, အာဝုသော, အလာဘာ, တဿ တေ ဒုလ္လဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ တွဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ, န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော, န အနုဓမ္မစာရီ, ဝေါက္ကမ္မ စ တမှာ ဓမ္မာ ဝတ္တသီ'တိ၊ ဣတိ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ပါသံသော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ပါသံသော, သာဝကော စ တတ္ထ ဧဝံ ဂါရယှော၊ ယော ခေါ, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ဧတာယသ္မာ တထာ ပဋိပဇ္ဇတု ယထာ တေ သတ္ထာရာ ဓမ္မော ဒေသိတော ပညတ္တော'တိ၊ ယော စ သမာဒပေတိ, ယဉ္စ သမာဒပေတိ, ယော စ သမာဒပိတော တထတ္တာယ ပဋိပဇ္ဇတိ၊ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ ပုညံ ပသဝန္တိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ သုပ္ပဝေဒိတေ နိယျာနိကေ ဥပသမသံဝတ္တနိကေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ၊
Take the case where a teacher is awakened, and the teaching is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is a fully awakened Buddha. A disciple in that teaching does not practice in line with the teachings, does not practice following that procedure, does not live in line with the teaching. They proceed having turned away from that teaching. You should say this to them, ‘It’s your loss, friend, it’s your misfortune! For your teacher is awakened, and their teaching is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is a fully awakened Buddha. But you don’t practice in line with that teaching, you don’t practice following that procedure, you don’t live in line with the teaching. You proceed having turned away from that teaching.’ In such a case the teacher and the teaching deserve praise, but the disciple is to blame. Suppose someone was to say to such a disciple, ‘Come on, venerable, practice as taught and pointed out by your teacher.’ The one who encourages, the one who they encourage, and the one who practices accordingly all make much merit. Why is that? It’s because that teaching and training is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is a fully awakened Buddha.
ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တတိ၊ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘တဿ တေ, အာဝုသော, လာဘာ, တဿ တေ သုလဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ တွဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒါယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တသီ'တိ၊ ဣတိ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ပါသံသော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ပါသံသော, သာဝကောပိ တတ္ထ ဧဝံ ပါသံသော၊ ယော ခေါ, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘အဒ္ဓါယသ္မာ ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဉာယမာရာဓေဿတီ'တိ၊ ယော စ ပသံသတိ, ယဉ္စ ပသံသတိ, ယော စ ပသံသိတော ဘိယျောသော မတ္တာယ ဝီရိယံ အာရဘတိ၊ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ ပုညံ ပသဝန္တိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ဧဝဉှေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ သွာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ သုပ္ပဝေဒိတေ နိယျာနိကေ ဥပသမသံဝတ္တနိကေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ၊
Take the case where a teacher is awakened, and the teaching is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is a fully awakened Buddha. A disciple in that teaching practices in line with the teachings, practices following that procedure, lives in line with the teaching. They proceed having undertaken that teaching. You should say this to them, ‘You’re fortunate, friend, you’re so very fortunate! For your teacher is awakened, and their teaching is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is a fully awakened Buddha. And you practice in line with that teaching, you practice following that procedure, you live in line with the teaching. You proceed having undertaken that teaching.’ In such a case the teacher, the teaching, and the disciple all deserve praise. Suppose someone was to say to such a disciple, ‘Clearly the venerable is practicing systematically and will succeed in that system.’ The one who praises, the one who they praise, and the one who, being praised, rouses up even more energy all make much merit. Why is that? It’s because that teaching and training is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is a fully awakened Buddha.
၃၊ သာဝကာနုတပ္ပသတ္ထု
3. When Disciples Have Regrets
ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, အဝိညာပိတတ္ထာ စဿ ဟောန္တိ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ, န စ တေသံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပါဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊ အထ နေသံ သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတိ၊ ဧဝရူပေါ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနုတပ္ပေါ ဟောတိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘သတ္ထာ စ နော လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ, ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, အဝိညာပိတတ္ထာ စမှ သဒ္ဓမ္မေ, န စ နော ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပါဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊ အထ နော သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတီ'တိ၊ ဧဝရူပေါ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနုတပ္ပေါ ဟောတိ၊
Take the case where a teacher arises in the world who is perfected, a fully awakened Buddha. The teaching is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is fully awakened. But the disciples have not been educated in the meaning of that good teaching. And the spiritual practice that’s entirely full and pure has not been disclosed and revealed to them; its sayings have not all been collected; and it has not been well proclaimed with its demonstrable basis wherever there are gods and humans. And then their teacher passes away. When such a teacher has passed away the disciples are tormented by regrets. Why is that? They think: ‘Our teacher was perfected, a fully awakened Buddha. His teaching was well explained, but we were not educated in its meaning. And the spiritual practice was not fully disclosed and revealed to us; its sayings have not all been collected; and it has not been well proclaimed with its demonstrable basis wherever there are gods and humans. And then our teacher passed away.’ When such a teacher has passed away the disciples are tormented by regrets.
၄၊ သာဝကာနနုတပ္ပသတ္ထု
4. When Disciples Have No Regrets
ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ ဝိညာပိတတ္ထာ စဿ ဟောန္တိ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ, ကေဝလဉ္စ တေသံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပါဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊ အထ နေသံ သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတိ၊ ဧဝရူပေါ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနနုတပ္ပေါ ဟောတိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? ‘သတ္ထာ စ နော လောကေ ဥဒပါဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ ဝိညာပိတတ္ထာ စမှ သဒ္ဓမ္မေ, ကေဝလဉ္စ နော ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပါဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊ အထ နော သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတီ'တိ၊ ဧဝရူပေါ ခေါ, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင်္ကတော အနနုတပ္ပေါ ဟောတိ၊
Take the case where a teacher arises in the world who is perfected, a fully awakened Buddha. The teaching is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is fully awakened. The disciples have been educated in the meaning of that good teaching. And the spiritual practice that’s entirely full and pure has been disclosed and revealed to them; its sayings have all been collected; and it has been well proclaimed with its demonstrable basis wherever there are gods and humans. And then their teacher passes away. When such a teacher has passed away the disciples are free of regrets. Why is that? They think: ‘Our teacher was perfected, a fully awakened Buddha. His teaching was well explained, we were educated in its meaning, and the spiritual practice was fully disclosed to us. And then our teacher passed away.’ When such a teacher has passed away the disciples are free of regrets.
၅၊ ဗြဟ္မစရိယအပရိပူရာဒိကထာ
5. On the Incomplete Spiritual Path, Etc.
ဧတေဟိ စေပိ, စုန္ဒ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ, နော စ ခေါ သတ္ထာ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန၊
Now suppose, Cunda, that a spiritual path possesses those factors. But the teacher is not senior, long standing, long gone forth, advanced in years, and reached the final stage of life. Then that spiritual path is incomplete in that respect.
ယတော စ ခေါ, စုန္ဒ, ဧတေဟိ စေဝ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန၊
But when a spiritual path possesses those factors and the teacher is senior, then that spiritual path is complete in that respect.
ဧတေဟိ စေပိ, စုန္ဒ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, နော စ ခွဿ ထေရာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ၊ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပါဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ၊ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန၊
Now suppose that a spiritual path possesses those factors and the teacher is senior. But there are no senior monk disciples who are competent, educated, assured, have attained sanctuary from the yoke, who can rightly explain the true teaching, and who can legitimately and completely refute the doctrines of others that come up, and teach with a demonstrable basis. Then that spiritual path is incomplete in that respect.
ယတော စ ခေါ, စုန္ဒ, ဧတေဟိ စေဝ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ထေရာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ၊ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပါဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ၊ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန၊
But when a spiritual path possesses those factors and the teacher is senior and there are competent senior monks, then that spiritual path is complete in that respect.
ဧတေဟိ စေပိ, စုန္ဒ, အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ထေရာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ၊ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပါဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ၊ နော စ ခွဿ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ …ပေ… မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ, နော စ ခွဿ နဝါ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ …ပေ… နဝါ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ, နော စ ခွဿ ထေရာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ …ပေ… ထေရာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ, နော စ ခွဿ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ …ပေ… မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ, နော စ ခွဿ နဝါ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ …ပေ… နဝါ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ, နော စ ခွဿ ဥပါသကာ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော …ပေ… ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော, နော စ ခွဿ ဥပါသကာ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော …ပေ… ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော, နော စ ခွဿ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော …ပေ… ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော, နော စ ခွဿ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော …ပေ… ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော, နော စ ခွဿ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ …ပေ… ဗြဟ္မစရိယဉ္စဿ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ, နော စ ခေါ လာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ၊ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန၊
Now suppose that a spiritual path possesses those factors and the teacher is senior and there are competent senior monks. But there are no competent middle monks, junior monks, senior nuns, middle nuns, junior nuns, celibate white-clothed laymen, white-clothed laymen enjoying sensual pleasures, celibate white-clothed laywomen, white-clothed laywomen enjoying sensual pleasures. … There are white-clothed laywomen enjoying sensual pleasures, but the spiritual path is not successful and prosperous, extensive, popular, widespread, and well proclaimed wherever there are gods and humans … the spiritual path is successful and prosperous, extensive, popular, widespread, and well proclaimed wherever there are gods and humans, but it has not reached the peak of material possessions and fame. Then that spiritual path is incomplete in that respect.
ယတော စ ခေါ, စုန္ဒ, ဧတေဟိ စေဝ အင်္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗြဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ထေရာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ၊ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပါဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ၊ မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ … နဝါ စဿ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ … ထေရာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ … မဇ္ဈိမာ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ … နဝါ စဿ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ … ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ … ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော၊ ဥပါသကာ စဿ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော … ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော … ဥပါသိကာ စဿ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော … ဗြဟ္မစရိယဉ္စဿ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ, လာဘဂ္ဂပ္ပတ္တဉ္စ ယသဂ္ဂပ္ပတ္တဉ္စ၊ ဧဝံ တံ ဗြဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင်္ဂေန၊
But when a spiritual path possesses those factors and the teacher is senior and there are competent senior monks, middle monks, junior monks, senior nuns, middle nuns, junior nuns, celibate laymen, laymen enjoying sensual pleasures, celibate laywomen, laywomen enjoying sensual pleasures, and the spiritual path is successful and prosperous, extensive, popular, widespread, and well proclaimed wherever there are gods and humans, and it has reached the peak of material possessions and fame, then that spiritual path is complete in that respect.
အဟံ ခေါ ပန, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သတ္ထာ လောကေ ဥပ္ပန္နော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေါ၊ ဓမ္မော စ သွာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယျာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော၊ ဝိညာပိတတ္ထာ စ မေ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ, ကေဝလဉ္စ တေသံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင်္ဂါဟပဒကတံ သပ္ပါဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊ အဟံ ခေါ ပန, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သတ္ထာ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော၊
I, Cunda, am a teacher who has arisen in the world today, perfected and fully awakened. The teaching is well explained and well propounded, emancipating, leading to peace, proclaimed by someone who is fully awakened. My disciples have been educated in the meaning of that good teaching. And the spiritual practice that’s entirely full and pure has been disclosed and revealed to them with all its collected sayings, with its demonstrable basis, well proclaimed wherever there are gods and humans. I am a teacher today who is senior, long standing, long gone forth, advanced in years, and have reached the final stage of life.
သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ထေရာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒါ ပတ္တယောဂက္ခေမာ၊ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မဿ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝါဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတွာ သပ္ပါဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ၊ သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ သာဝကာ … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ နဝါ ဘိက္ခူ သာဝကာ … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ထေရာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ နဝါ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပါသကာ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနော … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပါသကာ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနော … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ဗြဟ္မစာရိနိယော … သန္တိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပါသိကာ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒါတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော … ဧတရဟိ ခေါ ပန မေ, စုန္ဒ, ဗြဟ္မစရိယံ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုဿေဟိ သုပ္ပကာသိတံ၊
I have today disciples who are competent senior monks, middle monks, junior monks, senior nuns, middle nuns, junior nuns, celibate laymen, laymen enjoying sensual pleasures, celibate laywomen, and laywomen enjoying sensual pleasures. Today my spiritual path is successful and prosperous, extensive, popular, widespread, and well proclaimed wherever there are gods and humans.
ယာဝတာ ခေါ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သတ္ထာရော လောကေ ဥပ္ပန္နာ, နာဟံ, စုန္ဒ, အညံ ဧကသတ္ထာရမ္ပိ သမနုပဿာမိ ဧဝံလာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ ယထရိဝါဟံ၊ ယာဝတာ ခေါ ပန, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သင်္ဃော ဝါ ဂဏော ဝါ လောကေ ဥပ္ပန္နော; နာဟံ, စုန္ဒ, အညံ ဧကသင်္ဃမ္ပိ သမနုပဿာမိ ဧဝံလာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ ယထရိဝါယံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခုသင်္ဃော၊ ယံ ခေါ တံ, စုန္ဒ, သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ: ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သွာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတန်'တိ၊ ဣဒမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ: ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ …ပေ… သုပ္ပကာသိတန်'တိ၊
Of all the teachers in the world today, Cunda, I don’t see even a single one who has reached the peak of material possessions and fame like me. Of all the spiritual communities and groups in the world today, Cunda, I don’t see even a single one who has reached the pinnacle of material possessions and fame like the bhikkhu Saṅgha. And if there’s any spiritual path of which it may be rightly said that it’s endowed with all good qualities, complete in all good qualities, neither too little nor too much, well explained, whole, full, and well propounded, it’s of this spiritual path that this should be said.
ဥဒကော သုဒံ, စုန္ဒ, ရာမပုတ္တော ဧဝံ ဝါစံ ဘာသတိ: ‘ပဿံ န ပဿတီ'တိ၊ ကိဉ္စ ပဿံ န ပဿတီတိ? ခုရဿ သာဓုနိသိတဿ တလမဿ ပဿတိ, ဓာရဉ္စ ခွဿ န ပဿတိ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ: ‘ပဿံ န ပဿတီ'တိ၊ ယံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဥဒကေန ရာမပုတ္တေန ဘာသိတံ ဟီနံ ဂမ္မံ ပေါထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ ခုရမေဝ သန္ဓာယ၊ ယဉ္စ တံ, စုန္ဒ, သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ: ‘ပဿံ န ပဿတီ'တိ, ဣဒမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ: ‘ပဿံ န ပဿတီ'တိ၊ ကိဉ္စ ပဿံ န ပဿတီတိ? ဧဝံ သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သွာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတန္တိ, ဣတိ ဟေတံ ပဿတိ၊ ဣဒမေတ္ထ အပကဍ္ဎေယျ, ဧဝံ တံ ပရိသုဒ္ဓတရံ အဿာတိ, ဣတိ ဟေတံ န ပဿတိ၊ ဣဒမေတ္ထ ဥပကဍ္ဎေယျ, ဧဝံ တံ ပရိပူရံ အဿာတိ, ဣတိ ဟေတံ န ပဿတိ၊ ဣဒံ ဝုစ္စတိ, စုန္ဒ: ‘ပဿံ န ပဿတီ'တိ၊ ယံ ခေါ တံ, စုန္ဒ, သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ: ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ …ပေ… ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတန်'တိ၊ ဣဒမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယျ: ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သွာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗြဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတန်'တိ၊
Uddaka, son of Rāma, used to say: ‘Seeing, one does not see.’ But seeing what does one not see? You can see the blade of a well-sharpened razor, but not the edge. Thus it is said: ‘Seeing, one does not see.’ But that saying of Uddaka’s is low, crude, ordinary, ignoble, and pointless, as it’s only about a razor. If there’s anything of which it may be rightly said: ‘Seeing, one does not see,’ it’s of this that it should be said. Seeing what does one not see? One sees this: a spiritual path endowed with all good qualities, complete in all good qualities, neither too little nor too much, well explained, whole, full, and well propounded. One does not see this: anything that, were it to be removed, would make it purer. One does not see this: anything that, were it to be added, would make it more complete. Thus it is rightly said: ‘Seeing, one does not see.’
၆၊ သင်္ဂါယိတဗ္ဗဓမ္မ
6. Teachings Should be Recited in Concert
တသ္မာတိဟ, စုန္ဒ, ယေ ဝေါ မယာ ဓမ္မာ အဘိညာ ဒေသိတာ, တတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗျဉ္ဇနေန ဗျဉ္ဇနံ သင်္ဂါယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ, ယထယိဒံ ဗြဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အဿ စိရဋ္ဌိတိကံ, တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ၊ ကတမေ စ တေ, စုန္ဒ, ဓမ္မာ မယာ အဘိညာ ဒေသိတာ, ယတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗျဉ္ဇနေန ဗျဉ္ဇနံ သင်္ဂါယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ, ယထယိဒံ ဗြဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အဿ စိရဋ္ဌိတိကံ, တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ? သေယျထိဒံ—စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ, စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပါဒါ, ပဉ္စိန္ဒြိယာနိ, ပဉ္စ ဗလာနိ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင်္ဂါ, အရိယော အဋ္ဌင်္ဂိကော မဂ္ဂေါ၊ ဣမေ ခေါ တေ, စုန္ဒ, ဓမ္မာ မယာ အဘိညာ ဒေသိတာ၊ ယတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင်္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗျဉ္ဇနေန ဗျဉ္ဇနံ သင်္ဂါယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ, ယထယိဒံ ဗြဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အဿ စိရဋ္ဌိတိကံ, တဒဿ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခါယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခါယ ဒေဝမနုဿာနံ၊
So, Cunda, you should all come together and recite in concert, without disputing, those things I have taught you from my direct knowledge, comparing meaning with meaning and phrasing with phrasing, so that this spiritual path may last for a long time. That would be for the welfare and happiness of the people, out of compassion for the world, for the benefit, welfare, and happiness of gods and humans. And what are those things I have taught from my direct knowledge? They are the four kinds of mindfulness meditation, the four right efforts, the four bases of psychic power, the five faculties, the five powers, the seven awakening factors, and the noble eightfold path. These are the things I have taught from my own direct knowledge.
၇၊ သညာပေတဗ္ဗဝိဓိ
7. Reaching Agreement
တေသဉ္စ ဝေါ, စုန္ဒ, သမဂ္ဂါနံ သမ္မောဒမာနာနံ အဝိဝဒမာနာနံ သိက္ခတံ အညတရော သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ၊ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ: ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉ္စေဝ မိစ္ဆာ ဂဏှာတိ, ဗျဉ္ဇနာနိ စ မိစ္ဆာ ရောပေတီ'တိ၊ တဿ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ, အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘ဣမဿ နု ခေါ, အာဝုသော, အတ္ထဿ ဣမာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ဧတာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ကတမာနိ ဩပါယိကတရာနိ, ဣမေသဉ္စ ဗျဉ္ဇနာနံ အယံ ဝါ အတ္ထော ဧသော ဝါ အတ္ထော ကတမော ဩပါယိကတရော'တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ဣမဿ ခေါ, အာဝုသော, အတ္ထဿ ဣမာနေဝ ဗျဉ္ဇနာနိ ဩပါယိကတရာနိ, ယာ စေဝ ဧတာနိ; ဣမေသဉ္စ ဗျဉ္ဇနာနံ အယမေဝ အတ္ထော ဩပါယိကတရော, ယာ စေဝ ဧသော'တိ၊ သော နေဝ ဥဿာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော, အနုဿာဒေတွာ အနပသာဒေတွာ သွေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တဿ စ အတ္ထဿ တေသဉ္စ ဗျဉ္ဇနာနံ နိသန္တိယာ၊
Suppose one of those spiritual companions who is training in harmony and mutual appreciation, without disputing, were to recite the teaching in the Saṅgha. Now, you might think, ‘This venerable misconstrues the meaning and mistakes the phrasing.’ You should neither approve nor dismiss them, but say, ‘Friend, if this is the meaning, the phrasing may either be this or that: which is more fitting? And if this is the phrasing, the meaning may be either this or that: which is more fitting?’ Suppose they reply, ‘This phrasing fits the meaning better than that. And this meaning fits the phrasing better than that.’ Without flattering or rebuking them, you should carefully convince them by examining that meaning and that phrasing.
အပရောပိ စေ, စုန္ဒ, သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ၊ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ: ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉှိ ခေါ မိစ္ဆာ ဂဏှာတိ ဗျဉ္ဇနာနိ သမ္မာ ရောပေတီ'တိ၊ တဿ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ, အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘ဣမေသံ နု ခေါ, အာဝုသော, ဗျဉ္ဇနာနံ အယံ ဝါ အတ္ထော ဧသော ဝါ အတ္ထော ကတမော ဩပါယိကတရော'တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ဣမေသံ ခေါ, အာဝုသော, ဗျဉ္ဇနာနံ အယမေဝ အတ္ထော ဩပါယိကတရော, ယာ စေဝ ဧသော'တိ၊ သော နေဝ ဥဿာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော, အနုဿာဒေတွာ အနပသာဒေတွာ သွေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တဿေဝ အတ္ထဿ နိသန္တိယာ၊
Suppose another spiritual companion were to recite the teaching in the Saṅgha. Now, you might think, ‘This venerable misconstrues the meaning but gets the phrasing right.’ You should neither approve nor dismiss them, but say, ‘Friend, if this is the phrasing, the meaning may be either this or that: which is more fitting?’ Suppose they reply, ‘This meaning fits the phrasing better than that.’ Without flattering or rebuking, you should carefully convince them by examining that meaning.
အပရောပိ စေ, စုန္ဒ, သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ၊ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ: ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉှိ ခေါ သမ္မာ ဂဏှာတိ ဗျဉ္ဇနာနိ မိစ္ဆာ ရောပေတီ'တိ၊ တဿ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ; အနဘိနန္ဒိတွာ အပ္ပဋိက္ကောသိတွာ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘ဣမဿ နု ခေါ, အာဝုသော, အတ္ထဿ ဣမာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ဧတာနိ ဝါ ဗျဉ္ဇနာနိ ကတမာနိ ဩပါယိကတရာနီ'တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယျ: ‘ဣမဿ ခေါ, အာဝုသော, အတ္ထဿ ဣမာနေဝ ဗျဉ္ဇနာနိ ဩပယိကတရာနိ, ယာ စေဝ ဧတာနီ'တိ၊ သော နေဝ ဥဿာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော; အနုဿာဒေတွာ အနပသာဒေတွာ သွေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တေသညေဝ ဗျဉ္ဇနာနံ နိသန္တိယာ၊
Suppose another spiritual companion were to recite the teaching in the Saṅgha. Now, you might think, ‘This venerable construes the meaning correctly but mistakes the phrasing.’ You should neither approve nor dismiss them, but say, ‘Friend, if this is the meaning, the phrasing may be either this or that: which is more fitting?’ Suppose they reply, ‘This phrasing fits the meaning better than that.’ Without flattering or rebuking, you should carefully convince them by examining that phrasing.
အပရောပိ စေ, စုန္ဒ, သဗြဟ္မစာရီ သင်္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယျ၊ တတြ စေ တုမှာကံ ဧဝမဿ: ‘အယံ ခေါ အာယသ္မာ အတ္ထဉ္စေဝ သမ္မာ ဂဏှာတိ ဗျဉ္ဇနာနိ စ သမ္မာ ရောပေတီ'တိ၊ တဿ ‘သာဓူ'တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ အနုမောဒိတဗ္ဗံ; တဿ ‘သာဓူ'တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတွာ အနုမောဒိတွာ သော ဧဝမဿ ဝစနီယော: ‘လာဘာ နော, အာဝုသော, သုလဒ္ဓံ နော, အာဝုသော, ယေ မယံ အာယသ္မန္တံ တာဒိသံ သဗြဟ္မစာရိံ ပဿာမ ဧဝံ အတ္ထုပေတံ ဗျဉ္ဇနုပေတန်'တိ၊
Suppose another spiritual companion were to recite the teaching in the Saṅgha. Now, you might think, ‘This venerable construes the meaning correctly and gets the phrasing right.’ Saying ‘Good!’ you should applaud and cheer that bhikkhu’s statement, and then say to them, ‘We are fortunate, friend, so very fortunate to see a venerable such as yourself, so well-versed in the meaning and the phrasing, as one of our spiritual companions!’
၈၊ ပစ္စယာနုညာတကာရဏ
8. The Reasons for Allowing Requisites
န ဝေါ အဟံ, စုန္ဒ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံယေဝ အာသဝါနံ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ၊ န ပနာဟံ, စုန္ဒ, သမ္ပရာယိကာနံယေဝ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ၊ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ စေဝါဟံ, စုန္ဒ, အာသဝါနံ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ; သမ္ပရာယိကာနဉ္စ အာသဝါနံ ပဋိဃာတာယ၊
Cunda, I do not teach you solely for restraining defilements that affect the present life. Nor do I teach solely for protecting against defilements that affect lives to come. I teach both for restraining defilements that affect the present life and protecting against defilements that affect lives to come.
တသ္မာတိဟ, စုန္ဒ, ယံ ဝေါ မယာ စီဝရံ အနုညာတံ, အလံ ဝေါ တံ ယာဝဒေဝ သီတဿ ပဋိဃာတာယ, ဥဏှဿ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဟိရိကောပီနပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ၊ ယော ဝေါ မယာ ပိဏ္ဍပါတော အနုညာတော, အလံ ဝေါ သော ယာဝဒေဝ ဣမဿ ကာယဿ ဌိတိယာ ယာပနာယ ဝိဟိံသူပရတိယာ ဗြဟ္မစရိယာနုဂ္ဂဟာယ, ဣတိ ပုရာဏဉ္စ ဝေဒနံ ပဋိဟင်္ခါမိ, နဝဉ္စ ဝေဒနံ န ဥပ္ပါဒေဿာမိ, ယာတြာ စ မေ ဘဝိဿတိ အနဝဇ္ဇတာ စ ဖာသုဝိဟာရော စ၊ ယံ ဝေါ မယာ သေနာသနံ အနုညာတံ, အလံ ဝေါ တံ ယာဝဒေဝ သီတဿ ပဋိဃာတာယ, ဥဏှဿ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝါတာတပသရီသပသမ္ဖဿာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဥတုပရိဿယဝိနောဒနပဋိသလ္လာနာရာမတ္ထံ၊ ယော ဝေါ မယာ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇပရိက္ခာရော အနုညာတော, အလံ ဝေါ သော ယာဝဒေဝ ဥပ္ပန္နာနံ ဝေယျာဗာဓိကာနံ ဝေဒနာနံ ပဋိဃာတာယ အဗျာပဇ္ဇပရမတာယ၊
And that’s why I have allowed robes for you that suffice only for the sake of warding off cold and heat; for warding off the touch of flies, mosquitoes, wind, sun, and reptiles; and for covering up the private parts. I have allowed almsfood for you that suffices only to sustain this body, avoid harm, and support spiritual practice; so that you will put an end to old discomfort and not give rise to new discomfort, and will keep on living blamelessly and at ease. I have allowed lodgings for you that suffice only for the sake of warding off cold and heat; for warding off the touch of flies, mosquitoes, wind, sun, and reptiles; to shelter from harsh weather and to enjoy retreat. I have allowed medicines and supplies for the sick for you that suffice only for the sake of warding off the pains of illness and to promote good health.
၉၊ သုခလ္လိကာနုယောဂ
9. Indulgence in Pleasure
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘သုခလ္လိကာနုယောဂမနုယုတ္တာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ'တိ၊ ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘ကတမော သော, အာဝုသော, သုခလ္လိကာနုယောဂေါ? သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဟိ ဗဟူ အနေကဝိဟိတာ နာနပ္ပကာရကာ'တိ၊
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘The ascetics who follow the Sakyan live indulging in pleasure.’ You should say to them, ‘What is that indulgence in pleasure? For there are many different kinds of indulgence in pleasure.’
စတ္တာရောမေ, စုန္ဒ, သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဟီနာ ဂမ္မာ ပေါထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ၊ ကတမေ စတ္တာရော?
These four kinds of indulgence in pleasure, Cunda, are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. They don’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. What four?
ဣဓ, စုန္ဒ, ဧကစ္စော ဗာလော ပါဏေ ဝဓိတွာ ဝဓိတွာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ၊ အယံ ပဌမော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
It’s when some fool makes themselves happy and pleased by killing living creatures. This is the first kind of indulgence in pleasure.
ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဣဓေကစ္စော အဒိန္နံ အာဒိယိတွာ အာဒိယိတွာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ၊ အယံ ဒုတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
Furthermore, someone makes themselves happy and pleased by theft. This is the second kind of indulgence in pleasure.
ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဣဓေကစ္စော မုသာ ဘဏိတွာ ဘဏိတွာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ၊ အယံ တတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
Furthermore, someone makes themselves happy and pleased by lying. This is the third kind of indulgence in pleasure.
ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဣဓေကစ္စော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင်္ဂီဘူတော ပရိစာရေတိ၊ အယံ စတုတ္ထော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
Furthermore, someone amuses themselves, supplied and provided with the five kinds of sensual stimulation. This is the fourth kind of indulgence in pleasure.
ဣမေ ခေါ, စုန္ဒ, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဟီနာ ဂမ္မာ ပေါထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ၊
These are the four kinds of indulgence in pleasure that are low, crude, ordinary, ignoble, and pointless. They don’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana.
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ဣမေ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ'တိ၊ တေ ဝေါ ‘မာ ဟေဝံ' တိဿု ဝစနီယာ၊ န တေ ဝေါ သမ္မာ ဝဒမာနာ ဝဒေယျုံ, အဗ္ဘာစိက္ခေယျုံ အသတာ အဘူတေန၊
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘The ascetics who follow the Sakyan live indulging in pleasure in these four ways.’ They should be told, ‘Not so!’ It isn’t right to say that about you; it misrepresents you with an untruth.
စတ္တာရောမေ, စုန္ဒ, သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ၊ ကတမေ စတ္တာရော?
Cunda, these four kinds of indulgence in pleasure lead solely to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. What four?
ဣဓ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ အယံ ပဌမော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
It’s when a bhikkhu, quite secluded from sensual pleasures, secluded from unskillful qualities, enters and remains in the first jhāna, which has the rapture and bliss born of seclusion, while placing the mind and keeping it connected. This is the first kind of indulgence in pleasure.
ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ …ပေ… ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ အယံ ဒုတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
Furthermore, as the placing of the mind and keeping it connected are stilled, a bhikkhu enters and remains in the second jhāna. It has the rapture and bliss born of immersion, with internal clarity and mind at one, without placing the mind and keeping it connected. This is the second kind of indulgence in pleasure.
ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂါ …ပေ… တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ အယံ တတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
Furthermore, with the fading away of rapture, a bhikkhu enters and remains in the third jhāna. They meditate with equanimity, mindful and aware, personally experiencing the bliss of which the noble ones declare, ‘Equanimous and mindful, one meditates in bliss.’ This is the third kind of indulgence in pleasure.
ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု သုခဿ စ ပဟာနာ ဒုက္ခဿ စ ပဟာနာ …ပေ… စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ အယံ စတုတ္ထော သုခလ္လိကာနုယောဂေါ၊
Furthermore, giving up pleasure and pain, and ending former happiness and sadness, a bhikkhu enters and remains in the fourth jhāna. It is without pleasure or pain, with pure equanimity and mindfulness. This is the fourth kind of indulgence in pleasure.
ဣမေ ခေါ, စုန္ဒ, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂါ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ၊
These are the four kinds of indulgence in pleasure which lead solely to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana.
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ဣမေ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ'တိ၊ တေ ဝေါ ‘ဧဝံ' တိဿု ဝစနီယာ၊ သမ္မာ တေ ဝေါ ဝဒမာနာ ဝဒေယျုံ, န တေ ဝေါ အဗ္ဘာစိက္ခေယျုံ အသတာ အဘူတေန၊
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘The ascetics who follow the Sakyan live indulging in pleasure in these four ways.’ They should be told, ‘Exactly so!’ It’s right to say that about you; it doesn’t misrepresent you with an untruth.
၁၀၊ သုခလ္လိကာနုယောဂါနိသံသ
10. The Benefits of Indulgence in Pleasure
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ဣမေ ပနာဝုသော, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ ကတိ ဖလာနိ ကတာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘ဣမေ ခေါ, အာဝုသော, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ စတ္တာရိ ဖလာနိ စတ္တာရော အာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ၊ ကတမေ စတ္တာရော?
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘How many fruits and benefits may be expected by those who live indulging in pleasure in these four ways?’ You should say to them, ‘Four benefits may be expected by those who live indulging in pleasure in these four ways. What four?
ဣဓာဝုသော, ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ အဝိနိပါတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော၊ ဣဒံ ပဌမံ ဖလံ, ပဌမော အာနိသံသော၊
Firstly, with the ending of three fetters a bhikkhu becomes a stream-enterer, not liable to be reborn in the underworld, bound for awakening. This is the first fruit and benefit.
ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒေါသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒါဂါမီ ဟောတိ, သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တွာ ဒုက္ခဿန္တံ ကရောတိ၊ ဣဒံ ဒုတိယံ ဖလံ, ဒုတိယော အာနိသံသော၊
Furthermore, a bhikkhu—with the ending of three fetters, and the weakening of greed, hate, and delusion—becomes a once-returner. They come back to this world once only, then make an end of suffering. This is the second fruit and benefit.
ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပါတိကော ဟောတိ, တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ၊ ဣဒံ တတိယံ ဖလံ, တတိယော အာနိသံသော၊
Furthermore, with the ending of the five lower fetters, a bhikkhu is reborn spontaneously and will become extinguished there, not liable to return from that world. This is the third fruit and benefit.
ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု အာသဝါနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတွာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ၊ ဣဒံ စတုတ္ထံ ဖလံ စတုတ္ထော အာနိသံသော၊
Furthermore, a bhikkhu realizes the undefiled freedom of heart and freedom by wisdom in this very life, and lives having realized it with their own insight due to the ending of defilements. This is the fourth fruit and benefit.
ဣမေ ခေါ, အာဝုသော, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ ဣမာနိ စတ္တာရိ ဖလာနိ, စတ္တာရော အာနိသံသာ ပါဋိကင်္ခါ'တိ၊
These four benefits may be expected by those who live indulging in pleasure in these four ways.’
၁၁၊ ခီဏာသဝအဘဗ္ဗဌာန
11. Things Impossible for the Perfected
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘အဋ္ဌိတဓမ္မာ သမဏာ သကျပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ'တိ၊ ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘အတ္ထိ ခေါ, အာဝုသော, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာဝကာနံ ဓမ္မာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယာ၊ သေယျထာပိ, အာဝုသော, ဣန္ဒခီလော ဝါ အယောခီလော ဝါ ဂမ္ဘီရနေမော သုနိခါတော အစလော အသမ္ပဝေဓီ; ဧဝမေဝ ခေါ, အာဝုသော, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပဿတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာဝကာနံ ဓမ္မာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယာ၊
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘The ascetics who follow the Sakyan are fickle.’ You should say to them, ‘Friends, these things have been taught and pointed out for his disciples by the Blessed One, who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha, not to be transgressed so long as life lasts. Suppose there was a boundary pillar or an iron pillar with deep foundations, firmly embedded, imperturbable and unshakable. In the same way, these things have been taught and pointed out for his disciples by the Blessed One, who knows and sees, the perfected one, the fully awakened Buddha, not to be transgressed so long as life lasts.
ယော သော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာဝိမုတ္တော, အဘဗ္ဗော သော နဝ ဌာနာနိ အဇ္ဈာစရိတုံ၊ အဘဗ္ဗော, အာဝုသော, ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ ပါဏံ ဇီဝိတာ ဝေါရောပေတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု အဒိန္နံ ထေယျသင်္ခါတံ အာဒိယိတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု သန္နိဓိကာရကံ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ, သေယျထာပိ ပုဗ္ဗေ အာဂါရိကဘူတော; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု ဆန္ဒာဂတိံ ဂန္တုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု ဒေါသာဂတိံ ဂန္တုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု မောဟာဂတိံ ဂန္တုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝေါ ဘိက္ခု ဘယာဂတိံ ဂန္တုံ၊ ယော သော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝေါ ဝုသိတဝါ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာဝိမုတ္တော, အဘဗ္ဗော သော ဣမာနိ နဝ ဌာနာနိ အဇ္ဈာစရိတုန်'တိ၊
A bhikkhu who is perfected—with defilements ended, who has completed the spiritual journey, done what had to be done, laid down the burden, achieved their own true goal, utterly ended the fetters of rebirth, and is rightly freed through enlightenment—can’t transgress in nine respects. A bhikkhu with defilements ended can’t deliberately take the life of a living creature, take something with the intention to steal, have sex, tell a deliberate lie, or store up goods for their own enjoyment like they used to as a lay person. And they can’t make decisions prejudiced by favoritism, hostility, stupidity, or cowardice. A bhikkhu who is perfected can’t transgress in these nine respects.’
၁၂၊ ပဉှာဗျာကရဏ
12. Questions and Answers
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘အတီတံ ခေါ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ သမဏော ဂေါတမော အတီရကံ ဉာဏဒဿနံ ပညပေတိ, နော စ ခေါ အနာဂတံ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ အတီရကံ ဉာဏဒဿနံ ပညပေတိ, တယိဒံ ကိံသု တယိဒံ ကထံသူ'တိ? တေ စ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ အညဝိဟိတကေန ဉာဏဒဿနေန အညဝိဟိတကံ ဉာဏဒဿနံ ပညပေတဗ္ဗံ မညန္တိ ယထရိဝ ဗာလာ အဗျတ္တာ၊
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘The ascetic Gotama demonstrates boundless knowledge and vision of the past, but not of the future. What’s up with that?’ Those wanderers, like incompetent fools, seem to imagine that one kind of knowledge and vision can be demonstrated by means of another kind of knowledge and vision.
အတီတံ ခေါ, စုန္ဒ, အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ တထာဂတဿ သတာနုသာရိဉာဏံ ဟောတိ; သော ယာဝတကံ အာကင်္ခတိ တာဝတကံ အနုဿရတိ၊
Regarding the past, the Realized One has knowledge stemming from memory. He recollects as far as he wants.
အနာဂတဉ္စ ခေါ အဒ္ဓါနံ အာရဗ္ဘ တထာဂတဿ ဗောဓိဇံ ဉာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ: ‘အယမန္တိမာ ဇာတိ, နတ္ထိ ဒါနိ ပုနဗ္ဘဝေါ'တိ၊
Regarding the future, the Realized One has the knowledge born of awakening: ‘This is my last rebirth. Now there are no more future lives.’
အတီတဉ္စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, န တံ တထာဂတော ဗျာကရောတိ၊ အတီတဉ္စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, တမ္ပိ တထာဂတော န ဗျာကရောတိ၊ အတီတဉ္စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ, တတြ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တဿ ပဉှဿ ဝေယျာကရဏာယ၊ အနာဂတဉ္စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, န တံ တထာဂတော ဗျာကရောတိ …ပေ… တဿ ပဉှဿ ဝေယျာကရဏာယ၊ ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, န တံ တထာဂတော ဗျာကရောတိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, တမ္ပိ တထာဂတော န ဗျာကရောတိ၊ ပစ္စုပ္ပန္နဉ္စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ, တတြ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တဿ ပဉှဿ ဝေယျာကရဏာယ၊
If a question about the past is untrue, false, and pointless, the Realized One does not reply. If a question about the past is true and correct, but pointless, he does not reply. If a question about the past is true, correct, and beneficial, he knows the right time to reply. And the Realized One replies to questions about the future or the present in the same way.
ဣတိ ခေါ, စုန္ဒ, အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု တထာဂတော ကာလဝါဒီ ဘူတဝါဒီ အတ္ထဝါဒီ ဓမ္မဝါဒီ ဝိနယဝါဒီ, တသ္မာ ‘တထာဂတော'တိ ဝုစ္စတိ၊
And so the Realized One has speech that’s well-timed, true, meaningful, in line with the teaching and training. That’s why he’s called the ‘Realized One’.
ယဉ္စ ခေါ, စုန္ဒ, သဒေဝကဿ လောကဿ သမာရကဿ သဗြဟ္မကဿ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ ဒိဋ္ဌံ သုတံ မုတံ ဝိညာတံ ပတ္တံ ပရိယေသိတံ အနုဝိစရိတံ မနသာ, သဗ္ဗံ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓံ, တသ္မာ ‘တထာဂတော'တိ ဝုစ္စတိ၊
In this world—with its gods, Māras, and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, its gods and humans—whatever is seen, heard, thought, known, attained, sought, and explored by the mind, all that has been understood by the Realized One. That’s why he’s called the ‘Realized One’.
ယဉ္စ, စုန္ဒ, ရတ္တိံ တထာဂတော အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ, ယဉ္စ ရတ္တိံ အနုပါဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယတိ, ယံ ဧတသ္မိံ အန္တရေ ဘာသတိ လပတိ နိဒ္ဒိသတိ၊ သဗ္ဗံ တံ တထေဝ ဟောတိ နော အညထာ, တသ္မာ ‘တထာဂတော'တိ ဝုစ္စတိ၊
From the night when the Realized One understands the supreme perfect awakening until the night he becomes fully extinguished—in the element of Nibbana with nothing left over—everything he speaks, says, and expresses is real, not otherwise. That’s why he’s called the ‘Realized One’.
ယထာဝါဒီ, စုန္ဒ, တထာဂတော တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝါဒီ၊ ဣတိ ယထာဝါဒီ တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝါဒီ, တသ္မာ ‘တထာဂတော'တိ ဝုစ္စတိ၊ သဒေဝကေ လောကေ, စုန္ဒ, သမာရကေ သဗြဟ္မကေ သဿမဏဗြာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုဿာယ တထာဂတော အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ, တသ္မာ ‘တထာဂတော'တိ ဝုစ္စတိ၊
The Realized One does as he says, and says as he does. Since this is so, that’s why he’s called the ‘Realized One’. In this world—with its gods, Māras and Brahmās, this population with its ascetics and brahmins, gods and humans—the Realized One is the vanquisher, the unvanquished, the universal seer, the wielder of power.
၁၃၊ အဗျာကတဋ္ဌာန
13. The Undeclared Points
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ကိံ နု ခေါ, အာဝုသော, ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘အဗျာကတံ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ: “ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်”'တိ၊
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘Is this your view: “A Realized One still exists after death. This is the only truth, other ideas are silly”?’ You should say to them, ‘Friend, this has not been declared by the Buddha.’
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ကိံ ပနာဝုသော, န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘ဧတမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အဗျာကတံ: “န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်”'တိ၊
The wanderers might say, ‘Then is this your view: “A Realized One no longer exists after death. This is the only truth, other ideas are silly”?’ You should say to them, ‘This too has not been declared by the Buddha.’
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ကိံ ပနာဝုသော, ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘အဗျာကတံ ခေါ ဧတံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ: “ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်”'တိ၊
The wanderers might say, ‘Then is this your view: “A Realized One both still exists and no longer exists after death. This is the only truth, other ideas are silly”?’ You should say to them, ‘This too has not been declared by the Buddha.’
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ကိံ ပနာဝုသော, နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘ဧတမ္ပိ ခေါ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အဗျာကတံ: “နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်”'တိ၊
The wanderers might say, ‘Then is this your view: “A Realized One neither still exists nor no longer exists after death. This is the only truth, other ideas are silly”?’ You should say to them, ‘This too has not been declared by the Buddha.’
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ကသ္မာ ပနေတံ, အာဝုသော, သမဏေန ဂေါတမေန အဗျာကတန်'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘န ဟေတံ, အာဝုသော, အတ္ထသံဟိတံ န ဓမ္မသံဟိတံ န အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ န နိဗ္ဗိဒါယ န ဝိရာဂါယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, တသ္မာ တံ ဘဂဝတာ အဗျာကတန်'တိ၊
The wanderers might say, ‘But why has this not been declared by the ascetic Gotama?’ You should say to them, ‘Because it’s not beneficial or relevant to the fundamentals of the spiritual life. It doesn’t lead to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. That’s why it hasn’t been declared by the Buddha.’
၁၄၊ ဗျာကတဋ္ဌာန
14. The Declared Points
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ကိံ ပနာဝုသော, သမဏေန ဂေါတမေန ဗျာကတန်'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ခေါ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗျာကတံ, အယံ ဒုက္ခသမုဒယောတိ ခေါ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗျာကတံ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓောတိ ခေါ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗျာကတံ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂါမိနီ ပဋိပဒါတိ ခေါ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗျာကတန်'တိ၊
It’s possible that wanderers of other religions might say, ‘But what has been declared by the ascetic Gotama?’ You should say to them, ‘What has been declared by the Buddha is this: “This is suffering”—“This is the origin of suffering”—“This is the cessation of suffering”—“This is the practice that leads to the cessation of suffering.”’
ဌာနံ ခေါ ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယျုံ: ‘ကသ္မာ ပနေတံ, အာဝုသော, သမဏေန ဂေါတမေန ဗျာကတန်'တိ? ဧဝံဝါဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမဿု ဝစနီယာ: ‘ဧတဉှိ, အာဝုသော, အတ္ထသံဟိတံ, ဧတံ ဓမ္မသံဟိတံ, ဧတံ အာဒိဗြဟ္မစရိယကံ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒါယ ဝိရာဂါယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ၊ တသ္မာ တံ ဘဂဝတာ ဗျာကတန်'တိ၊
The wanderers might say, ‘But why has this been declared by the ascetic Gotama?’ You should say to them, ‘Because it’s beneficial and relevant to the fundamentals of the spiritual life. It leads to disillusionment, dispassion, cessation, peace, insight, awakening, and Nibbana. That’s why it has been declared by the Buddha.’
၁၅၊ ပုဗ္ဗန္တသဟဂတဒိဋ္ဌိနိဿယ
15. Views of the Past
ယေပိ တေ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ, တေပိ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ, ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ? ယေပိ တေ, စုန္ဒ, အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ, တေပိ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ, ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ?
Cunda, I have explained to you as they should be explained the views that some rely on regarding the past. Shall I explain them to you in the wrong way? I have explained to you as they should be explained the views that some rely on regarding the future. Shall I explain them to you in the wrong way?
ကတမေ စ တေ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ, ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ, ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ? သန္တိ ခေါ, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ သန္တိ ပန, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘အသဿတော အတ္တာ စ လောကော စ …ပေ… သဿတော စ အသဿတော စ အတ္တာ စ လောကော စ … နေဝ သဿတော နာသဿတော အတ္တာ စ လောကော စ … သယင်္ကတော အတ္တာ စ လောကော စ … ပရင်္ကတော အတ္တာ စ လောကော စ … သယင်္ကတော စ ပရင်္ကတော စ အတ္တာ စ လောကော စ … အသယင်္ကာရော အပရင်္ကာရော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နော အတ္တာ စ လောကော စ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ ‘သဿတံ သုခဒုက္ခံ … အသဿတံ သုခဒုက္ခံ … သဿတဉ္စ အသဿတဉ္စ သုခဒုက္ခံ … နေဝသဿတံ နာသဿတံ သုခဒုက္ခံ … သယင်္ကတံ သုခဒုက္ခံ … ပရင်္ကတံ သုခဒုက္ခံ … သယင်္ကတဉ္စ ပရင်္ကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ … အသယင်္ကာရံ အပရင်္ကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊
What are the views that some rely on regarding the past? There are some ascetics and brahmins who have this doctrine and view: ‘The self and the cosmos are eternal. This is the only truth, other ideas are silly.’ There are some ascetics and brahmins who have this doctrine and view: ‘The self and the cosmos are not eternal, or both eternal and not eternal, or neither eternal nor not eternal. The self and the cosmos are made by oneself, or made by another, or made by both oneself and another, or they have arisen by chance, not made by oneself or another. Pleasure and pain are eternal, or not eternal, or both eternal and not eternal, or neither eternal nor not eternal. Pleasure and pain are made by oneself, or made by another, or made by both oneself and another, or they have arisen by chance, not made by oneself or another. This is the only truth, other ideas are silly.’
တတြ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘သဿတော အတ္တာ စ လောကော စ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ: ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ: “သဿတော အတ္တာ စ လောကော စာ”'တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ ဧဝမာဟံသု: ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ၊ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပဿာမိ ကုတော ဘိယျော၊ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ၊
Regarding this, I go up to the ascetics and brahmins whose view is that the self and the cosmos are eternal, and say, ‘Friends, is this what you say, “The self and the cosmos are eternal”?’ But when they say, ‘Yes! This is the only truth, other ideas are silly,’ I don’t acknowledge that. Why is that? Because there are beings who have different opinions on this topic. I don’t see any such expositions that are equal to my own, still less superior. Rather, I am the one who is superior when it comes to the higher exposition.
တတြ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘အသဿတော အတ္တာ စ လောကော စ … သဿတော စ အသဿတော စ အတ္တာ စ လောကော စ … နေဝသဿတော နာသဿတော အတ္တာ စ လောကော စ … သယင်္ကတော အတ္တာ စ လောကော စ … ပရင်္ကတော အတ္တာ စ လောကော စ … သယင်္ကတော စ ပရင်္ကတော စ အတ္တာ စ လောကော စ … အသယင်္ကာရော အပရင်္ကာရော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နော အတ္တာ စ လောကော စ … သဿတံ သုခဒုက္ခံ … အသဿတံ သုခဒုက္ခံ … သဿတဉ္စ အသဿတဉ္စ သုခဒုက္ခံ … နေဝသဿတံ နာသဿတံ သုခဒုက္ခံ … သယင်္ကတံ သုခဒုက္ခံ … ပရင်္ကတံ သုခဒုက္ခံ … သယင်္ကတဉ္စ ပရင်္ကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ … အသယင်္ကာရံ အပရင်္ကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ: ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ: “အသယင်္ကာရံ အပရင်္ကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခန်”'တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ ဧဝမာဟံသု: ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ၊ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပဿာမိ ကုတော ဘိယျော၊ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ၊
Regarding this, I go up to the ascetics and brahmins who assert all the other views as described above. And in each case, I don’t acknowledge that. Why is that? Because there are beings who have different opinions on this topic. I don’t see any such expositions that are equal to my own, still less superior. Rather, I am the one who is superior when it comes to the higher exposition.
ဣမေ ခေါ တေ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ, ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ, ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ?
These are the views that some rely on regarding the past.
၁၆၊ အပရန္တသဟဂတဒိဋ္ဌိနိဿယ
16. Views of the Future
ကတမေ စ တေ, စုန္ဒ, အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ, ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ, ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ? သန္တိ, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂေါ ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ သန္တိ ပန, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘အရူပီ အတ္တာ ဟောတိ … ရူပီ စ အရူပီ စ အတ္တာ ဟောတိ … နေဝရူပီ နာရူပီ အတ္တာ ဟောတိ … သညီ အတ္တာ ဟောတိ … အသညီ အတ္တာ ဟောတိ … နေဝသညီနာသညီ အတ္တာ ဟောတိ … အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊
What are the views that some rely on regarding the future? There are some ascetics and brahmins who have this doctrine and view: ‘The self has form and is well after death, or it is formless, or both having form and formless, or neither having form nor formless, or percipient, or non-percipient, or neither percipient nor non-percipient, or the self is annihilated and destroyed when the body breaks up, and doesn’t exist after death. This is the only truth, other ideas are silly.’
တတြ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂေါ ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ: ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ: “ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂေါ ပရံ မရဏာ”'တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ ဧဝမာဟံသု: ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ၊ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပဿာမိ ကုတော ဘိယျော၊ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ၊
Regarding this, I go up to the ascetics and brahmins whose view is that The self is has form and is well after death, and say, ‘Friends, is this what you say, “The self is has form and is well after death”?’ But when they say, ‘Yes! This is the only truth, other ideas are silly,’ I don’t acknowledge that. Why is that? Because there are beings who have different opinions on this topic. I don’t see any such expositions that are equal to my own, still less superior. Rather, I am the one who is superior when it comes to the higher exposition.
တတြ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗြာဟ္မဏာ ဧဝံဝါဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော: ‘အရူပီ အတ္တာ ဟောတိ … ရူပီ စ အရူပီ စ အတ္တာ ဟောတိ … နေဝရူပီနာရူပီ အတ္တာ ဟောတိ … သညီ အတ္တာ ဟောတိ … အသညီ အတ္တာ ဟောတိ … နေဝသညီနာသညီ အတ္တာ ဟောတိ … အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တျာဟံ ဥပသင်္ကမိတွာ ဧဝံ ဝဒါမိ: ‘အတ္ထိ နု ခေါ ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ: “အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနဿတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ”'တိ? ယဉ္စ ခေါ တေ, စုန္ဒ, ဧဝမာဟံသု: ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမညန်'တိ၊ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ၊ တံ ကိဿ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ၊ ဣမာယပိ ခေါ အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပဿာမိ, ကုတော ဘိယျော၊ အထ ခေါ အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယျော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ၊
Regarding this, I go up to the ascetics and brahmins who assert all the other views as described above. And in each case, I don’t acknowledge that. Why is that? Because there are beings who have different opinions on this topic. I don’t see any such expositions that are equal to my own, still less superior. Rather, I am the one who is superior when it comes to the higher exposition.
ဣမေ ခေါ တေ, စုန္ဒ, အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိဿယာ, ယေ ဝေါ မယာ ဗျာကတာ, ယထာ တေ ဗျာကာတဗ္ဗာ၊ ယထာ စ တေ န ဗျာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝေါ အဟံ တေ တထာ ဗျာကရိဿာမိ?
These are the views that some rely on regarding the future, which I have explained to you as they should be explained. Shall I explain them to you in the wrong way?
ဣမေသဉ္စ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ဣမေသဉ္စ အပရန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ပဟာနာယ သမတိက္ကမာယ ဧဝံ မယာ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ၊ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ၊ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပဿီ …ပေ… စိတ္တေ စိတ္တာနုပဿီ …ပေ… ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပဿီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယျ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒေါမနဿံ၊ ဣမေသဉ္စ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ဣမေသဉ္စ အပရန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိဿယာနံ ပဟာနာယ သမတိက္ကမာယ၊ ဧဝံ မယာ ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ”တိ၊
I have taught and pointed out the four kinds of mindfulness meditation for giving up and going beyond all these views of the past and the future. What four? It’s when a bhikkhu meditates by observing an aspect of the body—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. They meditate observing an aspect of feelings … mind … principles—keen, aware, and mindful, rid of covetousness and displeasure for the world. These are the four kinds of mindfulness meditation that I have taught for giving up and going beyond all these views of the past and the future.”
တေန ခေါ ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပဝါဏော ဘဂဝတော ပိဋ္ဌိတော ဌိတော ဟောတိ ဘဂဝန္တံ ဗီဇယမာနော၊ အထ ခေါ အာယသ္မာ ဥပဝါဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝေါစ: “အစ္ဆရိယံ, ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ၊ ပါသာဒိကော ဝတာယံ, ဘန္တေ, ဓမ္မပရိယာယော; သုပါသာဒိကော ဝတာယံ, ဘန္တေ, ဓမ္မပရိယာယော, ကော နာမာယံ, ဘန္တေ, ဓမ္မပရိယာယော”တိ?
Now at that time Venerable Upavāna was standing behind the Buddha fanning him. He said to the Buddha, “It’s incredible, sir, it’s amazing! This exposition of the teaching is impressive, sir, it is very impressive. Sir, what is the name of this exposition of the teaching?”
“တသ္မာတိဟ တွံ, ဥပဝါဏ, ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ ‘ပါသာဒိကော' တွေဝ နံ ဓာရေဟီ”တိ၊
“Well, Upavāna, you may remember this exposition of the teaching as ‘The Impressive Discourse’.”
ဣဒမဝေါစ ဘဂဝါ၊ အတ္တမနော အာယသ္မာ ဥပဝါဏော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ၊
That is what the Buddha said. Satisfied, Venerable Upavāna was happy with what the Buddha said.
ပါသာဒိကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ၊
The authoritative text of the Dīgha Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]