| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / ទីឃនិកាយ • Dīghanikāya |
៦. បាសាទិកសុត្តំ
6. Pāsādikasuttaṃ
១៦៤. ឯវំ មេ សុតំ – ឯកំ សមយំ ភគវា សក្កេសុ វិហរតិ វេធញ្ញា នាម សក្យា, តេសំ អម្ពវនេ បាសាទេ។
164. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati vedhaññā nāma sakyā, tesaṃ ambavane pāsāde.
និគណ្ឋនាដបុត្តកាលង្កិរិយា
Nigaṇṭhanāṭaputtakālaṅkiriyā
តេន ខោ បន សមយេន និគណ្ឋោ នាដបុត្តោ 1 បាវាយំ អធុនាកាលង្កតោ ហោតិ។ តស្ស កាលង្កិរិយាយ ភិន្នា និគណ្ឋា ទ្វេធិកជាតា ភណ្ឌនជាតា កលហជាតា វិវាទាបន្នា អញ្ញមញ្ញំ មុខសត្តីហិ វិតុទន្តា វិហរន្តិ – ‘‘ន ត្វំ ឥមំ ធម្មវិនយំ អាជានាសិ, អហំ ឥមំ ធម្មវិនយំ អាជានាមិ, កិំ ត្វំ ឥមំ ធម្មវិនយំ អាជានិស្សសិ? មិច្ឆាបដិបន្នោ ត្វមសិ, អហមស្មិ សម្មាបដិបន្នោ។ សហិតំ មេ, អសហិតំ តេ។ បុរេវចនីយំ បច្ឆា អវច, បច្ឆាវចនីយំ បុរេ អវច។ អធិចិណ្ណំ តេ វិបរាវត្តំ, អារោបិតោ តេ វាទោ, និគ្គហិតោ ត្វមសិ, ចរ វាទប្បមោក្ខាយ, និព្ពេឋេហិ វា សចេ បហោសី’’តិ។ វធោយេវ ខោ 2 មញ្ញេ និគណ្ឋេសុ នាដបុត្តិយេសុ វត្តតិ 3។ យេបិ និគណ្ឋស្ស នាដបុត្តស្ស សាវកា គិហី ឱទាតវសនា , តេបិ 4 និគណ្ឋេសុ នាដបុត្តិយេសុ និព្ពិន្នរូបា 5 វិរត្តរូបា បដិវានរូបា, យថា តំ ទុរក្ខាតេ ធម្មវិនយេ ទុប្បវេទិតេ អនិយ្យានិកេ អនុបសមសំវត្តនិកេ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតេ ភិន្នថូបេ អប្បដិសរណេ។
Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto 6 pāvāyaṃ adhunākālaṅkato hoti. Tassa kālaṅkiriyāya bhinnā nigaṇṭhā dvedhikajātā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi? Micchāpaṭipanno tvamasi, ahamasmi sammāpaṭipanno. Sahitaṃ me, asahitaṃ te. Purevacanīyaṃ pacchā avaca, pacchāvacanīyaṃ pure avaca. Adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti. Vadhoyeva kho 7 maññe nigaṇṭhesu nāṭaputtiyesu vattati 8. Yepi nigaṇṭhassa nāṭaputtassa sāvakā gihī odātavasanā , tepi 9 nigaṇṭhesu nāṭaputtiyesu nibbinnarūpā 10 virattarūpā paṭivānarūpā, yathā taṃ durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite bhinnathūpe appaṭisaraṇe.
១៦៥. អថ ខោ ចុន្ទោ សមណុទ្ទេសោ បាវាយំ វស្សំវុដ្ឋោ 11 យេន សាមគាមោ, យេនាយស្មា អានន្ទោ តេនុបសង្កមិ; ឧបសង្កមិត្វា អាយស្មន្តំ អានន្ទំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ ចុន្ទោ សមណុទ្ទេសោ អាយស្មន្តំ អានន្ទំ ឯតទវោច – ‘‘និគណ្ឋោ, ភន្តេ, នាដបុត្តោ បាវាយំ អធុនាកាលង្កតោ។ តស្ស កាលង្កិរិយាយ ភិន្នា និគណ្ឋា ទ្វេធិកជាតា…បេ.… ភិន្នថូបេ អប្បដិសរណេ’’តិ។
165. Atha kho cundo samaṇuddeso pāvāyaṃ vassaṃvuṭṭho 12 yena sāmagāmo, yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho cundo samaṇuddeso āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto pāvāyaṃ adhunākālaṅkato. Tassa kālaṅkiriyāya bhinnā nigaṇṭhā dvedhikajātā…pe… bhinnathūpe appaṭisaraṇe’’ti.
ឯវំ វុត្តេ, អាយស្មា អានន្ទោ ចុន្ទំ សមណុទ្ទេសំ ឯតទវោច – ‘‘អត្ថិ ខោ ឥទំ, អាវុសោ ចុន្ទ, កថាបាភតំ ភគវន្តំ ទស្សនាយ។ អាយាមាវុសោ ចុន្ទ, យេន ភគវា តេនុបសង្កមិស្សាម; ឧបសង្កមិត្វា ឯតមត្ថំ ភគវតោ អារោចេស្សាមា’’តិ 13។ ‘‘ឯវំ, ភន្តេ’’តិ ខោ ចុន្ទោ សមណុទ្ទេសោ អាយស្មតោ អានន្ទស្ស បច្ចស្សោសិ។
Evaṃ vutte, āyasmā ānando cundaṃ samaṇuddesaṃ etadavoca – ‘‘atthi kho idaṃ, āvuso cunda, kathāpābhataṃ bhagavantaṃ dassanāya. Āyāmāvuso cunda, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāmā’’ti 14. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho cundo samaṇuddeso āyasmato ānandassa paccassosi.
អថ ខោ អាយស្មា ច អានន្ទោ ចុន្ទោ ច សមណុទ្ទេសោ យេន ភគវា តេនុបសង្កមិំសុ; ឧបសង្កមិត្វា ភគវន្តំ អភិវាទេត្វា ឯកមន្តំ និសីទិំសុ។ ឯកមន្តំ និសិន្នោ ខោ អាយស្មា អានន្ទោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អយំ, ភន្តេ, ចុន្ទោ សមណុទ្ទេសោ ឯវមាហ, ‘និគណ្ឋោ, ភន្តេ, នាដបុត្តោ បាវាយំ អធុនាកាលង្កតោ, តស្ស កាលង្កិរិយាយ ភិន្នា និគណ្ឋា…បេ.… ភិន្នថូបេ អប្បដិសរណេ’’’តិ។
Atha kho āyasmā ca ānando cundo ca samaṇuddeso yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, cundo samaṇuddeso evamāha, ‘nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto pāvāyaṃ adhunākālaṅkato, tassa kālaṅkiriyāya bhinnā nigaṇṭhā…pe… bhinnathūpe appaṭisaraṇe’’’ti.
អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតធម្មវិនយោ
Asammāsambuddhappaveditadhammavinayo
១៦៦. ‘‘ឯវំ ហេតំ, ចុន្ទ, ហោតិ ទុរក្ខាតេ ធម្មវិនយេ ទុប្បវេទិតេ អនិយ្យានិកេ អនុបសមសំវត្តនិកេ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតេ។ ឥធ, ចុន្ទ, សត្ថា ច ហោតិ អសម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ទុរក្ខាតោ ទុប្បវេទិតោ អនិយ្យានិកោ អនុបសមសំវត្តនិកោ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ, សាវកោ ច តស្មិំ ធម្មេ ន ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរតិ ន សាមីចិប្បដិបន្នោ ន អនុធម្មចារី, វោក្កម្ម ច តម្ហា ធម្មា វត្តតិ។ សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘តស្ស តេ, អាវុសោ, លាភា, តស្ស តេ សុលទ្ធំ, សត្ថា ច តេ អសម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ទុរក្ខាតោ ទុប្បវេទិតោ អនិយ្យានិកោ អនុបសមសំវត្តនិកោ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ។ ត្វញ្ច តស្មិំ ធម្មេ ន ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរសិ, ន សាមីចិប្បដិបន្នោ, ន អនុធម្មចារី, វោក្កម្ម ច តម្ហា ធម្មា វត្តសី’តិ។ ឥតិ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថាបិ តត្ថ គារយ្ហោ, ធម្មោបិ តត្ថ គារយ្ហោ, សាវកោ ច តត្ថ ឯវំ បាសំសោ។ យោ ខោ, ចុន្ទ, ឯវរូបំ សាវកំ ឯវំ វទេយ្យ – ‘ឯតាយស្មា តថា បដិបជ្ជតុ, យថា តេ សត្ថារា ធម្មោ ទេសិតោ បញ្ញត្តោ’តិ។ យោ ច សមាទបេតិ 15, យញ្ច សមាទបេតិ, យោ ច សមាទបិតោ 16 តថត្តាយ បដិបជ្ជតិ។ សព្ពេ តេ ពហុំ អបុញ្ញំ បសវន្តិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឯវំ ហេតំ, ចុន្ទ, ហោតិ ទុរក្ខាតេ ធម្មវិនយេ ទុប្បវេទិតេ អនិយ្យានិកេ អនុបសមសំវត្តនិកេ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតេ។
166. ‘‘Evaṃ hetaṃ, cunda, hoti durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite. Idha, cunda, satthā ca hoti asammāsambuddho, dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharati na sāmīcippaṭipanno na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, lābhā, tassa te suladdhaṃ, satthā ca te asammāsambuddho, dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharasi, na sāmīcippaṭipanno, na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha gārayho, dhammopi tattha gārayho, sāvako ca tattha evaṃ pāsaṃso. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘etāyasmā tathā paṭipajjatu, yathā te satthārā dhammo desito paññatto’ti. Yo ca samādapeti 17, yañca samādapeti, yo ca samādapito 18 tathattāya paṭipajjati. Sabbe te bahuṃ apuññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evaṃ hetaṃ, cunda, hoti durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite.
១៦៧. ‘‘ឥធ បន, ចុន្ទ, សត្ថា ច ហោតិ អសម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ទុរក្ខាតោ ទុប្បវេទិតោ អនិយ្យានិកោ អនុបសមសំវត្តនិកោ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ, សាវកោ ច តស្មិំ ធម្មេ ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរតិ សាមីចិប្បដិបន្នោ អនុធម្មចារី, សមាទាយ តំ ធម្មំ វត្តតិ។ សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘តស្ស តេ, អាវុសោ, អលាភា, តស្ស តេ ទុល្លទ្ធំ, សត្ថា ច តេ អសម្មាសម្ពុទ្ធោ , ធម្មោ ច ទុរក្ខាតោ ទុប្បវេទិតោ អនិយ្យានិកោ អនុបសមសំវត្តនិកោ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ។ ត្វញ្ច តស្មិំ ធម្មេ ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរសិ សាមីចិប្បដិបន្នោ អនុធម្មចារី, សមាទាយ តំ ធម្មំ វត្តសី’តិ។ ឥតិ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថាបិ តត្ថ គារយ្ហោ, ធម្មោបិ តត្ថ គារយ្ហោ, សាវកោបិ តត្ថ ឯវំ គារយ្ហោ។ យោ ខោ, ចុន្ទ, ឯវរូបំ សាវកំ ឯវំ វទេយ្យ – ‘អទ្ធាយស្មា ញាយប្បដិបន្នោ ញាយមារាធេស្សតី’តិ។ យោ ច បសំសតិ, យញ្ច បសំសតិ, យោ ច បសំសិតោ ភិយ្យោសោ មត្តាយ វីរិយំ អារភតិ។ សព្ពេ តេ ពហុំ អបុញ្ញំ បសវន្តិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឯវញ្ហេតំ, ចុន្ទ, ហោតិ ទុរក្ខាតេ ធម្មវិនយេ ទុប្បវេទិតេ អនិយ្យានិកេ អនុបសមសំវត្តនិកេ អសម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតេ។
167. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca hoti asammāsambuddho, dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharati sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, alābhā, tassa te dulladdhaṃ, satthā ca te asammāsambuddho , dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharasi sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha gārayho, dhammopi tattha gārayho, sāvakopi tattha evaṃ gārayho. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘addhāyasmā ñāyappaṭipanno ñāyamārādhessatī’ti. Yo ca pasaṃsati, yañca pasaṃsati, yo ca pasaṃsito bhiyyoso mattāya vīriyaṃ ārabhati. Sabbe te bahuṃ apuññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, cunda, hoti durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite.
សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតធម្មវិនយោ
Sammāsambuddhappaveditadhammavinayo
១៦៨. ‘‘ឥធ បន, ចុន្ទ, សត្ថា ច ហោតិ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ, សាវកោ ច តស្មិំ ធម្មេ ន ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរតិ, ន សាមីចិប្បដិបន្នោ, ន អនុធម្មចារី, វោក្កម្ម ច តម្ហា ធម្មា វត្តតិ។ សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘តស្ស តេ, អាវុសោ, អលាភា, តស្ស តេ ទុល្លទ្ធំ, សត្ថា ច តេ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ។ ត្វញ្ច តស្មិំ ធម្មេ ន ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរសិ, ន សាមីចិប្បដិបន្នោ, ន អនុធម្មចារី, វោក្កម្ម ច តម្ហា ធម្មា វត្តសី’តិ។ ឥតិ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថាបិ តត្ថ បាសំសោ, ធម្មោបិ តត្ថ បាសំសោ, សាវកោ ច តត្ថ ឯវំ គារយ្ហោ។ យោ ខោ, ចុន្ទ, ឯវរូបំ សាវកំ ឯវំ វទេយ្យ – ‘ឯតាយស្មា តថា បដិបជ្ជតុ យថា តេ សត្ថារា ធម្មោ ទេសិតោ បញ្ញត្តោ’តិ។ យោ ច សមាទបេតិ, យញ្ច សមាទបេតិ, យោ ច សមាទបិតោ តថត្តាយ បដិបជ្ជតិ។ សព្ពេ តេ ពហុំ បុញ្ញំ បសវន្តិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឯវញ្ហេតំ , ចុន្ទ, ហោតិ ស្វាក្ខាតេ ធម្មវិនយេ សុប្បវេទិតេ និយ្យានិកេ ឧបសមសំវត្តនិកេ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតេ។
168. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca hoti sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharati, na sāmīcippaṭipanno, na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, alābhā, tassa te dulladdhaṃ, satthā ca te sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharasi, na sāmīcippaṭipanno, na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha pāsaṃso, dhammopi tattha pāsaṃso, sāvako ca tattha evaṃ gārayho. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘etāyasmā tathā paṭipajjatu yathā te satthārā dhammo desito paññatto’ti. Yo ca samādapeti, yañca samādapeti, yo ca samādapito tathattāya paṭipajjati. Sabbe te bahuṃ puññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ , cunda, hoti svākkhāte dhammavinaye suppavedite niyyānike upasamasaṃvattanike sammāsambuddhappavedite.
១៦៩. ‘‘ឥធ បន, ចុន្ទ, សត្ថា ច ហោតិ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ, សាវកោ ច តស្មិំ ធម្មេ ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរតិ សាមីចិប្បដិបន្នោ អនុធម្មចារី, សមាទាយ តំ ធម្មំ វត្តតិ។ សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘តស្ស តេ, អាវុសោ, លាភា, តស្ស តេ សុលទ្ធំ, សត្ថា ច តេ 19 សម្មាសម្ពុទ្ធោ , ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ។ ត្វញ្ច តស្មិំ ធម្មេ ធម្មានុធម្មប្បដិបន្នោ វិហរសិ សាមីចិប្បដិបន្នោ អនុធម្មចារី, សមាទាយ តំ ធម្មំ វត្តសី’តិ។ ឥតិ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថាបិ តត្ថ បាសំសោ, ធម្មោបិ តត្ថ បាសំសោ, សាវកោបិ តត្ថ ឯវំ បាសំសោ។ យោ ខោ, ចុន្ទ, ឯវរូបំ សាវកំ ឯវំ វទេយ្យ – ‘អទ្ធាយស្មា ញាយប្បដិបន្នោ ញាយមារាធេស្សតី’តិ។ យោ ច បសំសតិ, យញ្ច បសំសតិ, យោ ច បសំសិតោ 20 ភិយ្យោសោ មត្តាយ វីរិយំ អារភតិ។ សព្ពេ តេ ពហុំ បុញ្ញំ បសវន្តិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? ឯវញ្ហេតំ, ចុន្ទ, ហោតិ ស្វាក្ខាតេ ធម្មវិនយេ សុប្បវេទិតេ និយ្យានិកេ ឧបសមសំវត្តនិកេ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតេ។
169. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca hoti sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharati sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, lābhā, tassa te suladdhaṃ, satthā ca te 21 sammāsambuddho , dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharasi sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha pāsaṃso, dhammopi tattha pāsaṃso, sāvakopi tattha evaṃ pāsaṃso. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘addhāyasmā ñāyappaṭipanno ñāyamārādhessatī’ti. Yo ca pasaṃsati, yañca pasaṃsati, yo ca pasaṃsito 22 bhiyyoso mattāya vīriyaṃ ārabhati. Sabbe te bahuṃ puññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, cunda, hoti svākkhāte dhammavinaye suppavedite niyyānike upasamasaṃvattanike sammāsambuddhappavedite.
សាវកានុតប្បសត្ថុ
Sāvakānutappasatthu
១៧០. ‘‘ឥធ បន, ចុន្ទ, សត្ថា ច លោកេ ឧទបាទិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ, អវិញ្ញាបិតត្ថា ចស្ស ហោន្តិ សាវកា សទ្ធម្មេ, ន ច តេសំ កេវលំ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ អាវិកតំ ហោតិ ឧត្តានីកតំ សព្ពសង្គាហបទកតំ សប្បាដិហីរកតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ។ អថ នេសំ សត្ថុនោ អន្តរធានំ ហោតិ។ ឯវរូបោ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថា សាវកានំ កាលង្កតោ អនុតប្បោ ហោតិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? សត្ថា ច នោ លោកេ ឧទបាទិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ, ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ, អវិញ្ញាបិតត្ថា ចម្ហ សទ្ធម្មេ, ន ច នោ កេវលំ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ អាវិកតំ ហោតិ ឧត្តានីកតំ សព្ពសង្គាហបទកតំ សប្បាដិហីរកតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ។ អថ នោ សត្ថុនោ អន្តរធានំ ហោតីតិ។ ឯវរូបោ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថា សាវកានំ កាលង្កតោ អនុតប្បោ ហោតិ។
170. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, aviññāpitatthā cassa honti sāvakā saddhamme, na ca tesaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Atha nesaṃ satthuno antaradhānaṃ hoti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato anutappo hoti. Taṃ kissa hetu? Satthā ca no loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, aviññāpitatthā camha saddhamme, na ca no kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Atha no satthuno antaradhānaṃ hotīti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato anutappo hoti.
សាវកាននុតប្បសត្ថុ
Sāvakānanutappasatthu
១៧១. ‘‘ឥធ បន, ចុន្ទ, សត្ថា ច លោកេ ឧទបាទិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ។ ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ។ វិញ្ញាបិតត្ថា ចស្ស ហោន្តិ សាវកា សទ្ធម្មេ, កេវលញ្ច តេសំ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ អាវិកតំ ហោតិ ឧត្តានីកតំ សព្ពសង្គាហបទកតំ សប្បាដិហីរកតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ។ អថ នេសំ សត្ថុនោ អន្តរធានំ ហោតិ។ ឯវរូបោ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថា សាវកានំ កាលង្កតោ អននុតប្បោ ហោតិ ។ តំ កិស្ស ហេតុ? សត្ថា ច នោ លោកេ ឧទបាទិ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ។ ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ។ វិញ្ញាបិតត្ថា ចម្ហ សទ្ធម្មេ, កេវលញ្ច នោ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ អាវិកតំ ហោតិ ឧត្តានីកតំ សព្ពសង្គាហបទកតំ សប្បាដិហីរកតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ ។ អថ នោ សត្ថុនោ អន្តរធានំ ហោតីតិ។ ឯវរូបោ ខោ, ចុន្ទ, សត្ថា សាវកានំ កាលង្កតោ អននុតប្បោ ហោតិ។
171. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho. Dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Viññāpitatthā cassa honti sāvakā saddhamme, kevalañca tesaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Atha nesaṃ satthuno antaradhānaṃ hoti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato ananutappo hoti . Taṃ kissa hetu? Satthā ca no loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho. Dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Viññāpitatthā camha saddhamme, kevalañca no paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ . Atha no satthuno antaradhānaṃ hotīti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato ananutappo hoti.
ព្រហ្មចរិយអបរិបូរាទិកថា
Brahmacariyaaparipūrādikathā
១៧២. ‘‘ឯតេហិ ចេបិ, ចុន្ទ, អង្គេហិ សមន្នាគតំ ព្រហ្មចរិយំ ហោតិ, នោ ច ខោ សត្ថា ហោតិ ថេរោ រត្តញ្ញូ ចិរបព្ពជិតោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ។ ឯវំ តំ ព្រហ្មចរិយំ អបរិបូរំ ហោតិ តេនង្គេន។
172. ‘‘Etehi cepi, cunda, aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, no ca kho satthā hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ hoti tenaṅgena.
‘‘យតោ ច ខោ, ចុន្ទ, ឯតេហិ ចេវ អង្គេហិ សមន្នាគតំ ព្រហ្មចរិយំ ហោតិ, សត្ថា ច ហោតិ ថេរោ រត្តញ្ញូ ចិរបព្ពជិតោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ។ ឯវំ តំ ព្រហ្មចរិយំ បរិបូរំ ហោតិ តេនង្គេន។
‘‘Yato ca kho, cunda, etehi ceva aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ hoti tenaṅgena.
១៧៣. ‘‘ឯតេហិ ចេបិ, ចុន្ទ, អង្គេហិ សមន្នាគតំ ព្រហ្មចរិយំ ហោតិ, សត្ថា ច ហោតិ ថេរោ រត្តញ្ញូ ចិរបព្ពជិតោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ , នោ ច ខ្វស្ស ថេរា ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ វិយត្តា វិនីតា វិសារទា បត្តយោគក្ខេមា។ អលំ សមក្ខាតុំ សទ្ធម្មស្ស, អលំ ឧប្បន្នំ បរប្បវាទំ សហធម្មេហិ សុនិគ្គហិតំ និគ្គហេត្វា សប្បាដិហារិយំ ធម្មំ ទេសេតុំ។ ឯវំ តំ ព្រហ្មចរិយំ អបរិបូរំ ហោតិ តេនង្គេន។
173. ‘‘Etehi cepi, cunda, aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto , no ca khvassa therā bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ hoti tenaṅgena.
‘‘យតោ ច ខោ, ចុន្ទ, ឯតេហិ ចេវ អង្គេហិ សមន្នាគតំ ព្រហ្មចរិយំ ហោតិ, សត្ថា ច ហោតិ ថេរោ រត្តញ្ញូ ចិរបព្ពជិតោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ, ថេរា ចស្ស ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ វិយត្តា វិនីតា វិសារទា បត្តយោគក្ខេមា។ អលំ សមក្ខាតុំ សទ្ធម្មស្ស, អលំ ឧប្បន្នំ បរប្បវាទំ សហធម្មេហិ សុនិគ្គហិតំ និគ្គហេត្វា សប្បាដិហារិយំ ធម្មំ ទេសេតុំ។ ឯវំ តំ ព្រហ្មចរិយំ បរិបូរំ ហោតិ តេនង្គេន។
‘‘Yato ca kho, cunda, etehi ceva aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto, therā cassa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ hoti tenaṅgena.
១៧៤. ‘‘ឯតេហិ ចេបិ, ចុន្ទ, អង្គេហិ សមន្នាគតំ ព្រហ្មចរិយំ ហោតិ, សត្ថា ច ហោតិ ថេរោ រត្តញ្ញូ ចិរបព្ពជិតោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ, ថេរា ចស្ស ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ វិយត្តា វិនីតា វិសារទា បត្តយោគក្ខេមា។ អលំ សមក្ខាតុំ សទ្ធម្មស្ស, អលំ ឧប្បន្នំ បរប្បវាទំ សហធម្មេហិ សុនិគ្គហិតំ និគ្គហេត្វា សប្បាដិហារិយំ ធម្មំ ទេសេតុំ។ នោ ច ខ្វស្ស មជ្ឈិមា ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ…បេ.… មជ្ឈិមា ចស្ស ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ, នោ ច ខ្វស្ស នវា ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ…បេ.… នវា ចស្ស ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ, នោ ច ខ្វស្ស ថេរា ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ…បេ.… ថេរា ចស្ស ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ, នោ ច ខ្វស្ស មជ្ឈិមា ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ…បេ.… មជ្ឈិមា ចស្ស ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ , នោ ច ខ្វស្ស នវា ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ…បេ.… នវា ចស្ស ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ, នោ ច ខ្វស្ស ឧបាសកា សាវកា ហោន្តិ គិហី ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនោ…បេ.… ឧបាសកា ចស្ស សាវកា ហោន្តិ គិហី ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនោ, នោ ច ខ្វស្ស ឧបាសកា សាវកា ហោន្តិ គិហី ឱទាតវសនា កាមភោគិនោ…បេ.… ឧបាសកា ចស្ស សាវកា ហោន្តិ គិហី ឱទាតវសនា កាមភោគិនោ, នោ ច ខ្វស្ស ឧបាសិកា សាវិកា ហោន្តិ គិហិនិយោ ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនិយោ…បេ.… ឧបាសិកា ចស្ស សាវិកា ហោន្តិ គិហិនិយោ ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនិយោ, នោ ច ខ្វស្ស ឧបាសិកា សាវិកា ហោន្តិ គិហិនិយោ ឱទាតវសនា កាមភោគិនិយោ…បេ.… ឧបាសិកា ចស្ស សាវិកា ហោន្តិ គិហិនិយោ ឱទាតវសនា កាមភោគិនិយោ, នោ ច ខ្វស្ស ព្រហ្មចរិយំ ហោតិ ឥទ្ធញ្ចេវ ផីតញ្ច វិត្ថារិកំ ពាហុជញ្ញំ បុថុភូតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ…បេ.… ព្រហ្មចរិយញ្ចស្ស ហោតិ ឥទ្ធញ្ចេវ ផីតញ្ច វិត្ថារិកំ ពាហុជញ្ញំ បុថុភូតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ, នោ ច ខោ លាភគ្គយសគ្គប្បត្តំ។ ឯវំ តំ ព្រហ្មចរិយំ អបរិបូរំ ហោតិ តេនង្គេន។
174. ‘‘Etehi cepi, cunda, aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto, therā cassa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. No ca khvassa majjhimā bhikkhū sāvakā honti…pe… majjhimā cassa bhikkhū sāvakā honti, no ca khvassa navā bhikkhū sāvakā honti…pe… navā cassa bhikkhū sāvakā honti, no ca khvassa therā bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… therā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti, no ca khvassa majjhimā bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… majjhimā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti , no ca khvassa navā bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… navā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti, no ca khvassa upāsakā sāvakā honti gihī odātavasanā brahmacārino…pe… upāsakā cassa sāvakā honti gihī odātavasanā brahmacārino, no ca khvassa upāsakā sāvakā honti gihī odātavasanā kāmabhogino…pe… upāsakā cassa sāvakā honti gihī odātavasanā kāmabhogino, no ca khvassa upāsikā sāvikā honti gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo, no ca khvassa upāsikā sāvikā honti gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo, no ca khvassa brahmacariyaṃ hoti iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ…pe… brahmacariyañcassa hoti iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ, no ca kho lābhaggayasaggappattaṃ. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ hoti tenaṅgena.
‘‘យតោ ច ខោ, ចុន្ទ, ឯតេហិ ចេវ អង្គេហិ សមន្នាគតំ ព្រហ្មចរិយំ ហោតិ, សត្ថា ច ហោតិ ថេរោ រត្តញ្ញូ ចិរបព្ពជិតោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ, ថេរា ចស្ស ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ វិយត្តា វិនីតា វិសារទា បត្តយោគក្ខេមា។ អលំ សមក្ខាតុំ សទ្ធម្មស្ស, អលំ ឧប្បន្នំ បរប្បវាទំ សហធម្មេហិ សុនិគ្គហិតំ និគ្គហេត្វា សប្បាដិហារិយំ ធម្មំ ទេសេតុំ។ មជ្ឈិមា ចស្ស ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ…បេ.… នវា ចស្ស ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ…បេ.… ថេរា ចស្ស ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ…បេ.… មជ្ឈិមា ចស្ស ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ…បេ.… នវា ចស្ស ភិក្ខុនិយោ សាវិកា ហោន្តិ…បេ.… ឧបាសកា ចស្ស សាវកា ហោន្តិ…បេ.… គិហី ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនោ ។ ឧបាសកា ចស្ស សាវកា ហោន្តិ គិហី ឱទាតវសនា កាមភោគិនោ…បេ.… ឧបាសិកា ចស្ស សាវិកា ហោន្តិ គិហិនិយោ ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនិយោ…បេ.… ឧបាសិកា ចស្ស សាវិកា ហោន្តិ គិហិនិយោ ឱទាតវសនា កាមភោគិនិយោ…បេ.… ព្រហ្មចរិយញ្ចស្ស ហោតិ ឥទ្ធញ្ចេវ ផីតញ្ច វិត្ថារិកំ ពាហុជញ្ញំ បុថុភូតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ, លាភគ្គប្បត្តញ្ច យសគ្គប្បត្តញ្ច។ ឯវំ តំ ព្រហ្មចរិយំ បរិបូរំ ហោតិ តេនង្គេន។
‘‘Yato ca kho, cunda, etehi ceva aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto, therā cassa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Majjhimā cassa bhikkhū sāvakā honti…pe… navā cassa bhikkhū sāvakā honti…pe… therā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… majjhimā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… navā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… upāsakā cassa sāvakā honti…pe… gihī odātavasanā brahmacārino . Upāsakā cassa sāvakā honti gihī odātavasanā kāmabhogino…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo…pe… brahmacariyañcassa hoti iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ, lābhaggappattañca yasaggappattañca. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ hoti tenaṅgena.
១៧៥. ‘‘អហំ ខោ បន, ចុន្ទ, ឯតរហិ សត្ថា លោកេ ឧប្បន្នោ អរហំ សម្មាសម្ពុទ្ធោ។ ធម្មោ ច ស្វាក្ខាតោ សុប្បវេទិតោ និយ្យានិកោ ឧបសមសំវត្តនិកោ សម្មាសម្ពុទ្ធប្បវេទិតោ។ វិញ្ញាបិតត្ថា ច មេ សាវកា សទ្ធម្មេ, កេវលញ្ច តេសំ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ អាវិកតំ ឧត្តានីកតំ សព្ពសង្គាហបទកតំ សប្បាដិហីរកតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ។ អហំ ខោ បន, ចុន្ទ, ឯតរហិ សត្ថា ថេរោ រត្តញ្ញូ ចិរបព្ពជិតោ អទ្ធគតោ វយោអនុប្បត្តោ។
175. ‘‘Ahaṃ kho pana, cunda, etarahi satthā loke uppanno arahaṃ sammāsambuddho. Dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Viññāpitatthā ca me sāvakā saddhamme, kevalañca tesaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Ahaṃ kho pana, cunda, etarahi satthā thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto.
‘‘សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ ថេរា ភិក្ខូ សាវកា ហោន្តិ វិយត្តា វិនីតា វិសារទា បត្តយោគក្ខេមា។ អលំ សមក្ខាតុំ សទ្ធម្មស្ស, អលំ ឧប្បន្នំ បរប្បវាទំ សហធម្មេហិ សុនិគ្គហិតំ និគ្គហេត្វា សប្បាដិហារិយំ ធម្មំ ទេសេតុំ។ សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ , ឯតរហិ មជ្ឈិមា ភិក្ខូ សាវកា…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ នវា ភិក្ខូ សាវកា…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ ថេរា ភិក្ខុនិយោ សាវិកា…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ មជ្ឈិមា ភិក្ខុនិយោ សាវិកា…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ នវា ភិក្ខុនិយោ សាវិកា…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ ឧបាសកា សាវកា គិហី ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនោ…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ ឧបាសកា សាវកា គិហី ឱទាតវសនា កាមភោគិនោ…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ ឧបាសិកា សាវិកា គិហិនិយោ ឱទាតវសនា ព្រហ្មចារិនិយោ…បេ.… សន្តិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ឯតរហិ ឧបាសិកា សាវិកា គិហិនិយោ ឱទាតវសនា កាមភោគិនិយោ…បេ.… ឯតរហិ ខោ បន មេ, ចុន្ទ, ព្រហ្មចរិយំ ឥទ្ធញ្ចេវ ផីតញ្ច វិត្ថារិកំ ពាហុជញ្ញំ បុថុភូតំ យាវ ទេវមនុស្សេហិ សុប្បកាសិតំ។
‘‘Santi kho pana me, cunda, etarahi therā bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Santi kho pana me, cunda , etarahi majjhimā bhikkhū sāvakā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi navā bhikkhū sāvakā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi therā bhikkhuniyo sāvikā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi majjhimā bhikkhuniyo sāvikā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi navā bhikkhuniyo sāvikā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsakā sāvakā gihī odātavasanā brahmacārino…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsakā sāvakā gihī odātavasanā kāmabhogino…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsikā sāvikā gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsikā sāvikā gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo…pe… etarahi kho pana me, cunda, brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ.
១៧៦. ‘‘យាវតា ខោ, ចុន្ទ, ឯតរហិ សត្ថារោ លោកេ ឧប្បន្នា, នាហំ, ចុន្ទ, អញ្ញំ ឯកសត្ថារម្បិ សមនុបស្សាមិ ឯវំលាភគ្គយសគ្គប្បត្តំ យថរិវាហំ។ យាវតា ខោ បន, ចុន្ទ, ឯតរហិ សង្ឃោ វា គណោ វា លោកេ ឧប្បន្នោ; នាហំ, ចុន្ទ, អញ្ញំ ឯកំ សំឃម្បិ សមនុបស្សាមិ ឯវំលាភគ្គយសគ្គប្បត្តំ យថរិវាយំ, ចុន្ទ, ភិក្ខុសង្ឃោ។ យំ ខោ តំ, ចុន្ទ, សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – ‘សព្ពាការសម្បន្នំ សព្ពាការបរិបូរំ អនូនមនធិកំ ស្វាក្ខាតំ កេវលំ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ សុប្បកាសិត’ន្តិ។ ឥទមេវ តំ សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – ‘សព្ពាការសម្បន្នំ…បេ.… សុប្បកាសិត’ន្តិ។
176. ‘‘Yāvatā kho, cunda, etarahi satthāro loke uppannā, nāhaṃ, cunda, aññaṃ ekasatthārampi samanupassāmi evaṃlābhaggayasaggappattaṃ yatharivāhaṃ. Yāvatā kho pana, cunda, etarahi saṅgho vā gaṇo vā loke uppanno; nāhaṃ, cunda, aññaṃ ekaṃ saṃghampi samanupassāmi evaṃlābhaggayasaggappattaṃ yatharivāyaṃ, cunda, bhikkhusaṅgho. Yaṃ kho taṃ, cunda, sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ sabbākāraparipūraṃ anūnamanadhikaṃ svākkhātaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ suppakāsita’nti. Idameva taṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ…pe… suppakāsita’nti.
‘‘ឧទកោ 23 សុទំ, ចុន្ទ, រាមបុត្តោ ឯវំ វាចំ ភាសតិ – ‘បស្សំ ន បស្សតី’តិ។ កិញ្ច បស្សំ ន បស្សតីតិ? ខុរស្ស សាធុនិសិតស្ស តលមស្ស បស្សតិ, ធារញ្ច ខ្វស្ស ន បស្សតិ។ ឥទំ វុច្ចតិ – ‘បស្សំ ន បស្សតី’តិ។ យំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, ឧទកេន រាមបុត្តេន ភាសិតំ ហីនំ គម្មំ បោថុជ្ជនិកំ អនរិយំ អនត្ថសំហិតំ ខុរមេវ សន្ធាយ។ យញ្ច តំ 24, ចុន្ទ, សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – ‘បស្សំ ន បស្សតី’តិ, ឥទមេវ តំ 25 សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – ‘បស្សំ ន បស្សតី’តិ។ កិញ្ច បស្សំ ន បស្សតីតិ? ឯវំ សព្ពាការសម្បន្នំ សព្ពាការបរិបូរំ អនូនមនធិកំ ស្វាក្ខាតំ កេវលំ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ សុប្បកាសិតន្តិ, ឥតិ ហេតំ បស្សតិ 26។ ឥទមេត្ថ អបកឌ្ឍេយ្យ, ឯវំ តំ បរិសុទ្ធតរំ អស្សាតិ, ឥតិ ហេតំ ន បស្សតិ 27។ ឥទមេត្ថ ឧបកឌ្ឍេយ្យ, ឯវំ តំ បរិបូរំ 28 អស្សាតិ, ឥតិ ហេតំ ន បស្សតិ។ ឥទំ វុច្ចតិ ចុន្ទ – ‘បស្សំ ន បស្សតី’តិ។ យំ ខោ តំ, ចុន្ទ, សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – ‘សព្ពាការសម្បន្នំ…បេ.… ព្រហ្មចរិយំ សុប្បកាសិត’ន្តិ។ ឥទមេវ តំ សម្មា វទមានោ វទេយ្យ – ‘សព្ពាការសម្បន្នំ សព្ពាការបរិបូរំ អនូនមនធិកំ ស្វាក្ខាតំ កេវលំ បរិបូរំ ព្រហ្មចរិយំ សុប្បកាសិត’ន្តិ។
‘‘Udako 29 sudaṃ, cunda, rāmaputto evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘passaṃ na passatī’ti. Kiñca passaṃ na passatīti? Khurassa sādhunisitassa talamassa passati, dhārañca khvassa na passati. Idaṃ vuccati – ‘passaṃ na passatī’ti. Yaṃ kho panetaṃ, cunda, udakena rāmaputtena bhāsitaṃ hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ khurameva sandhāya. Yañca taṃ 30, cunda, sammā vadamāno vadeyya – ‘passaṃ na passatī’ti, idameva taṃ 31 sammā vadamāno vadeyya – ‘passaṃ na passatī’ti. Kiñca passaṃ na passatīti? Evaṃ sabbākārasampannaṃ sabbākāraparipūraṃ anūnamanadhikaṃ svākkhātaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ suppakāsitanti, iti hetaṃ passati 32. Idamettha apakaḍḍheyya, evaṃ taṃ parisuddhataraṃ assāti, iti hetaṃ na passati 33. Idamettha upakaḍḍheyya, evaṃ taṃ paripūraṃ 34 assāti, iti hetaṃ na passati. Idaṃ vuccati cunda – ‘passaṃ na passatī’ti. Yaṃ kho taṃ, cunda, sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ…pe… brahmacariyaṃ suppakāsita’nti. Idameva taṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ sabbākāraparipūraṃ anūnamanadhikaṃ svākkhātaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ suppakāsita’nti.
សង្គាយិតព្ពធម្មោ
Saṅgāyitabbadhammo
១៧៧. តស្មាតិហ, ចុន្ទ, យេ វោ មយា ធម្មា អភិញ្ញា ទេសិតា, តត្ថ សព្ពេហេវ សង្គម្ម សមាគម្ម អត្ថេន អត្ថំ ព្យញ្ជនេន ព្យញ្ជនំ សង្គាយិតព្ពំ ន វិវទិតព្ពំ, យថយិទំ ព្រហ្មចរិយំ អទ្ធនិយំ អស្ស ចិរដ្ឋិតិកំ, តទស្ស ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ។ កតមេ ច តេ, ចុន្ទ , ធម្មា មយា អភិញ្ញា ទេសិតា, យត្ថ សព្ពេហេវ សង្គម្ម សមាគម្ម អត្ថេន អត្ថំ ព្យញ្ជនេន ព្យញ្ជនំ សង្គាយិតព្ពំ ន វិវទិតព្ពំ, យថយិទំ ព្រហ្មចរិយំ អទ្ធនិយំ អស្ស ចិរដ្ឋិតិកំ, តទស្ស ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ? សេយ្យថិទំ – ចត្តារោ សតិបដ្ឋានា, ចត្តារោ សម្មប្បធានា, ចត្តារោ ឥទ្ធិបាទា, បញ្ចិន្ទ្រិយានិ, បញ្ច ពលានិ, សត្ត ពោជ្ឈង្គា , អរិយោ អដ្ឋង្គិកោ មគ្គោ។ ឥមេ ខោ តេ, ចុន្ទ, ធម្មា មយា អភិញ្ញា ទេសិតា។ យត្ថ សព្ពេហេវ សង្គម្ម សមាគម្ម អត្ថេន អត្ថំ ព្យញ្ជនេន ព្យញ្ជនំ សង្គាយិតព្ពំ ន វិវទិតព្ពំ, យថយិទំ ព្រហ្មចរិយំ អទ្ធនិយំ អស្ស ចិរដ្ឋិតិកំ, តទស្ស ពហុជនហិតាយ ពហុជនសុខាយ លោកានុកម្បាយ អត្ថាយ ហិតាយ សុខាយ ទេវមនុស្សានំ។
177. Tasmātiha, cunda, ye vo mayā dhammā abhiññā desitā, tattha sabbeheva saṅgamma samāgamma atthena atthaṃ byañjanena byañjanaṃ saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Katame ca te, cunda , dhammā mayā abhiññā desitā, yattha sabbeheva saṅgamma samāgamma atthena atthaṃ byañjanena byañjanaṃ saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ? Seyyathidaṃ – cattāro satipaṭṭhānā, cattāro sammappadhānā, cattāro iddhipādā, pañcindriyāni, pañca balāni, satta bojjhaṅgā , ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Ime kho te, cunda, dhammā mayā abhiññā desitā. Yattha sabbeheva saṅgamma samāgamma atthena atthaṃ byañjanena byañjanaṃ saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
សញ្ញាបេតព្ពវិធិ
Saññāpetabbavidhi
១៧៨. ‘‘តេសញ្ច វោ, ចុន្ទ, សមគ្គានំ សម្មោទមានានំ អវិវទមានានំ សិក្ខតំ 35 អញ្ញតរោ សព្រហ្មចារី សង្ឃេ ធម្មំ ភាសេយ្យ។ តត្រ ចេ តុម្ហាកំ ឯវមស្ស – ‘អយំ ខោ អាយស្មា អត្ថញ្ចេវ មិច្ឆា គណ្ហាតិ, ព្យញ្ជនានិ ច មិច្ឆា រោបេតី’តិ។ តស្ស នេវ អភិនន្ទិតព្ពំ ន បដិក្កោសិតព្ពំ, អនភិនន្ទិត្វា អប្បដិក្កោសិត្វា សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘ឥមស្ស នុ ខោ, អាវុសោ, អត្ថស្ស ឥមានិ វា ព្យញ្ជនានិ ឯតានិ វា ព្យញ្ជនានិ កតមានិ ឱបាយិកតរានិ, ឥមេសញ្ច 36 ព្យញ្ជនានំ អយំ វា អត្ថោ ឯសោ វា អត្ថោ កតមោ ឱបាយិកតរោ’តិ ? សោ ចេ ឯវំ វទេយ្យ – ‘ឥមស្ស ខោ, អាវុសោ, អត្ថស្ស ឥមានេវ ព្យញ្ជនានិ ឱបាយិកតរានិ, យា ចេវ 37 ឯតានិ; ឥមេសញ្ច 38 ព្យញ្ជនានំ អយមេវ អត្ថោ ឱបាយិកតរោ, យា ចេវ 39 ឯសោ’តិ។ សោ នេវ ឧស្សាទេតព្ពោ ន អបសាទេតព្ពោ, អនុស្សាទេត្វា អនបសាទេត្វា ស្វេវ សាធុកំ សញ្ញាបេតព្ពោ តស្ស ច អត្ថស្ស តេសញ្ច ព្យញ្ជនានំ និសន្តិយា។
178. ‘‘Tesañca vo, cunda, samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ 40 aññataro sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañceva micchā gaṇhāti, byañjanāni ca micchā ropetī’ti. Tassa neva abhinanditabbaṃ na paṭikkositabbaṃ, anabhinanditvā appaṭikkositvā so evamassa vacanīyo – ‘imassa nu kho, āvuso, atthassa imāni vā byañjanāni etāni vā byañjanāni katamāni opāyikatarāni, imesañca 41 byañjanānaṃ ayaṃ vā attho eso vā attho katamo opāyikataro’ti ? So ce evaṃ vadeyya – ‘imassa kho, āvuso, atthassa imāneva byañjanāni opāyikatarāni, yā ceva 42 etāni; imesañca 43 byañjanānaṃ ayameva attho opāyikataro, yā ceva 44 eso’ti. So neva ussādetabbo na apasādetabbo, anussādetvā anapasādetvā sveva sādhukaṃ saññāpetabbo tassa ca atthassa tesañca byañjanānaṃ nisantiyā.
១៧៩. ‘‘អបរោបិ ចេ, ចុន្ទ, សព្រហ្មចារី សង្ឃេ ធម្មំ ភាសេយ្យ។ តត្រ ចេ តុម្ហាកំ ឯវមស្ស – ‘អយំ ខោ អាយស្មា អត្ថញ្ហិ ខោ មិច្ឆា គណ្ហាតិ ព្យញ្ជនានិ សម្មា រោបេតី’តិ។ តស្ស នេវ អភិនន្ទិតព្ពំ ន បដិក្កោសិតព្ពំ, អនភិនន្ទិត្វា អប្បដិក្កោសិត្វា សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘ឥមេសំ នុ ខោ, អាវុសោ, ព្យញ្ជនានំ អយំ វា អត្ថោ ឯសោ វា អត្ថោ កតមោ ឱបាយិកតរោ’តិ? សោ ចេ ឯវំ វទេយ្យ – ‘ឥមេសំ ខោ, អាវុសោ, ព្យញ្ជនានំ អយមេវ អត្ថោ ឱបាយិកតរោ, យា ចេវ ឯសោ’តិ។ សោ នេវ ឧស្សាទេតព្ពោ ន អបសាទេតព្ពោ, អនុស្សាទេត្វា អនបសាទេត្វា ស្វេវ សាធុកំ សញ្ញាបេតព្ពោ តស្សេវ អត្ថស្ស និសន្តិយា។
179. ‘‘Aparopi ce, cunda, sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañhi kho micchā gaṇhāti byañjanāni sammā ropetī’ti. Tassa neva abhinanditabbaṃ na paṭikkositabbaṃ, anabhinanditvā appaṭikkositvā so evamassa vacanīyo – ‘imesaṃ nu kho, āvuso, byañjanānaṃ ayaṃ vā attho eso vā attho katamo opāyikataro’ti? So ce evaṃ vadeyya – ‘imesaṃ kho, āvuso, byañjanānaṃ ayameva attho opāyikataro, yā ceva eso’ti. So neva ussādetabbo na apasādetabbo, anussādetvā anapasādetvā sveva sādhukaṃ saññāpetabbo tasseva atthassa nisantiyā.
១៨០. ‘‘អបរោបិ ចេ, ចុន្ទ, សព្រហ្មចារី សង្ឃេ ធម្មំ ភាសេយ្យ។ តត្រ ចេ តុម្ហាកំ ឯវមស្ស – ‘អយំ ខោ អាយស្មា អត្ថញ្ហិ ខោ សម្មា គណ្ហាតិ ព្យញ្ជនានិ មិច្ឆា រោបេតី’តិ។ តស្ស នេវ អភិនន្ទិតព្ពំ ន បដិក្កោសិតព្ពំ; អនភិនន្ទិត្វា អប្បដិក្កោសិត្វា សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘ឥមស្ស នុ ខោ, អាវុសោ, អត្ថស្ស ឥមានិ វា ព្យញ្ជនានិ ឯតានិ វា ព្យញ្ជនានិ កតមានិ ឱបាយិកតរានី’តិ? សោ ចេ ឯវំ វទេយ្យ – ‘ឥមស្ស ខោ, អាវុសោ, អត្ថស្ស ឥមានេវ ព្យញ្ជនានិ ឱបយិកតរានិ, យានិ ចេវ ឯតានី’តិ ។ សោ នេវ ឧស្សាទេតព្ពោ ន អបសាទេតព្ពោ; អនុស្សាទេត្វា អនបសាទេត្វា ស្វេវ សាធុកំ សញ្ញាបេតព្ពោ តេសញ្ញេវ ព្យញ្ជនានំ និសន្តិយា។
180. ‘‘Aparopi ce, cunda, sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañhi kho sammā gaṇhāti byañjanāni micchā ropetī’ti. Tassa neva abhinanditabbaṃ na paṭikkositabbaṃ; anabhinanditvā appaṭikkositvā so evamassa vacanīyo – ‘imassa nu kho, āvuso, atthassa imāni vā byañjanāni etāni vā byañjanāni katamāni opāyikatarānī’ti? So ce evaṃ vadeyya – ‘imassa kho, āvuso, atthassa imāneva byañjanāni opayikatarāni, yāni ceva etānī’ti . So neva ussādetabbo na apasādetabbo; anussādetvā anapasādetvā sveva sādhukaṃ saññāpetabbo tesaññeva byañjanānaṃ nisantiyā.
១៨១. ‘‘អបរោបិ ចេ, ចុន្ទ, សព្រហ្មចារី សង្ឃេ ធម្មំ ភាសេយ្យ។ តត្រ ចេ តុម្ហាកំ ឯវមស្ស – ‘អយំ ខោ អាយស្មា អត្ថញ្ចេវ សម្មា គណ្ហាតិ ព្យញ្ជនានិ ច សម្មា រោបេតី’តិ។ តស្ស ‘សាធូ’តិ ភាសិតំ អភិនន្ទិតព្ពំ អនុមោទិតព្ពំ; តស្ស ‘សាធូ’តិ ភាសិតំ អភិនន្ទិត្វា អនុមោទិត្វា សោ ឯវមស្ស វចនីយោ – ‘លាភា នោ អាវុសោ, សុលទ្ធំ នោ អាវុសោ, យេ មយំ អាយស្មន្តំ តាទិសំ សព្រហ្មចារិំ បស្សាម ឯវំ អត្ថុបេតំ ព្យញ្ជនុបេត’ន្តិ។
181. ‘‘Aparopi ce, cunda, sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañceva sammā gaṇhāti byañjanāni ca sammā ropetī’ti. Tassa ‘sādhū’ti bhāsitaṃ abhinanditabbaṃ anumoditabbaṃ; tassa ‘sādhū’ti bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā so evamassa vacanīyo – ‘lābhā no āvuso, suladdhaṃ no āvuso, ye mayaṃ āyasmantaṃ tādisaṃ sabrahmacāriṃ passāma evaṃ atthupetaṃ byañjanupeta’nti.
បច្ចយានុញ្ញាតការណំ
Paccayānuññātakāraṇaṃ
១៨២. ‘‘ន វោ អហំ, ចុន្ទ, ទិដ្ឋធម្មិកានំយេវ អាសវានំ សំវរាយ ធម្មំ ទេសេមិ។ ន បនាហំ, ចុន្ទ, សម្បរាយិកានំយេវ អាសវានំ បដិឃាតាយ ធម្មំ ទេសេមិ។ ទិដ្ឋធម្មិកានំ ចេវាហំ, ចុន្ទ, អាសវានំ សំវរាយ ធម្មំ ទេសេមិ; សម្បរាយិកានញ្ច អាសវានំ បដិឃាតាយ។ តស្មាតិហ, ចុន្ទ, យំ វោ មយា ចីវរំ អនុញ្ញាតំ, អលំ វោ តំ – យាវទេវ សីតស្ស បដិឃាតាយ, ឧណ្ហស្ស បដិឃាតាយ, ឌំសមកសវាតាតបសរីសប 45 សម្ផស្សានំ បដិឃាតាយ, យាវទេវ ហិរិកោបីនបដិច្ឆាទនត្ថំ។ យោ វោ មយា បិណ្ឌបាតោ អនុញ្ញាតោ, អលំ វោ សោ យាវទេវ ឥមស្ស កាយស្ស ឋិតិយា យាបនាយ វិហិំសូបរតិយា ព្រហ្មចរិយានុគ្គហាយ, ឥតិ បុរាណញ្ច វេទនំ បដិហង្ខាមិ, នវញ្ច វេទនំ ន ឧប្បាទេស្សាមិ, យាត្រា ច មេ ភវិស្សតិ អនវជ្ជតា ច ផាសុវិហារោ ច 46។ យំ វោ មយា សេនាសនំ អនុញ្ញាតំ, អលំ វោ តំ យាវទេវ សីតស្ស បដិឃាតាយ, ឧណ្ហស្ស បដិឃាតាយ, ឌំសមកសវាតាតបសរីសបសម្ផស្សានំ បដិឃាតាយ, យាវទេវ ឧតុបរិស្សយវិនោទន បដិសល្លានារាមត្ថំ។ យោ វោ មយា គិលានបច្ចយភេសជ្ជ បរិក្ខារោ អនុញ្ញាតោ, អលំ វោ សោ យាវទេវ ឧប្បន្នានំ វេយ្យាពាធិកានំ វេទនានំ បដិឃាតាយ អព្យាបជ្ជបរមតាយ 47។
182. ‘‘Na vo ahaṃ, cunda, diṭṭhadhammikānaṃyeva āsavānaṃ saṃvarāya dhammaṃ desemi. Na panāhaṃ, cunda, samparāyikānaṃyeva āsavānaṃ paṭighātāya dhammaṃ desemi. Diṭṭhadhammikānaṃ cevāhaṃ, cunda, āsavānaṃ saṃvarāya dhammaṃ desemi; samparāyikānañca āsavānaṃ paṭighātāya. Tasmātiha, cunda, yaṃ vo mayā cīvaraṃ anuññātaṃ, alaṃ vo taṃ – yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapa 48 samphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva hirikopīnapaṭicchādanatthaṃ. Yo vo mayā piṇḍapāto anuññāto, alaṃ vo so yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro ca 49. Yaṃ vo mayā senāsanaṃ anuññātaṃ, alaṃ vo taṃ yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva utuparissayavinodana paṭisallānārāmatthaṃ. Yo vo mayā gilānapaccayabhesajja parikkhāro anuññāto, alaṃ vo so yāvadeva uppannānaṃ veyyābādhikānaṃ vedanānaṃ paṭighātāya abyāpajjaparamatāya 50.
សុខល្លិកានុយោគោ
Sukhallikānuyogo
១៨៣. ‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘សុខល្លិកានុយោគមនុយុត្តា សមណា សក្យបុត្តិយា វិហរន្តី’តិ។ ឯវំវាទិនោ 51, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘កតមោ សោ , អាវុសោ, សុខល្លិកានុយោគោ? សុខល្លិកានុយោគា ហិ ពហូ អនេកវិហិតា នានប្បការកា’តិ។
183. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘sukhallikānuyogamanuyuttā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Evaṃvādino 52, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘katamo so , āvuso, sukhallikānuyogo? Sukhallikānuyogā hi bahū anekavihitā nānappakārakā’ti.
‘‘ចត្តារោមេ, ចុន្ទ, សុខល្លិកានុយោគា ហីនា គម្មា បោថុជ្ជនិកា អនរិយា អនត្ថសំហិតា ន និព្ពិទាយ ន វិរាគាយ ន និរោធាយ ន ឧបសមាយ ន អភិញ្ញាយ ន សម្ពោធាយ ន និព្ពានាយ សំវត្តន្តិ។ កតមេ ចត្តារោ?
‘‘Cattārome, cunda, sukhallikānuyogā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti. Katame cattāro?
‘‘ឥធ, ចុន្ទ, ឯកច្ចោ ពាលោ បាណេ វធិត្វា វធិត្វា អត្តានំ សុខេតិ បីណេតិ។ អយំ បឋមោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Idha, cunda, ekacco bālo pāṇe vadhitvā vadhitvā attānaṃ sukheti pīṇeti. Ayaṃ paṭhamo sukhallikānuyogo.
‘‘បុន ចបរំ, ចុន្ទ, ឥធេកច្ចោ អទិន្នំ អាទិយិត្វា អាទិយិត្វា អត្តានំ សុខេតិ បីណេតិ។ អយំ ទុតិយោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Puna caparaṃ, cunda, idhekacco adinnaṃ ādiyitvā ādiyitvā attānaṃ sukheti pīṇeti. Ayaṃ dutiyo sukhallikānuyogo.
‘‘បុន ចបរំ, ចុន្ទ, ឥធេកច្ចោ មុសា ភណិត្វា ភណិត្វា អត្តានំ សុខេតិ បីណេតិ។ អយំ តតិយោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Puna caparaṃ, cunda, idhekacco musā bhaṇitvā bhaṇitvā attānaṃ sukheti pīṇeti. Ayaṃ tatiyo sukhallikānuyogo.
‘‘បុន ចបរំ, ចុន្ទ, ឥធេកច្ចោ បញ្ចហិ កាមគុណេហិ សមប្បិតោ សមង្គីភូតោ បរិចារេតិ។ អយំ ចតុត្ថោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Puna caparaṃ, cunda, idhekacco pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti. Ayaṃ catuttho sukhallikānuyogo.
‘‘ឥមេ ខោ, ចុន្ទ, ចត្តារោ សុខល្លិកានុយោគា ហីនា គម្មា បោថុជ្ជនិកា អនរិយា អនត្ថសំហិតា ន និព្ពិទាយ ន វិរាគាយ ន និរោធាយ ន ឧបសមាយ ន អភិញ្ញាយ ន សម្ពោធាយ ន និព្ពានាយ សំវត្តន្តិ។
‘‘Ime kho, cunda, cattāro sukhallikānuyogā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti.
‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘‘ឥមេ ចត្តារោ សុខល្លិកានុយោគេ អនុយុត្តា សមណា សក្យបុត្តិយា វិហរន្តី’តិ។ តេ វោ 53 ‘មាហេវំ’ តិស្សុ វចនីយា។ ន តេ វោ សម្មា វទមានា វទេយ្យុំ, អព្ភាចិក្ខេយ្យុំ អសតា អភូតេន។
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ime cattāro sukhallikānuyoge anuyuttā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Te vo 54 ‘māhevaṃ’ tissu vacanīyā. Na te vo sammā vadamānā vadeyyuṃ, abbhācikkheyyuṃ asatā abhūtena.
១៨៤. ‘‘ចត្តារោមេ, ចុន្ទ, សុខល្លិកានុយោគា ឯកន្តនិព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ ឧបសមាយ អភិញ្ញាយ សម្ពោធាយ និព្ពានាយ សំវត្តន្តិ។ កតមេ ចត្តារោ?
184. ‘‘Cattārome, cunda, sukhallikānuyogā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti. Katame cattāro?
‘‘ឥធ , ចុន្ទ, ភិក្ខុ វិវិច្ចេវ កាមេហិ វិវិច្ច អកុសលេហិ ធម្មេហិ សវិតក្កំ សវិចារំ វិវេកជំ បីតិសុខំ បឋមំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ អយំ បឋមោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Idha , cunda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ paṭhamo sukhallikānuyogo.
‘‘បុន ចបរំ, ចុន្ទ, ភិក្ខុ វិតក្កវិចារានំ វូបសមា…បេ.… ទុតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ អយំ ទុតិយោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Puna caparaṃ, cunda, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ dutiyo sukhallikānuyogo.
‘‘បុន ចបរំ, ចុន្ទ, ភិក្ខុ បីតិយា ច វិរាគា…បេ.… តតិយំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ អយំ តតិយោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Puna caparaṃ, cunda, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ tatiyo sukhallikānuyogo.
‘‘បុន ចបរំ, ចុន្ទ, ភិក្ខុ សុខស្ស ច បហានា ទុក្ខស្ស ច បហានា…បេ.… ចតុត្ថំ ឈានំ ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ អយំ ចតុត្ថោ សុខល្លិកានុយោគោ។
‘‘Puna caparaṃ, cunda, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ catuttho sukhallikānuyogo.
‘‘ឥមេ ខោ, ចុន្ទ, ចត្តារោ សុខល្លិកានុយោគា ឯកន្តនិព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ ឧបសមាយ អភិញ្ញាយ សម្ពោធាយ និព្ពានាយ សំវត្តន្តិ។
‘‘Ime kho, cunda, cattāro sukhallikānuyogā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti.
‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘‘ឥមេ ចត្តារោ សុខល្លិកានុយោគេ អនុយុត្តា សមណា សក្យបុត្តិយា វិហរន្តី’តិ។ តេ វោ ‘ឯវំ’ តិស្សុ វចនីយា។ សម្មា តេ វោ វទមានា វទេយ្យុំ, ន តេ វោ អព្ភាចិក្ខេយ្យុំ អសតា អភូតេន។
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ime cattāro sukhallikānuyoge anuyuttā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Te vo ‘evaṃ’ tissu vacanīyā. Sammā te vo vadamānā vadeyyuṃ, na te vo abbhācikkheyyuṃ asatā abhūtena.
សុខល្លិកានុយោគានិសំសោ
Sukhallikānuyogānisaṃso
១៨៥. ‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘ឥមេ បនាវុសោ, ចត្តារោ សុខល្លិកានុយោគេ អនុយុត្តានំ វិហរតំ កតិ ផលានិ កតានិសំសា បាដិកង្ខា’តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘ឥមេ ខោ, អាវុសោ, ចត្តារោ សុខល្លិកានុយោគេ អនុយុត្តានំ វិហរតំ ចត្តារិ ផលានិ ចត្តារោ អានិសំសា បាដិកង្ខា។ កតមេ ចត្តារោ? ឥធាវុសោ, ភិក្ខុ តិណ្ណំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា សោតាបន្នោ ហោតិ អវិនិបាតធម្មោ និយតោ សម្ពោធិបរាយណោ។ ឥទំ បឋមំ ផលំ, បឋមោ អានិសំសោ។ បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ តិណ្ណំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា រាគទោសមោហានំ តនុត្តា សកទាគាមី ហោតិ, សកិទេវ ឥមំ លោកំ អាគន្ត្វា ទុក្ខស្សន្តំ ករោតិ។ ឥទំ ទុតិយំ ផលំ, ទុតិយោ អានិសំសោ។ បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ បញ្ចន្នំ ឱរម្ភាគិយានំ សំយោជនានំ បរិក្ខយា ឱបបាតិកោ ហោតិ, តត្ថ បរិនិព្ពាយី អនាវត្តិធម្មោ តស្មា លោកា។ ឥទំ តតិយំ ផលំ, តតិយោ អានិសំសោ។ បុន ចបរំ, អាវុសោ, ភិក្ខុ អាសវានំ ខយា អនាសវំ ចេតោវិមុត្តិំ បញ្ញាវិមុត្តិំ ទិដ្ឋេវ ធម្មេ សយំ អភិញ្ញា សច្ឆិកត្វា ឧបសម្បជ្ជ វិហរតិ។ ឥទំ ចតុត្ថំ ផលំ ចតុត្ថោ អានិសំសោ។ ឥមេ ខោ, អាវុសោ, ចត្តារោ សុខល្លិកានុយោគេ អនុយុត្តានំ វិហរតំ ឥមានិ ចត្តារិ ផលានិ, ចត្តារោ អានិសំសា បាដិកង្ខា’’តិ។
185. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime panāvuso, cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṃ viharataṃ kati phalāni katānisaṃsā pāṭikaṅkhā’ti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘ime kho, āvuso, cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṃ viharataṃ cattāri phalāni cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame cattāro? Idhāvuso, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo. Idaṃ paṭhamaṃ phalaṃ, paṭhamo ānisaṃso. Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Idaṃ dutiyaṃ phalaṃ, dutiyo ānisaṃso. Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Idaṃ tatiyaṃ phalaṃ, tatiyo ānisaṃso. Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Idaṃ catutthaṃ phalaṃ catuttho ānisaṃso. Ime kho, āvuso, cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṃ viharataṃ imāni cattāri phalāni, cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhā’’ti.
ខីណាសវអភព្ពឋានំ
Khīṇāsavaabhabbaṭhānaṃ
១៨៦. ‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘អដ្ឋិតធម្មា សមណា សក្យបុត្តិយា វិហរន្តី’តិ។ ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘អត្ថិ ខោ, អាវុសោ, តេន ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន សាវកានំ ធម្មា ទេសិតា បញ្ញត្តា យាវជីវំ អនតិក្កមនីយា។ សេយ្យថាបិ, អាវុសោ, ឥន្ទខីលោ វា អយោខីលោ វា គម្ភីរនេមោ សុនិខាតោ អចលោ អសម្បវេធី។ ឯវមេវ ខោ, អាវុសោ, តេន ភគវតា ជានតា បស្សតា អរហតា សម្មាសម្ពុទ្ធេន សាវកានំ ធម្មា ទេសិតា បញ្ញត្តា យាវជីវំ អនតិក្កមនីយា។ យោ សោ, អាវុសោ, ភិក្ខុ អរហំ ខីណាសវោ វុសិតវា កតករណីយោ ឱហិតភារោ អនុប្បត្តសទត្ថោ បរិក្ខីណភវសំយោជនោ សម្មទញ្ញា វិមុត្តោ, អភព្ពោ សោ នវ ឋានានិ អជ្ឈាចរិតុំ។ អភព្ពោ, អាវុសោ, ខីណាសវោ ភិក្ខុ សញ្ចិច្ច បាណំ ជីវិតា វោរោបេតុំ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ អទិន្នំ ថេយ្យសង្ខាតំ អាទិយិតុំ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ មេថុនំ ធម្មំ បដិសេវិតុំ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ សម្បជានមុសា ភាសិតុំ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ សន្និធិការកំ កាមេ បរិភុញ្ជិតុំ សេយ្យថាបិ បុព្ពេ អាគារិកភូតោ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ ឆន្ទាគតិំ គន្តុំ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ ទោសាគតិំ គន្តុំ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ មោហាគតិំ គន្តុំ; អភព្ពោ ខីណាសវោ ភិក្ខុ ភយាគតិំ គន្តុំ។ យោ សោ, អាវុសោ, ភិក្ខុ អរហំ ខីណាសវោ វុសិតវា កតករណីយោ ឱហិតភារោ អនុប្បត្តសទត្ថោ បរិក្ខីណភវសំយោជនោ សម្មទញ្ញា វិមុត្តោ, អភព្ពោ សោ ឥមានិ នវ ឋានានិ អជ្ឈាចរិតុ’’ន្តិ។
186. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘aṭṭhitadhammā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘atthi kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sāvakānaṃ dhammā desitā paññattā yāvajīvaṃ anatikkamanīyā. Seyyathāpi, āvuso, indakhīlo vā ayokhīlo vā gambhīranemo sunikhāto acalo asampavedhī. Evameva kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sāvakānaṃ dhammā desitā paññattā yāvajīvaṃ anatikkamanīyā. Yo so, āvuso, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, abhabbo so nava ṭhānāni ajjhācarituṃ. Abhabbo, āvuso, khīṇāsavo bhikkhu sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropetuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyituṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu methunaṃ dhammaṃ paṭisevituṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu sampajānamusā bhāsituṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu sannidhikārakaṃ kāme paribhuñjituṃ seyyathāpi pubbe āgārikabhūto; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu chandāgatiṃ gantuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu dosāgatiṃ gantuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu mohāgatiṃ gantuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu bhayāgatiṃ gantuṃ. Yo so, āvuso, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, abhabbo so imāni nava ṭhānāni ajjhācaritu’’nti.
បញ្ហាព្យាករណំ
Pañhābyākaraṇaṃ
១៨៧. ‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘អតីតំ ខោ អទ្ធានំ អារព្ភ សមណោ គោតមោ អតីរកំ ញាណទស្សនំ បញ្ញបេតិ, នោ ច ខោ អនាគតំ អទ្ធានំ អារព្ភ អតីរកំ ញាណទស្សនំ បញ្ញបេតិ, តយិទំ កិំសុ តយិទំ កថំសូ’តិ? តេ ច អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា អញ្ញវិហិតកេន ញាណទស្សនេន អញ្ញវិហិតកំ ញាណទស្សនំ បញ្ញបេតព្ពំ មញ្ញន្តិ យថរិវ ពាលា អព្យត្តា។ អតីតំ ខោ, ចុន្ទ, អទ្ធានំ អារព្ភ តថាគតស្ស សតានុសារិ ញាណំ ហោតិ; សោ យាវតកំ អាកង្ខតិ តាវតកំ អនុស្សរតិ។ អនាគតញ្ច ខោ អទ្ធានំ អារព្ភ តថាគតស្ស ពោធិជំ ញាណំ ឧប្បជ្ជតិ – ‘អយមន្តិមា ជាតិ, នត្ថិទានិ បុនព្ភវោ’តិ។ ‘អតីតំ ចេបិ, ចុន្ទ, ហោតិ អភូតំ អតច្ឆំ អនត្ថសំហិតំ, ន តំ តថាគតោ ព្យាករោតិ។ អតីតំ ចេបិ, ចុន្ទ, ហោតិ ភូតំ តច្ឆំ អនត្ថសំហិតំ, តម្បិ តថាគតោ ន ព្យាករោតិ។ អតីតំ ចេបិ ចុន្ទ, ហោតិ ភូតំ តច្ឆំ អត្ថសំហិតំ, តត្រ កាលញ្ញូ តថាគតោ ហោតិ តស្ស បញ្ហស្ស វេយ្យាករណាយ។ អនាគតំ ចេបិ, ចុន្ទ, ហោតិ អភូតំ អតច្ឆំ អនត្ថសំហិតំ, ន តំ តថាគតោ ព្យាករោតិ…បេ.… តស្ស បញ្ហស្ស វេយ្យាករណាយ។ បច្ចុប្បន្នំ ចេបិ, ចុន្ទ, ហោតិ អភូតំ អតច្ឆំ អនត្ថសំហិតំ, ន តំ តថាគតោ ព្យាករោតិ។ បច្ចុប្បន្នំ ចេបិ, ចុន្ទ, ហោតិ ភូតំ តច្ឆំ អនត្ថសំហិតំ, តម្បិ តថាគតោ ន ព្យាករោតិ។ បច្ចុប្បន្នំ ចេបិ, ចុន្ទ, ហោតិ ភូតំ តច្ឆំ អត្ថសំហិតំ, តត្រ កាលញ្ញូ តថាគតោ ហោតិ តស្ស បញ្ហស្ស វេយ្យាករណាយ។
187. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘atītaṃ kho addhānaṃ ārabbha samaṇo gotamo atīrakaṃ ñāṇadassanaṃ paññapeti, no ca kho anāgataṃ addhānaṃ ārabbha atīrakaṃ ñāṇadassanaṃ paññapeti, tayidaṃ kiṃsu tayidaṃ kathaṃsū’ti? Te ca aññatitthiyā paribbājakā aññavihitakena ñāṇadassanena aññavihitakaṃ ñāṇadassanaṃ paññapetabbaṃ maññanti yathariva bālā abyattā. Atītaṃ kho, cunda, addhānaṃ ārabbha tathāgatassa satānusāri ñāṇaṃ hoti; so yāvatakaṃ ākaṅkhati tāvatakaṃ anussarati. Anāgatañca kho addhānaṃ ārabbha tathāgatassa bodhijaṃ ñāṇaṃ uppajjati – ‘ayamantimā jāti, natthidāni punabbhavo’ti. ‘Atītaṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Atītaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Atītaṃ cepi cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasaṃhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Anāgataṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti…pe… tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasaṃhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya.
១៨៨. ‘‘ឥតិ ខោ, ចុន្ទ, អតីតានាគតបច្ចុប្បន្នេសុ ធម្មេសុ តថាគតោ កាលវាទី 55 ភូតវាទី អត្ថវាទី ធម្មវាទី វិនយវាទី, តស្មា ‘តថាគតោ’តិ វុច្ចតិ។ យញ្ច ខោ, ចុន្ទ, សទេវកស្ស លោកស្ស សមារកស្ស សព្រហ្មកស្ស សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយ ទិដ្ឋំ សុតំ មុតំ វិញ្ញាតំ បត្តំ បរិយេសិតំ អនុវិចរិតំ មនសា, សព្ពំ តថាគតេន អភិសម្ពុទ្ធំ, តស្មា ‘តថាគតោ’តិ វុច្ចតិ។ យញ្ច, ចុន្ទ, រត្តិំ តថាគតោ អនុត្តរំ សម្មាសម្ពោធិំ អភិសម្ពុជ្ឈតិ, យញ្ច រត្តិំ អនុបាទិសេសាយ និព្ពានធាតុយា បរិនិព្ពាយតិ, យំ ឯតស្មិំ អន្តរេ ភាសតិ លបតិ និទ្ទិសតិ។ សព្ពំ តំ តថេវ ហោតិ នោ អញ្ញថា, តស្មា ‘តថាគតោ’តិ វុច្ចតិ។ យថាវាទី, ចុន្ទ, តថាគតោ តថាការី, យថាការី តថាវាទី។ ឥតិ យថាវាទី តថាការី, យថាការី តថាវាទី, តស្មា ‘តថាគតោ’តិ វុច្ចតិ។ សទេវកេ លោកេ, ចុន្ទ, សមារកេ សព្រហ្មកេ សស្សមណព្រាហ្មណិយា បជាយ សទេវមនុស្សាយ តថាគតោ អភិភូ អនភិភូតោ អញ្ញទត្ថុទសោ វសវត្តី, តស្មា ‘តថាគតោ’តិ វុច្ចតិ។
188. ‘‘Iti kho, cunda, atītānāgatapaccuppannesu dhammesu tathāgato kālavādī 56 bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Yañca kho, cunda, sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, sabbaṃ tathāgatena abhisambuddhaṃ, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Yañca, cunda, rattiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati, yaṃ etasmiṃ antare bhāsati lapati niddisati. Sabbaṃ taṃ tatheva hoti no aññathā, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Yathāvādī, cunda, tathāgato tathākārī, yathākārī tathāvādī. Iti yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Sadevake loke, cunda, samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya tathāgato abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati.
អព្យាកតដ្ឋានំ
Abyākataṭṭhānaṃ
១៨៩. ‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘កិំ នុ ខោ, អាវុសោ, ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘អព្យាកតំ ខោ, អាវុសោ, ភគវតា – ‘‘ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’’’ន្តិ។
189. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ nu kho, āvuso, hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘abyākataṃ kho, āvuso, bhagavatā – ‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘កិំ បនាវុសោ, ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘ឯតម្បិ ខោ, អាវុសោ, ភគវតា អព្យាកតំ – ‘‘ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’’’ន្តិ។
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘etampi kho, āvuso, bhagavatā abyākataṃ – ‘‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘កិំ បនាវុសោ, ហោតិ ច ន ច ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘អព្យាកតំ ខោ ឯតំ, អាវុសោ, ភគវតា – ‘‘ហោតិ ច ន ច ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’’’ន្តិ។
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘abyākataṃ kho etaṃ, āvuso, bhagavatā – ‘‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘កិំ បនាវុសោ, នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘ឯតម្បិ ខោ, អាវុសោ, ភគវតា អព្យាកតំ – ‘‘នេវ ហោតិ ន ន ហោតិ តថាគតោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’’’ន្តិ។
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘etampi kho, āvuso, bhagavatā abyākataṃ – ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘កស្មា បនេតំ, អាវុសោ, សមណេន គោតមេន អព្យាកត’ន្តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘ន ហេតំ, អាវុសោ, អត្ថសំហិតំ ន ធម្មសំហិតំ ន អាទិព្រហ្មចរិយកំ ន និព្ពិទាយ ន វិរាគាយ ន និរោធាយ ន ឧបសមាយ ន អភិញ្ញាយ ន សម្ពោធាយ ន និព្ពានាយ សំវត្តតិ, តស្មា តំ ភគវតា អព្យាកត’ន្តិ។
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kasmā panetaṃ, āvuso, samaṇena gotamena abyākata’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘na hetaṃ, āvuso, atthasaṃhitaṃ na dhammasaṃhitaṃ na ādibrahmacariyakaṃ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, tasmā taṃ bhagavatā abyākata’nti.
ព្យាកតដ្ឋានំ
Byākataṭṭhānaṃ
១៩០. ‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘កិំ បនាវុសោ, សមណេន គោតមេន ព្យាកត’ន្តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘ឥទំ ទុក្ខន្តិ ខោ, អាវុសោ, ភគវតា ព្យាកតំ, អយំ ទុក្ខសមុទយោតិ ខោ, អាវុសោ, ភគវតា ព្យាកតំ, អយំ ទុក្ខនិរោធោតិ ខោ, អាវុសោ, ភគវតា ព្យាកតំ, អយំ ទុក្ខនិរោធគាមិនី បដិបទាតិ ខោ, អាវុសោ, ភគវតា ព្យាកត’ន្តិ។
190. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, samaṇena gotamena byākata’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘idaṃ dukkhanti kho, āvuso, bhagavatā byākataṃ, ayaṃ dukkhasamudayoti kho, āvuso, bhagavatā byākataṃ, ayaṃ dukkhanirodhoti kho, āvuso, bhagavatā byākataṃ, ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti kho, āvuso, bhagavatā byākata’nti.
‘‘ឋានំ ខោ បនេតំ, ចុន្ទ, វិជ្ជតិ, យំ អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវំ វទេយ្យុំ – ‘កស្មា បនេតំ, អាវុសោ, សមណេន គោតមេន ព្យាកត’ន្តិ? ឯវំវាទិនោ, ចុន្ទ, អញ្ញតិត្ថិយា បរិព្ពាជកា ឯវមស្សុ វចនីយា – ‘ឯតញ្ហិ, អាវុសោ, អត្ថសំហិតំ, ឯតំ ធម្មសំហិតំ, ឯតំ អាទិព្រហ្មចរិយកំ ឯកន្តនិព្ពិទាយ វិរាគាយ និរោធាយ ឧបសមាយ អភិញ្ញាយ សម្ពោធាយ និព្ពានាយ សំវត្តតិ។ តស្មា តំ ភគវតា ព្យាកត’ន្តិ។
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kasmā panetaṃ, āvuso, samaṇena gotamena byākata’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘etañhi, āvuso, atthasaṃhitaṃ, etaṃ dhammasaṃhitaṃ, etaṃ ādibrahmacariyakaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Tasmā taṃ bhagavatā byākata’nti.
បុព្ពន្តសហគតទិដ្ឋិនិស្សយា
Pubbantasahagatadiṭṭhinissayā
១៩១. ‘‘យេបិ តេ, ចុន្ទ, បុព្ពន្តសហគតា ទិដ្ឋិនិស្សយា, តេបិ វោ មយា ព្យាកតា, យថា តេ ព្យាកាតព្ពា។ យថា ច តេ ន ព្យាកាតព្ពា, កិំ វោ អហំ តេ តថា 57 ព្យាករិស្សាមិ? យេបិ តេ, ចុន្ទ, អបរន្តសហគតា ទិដ្ឋិនិស្សយា, តេបិ វោ មយា ព្យាកតា, យថា តេ ព្យាកាតព្ពា។ យថា ច តេ ន ព្យាកាតព្ពា, កិំ វោ អហំ តេ តថា ព្យាករិស្សាមិ? កតមេ ច តេ, ចុន្ទ, បុព្ពន្តសហគតា ទិដ្ឋិនិស្សយា, យេ វោ មយា ព្យាកតា, យថា តេ ព្យាកាតព្ពា។ (យថា ច តេ ន ព្យាកាតព្ពា, កិំ វោ អហំ តេ តថា ព្យាករិស្សាមិ) 58? សន្តិ ខោ, ចុន្ទ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘សស្សតោ អត្តា ច លោកោ ច, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ សន្តិ បន, ចុន្ទ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘អសស្សតោ អត្តា ច លោកោ ច…បេ.… សស្សតោ ច អសស្សតោ ច អត្តា ច លោកោ ច… នេវ សស្សតោ នាសស្សតោ អត្តា ច លោកោ ច… សយំកតោ អត្តា ច លោកោ ច… បរំកតោ អត្តា ច លោកោ ច… សយំកតោ ច បរំកតោ ច អត្តា ច លោកោ ច… អសយំការោ អបរំការោ អធិច្ចសមុប្បន្នោ អត្តា ច លោកោ ច, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ សស្សតំ សុខទុក្ខំ… អសស្សតំ សុខទុក្ខំ… សស្សតញ្ច អសស្សតញ្ច សុខទុក្ខំ… នេវសស្សតំ នាសស្សតំ សុខទុក្ខំ… សយំកតំ សុខទុក្ខំ… បរំកតំ សុខទុក្ខំ… សយំកតញ្ច បរំកតញ្ច សុខទុក្ខំ… អសយំការំ អបរំការំ អធិច្ចសមុប្បន្នំ សុខទុក្ខំ, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។
191. ‘‘Yepi te, cunda, pubbantasahagatā diṭṭhinissayā, tepi vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā 59 byākarissāmi? Yepi te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, tepi vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmi? Katame ca te, cunda, pubbantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. (Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmi) 60? Santi kho, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Santi pana, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘asassato attā ca loko ca…pe… sassato ca asassato ca attā ca loko ca… neva sassato nāsassato attā ca loko ca… sayaṃkato attā ca loko ca… paraṃkato attā ca loko ca… sayaṃkato ca paraṃkato ca attā ca loko ca… asayaṃkāro aparaṃkāro adhiccasamuppanno attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Sassataṃ sukhadukkhaṃ… asassataṃ sukhadukkhaṃ… sassatañca asassatañca sukhadukkhaṃ… nevasassataṃ nāsassataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ… paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ… asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti.
១៩២. ‘‘តត្រ, ចុន្ទ, យេ តេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘សស្សតោ អត្តា ច លោកោ ច, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘អត្ថិ នុ ខោ ឥទំ, អាវុសោ, វុច្ចតិ – ‘‘សស្សតោ អត្តា ច លោកោ ចា’’តិ? យញ្ច ខោ តេ ឯវមាហំសុ – ‘ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ តំ តេសំ នានុជានាមិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? អញ្ញថាសញ្ញិនោបិ ហេត្ថ, ចុន្ទ, សន្តេកេ សត្តា។ ឥមាយបិ ខោ អហំ, ចុន្ទ, បញ្ញត្តិយា នេវ អត្តនា សមសមំ សមនុបស្សាមិ កុតោ ភិយ្យោ។ អថ ខោ អហមេវ តត្ថ ភិយ្យោ យទិទំ អធិបញ្ញត្តិ។
192. ‘‘Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘sassato attā ca loko cā’’ti? Yañca kho te evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti.
១៩៣. ‘‘តត្រ, ចុន្ទ, យេ តេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘អសស្សតោ អត្តា ច លោកោ ច…បេ.… សស្សតោ ច អសស្សតោ ច អត្តា ច លោកោ ច… នេវសស្សតោ នាសស្សតោ អត្តា ច លោកោ ច… សយំកតោ អត្តា ច លោកោ ច… បរំកតោ អត្តា ច លោកោ ច… សយំកតោ ច បរំកតោ ច អត្តា ច លោកោ ច… អសយំការោ អបរំការោ អធិច្ចសមុប្បន្នោ អត្តា ច លោកោ ច… សស្សតំ សុខទុក្ខំ… អសស្សតំ សុខទុក្ខំ… សស្សតញ្ច អសស្សតញ្ច សុខទុក្ខំ… នេវសស្សតំ នាសស្សតំ សុខទុក្ខំ… សយំកតំ សុខទុក្ខំ… បរំកតំ សុខទុក្ខំ… សយំកតញ្ច បរំកតញ្ច សុខទុក្ខំ… អសយំការំ អបរំការំ អធិច្ចសមុប្បន្នំ សុខទុក្ខំ, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘អត្ថិ នុ ខោ ឥទំ, អាវុសោ, វុច្ចតិ – ‘‘អសយំការំ អបរំការំ អធិច្ចសមុប្បន្នំ សុខទុក្ខ’’’ន្តិ? យញ្ច ខោ តេ ឯវមាហំសុ – ‘ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ តំ តេសំ នានុជានាមិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? អញ្ញថាសញ្ញិនោបិ ហេត្ថ, ចុន្ទ, សន្តេកេ សត្តា។ ឥមាយបិ ខោ អហំ, ចុន្ទ, បញ្ញត្តិយា នេវ អត្តនា សមសមំ សមនុបស្សាមិ កុតោ ភិយ្យោ។ អថ ខោ អហមេវ តត្ថ ភិយ្យោ យទិទំ អធិបញ្ញត្តិ។ ឥមេ ខោ តេ, ចុន្ទ, បុព្ពន្តសហគតា ទិដ្ឋិនិស្សយា, យេ វោ មយា ព្យាកតា, យថា តេ ព្យាកាតព្ពា ។ យថា ច តេ ន ព្យាកាតព្ពា, កិំ វោ អហំ តេ តថា ព្យាករិស្សាមីតិ 61?
193. ‘‘Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘asassato attā ca loko ca…pe… sassato ca asassato ca attā ca loko ca… nevasassato nāsassato attā ca loko ca… sayaṃkato attā ca loko ca… paraṃkato attā ca loko ca… sayaṃkato ca paraṃkato ca attā ca loko ca… asayaṃkāro aparaṃkāro adhiccasamuppanno attā ca loko ca… sassataṃ sukhadukkhaṃ… asassataṃ sukhadukkhaṃ… sassatañca asassatañca sukhadukkhaṃ… nevasassataṃ nāsassataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ… paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ… asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkha’’’nti? Yañca kho te evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti. Ime kho te, cunda, pubbantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā . Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmīti 62?
អបរន្តសហគតទិដ្ឋិនិស្សយា
Aparantasahagatadiṭṭhinissayā
១៩៤. ‘‘កតមេ ច តេ, ចុន្ទ, អបរន្តសហគតា ទិដ្ឋិនិស្សយា, យេ វោ មយា ព្យាកតា, យថា តេ ព្យាកាតព្ពា។ (យថា ច តេ ន ព្យាកាតព្ពា, កិំ វោ អហំ តេ តថា ព្យាករិស្សាមី) 63? សន្តិ, ចុន្ទ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘រូបី អត្តា ហោតិ អរោគោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ សន្តិ បន, ចុន្ទ, ឯកេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘អរូបី អត្តា ហោតិ…បេ.… រូបី ច អរូបី ច អត្តា ហោតិ… នេវរូបី នារូបី អត្តា ហោតិ… សញ្ញី អត្តា ហោតិ… អសញ្ញី អត្តា ហោតិ… នេវសញ្ញីនាសញ្ញី អត្តា ហោតិ… អត្តា ឧច្ឆិជ្ជតិ វិនស្សតិ ន ហោតិ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ តត្រ, ចុន្ទ, យេ តេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘រូបី អត្តា ហោតិ អរោគោ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘អត្ថិ នុ ខោ ឥទំ, អាវុសោ, វុច្ចតិ – ‘‘រូបី អត្តា ហោតិ អរោគោ បរំ មរណា’’’តិ? យញ្ច ខោ តេ ឯវមាហំសុ – ‘ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ តំ តេសំ នានុជានាមិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? អញ្ញថាសញ្ញិនោបិ ហេត្ថ, ចុន្ទ, សន្តេកេ សត្តា។ ឥមាយបិ ខោ អហំ, ចុន្ទ, បញ្ញត្តិយា នេវ អត្តនា សមសមំ សមនុបស្សាមិ កុតោ ភិយ្យោ។ អថ ខោ អហមេវ តត្ថ ភិយ្យោ យទិទំ អធិបញ្ញត្តិ។
194. ‘‘Katame ca te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. (Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmī) 64? Santi, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Santi pana, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘arūpī attā hoti…pe… rūpī ca arūpī ca attā hoti… nevarūpī nārūpī attā hoti… saññī attā hoti… asaññī attā hoti… nevasaññīnāsaññī attā hoti… attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’’ti? Yañca kho te evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti.
១៩៥. ‘‘តត្រ, ចុន្ទ, យេ តេ សមណព្រាហ្មណា ឯវំវាទិនោ ឯវំទិដ្ឋិនោ – ‘អរូបី អត្តា ហោតិ…បេ.… រូបី ច អរូបី ច អត្តា ហោតិ… នេវរូបីនារូបី អត្តា ហោតិ… សញ្ញី អត្តា ហោតិ… អសញ្ញី អត្តា ហោតិ… នេវសញ្ញីនាសញ្ញី អត្តា ហោតិ… អត្តា ឧច្ឆិជ្ជតិ វិនស្សតិ ន ហោតិ បរំ មរណា, ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ ត្យាហំ ឧបសង្កមិត្វា ឯវំ វទាមិ – ‘អត្ថិ នុ ខោ ឥទំ, អាវុសោ, វុច្ចតិ – ‘‘អត្តា ឧច្ឆិជ្ជតិ វិនស្សតិ ន ហោតិ បរំ មរណា’’’តិ? យញ្ច ខោ តេ, ចុន្ទ, ឯវមាហំសុ – ‘ឥទមេវ សច្ចំ មោឃមញ្ញ’ន្តិ។ តំ តេសំ នានុជានាមិ។ តំ កិស្ស ហេតុ? អញ្ញថាសញ្ញិនោបិ ហេត្ថ, ចុន្ទ, សន្តេកេ សត្តា។ ឥមាយបិ ខោ អហំ, ចុន្ទ, បញ្ញត្តិយា នេវ អត្តនា សមសមំ សមនុបស្សាមិ, កុតោ ភិយ្យោ។ អថ ខោ អហមេវ តត្ថ ភិយ្យោ យទិទំ អធិបញ្ញត្តិ។ ឥមេ ខោ តេ, ចុន្ទ, អបរន្តសហគតា ទិដ្ឋិនិស្សយា, យេ វោ មយា ព្យាកតា , យថា តេ ព្យាកាតព្ពា។ យថា ច តេ ន ព្យាកាតព្ពា, កិំ វោ អហំ តេ តថា ព្យាករិស្សាមីតិ 65?
195. ‘‘Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘arūpī attā hoti…pe… rūpī ca arūpī ca attā hoti… nevarūpīnārūpī attā hoti… saññī attā hoti… asaññī attā hoti… nevasaññīnāsaññī attā hoti… attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā’’’ti? Yañca kho te, cunda, evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi, kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti. Ime kho te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā , yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmīti 66?
១៩៦. ‘‘ឥមេសញ្ច, ចុន្ទ, បុព្ពន្តសហគតានំ ទិដ្ឋិនិស្សយានំ ឥមេសញ្ច អបរន្តសហគតានំ ទិដ្ឋិនិស្សយានំ បហានាយ សមតិក្កមាយ ឯវំ មយា ចត្តារោ សតិបដ្ឋានា ទេសិតា បញ្ញត្តា។ កតមេ ចត្តារោ? ឥធ, ចុន្ទ, ភិក្ខុ កាយេ កាយានុបស្សី វិហរតិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្សំ។ វេទនាសុ វេទនានុបស្សី…បេ.… ចិត្តេ ចិត្តានុបស្សី… ធម្មេសុ ធម្មានុបស្សី វិហរតិ អាតាបី សម្បជានោ សតិមា, វិនេយ្យ លោកេ អភិជ្ឈាទោមនស្សំ។ ឥមេសញ្ច ចុន្ទ, បុព្ពន្តសហគតានំ ទិដ្ឋិនិស្សយានំ ឥមេសញ្ច អបរន្តសហគតានំ ទិដ្ឋិនិស្សយានំ បហានាយ សមតិក្កមាយ។ ឯវំ មយា ឥមេ ចត្តារោ សតិបដ្ឋានា ទេសិតា បញ្ញត្តា’’តិ។
196. ‘‘Imesañca, cunda, pubbantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ imesañca aparantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ pahānāya samatikkamāya evaṃ mayā cattāro satipaṭṭhānā desitā paññattā. Katame cattāro? Idha, cunda, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Vedanāsu vedanānupassī…pe… citte cittānupassī… dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Imesañca cunda, pubbantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ imesañca aparantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ pahānāya samatikkamāya. Evaṃ mayā ime cattāro satipaṭṭhānā desitā paññattā’’ti.
១៩៧. តេន ខោ បន សមយេន អាយស្មា ឧបវាណោ ភគវតោ បិដ្ឋិតោ ឋិតោ ហោតិ ភគវន្តំ ពីជយមានោ។ អថ ខោ អាយស្មា ឧបវាណោ ភគវន្តំ ឯតទវោច – ‘‘អច្ឆរិយំ, ភន្តេ, អព្ភុតំ, ភន្តេ! បាសាទិកោ វតាយំ, ភន្តេ, ធម្មបរិយាយោ; សុបាសាទិកោ វតាយំ ភន្តេ, ធម្មបរិយាយោ, កោ នាមាយំ ភន្តេ ធម្មបរិយាយោ’’តិ? ‘‘តស្មាតិហ ត្វំ, ឧបវាណ, ឥមំ ធម្មបរិយាយំ ‘បាសាទិកោ’ ត្វេវ នំ ធារេហី’’តិ។ ឥទមវោច ភគវា។ អត្តមនោ អាយស្មា ឧបវាណោ ភគវតោ ភាសិតំ អភិនន្ទីតិ។
197. Tena kho pana samayena āyasmā upavāṇo bhagavato piṭṭhito ṭhito hoti bhagavantaṃ bījayamāno. Atha kho āyasmā upavāṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Pāsādiko vatāyaṃ, bhante, dhammapariyāyo; supāsādiko vatāyaṃ bhante, dhammapariyāyo, ko nāmāyaṃ bhante dhammapariyāyo’’ti? ‘‘Tasmātiha tvaṃ, upavāṇa, imaṃ dhammapariyāyaṃ ‘pāsādiko’ tveva naṃ dhārehī’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā upavāṇo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
បាសាទិកសុត្តំ និដ្ឋិតំ ឆដ្ឋំ។
Pāsādikasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
អដ្ឋកថា • Aṭṭhakathā / សុត្តបិដក (អដ្ឋកថា) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ទីឃ និកាយ (អដ្ឋកថា) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ៦. បាសាទិកសុត្តវណ្ណនា • 6. Pāsādikasuttavaṇṇanā
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ទីឃនិកាយ (ដីកា) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ៦. បាសាទិកសុត្តវណ្ណនា • 6. Pāsādikasuttavaṇṇanā
