Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒီဃနိကာယ • Dīghanikāya |
၆. ပာသာဒိကသုတ္တံ
6. Pāsādikasuttaṃ
၁၆၄. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ သက္ကေသု ဝိဟရတိ ဝေဓညာ နာမ သက္ယာ, တေသံ အမ္ဗဝနေ ပာသာဒေ။
164. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati vedhaññā nāma sakyā, tesaṃ ambavane pāsāde.
နိဂဏ္ဌနာဋပုတ္တကာလင္ကိရိယာ
Nigaṇṭhanāṭaputtakālaṅkiriyā
တေန ခော ပန သမယေန နိဂဏ္ဌော နာဋပုတ္တော 1 ပာဝာယံ အဓုနာကာလင္ကတော ဟောတိ။ တသ္သ ကာလင္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ ဒ္ဝေဓိကဇာတာ ဘဏ္ဍနဇာတာ ကလဟဇာတာ ဝိဝာဒာပန္နာ အညမညံ မုခသတ္တီဟိ ဝိတုဒန္တာ ဝိဟရန္တိ – ‘‘န တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာသိ, အဟံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနာမိ, ကိံ တ္ဝံ ဣမံ ဓမ္မဝိနယံ အာဇာနိသ္သသိ? မိစ္ဆာပဋိပန္နော တ္ဝမသိ, အဟမသ္မိ သမ္မာပဋိပန္နော။ သဟိတံ မေ, အသဟိတံ တေ။ ပုရေဝစနီယံ ပစ္ဆာ အဝစ, ပစ္ဆာဝစနီယံ ပုရေ အဝစ။ အဓိစိဏ္ဏံ တေ ဝိပရာဝတ္တံ, အာရောပိတော တေ ဝာဒော, နိဂ္ဂဟိတော တ္ဝမသိ, စရ ဝာဒပ္ပမောက္ခာယ, နိဗ္ဗေဌေဟိ ဝာ သစေ ပဟောသီ’’တိ။ ဝဓောယေဝ ခော 2 မညေ နိဂဏ္ဌေသု နာဋပုတ္တိယေသု ဝတ္တတိ 3။ ယေပိ နိဂဏ္ဌသ္သ နာဋပုတ္တသ္သ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ , တေပိ 4 နိဂဏ္ဌေသု နာဋပုတ္တိယေသု နိဗ္ဗိန္နရူပာ 5 ဝိရတ္တရူပာ ပဋိဝာနရူပာ, ယထာ တံ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယ္ယာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ။
Tena kho pana samayena nigaṇṭho nāṭaputto 6 pāvāyaṃ adhunākālaṅkato hoti. Tassa kālaṅkiriyāya bhinnā nigaṇṭhā dvedhikajātā bhaṇḍanajātā kalahajātā vivādāpannā aññamaññaṃ mukhasattīhi vitudantā viharanti – ‘‘na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsi, ahaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāmi, kiṃ tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānissasi? Micchāpaṭipanno tvamasi, ahamasmi sammāpaṭipanno. Sahitaṃ me, asahitaṃ te. Purevacanīyaṃ pacchā avaca, pacchāvacanīyaṃ pure avaca. Adhiciṇṇaṃ te viparāvattaṃ, āropito te vādo, niggahito tvamasi, cara vādappamokkhāya, nibbeṭhehi vā sace pahosī’’ti. Vadhoyeva kho 7 maññe nigaṇṭhesu nāṭaputtiyesu vattati 8. Yepi nigaṇṭhassa nāṭaputtassa sāvakā gihī odātavasanā , tepi 9 nigaṇṭhesu nāṭaputtiyesu nibbinnarūpā 10 virattarūpā paṭivānarūpā, yathā taṃ durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite bhinnathūpe appaṭisaraṇe.
၁၆၅. အထ ခော စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော ပာဝာယံ ဝသ္သံဝုဋ္ဌော 11 ယေန သာမဂာမော, ယေနာယသ္မာ အာနန္ဒော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိ။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မန္တံ အာနန္ဒံ ဧတဒဝောစ – ‘‘နိဂဏ္ဌော, ဘန္တေ, နာဋပုတ္တော ပာဝာယံ အဓုနာကာလင္ကတော။ တသ္သ ကာလင္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ ဒ္ဝေဓိကဇာတာ။ပေ.။ ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ’’တိ။
165. Atha kho cundo samaṇuddeso pāvāyaṃ vassaṃvuṭṭho 12 yena sāmagāmo, yenāyasmā ānando tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho cundo samaṇuddeso āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto pāvāyaṃ adhunākālaṅkato. Tassa kālaṅkiriyāya bhinnā nigaṇṭhā dvedhikajātā…pe… bhinnathūpe appaṭisaraṇe’’ti.
ဧဝံ ဝုတ္တေ, အာယသ္မာ အာနန္ဒော စုန္ဒံ သမဏုဒ္ဒေသံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အတ္ထိ ခော ဣဒံ, အာဝုသော စုန္ဒ, ကထာပာဘတံ ဘဂဝန္တံ ဒသ္သနာယ။ အာယာမာဝုသော စုန္ဒ, ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိသ္သာမ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧတမတ္ထံ ဘဂဝတော အာရောစေသ္သာမာ’’တိ 13။ ‘‘ဧဝံ, ဘန္တေ’’တိ ခော စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော အာယသ္မတော အာနန္ဒသ္သ ပစ္စသ္သောသိ။
Evaṃ vutte, āyasmā ānando cundaṃ samaṇuddesaṃ etadavoca – ‘‘atthi kho idaṃ, āvuso cunda, kathāpābhataṃ bhagavantaṃ dassanāya. Āyāmāvuso cunda, yena bhagavā tenupasaṅkamissāma; upasaṅkamitvā etamatthaṃ bhagavato ārocessāmā’’ti 14. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho cundo samaṇuddeso āyasmato ānandassa paccassosi.
အထ ခော အာယသ္မာ စ အာနန္ဒော စုန္ဒော စ သမဏုဒ္ဒေသော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိံသု; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နော ခော အာယသ္မာ အာနန္ဒော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အယံ, ဘန္တေ, စုန္ဒော သမဏုဒ္ဒေသော ဧဝမာဟ, ‘နိဂဏ္ဌော, ဘန္တေ, နာဋပုတ္တော ပာဝာယံ အဓုနာကာလင္ကတော, တသ္သ ကာလင္ကိရိယာယ ဘိန္နာ နိဂဏ္ဌာ။ပေ.။ ဘိန္နထူပေ အပ္ပဋိသရဏေ’’’တိ။
Atha kho āyasmā ca ānando cundo ca samaṇuddeso yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, cundo samaṇuddeso evamāha, ‘nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto pāvāyaṃ adhunākālaṅkato, tassa kālaṅkiriyāya bhinnā nigaṇṭhā…pe… bhinnathūpe appaṭisaraṇe’’’ti.
အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတဓမ္မဝိနယော
Asammāsambuddhappaveditadhammavinayo
၁၆၆. ‘‘ဧဝံ ဟေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယ္ယာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။ ဣဓ, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယ္ယာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော န အနုဓမ္မစာရီ, ဝောက္ကမ္မ စ တမ္ဟာ ဓမ္မာ ဝတ္တတိ။ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘တသ္သ တေ, အာဝုသော, လာဘာ, တသ္သ တေ သုလဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယ္ယာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တ္ဝဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ, န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော, န အနုဓမ္မစာရီ, ဝောက္ကမ္မ စ တမ္ဟာ ဓမ္မာ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ဂာရယ္ဟော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ဂာရယ္ဟော, သာဝကော စ တတ္ထ ဧဝံ ပာသံသော။ ယော ခော, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘ဧတာယသ္မာ တထာ ပဋိပဇ္ဇတု, ယထာ တေ သတ္ထာရာ ဓမ္မော ဒေသိတော ပညတ္တော’တိ။ ယော စ သမာဒပေတိ 15, ယဉ္စ သမာဒပေတိ, ယော စ သမာဒပိတော 16 တထတ္တာယ ပဋိပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ အပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝံ ဟေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယ္ယာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
166. ‘‘Evaṃ hetaṃ, cunda, hoti durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite. Idha, cunda, satthā ca hoti asammāsambuddho, dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharati na sāmīcippaṭipanno na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, lābhā, tassa te suladdhaṃ, satthā ca te asammāsambuddho, dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharasi, na sāmīcippaṭipanno, na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha gārayho, dhammopi tattha gārayho, sāvako ca tattha evaṃ pāsaṃso. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘etāyasmā tathā paṭipajjatu, yathā te satthārā dhammo desito paññatto’ti. Yo ca samādapeti 17, yañca samādapeti, yo ca samādapito 18 tathattāya paṭipajjati. Sabbe te bahuṃ apuññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evaṃ hetaṃ, cunda, hoti durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite.
၁၆၇. ‘‘ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယ္ယာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒာယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တတိ။ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘တသ္သ တေ, အာဝုသော, အလာဘာ, တသ္သ တေ ဒုလ္လဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော , ဓမ္မော စ ဒုရက္ခာတော ဒုပ္ပဝေဒိတော အနိယ္ယာနိကော အနုပသမသံဝတ္တနိကော အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တ္ဝဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒာယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ဂာရယ္ဟော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ဂာရယ္ဟော, သာဝကောပိ တတ္ထ ဧဝံ ဂာရယ္ဟော။ ယော ခော, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အဒ္ဓာယသ္မာ ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဉာယမာရာဓေသ္သတီ’တိ။ ယော စ ပသံသတိ, ယဉ္စ ပသံသတိ, ယော စ ပသံသိတော ဘိယ္ယောသော မတ္တာယ ဝီရိယံ အာရဘတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ အပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဒုရက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ ဒုပ္ပဝေဒိတေ အနိယ္ယာနိကေ အနုပသမသံဝတ္တနိကေ အသမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
167. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca hoti asammāsambuddho, dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharati sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, alābhā, tassa te dulladdhaṃ, satthā ca te asammāsambuddho , dhammo ca durakkhāto duppavedito aniyyāniko anupasamasaṃvattaniko asammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharasi sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha gārayho, dhammopi tattha gārayho, sāvakopi tattha evaṃ gārayho. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘addhāyasmā ñāyappaṭipanno ñāyamārādhessatī’ti. Yo ca pasaṃsati, yañca pasaṃsati, yo ca pasaṃsito bhiyyoso mattāya vīriyaṃ ārabhati. Sabbe te bahuṃ apuññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, cunda, hoti durakkhāte dhammavinaye duppavedite aniyyānike anupasamasaṃvattanike asammāsambuddhappavedite.
သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတဓမ္မဝိနယော
Sammāsambuddhappaveditadhammavinayo
၁၆၈. ‘‘ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ, န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော, န အနုဓမ္မစာရီ, ဝောက္ကမ္မ စ တမ္ဟာ ဓမ္မာ ဝတ္တတိ။ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘တသ္သ တေ, အာဝုသော, အလာဘာ, တသ္သ တေ ဒုလ္လဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တ္ဝဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ န ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ, န သာမီစိပ္ပဋိပန္နော, န အနုဓမ္မစာရီ, ဝောက္ကမ္မ စ တမ္ဟာ ဓမ္မာ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ပာသံသော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ပာသံသော, သာဝကော စ တတ္ထ ဧဝံ ဂာရယ္ဟော။ ယော ခော, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘ဧတာယသ္မာ တထာ ပဋိပဇ္ဇတု ယထာ တေ သတ္ထာရာ ဓမ္မော ဒေသိတော ပညတ္တော’တိ။ ယော စ သမာဒပေတိ, ယဉ္စ သမာဒပေတိ, ယော စ သမာဒပိတော တထတ္တာယ ပဋိပဇ္ဇတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ ပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟေတံ , စုန္ဒ, ဟောတိ သ္ဝာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ သုပ္ပဝေဒိတေ နိယ္ယာနိကေ ဥပသမသံဝတ္တနိကေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
168. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca hoti sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharati, na sāmīcippaṭipanno, na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, alābhā, tassa te dulladdhaṃ, satthā ca te sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme na dhammānudhammappaṭipanno viharasi, na sāmīcippaṭipanno, na anudhammacārī, vokkamma ca tamhā dhammā vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha pāsaṃso, dhammopi tattha pāsaṃso, sāvako ca tattha evaṃ gārayho. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘etāyasmā tathā paṭipajjatu yathā te satthārā dhammo desito paññatto’ti. Yo ca samādapeti, yañca samādapeti, yo ca samādapito tathattāya paṭipajjati. Sabbe te bahuṃ puññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ , cunda, hoti svākkhāte dhammavinaye suppavedite niyyānike upasamasaṃvattanike sammāsambuddhappavedite.
၁၆၉. ‘‘ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ ဟောတိ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, သာဝကော စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရတိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒာယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တတိ။ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘တသ္သ တေ, အာဝုသော, လာဘာ, တသ္သ တေ သုလဒ္ဓံ, သတ္ထာ စ တေ 19 သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော , ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ တ္ဝဉ္စ တသ္မိံ ဓမ္မေ ဓမ္မာနုဓမ္မပ္ပဋိပန္နော ဝိဟရသိ သာမီစိပ္ပဋိပန္နော အနုဓမ္မစာရီ, သမာဒာယ တံ ဓမ္မံ ဝတ္တသီ’တိ။ ဣတိ ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာပိ တတ္ထ ပာသံသော, ဓမ္မောပိ တတ္ထ ပာသံသော, သာဝကောပိ တတ္ထ ဧဝံ ပာသံသော။ ယော ခော, စုန္ဒ, ဧဝရူပံ သာဝကံ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘အဒ္ဓာယသ္မာ ဉာယပ္ပဋိပန္နော ဉာယမာရာဓေသ္သတီ’တိ။ ယော စ ပသံသတိ, ယဉ္စ ပသံသတိ, ယော စ ပသံသိတော 20 ဘိယ္ယောသော မတ္တာယ ဝီရိယံ အာရဘတိ။ သဗ္ဗေ တေ ဗဟုံ ပုညံ ပသဝန္တိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? ဧဝဉ္ဟေတံ, စုန္ဒ, ဟောတိ သ္ဝာက္ခာတေ ဓမ္မဝိနယေ သုပ္ပဝေဒိတေ နိယ္ယာနိကေ ဥပသမသံဝတ္တနိကေ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတေ။
169. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca hoti sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, sāvako ca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharati sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattati. So evamassa vacanīyo – ‘tassa te, āvuso, lābhā, tassa te suladdhaṃ, satthā ca te 21 sammāsambuddho , dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Tvañca tasmiṃ dhamme dhammānudhammappaṭipanno viharasi sāmīcippaṭipanno anudhammacārī, samādāya taṃ dhammaṃ vattasī’ti. Iti kho, cunda, satthāpi tattha pāsaṃso, dhammopi tattha pāsaṃso, sāvakopi tattha evaṃ pāsaṃso. Yo kho, cunda, evarūpaṃ sāvakaṃ evaṃ vadeyya – ‘addhāyasmā ñāyappaṭipanno ñāyamārādhessatī’ti. Yo ca pasaṃsati, yañca pasaṃsati, yo ca pasaṃsito 22 bhiyyoso mattāya vīriyaṃ ārabhati. Sabbe te bahuṃ puññaṃ pasavanti. Taṃ kissa hetu? Evañhetaṃ, cunda, hoti svākkhāte dhammavinaye suppavedite niyyānike upasamasaṃvattanike sammāsambuddhappavedite.
သာဝကာနုတပ္ပသတ္ထု
Sāvakānutappasatthu
၁၇၀. ‘‘ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ လောကေ ဥဒပာဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, အဝိညာပိတတ္ထာ စသ္သ ဟောန္တိ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ, န စ တေသံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင္ဂာဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အထ နေသံ သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတိ။ ဧဝရူပော ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင္ကတော အနုတပ္ပော ဟောတိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? သတ္ထာ စ နော လောကေ ဥဒပာဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော, အဝိညာပိတတ္ထာ စမ္ဟ သဒ္ဓမ္မေ, န စ နော ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင္ဂာဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အထ နော သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတီတိ။ ဧဝရူပော ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင္ကတော အနုတပ္ပော ဟောတိ။
170. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, aviññāpitatthā cassa honti sāvakā saddhamme, na ca tesaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Atha nesaṃ satthuno antaradhānaṃ hoti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato anutappo hoti. Taṃ kissa hetu? Satthā ca no loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho, dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito, aviññāpitatthā camha saddhamme, na ca no kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Atha no satthuno antaradhānaṃ hotīti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato anutappo hoti.
သာဝကာနနုတပ္ပသတ္ထု
Sāvakānanutappasatthu
၁၇၁. ‘‘ဣဓ ပန, စုန္ဒ, သတ္ထာ စ လောကေ ဥဒပာဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော။ ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ ဝိညာပိတတ္ထာ စသ္သ ဟောန္တိ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ, ကေဝလဉ္စ တေသံ ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင္ဂာဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အထ နေသံ သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတိ။ ဧဝရူပော ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင္ကတော အနနုတပ္ပော ဟောတိ ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? သတ္ထာ စ နော လောကေ ဥဒပာဒိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော။ ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ ဝိညာပိတတ္ထာ စမ္ဟ သဒ္ဓမ္မေ, ကေဝလဉ္စ နော ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဟောတိ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင္ဂာဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ ။ အထ နော သတ္ထုနော အန္တရဓာနံ ဟောတီတိ။ ဧဝရူပော ခော, စုန္ဒ, သတ္ထာ သာဝကာနံ ကာလင္ကတော အနနုတပ္ပော ဟောတိ။
171. ‘‘Idha pana, cunda, satthā ca loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho. Dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Viññāpitatthā cassa honti sāvakā saddhamme, kevalañca tesaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Atha nesaṃ satthuno antaradhānaṃ hoti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato ananutappo hoti . Taṃ kissa hetu? Satthā ca no loke udapādi arahaṃ sammāsambuddho. Dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Viññāpitatthā camha saddhamme, kevalañca no paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ hoti uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ . Atha no satthuno antaradhānaṃ hotīti. Evarūpo kho, cunda, satthā sāvakānaṃ kālaṅkato ananutappo hoti.
ဗ္ရဟ္မစရိယအပရိပူရာဒိကထာ
Brahmacariyaaparipūrādikathā
၁၇၂. ‘‘ဧတေဟိ စေပိ, စုန္ဒ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဟောတိ, နော စ ခော သတ္ထာ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ ဧဝံ တံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင္ဂေန။
172. ‘‘Etehi cepi, cunda, aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, no ca kho satthā hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ hoti tenaṅgena.
‘‘ယတော စ ခော, စုန္ဒ, ဧတေဟိ စေဝ အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။ ဧဝံ တံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင္ဂေန။
‘‘Yato ca kho, cunda, etehi ceva aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ hoti tenaṅgena.
၁၇၃. ‘‘ဧတေဟိ စေပိ, စုန္ဒ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော , နော စ ခ္ဝသ္သ ထေရာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒာ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မသ္သ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝာဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတ္ဝာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ ဧဝံ တံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင္ဂေန။
173. ‘‘Etehi cepi, cunda, aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto , no ca khvassa therā bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ hoti tenaṅgena.
‘‘ယတော စ ခော, စုန္ဒ, ဧတေဟိ စေဝ အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ထေရာ စသ္သ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒာ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မသ္သ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝာဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတ္ဝာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ ဧဝံ တံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင္ဂေန။
‘‘Yato ca kho, cunda, etehi ceva aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto, therā cassa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ hoti tenaṅgena.
၁၇၄. ‘‘ဧတေဟိ စေပိ, စုန္ဒ, အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ထေရာ စသ္သ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒာ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မသ္သ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝာဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတ္ဝာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ နော စ ခ္ဝသ္သ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ မဇ္ဈိမာ စသ္သ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ, နော စ ခ္ဝသ္သ နဝာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ နဝာ စသ္သ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ, နော စ ခ္ဝသ္သ ထေရာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ ထေရာ စသ္သ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ, နော စ ခ္ဝသ္သ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ မဇ္ဈိမာ စသ္သ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ , နော စ ခ္ဝသ္သ နဝာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ နဝာ စသ္သ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ, နော စ ခ္ဝသ္သ ဥပာသကာ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော။ပေ.။ ဥပာသကာ စသ္သ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော, နော စ ခ္ဝသ္သ ဥပာသကာ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော။ပေ.။ ဥပာသကာ စသ္သ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော, နော စ ခ္ဝသ္သ ဥပာသိကာ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော။ပေ.။ ဥပာသိကာ စသ္သ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော, နော စ ခ္ဝသ္သ ဥပာသိကာ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော။ပေ.။ ဥပာသိကာ စသ္သ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော, နော စ ခ္ဝသ္သ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ပေ.။ ဗ္ရဟ္မစရိယဉ္စသ္သ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ, နော စ ခော လာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ။ ဧဝံ တံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အပရိပူရံ ဟောတိ တေနင္ဂေန။
174. ‘‘Etehi cepi, cunda, aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto, therā cassa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. No ca khvassa majjhimā bhikkhū sāvakā honti…pe… majjhimā cassa bhikkhū sāvakā honti, no ca khvassa navā bhikkhū sāvakā honti…pe… navā cassa bhikkhū sāvakā honti, no ca khvassa therā bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… therā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti, no ca khvassa majjhimā bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… majjhimā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti , no ca khvassa navā bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… navā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti, no ca khvassa upāsakā sāvakā honti gihī odātavasanā brahmacārino…pe… upāsakā cassa sāvakā honti gihī odātavasanā brahmacārino, no ca khvassa upāsakā sāvakā honti gihī odātavasanā kāmabhogino…pe… upāsakā cassa sāvakā honti gihī odātavasanā kāmabhogino, no ca khvassa upāsikā sāvikā honti gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo, no ca khvassa upāsikā sāvikā honti gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo, no ca khvassa brahmacariyaṃ hoti iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ…pe… brahmacariyañcassa hoti iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ, no ca kho lābhaggayasaggappattaṃ. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ aparipūraṃ hoti tenaṅgena.
‘‘ယတော စ ခော, စုန္ဒ, ဧတေဟိ စေဝ အင္ဂေဟိ သမန္နာဂတံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဟောတိ, သတ္ထာ စ ဟောတိ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော, ထေရာ စသ္သ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒာ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မသ္သ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝာဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတ္ဝာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ မဇ္ဈိမာ စသ္သ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ နဝာ စသ္သ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ ထေရာ စသ္သ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ မဇ္ဈိမာ စသ္သ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ နဝာ စသ္သ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ ဥပာသကာ စသ္သ သာဝကာ ဟောန္တိ။ပေ.။ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော ။ ဥပာသကာ စသ္သ သာဝကာ ဟောန္တိ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော။ပေ.။ ဥပာသိကာ စသ္သ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော။ပေ.။ ဥပာသိကာ စသ္သ သာဝိကာ ဟောန္တိ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော။ပေ.။ ဗ္ရဟ္မစရိယဉ္စသ္သ ဟောတိ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ, လာဘဂ္ဂပ္ပတ္တဉ္စ ယသဂ္ဂပ္ပတ္တဉ္စ။ ဧဝံ တံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ ပရိပူရံ ဟောတိ တေနင္ဂေန။
‘‘Yato ca kho, cunda, etehi ceva aṅgehi samannāgataṃ brahmacariyaṃ hoti, satthā ca hoti thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto, therā cassa bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Majjhimā cassa bhikkhū sāvakā honti…pe… navā cassa bhikkhū sāvakā honti…pe… therā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… majjhimā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… navā cassa bhikkhuniyo sāvikā honti…pe… upāsakā cassa sāvakā honti…pe… gihī odātavasanā brahmacārino . Upāsakā cassa sāvakā honti gihī odātavasanā kāmabhogino…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo…pe… upāsikā cassa sāvikā honti gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo…pe… brahmacariyañcassa hoti iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ, lābhaggappattañca yasaggappattañca. Evaṃ taṃ brahmacariyaṃ paripūraṃ hoti tenaṅgena.
၁၇၅. ‘‘အဟံ ခော ပန, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သတ္ထာ လောကေ ဥပ္ပန္နော အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော။ ဓမ္မော စ သ္ဝာက္ခာတော သုပ္ပဝေဒိတော နိယ္ယာနိကော ဥပသမသံဝတ္တနိကော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓပ္ပဝေဒိတော။ ဝိညာပိတတ္ထာ စ မေ သာဝကာ သဒ္ဓမ္မေ, ကေဝလဉ္စ တေသံ ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အာဝိကတံ ဥတ္တာနီကတံ သဗ္ဗသင္ဂာဟပဒကတံ သပ္ပာဋိဟီရကတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။ အဟံ ခော ပန, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သတ္ထာ ထေရော ရတ္တညူ စိရပဗ္ဗဇိတော အဒ္ဓဂတော ဝယောအနုပ္ပတ္တော။
175. ‘‘Ahaṃ kho pana, cunda, etarahi satthā loke uppanno arahaṃ sammāsambuddho. Dhammo ca svākkhāto suppavedito niyyāniko upasamasaṃvattaniko sammāsambuddhappavedito. Viññāpitatthā ca me sāvakā saddhamme, kevalañca tesaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ āvikataṃ uttānīkataṃ sabbasaṅgāhapadakataṃ sappāṭihīrakataṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ. Ahaṃ kho pana, cunda, etarahi satthā thero rattaññū cirapabbajito addhagato vayoanuppatto.
‘‘သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ထေရာ ဘိက္ခူ သာဝကာ ဟောန္တိ ဝိယတ္တာ ဝိနီတာ ဝိသာရဒာ ပတ္တယောဂက္ခေမာ။ အလံ သမက္ခာတုံ သဒ္ဓမ္မသ္သ, အလံ ဥပ္ပန္နံ ပရပ္ပဝာဒံ သဟဓမ္မေဟိ သုနိဂ္ဂဟိတံ နိဂ္ဂဟေတ္ဝာ သပ္ပာဋိဟာရိယံ ဓမ္မံ ဒေသေတုံ။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ , ဧတရဟိ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခူ သာဝကာ။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ နဝာ ဘိက္ခူ သာဝကာ။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ထေရာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ မဇ္ဈိမာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ နဝာ ဘိက္ခုနိယော သာဝိကာ။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပာသကာ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနော။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပာသကာ သာဝကာ ဂိဟီ ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနော။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပာသိကာ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ဗ္ရဟ္မစာရိနိယော။ပေ.။ သန္တိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဧတရဟိ ဥပာသိကာ သာဝိကာ ဂိဟိနိယော ဩဒာတဝသနာ ကာမဘောဂိနိယော။ပေ.။ ဧတရဟိ ခော ပန မေ, စုန္ဒ, ဗ္ရဟ္မစရိယံ ဣဒ္ဓဉ္စေဝ ဖီတဉ္စ ဝိတ္ထာရိကံ ဗာဟုဇညံ ပုထုဘူတံ ယာဝ ဒေဝမနုသ္သေဟိ သုပ္ပကာသိတံ။
‘‘Santi kho pana me, cunda, etarahi therā bhikkhū sāvakā honti viyattā vinītā visāradā pattayogakkhemā. Alaṃ samakkhātuṃ saddhammassa, alaṃ uppannaṃ parappavādaṃ sahadhammehi suniggahitaṃ niggahetvā sappāṭihāriyaṃ dhammaṃ desetuṃ. Santi kho pana me, cunda , etarahi majjhimā bhikkhū sāvakā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi navā bhikkhū sāvakā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi therā bhikkhuniyo sāvikā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi majjhimā bhikkhuniyo sāvikā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi navā bhikkhuniyo sāvikā…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsakā sāvakā gihī odātavasanā brahmacārino…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsakā sāvakā gihī odātavasanā kāmabhogino…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsikā sāvikā gihiniyo odātavasanā brahmacāriniyo…pe… santi kho pana me, cunda, etarahi upāsikā sāvikā gihiniyo odātavasanā kāmabhoginiyo…pe… etarahi kho pana me, cunda, brahmacariyaṃ iddhañceva phītañca vitthārikaṃ bāhujaññaṃ puthubhūtaṃ yāva devamanussehi suppakāsitaṃ.
၁၇၆. ‘‘ယာဝတာ ခော, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သတ္ထာရော လောကေ ဥပ္ပန္နာ, နာဟံ, စုန္ဒ, အညံ ဧကသတ္ထာရမ္ပိ သမနုပသ္သာမိ ဧဝံလာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ ယထရိဝာဟံ။ ယာဝတာ ခော ပန, စုန္ဒ, ဧတရဟိ သင္ဃော ဝာ ဂဏော ဝာ လောကေ ဥပ္ပန္နော; နာဟံ, စုန္ဒ, အညံ ဧကံ သံဃမ္ပိ သမနုပသ္သာမိ ဧဝံလာဘဂ္ဂယသဂ္ဂပ္ပတ္တံ ယထရိဝာယံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခုသင္ဃော။ ယံ ခော တံ, စုန္ဒ, သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သ္ဝာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။ ဣဒမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ။ပေ.။ သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။
176. ‘‘Yāvatā kho, cunda, etarahi satthāro loke uppannā, nāhaṃ, cunda, aññaṃ ekasatthārampi samanupassāmi evaṃlābhaggayasaggappattaṃ yatharivāhaṃ. Yāvatā kho pana, cunda, etarahi saṅgho vā gaṇo vā loke uppanno; nāhaṃ, cunda, aññaṃ ekaṃ saṃghampi samanupassāmi evaṃlābhaggayasaggappattaṃ yatharivāyaṃ, cunda, bhikkhusaṅgho. Yaṃ kho taṃ, cunda, sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ sabbākāraparipūraṃ anūnamanadhikaṃ svākkhātaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ suppakāsita’nti. Idameva taṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ…pe… suppakāsita’nti.
‘‘ဥဒကော 23 သုဒံ, စုန္ဒ, ရာမပုတ္တော ဧဝံ ဝာစံ ဘာသတိ – ‘ပသ္သံ န ပသ္သတီ’တိ။ ကိဉ္စ ပသ္သံ န ပသ္သတီတိ? ခုရသ္သ သာဓုနိသိတသ္သ တလမသ္သ ပသ္သတိ, ဓာရဉ္စ ခ္ဝသ္သ န ပသ္သတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ – ‘ပသ္သံ န ပသ္သတီ’တိ။ ယံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဥဒကေန ရာမပုတ္တေန ဘာသိတံ ဟီနံ ဂမ္မံ ပောထုဇ္ဇနိကံ အနရိယံ အနတ္ထသံဟိတံ ခုရမေဝ သန္ဓာယ။ ယဉ္စ တံ 24, စုန္ဒ, သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘ပသ္သံ န ပသ္သတီ’တိ, ဣဒမေဝ တံ 25 သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘ပသ္သံ န ပသ္သတီ’တိ။ ကိဉ္စ ပသ္သံ န ပသ္သတီတိ? ဧဝံ သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သ္ဝာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတန္တိ, ဣတိ ဟေတံ ပသ္သတိ 26။ ဣဒမေတ္ထ အပကဍ္ဎေယ္ယ, ဧဝံ တံ ပရိသုဒ္ဓတရံ အသ္သာတိ, ဣတိ ဟေတံ န ပသ္သတိ 27။ ဣဒမေတ္ထ ဥပကဍ္ဎေယ္ယ, ဧဝံ တံ ပရိပူရံ 28 အသ္သာတိ, ဣတိ ဟေတံ န ပသ္သတိ။ ဣဒံ ဝုစ္စတိ စုန္ဒ – ‘ပသ္သံ န ပသ္သတီ’တိ။ ယံ ခော တံ, စုန္ဒ, သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ။ပေ.။ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။ ဣဒမေဝ တံ သမ္မာ ဝဒမာနော ဝဒေယ္ယ – ‘သဗ္ဗာကာရသမ္ပန္နံ သဗ္ဗာကာရပရိပူရံ အနူနမနဓိကံ သ္ဝာက္ခာတံ ကေဝလံ ပရိပူရံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ သုပ္ပကာသိတ’န္တိ။
‘‘Udako 29 sudaṃ, cunda, rāmaputto evaṃ vācaṃ bhāsati – ‘passaṃ na passatī’ti. Kiñca passaṃ na passatīti? Khurassa sādhunisitassa talamassa passati, dhārañca khvassa na passati. Idaṃ vuccati – ‘passaṃ na passatī’ti. Yaṃ kho panetaṃ, cunda, udakena rāmaputtena bhāsitaṃ hīnaṃ gammaṃ pothujjanikaṃ anariyaṃ anatthasaṃhitaṃ khurameva sandhāya. Yañca taṃ 30, cunda, sammā vadamāno vadeyya – ‘passaṃ na passatī’ti, idameva taṃ 31 sammā vadamāno vadeyya – ‘passaṃ na passatī’ti. Kiñca passaṃ na passatīti? Evaṃ sabbākārasampannaṃ sabbākāraparipūraṃ anūnamanadhikaṃ svākkhātaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ suppakāsitanti, iti hetaṃ passati 32. Idamettha apakaḍḍheyya, evaṃ taṃ parisuddhataraṃ assāti, iti hetaṃ na passati 33. Idamettha upakaḍḍheyya, evaṃ taṃ paripūraṃ 34 assāti, iti hetaṃ na passati. Idaṃ vuccati cunda – ‘passaṃ na passatī’ti. Yaṃ kho taṃ, cunda, sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ…pe… brahmacariyaṃ suppakāsita’nti. Idameva taṃ sammā vadamāno vadeyya – ‘sabbākārasampannaṃ sabbākāraparipūraṃ anūnamanadhikaṃ svākkhātaṃ kevalaṃ paripūraṃ brahmacariyaṃ suppakāsita’nti.
သင္ဂာယိတဗ္ဗဓမ္မော
Saṅgāyitabbadhammo
၁၇၇. တသ္မာတိဟ, စုန္ဒ, ယေ ဝော မယာ ဓမ္မာ အဘိညာ ဒေသိတာ, တတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗ္ယဉ္ဇနေန ဗ္ယဉ္ဇနံ သင္ဂာယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ, ယထယိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အသ္သ စိရဋ္ဌိတိကံ, တဒသ္သ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခာယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခာယ ဒေဝမနုသ္သာနံ။ ကတမေ စ တေ, စုန္ဒ , ဓမ္မာ မယာ အဘိညာ ဒေသိတာ, ယတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗ္ယဉ္ဇနေန ဗ္ယဉ္ဇနံ သင္ဂာယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ, ယထယိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အသ္သ စိရဋ္ဌိတိကံ, တဒသ္သ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခာယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခာယ ဒေဝမနုသ္သာနံ? သေယ္ယထိဒံ – စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ, စတ္တာရော သမ္မပ္ပဓာနာ, စတ္တာရော ဣဒ္ဓိပာဒာ, ပဉ္စိန္ဒ္ရိယာနိ, ပဉ္စ ဗလာနိ, သတ္တ ဗောဇ္ဈင္ဂာ , အရိယော အဋ္ဌင္ဂိကော မဂ္ဂော။ ဣမေ ခော တေ, စုန္ဒ, ဓမ္မာ မယာ အဘိညာ ဒေသိတာ။ ယတ္ထ သဗ္ဗေဟေဝ သင္ဂမ္မ သမာဂမ္မ အတ္ထေန အတ္ထံ ဗ္ယဉ္ဇနေန ဗ္ယဉ္ဇနံ သင္ဂာယိတဗ္ဗံ န ဝိဝဒိတဗ္ဗံ, ယထယိဒံ ဗ္ရဟ္မစရိယံ အဒ္ဓနိယံ အသ္သ စိရဋ္ဌိတိကံ, တဒသ္သ ဗဟုဇနဟိတာယ ဗဟုဇနသုခာယ လောကာနုကမ္ပာယ အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခာယ ဒေဝမနုသ္သာနံ။
177. Tasmātiha, cunda, ye vo mayā dhammā abhiññā desitā, tattha sabbeheva saṅgamma samāgamma atthena atthaṃ byañjanena byañjanaṃ saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ. Katame ca te, cunda , dhammā mayā abhiññā desitā, yattha sabbeheva saṅgamma samāgamma atthena atthaṃ byañjanena byañjanaṃ saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ? Seyyathidaṃ – cattāro satipaṭṭhānā, cattāro sammappadhānā, cattāro iddhipādā, pañcindriyāni, pañca balāni, satta bojjhaṅgā , ariyo aṭṭhaṅgiko maggo. Ime kho te, cunda, dhammā mayā abhiññā desitā. Yattha sabbeheva saṅgamma samāgamma atthena atthaṃ byañjanena byañjanaṃ saṅgāyitabbaṃ na vivaditabbaṃ, yathayidaṃ brahmacariyaṃ addhaniyaṃ assa ciraṭṭhitikaṃ, tadassa bahujanahitāya bahujanasukhāya lokānukampāya atthāya hitāya sukhāya devamanussānaṃ.
သညာပေတဗ္ဗဝိဓိ
Saññāpetabbavidhi
၁၇၈. ‘‘တေသဉ္စ ဝော, စုန္ဒ, သမဂ္ဂာနံ သမ္မောဒမာနာနံ အဝိဝဒမာနာနံ သိက္ခတံ 35 အညတရော သဗ္ရဟ္မစာရီ သင္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယ္ယ။ တတ္ရ စေ တုမ္ဟာကံ ဧဝမသ္သ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ အတ္ထဉ္စေဝ မိစ္ဆာ ဂဏ္ဟာတိ, ဗ္ယဉ္ဇနာနိ စ မိစ္ဆာ ရောပေတီ’တိ။ တသ္သ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ, အနဘိနန္ဒိတ္ဝာ အပ္ပဋိက္ကောသိတ္ဝာ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘ဣမသ္သ နု ခော, အာဝုသော, အတ္ထသ္သ ဣမာနိ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ ဧတာနိ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ ကတမာနိ ဩပာယိကတရာနိ, ဣမေသဉ္စ 36 ဗ္ယဉ္ဇနာနံ အယံ ဝာ အတ္ထော ဧသော ဝာ အတ္ထော ကတမော ဩပာယိကတရော’တိ ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘ဣမသ္သ ခော, အာဝုသော, အတ္ထသ္သ ဣမာနေဝ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ ဩပာယိကတရာနိ, ယာ စေဝ 37 ဧတာနိ; ဣမေသဉ္စ 38 ဗ္ယဉ္ဇနာနံ အယမေဝ အတ္ထော ဩပာယိကတရော, ယာ စေဝ 39 ဧသော’တိ။ သော နေဝ ဥသ္သာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော, အနုသ္သာဒေတ္ဝာ အနပသာဒေတ္ဝာ သ္ဝေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တသ္သ စ အတ္ထသ္သ တေသဉ္စ ဗ္ယဉ္ဇနာနံ နိသန္တိယာ။
178. ‘‘Tesañca vo, cunda, samaggānaṃ sammodamānānaṃ avivadamānānaṃ sikkhataṃ 40 aññataro sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañceva micchā gaṇhāti, byañjanāni ca micchā ropetī’ti. Tassa neva abhinanditabbaṃ na paṭikkositabbaṃ, anabhinanditvā appaṭikkositvā so evamassa vacanīyo – ‘imassa nu kho, āvuso, atthassa imāni vā byañjanāni etāni vā byañjanāni katamāni opāyikatarāni, imesañca 41 byañjanānaṃ ayaṃ vā attho eso vā attho katamo opāyikataro’ti ? So ce evaṃ vadeyya – ‘imassa kho, āvuso, atthassa imāneva byañjanāni opāyikatarāni, yā ceva 42 etāni; imesañca 43 byañjanānaṃ ayameva attho opāyikataro, yā ceva 44 eso’ti. So neva ussādetabbo na apasādetabbo, anussādetvā anapasādetvā sveva sādhukaṃ saññāpetabbo tassa ca atthassa tesañca byañjanānaṃ nisantiyā.
၁၇၉. ‘‘အပရောပိ စေ, စုန္ဒ, သဗ္ရဟ္မစာရီ သင္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယ္ယ။ တတ္ရ စေ တုမ္ဟာကံ ဧဝမသ္သ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ အတ္ထဉ္ဟိ ခော မိစ္ဆာ ဂဏ္ဟာတိ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ သမ္မာ ရောပေတီ’တိ။ တသ္သ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ, အနဘိနန္ဒိတ္ဝာ အပ္ပဋိက္ကောသိတ္ဝာ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘ဣမေသံ နု ခော, အာဝုသော, ဗ္ယဉ္ဇနာနံ အယံ ဝာ အတ္ထော ဧသော ဝာ အတ္ထော ကတမော ဩပာယိကတရော’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘ဣမေသံ ခော, အာဝုသော, ဗ္ယဉ္ဇနာနံ အယမေဝ အတ္ထော ဩပာယိကတရော, ယာ စေဝ ဧသော’တိ။ သော နေဝ ဥသ္သာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော, အနုသ္သာဒေတ္ဝာ အနပသာဒေတ္ဝာ သ္ဝေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တသ္သေဝ အတ္ထသ္သ နိသန္တိယာ။
179. ‘‘Aparopi ce, cunda, sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañhi kho micchā gaṇhāti byañjanāni sammā ropetī’ti. Tassa neva abhinanditabbaṃ na paṭikkositabbaṃ, anabhinanditvā appaṭikkositvā so evamassa vacanīyo – ‘imesaṃ nu kho, āvuso, byañjanānaṃ ayaṃ vā attho eso vā attho katamo opāyikataro’ti? So ce evaṃ vadeyya – ‘imesaṃ kho, āvuso, byañjanānaṃ ayameva attho opāyikataro, yā ceva eso’ti. So neva ussādetabbo na apasādetabbo, anussādetvā anapasādetvā sveva sādhukaṃ saññāpetabbo tasseva atthassa nisantiyā.
၁၈၀. ‘‘အပရောပိ စေ, စုန္ဒ, သဗ္ရဟ္မစာရီ သင္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယ္ယ။ တတ္ရ စေ တုမ္ဟာကံ ဧဝမသ္သ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ အတ္ထဉ္ဟိ ခော သမ္မာ ဂဏ္ဟာတိ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ မိစ္ဆာ ရောပေတီ’တိ။ တသ္သ နေဝ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ န ပဋိက္ကောသိတဗ္ဗံ; အနဘိနန္ဒိတ္ဝာ အပ္ပဋိက္ကောသိတ္ဝာ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘ဣမသ္သ နု ခော, အာဝုသော, အတ္ထသ္သ ဣမာနိ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ ဧတာနိ ဝာ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ ကတမာနိ ဩပာယိကတရာနီ’တိ? သော စေ ဧဝံ ဝဒေယ္ယ – ‘ဣမသ္သ ခော, အာဝုသော, အတ္ထသ္သ ဣမာနေဝ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ ဩပယိကတရာနိ, ယာနိ စေဝ ဧတာနီ’တိ ။ သော နေဝ ဥသ္သာဒေတဗ္ဗော န အပသာဒေတဗ္ဗော; အနုသ္သာဒေတ္ဝာ အနပသာဒေတ္ဝာ သ္ဝေဝ သာဓုကံ သညာပေတဗ္ဗော တေသညေဝ ဗ္ယဉ္ဇနာနံ နိသန္တိယာ။
180. ‘‘Aparopi ce, cunda, sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañhi kho sammā gaṇhāti byañjanāni micchā ropetī’ti. Tassa neva abhinanditabbaṃ na paṭikkositabbaṃ; anabhinanditvā appaṭikkositvā so evamassa vacanīyo – ‘imassa nu kho, āvuso, atthassa imāni vā byañjanāni etāni vā byañjanāni katamāni opāyikatarānī’ti? So ce evaṃ vadeyya – ‘imassa kho, āvuso, atthassa imāneva byañjanāni opayikatarāni, yāni ceva etānī’ti . So neva ussādetabbo na apasādetabbo; anussādetvā anapasādetvā sveva sādhukaṃ saññāpetabbo tesaññeva byañjanānaṃ nisantiyā.
၁၈၁. ‘‘အပရောပိ စေ, စုန္ဒ, သဗ္ရဟ္မစာရီ သင္ဃေ ဓမ္မံ ဘာသေယ္ယ။ တတ္ရ စေ တုမ္ဟာကံ ဧဝမသ္သ – ‘အယံ ခော အာယသ္မာ အတ္ထဉ္စေဝ သမ္မာ ဂဏ္ဟာတိ ဗ္ယဉ္ဇနာနိ စ သမ္မာ ရောပေတီ’တိ။ တသ္သ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတဗ္ဗံ အနုမောဒိတဗ္ဗံ; တသ္သ ‘သာဓူ’တိ ဘာသိတံ အဘိနန္ဒိတ္ဝာ အနုမောဒိတ္ဝာ သော ဧဝမသ္သ ဝစနီယော – ‘လာဘာ နော အာဝုသော, သုလဒ္ဓံ နော အာဝုသော, ယေ မယံ အာယသ္မန္တံ တာဒိသံ သဗ္ရဟ္မစာရိံ ပသ္သာမ ဧဝံ အတ္ထုပေတံ ဗ္ယဉ္ဇနုပေတ’န္တိ။
181. ‘‘Aparopi ce, cunda, sabrahmacārī saṅghe dhammaṃ bhāseyya. Tatra ce tumhākaṃ evamassa – ‘ayaṃ kho āyasmā atthañceva sammā gaṇhāti byañjanāni ca sammā ropetī’ti. Tassa ‘sādhū’ti bhāsitaṃ abhinanditabbaṃ anumoditabbaṃ; tassa ‘sādhū’ti bhāsitaṃ abhinanditvā anumoditvā so evamassa vacanīyo – ‘lābhā no āvuso, suladdhaṃ no āvuso, ye mayaṃ āyasmantaṃ tādisaṃ sabrahmacāriṃ passāma evaṃ atthupetaṃ byañjanupeta’nti.
ပစ္စယာနုညာတကာရဏံ
Paccayānuññātakāraṇaṃ
၁၈၂. ‘‘န ဝော အဟံ, စုန္ဒ, ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံယေဝ အာသဝာနံ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ န ပနာဟံ, စုန္ဒ, သမ္ပရာယိကာနံယေဝ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ။ ဒိဋ္ဌဓမ္မိကာနံ စေဝာဟံ, စုန္ဒ, အာသဝာနံ သံဝရာယ ဓမ္မံ ဒေသေမိ; သမ္ပရာယိကာနဉ္စ အာသဝာနံ ပဋိဃာတာယ။ တသ္မာတိဟ, စုန္ဒ, ယံ ဝော မယာ စီဝရံ အနုညာတံ, အလံ ဝော တံ – ယာဝဒေဝ သီတသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဥဏ္ဟသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝာတာတပသရီသပ 45 သမ္ဖသ္သာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဟိရိကောပီနပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ။ ယော ဝော မယာ ပိဏ္ဍပာတော အနုညာတော, အလံ ဝော သော ယာဝဒေဝ ဣမသ္သ ကာယသ္သ ဌိတိယာ ယာပနာယ ဝိဟိံသူပရတိယာ ဗ္ရဟ္မစရိယာနုဂ္ဂဟာယ, ဣတိ ပုရာဏဉ္စ ဝေဒနံ ပဋိဟင္ခာမိ, နဝဉ္စ ဝေဒနံ န ဥပ္ပာဒေသ္သာမိ, ယာတ္ရာ စ မေ ဘဝိသ္သတိ အနဝဇ္ဇတာ စ ဖာသုဝိဟာရော စ 46။ ယံ ဝော မယာ သေနာသနံ အနုညာတံ, အလံ ဝော တံ ယာဝဒေဝ သီတသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဥဏ္ဟသ္သ ပဋိဃာတာယ, ဍံသမကသဝာတာတပသရီသပသမ္ဖသ္သာနံ ပဋိဃာတာယ, ယာဝဒေဝ ဥတုပရိသ္သယဝိနောဒန ပဋိသလ္လာနာရာမတ္ထံ။ ယော ဝော မယာ ဂိလာနပစ္စယဘေသဇ္ဇ ပရိက္ခာရော အနုညာတော, အလံ ဝော သော ယာဝဒေဝ ဥပ္ပန္နာနံ ဝေယ္ယာဗာဓိကာနံ ဝေဒနာနံ ပဋိဃာတာယ အဗ္ယာပဇ္ဇပရမတာယ 47။
182. ‘‘Na vo ahaṃ, cunda, diṭṭhadhammikānaṃyeva āsavānaṃ saṃvarāya dhammaṃ desemi. Na panāhaṃ, cunda, samparāyikānaṃyeva āsavānaṃ paṭighātāya dhammaṃ desemi. Diṭṭhadhammikānaṃ cevāhaṃ, cunda, āsavānaṃ saṃvarāya dhammaṃ desemi; samparāyikānañca āsavānaṃ paṭighātāya. Tasmātiha, cunda, yaṃ vo mayā cīvaraṃ anuññātaṃ, alaṃ vo taṃ – yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapa 48 samphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva hirikopīnapaṭicchādanatthaṃ. Yo vo mayā piṇḍapāto anuññāto, alaṃ vo so yāvadeva imassa kāyassa ṭhitiyā yāpanāya vihiṃsūparatiyā brahmacariyānuggahāya, iti purāṇañca vedanaṃ paṭihaṅkhāmi, navañca vedanaṃ na uppādessāmi, yātrā ca me bhavissati anavajjatā ca phāsuvihāro ca 49. Yaṃ vo mayā senāsanaṃ anuññātaṃ, alaṃ vo taṃ yāvadeva sītassa paṭighātāya, uṇhassa paṭighātāya, ḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassānaṃ paṭighātāya, yāvadeva utuparissayavinodana paṭisallānārāmatthaṃ. Yo vo mayā gilānapaccayabhesajja parikkhāro anuññāto, alaṃ vo so yāvadeva uppannānaṃ veyyābādhikānaṃ vedanānaṃ paṭighātāya abyāpajjaparamatāya 50.
သုခလ္လိကာနုယောဂော
Sukhallikānuyogo
၁၈၃. ‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘သုခလ္လိကာနုယောဂမနုယုတ္တာ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ ဧဝံဝာဒိနော 51, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘ကတမော သော , အာဝုသော, သုခလ္လိကာနုယောဂော? သုခလ္လိကာနုယောဂာ ဟိ ဗဟူ အနေကဝိဟိတာ နာနပ္ပကာရကာ’တိ။
183. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘sukhallikānuyogamanuyuttā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Evaṃvādino 52, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘katamo so , āvuso, sukhallikānuyogo? Sukhallikānuyogā hi bahū anekavihitā nānappakārakā’ti.
‘‘စတ္တာရောမေ, စုန္ဒ, သုခလ္လိကာနုယောဂာ ဟီနာ ဂမ္မာ ပောထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒာယ န ဝိရာဂာယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော?
‘‘Cattārome, cunda, sukhallikānuyogā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti. Katame cattāro?
‘‘ဣဓ, စုန္ဒ, ဧကစ္စော ဗာလော ပာဏေ ဝဓိတ္ဝာ ဝဓိတ္ဝာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ။ အယံ ပဌမော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Idha, cunda, ekacco bālo pāṇe vadhitvā vadhitvā attānaṃ sukheti pīṇeti. Ayaṃ paṭhamo sukhallikānuyogo.
‘‘ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဣဓေကစ္စော အဒိန္နံ အာဒိယိတ္ဝာ အာဒိယိတ္ဝာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ။ အယံ ဒုတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Puna caparaṃ, cunda, idhekacco adinnaṃ ādiyitvā ādiyitvā attānaṃ sukheti pīṇeti. Ayaṃ dutiyo sukhallikānuyogo.
‘‘ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဣဓေကစ္စော မုသာ ဘဏိတ္ဝာ ဘဏိတ္ဝာ အတ္တာနံ သုခေတိ ပီဏေတိ။ အယံ တတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Puna caparaṃ, cunda, idhekacco musā bhaṇitvā bhaṇitvā attānaṃ sukheti pīṇeti. Ayaṃ tatiyo sukhallikānuyogo.
‘‘ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဣဓေကစ္စော ပဉ္စဟိ ကာမဂုဏေဟိ သမပ္ပိတော သမင္ဂီဘူတော ပရိစာရေတိ။ အယံ စတုတ္ထော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Puna caparaṃ, cunda, idhekacco pañcahi kāmaguṇehi samappito samaṅgībhūto paricāreti. Ayaṃ catuttho sukhallikānuyogo.
‘‘ဣမေ ခော, စုန္ဒ, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂာ ဟီနာ ဂမ္မာ ပောထုဇ္ဇနိကာ အနရိယာ အနတ္ထသံဟိတာ န နိဗ္ဗိဒာယ န ဝိရာဂာယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။
‘‘Ime kho, cunda, cattāro sukhallikānuyogā hīnā gammā pothujjanikā anariyā anatthasaṃhitā na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattanti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘‘ဣမေ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ တေ ဝော 53 ‘မာဟေဝံ’ တိသ္သု ဝစနီယာ။ န တေ ဝော သမ္မာ ဝဒမာနာ ဝဒေယ္ယုံ, အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယုံ အသတာ အဘူတေန။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ime cattāro sukhallikānuyoge anuyuttā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Te vo 54 ‘māhevaṃ’ tissu vacanīyā. Na te vo sammā vadamānā vadeyyuṃ, abbhācikkheyyuṃ asatā abhūtena.
၁၈၄. ‘‘စတ္တာရောမေ, စုန္ဒ, သုခလ္လိကာနုယောဂာ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။ ကတမေ စတ္တာရော?
184. ‘‘Cattārome, cunda, sukhallikānuyogā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti. Katame cattāro?
‘‘ဣဓ , စုန္ဒ, ဘိက္ခု ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ပဌမော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Idha , cunda, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ paṭhamo sukhallikānuyogo.
‘‘ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ။ပေ.။ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ ဒုတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Puna caparaṃ, cunda, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ dutiyo sukhallikānuyogo.
‘‘ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ။ပေ.။ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ တတိယော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Puna caparaṃ, cunda, bhikkhu pītiyā ca virāgā…pe… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ tatiyo sukhallikānuyogo.
‘‘ပုန စပရံ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ။ပေ.။ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ အယံ စတုတ္ထော သုခလ္လိကာနုယောဂော။
‘‘Puna caparaṃ, cunda, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ catuttho sukhallikānuyogo.
‘‘ဣမေ ခော, စုန္ဒ, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂာ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တန္တိ။
‘‘Ime kho, cunda, cattāro sukhallikānuyogā ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattanti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘‘ဣမေ စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ တေ ဝော ‘ဧဝံ’ တိသ္သု ဝစနီယာ။ သမ္မာ တေ ဝော ဝဒမာနာ ဝဒေယ္ယုံ, န တေ ဝော အဗ္ဘာစိက္ခေယ္ယုံ အသတာ အဘူတေန။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘‘ime cattāro sukhallikānuyoge anuyuttā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Te vo ‘evaṃ’ tissu vacanīyā. Sammā te vo vadamānā vadeyyuṃ, na te vo abbhācikkheyyuṃ asatā abhūtena.
သုခလ္လိကာနုယောဂာနိသံသော
Sukhallikānuyogānisaṃso
၁၈၅. ‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ဣမေ ပနာဝုသော, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ ကတိ ဖလာနိ ကတာနိသံသာ ပာဋိကင္ခာ’တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘ဣမေ ခော, အာဝုသော, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ စတ္တာရိ ဖလာနိ စတ္တာရော အာနိသံသာ ပာဋိကင္ခာ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓာဝုသော, ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ သောတာပန္နော ဟောတိ အဝိနိပာတဓမ္မော နိယတော သမ္ဗောဓိပရာယဏော။ ဣဒံ ပဌမံ ဖလံ, ပဌမော အာနိသံသော။ ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု တိဏ္ဏံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ရာဂဒောသမောဟာနံ တနုတ္တာ သကဒာဂာမီ ဟောတိ, သကိဒေဝ ဣမံ လောကံ အာဂန္တ္ဝာ ဒုက္ခသ္သန္တံ ကရောတိ။ ဣဒံ ဒုတိယံ ဖလံ, ဒုတိယော အာနိသံသော။ ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု ပဉ္စန္နံ ဩရမ္ဘာဂိယာနံ သံယောဇနာနံ ပရိက္ခယာ ဩပပာတိကော ဟောတိ, တတ္ထ ပရိနိဗ္ဗာယီ အနာဝတ္တိဓမ္မော တသ္မာ လောကာ။ ဣဒံ တတိယံ ဖလံ, တတိယော အာနိသံသော။ ပုန စပရံ, အာဝုသော, ဘိက္ခု အာသဝာနံ ခယာ အနာသဝံ စေတောဝိမုတ္တိံ ပညာဝိမုတ္တိံ ဒိဋ္ဌေဝ ဓမ္မေ သယံ အဘိညာ သစ္ဆိကတ္ဝာ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရတိ။ ဣဒံ စတုတ္ထံ ဖလံ စတုတ္ထော အာနိသံသော။ ဣမေ ခော, အာဝုသော, စတ္တာရော သုခလ္လိကာနုယောဂေ အနုယုတ္တာနံ ဝိဟရတံ ဣမာနိ စတ္တာရိ ဖလာနိ, စတ္တာရော အာနိသံသာ ပာဋိကင္ခာ’’တိ။
185. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘ime panāvuso, cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṃ viharataṃ kati phalāni katānisaṃsā pāṭikaṅkhā’ti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘ime kho, āvuso, cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṃ viharataṃ cattāri phalāni cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhā. Katame cattāro? Idhāvuso, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpanno hoti avinipātadhammo niyato sambodhiparāyaṇo. Idaṃ paṭhamaṃ phalaṃ, paṭhamo ānisaṃso. Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmī hoti, sakideva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karoti. Idaṃ dutiyaṃ phalaṃ, dutiyo ānisaṃso. Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātiko hoti, tattha parinibbāyī anāvattidhammo tasmā lokā. Idaṃ tatiyaṃ phalaṃ, tatiyo ānisaṃso. Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu āsavānaṃ khayā anāsavaṃ cetovimuttiṃ paññāvimuttiṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharati. Idaṃ catutthaṃ phalaṃ catuttho ānisaṃso. Ime kho, āvuso, cattāro sukhallikānuyoge anuyuttānaṃ viharataṃ imāni cattāri phalāni, cattāro ānisaṃsā pāṭikaṅkhā’’ti.
ခီဏာသဝအဘဗ္ဗဌာနံ
Khīṇāsavaabhabbaṭhānaṃ
၁၈၆. ‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘အဋ္ဌိတဓမ္မာ သမဏာ သက္ယပုတ္တိယာ ဝိဟရန္တီ’တိ။ ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘အတ္ထိ ခော, အာဝုသော, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပသ္သတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာဝကာနံ ဓမ္မာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယာ။ သေယ္ယထာပိ, အာဝုသော, ဣန္ဒခီလော ဝာ အယောခီလော ဝာ ဂမ္ဘီရနေမော သုနိခာတော အစလော အသမ္ပဝေဓီ။ ဧဝမေဝ ခော, အာဝုသော, တေန ဘဂဝတာ ဇာနတာ ပသ္သတာ အရဟတာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓေန သာဝကာနံ ဓမ္မာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ ယာဝဇီဝံ အနတိက္ကမနီယာ။ ယော သော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝော ဝုသိတဝာ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော, အဘဗ္ဗော သော နဝ ဌာနာနိ အဇ္ဈာစရိတုံ။ အဘဗ္ဗော, အာဝုသော, ခီဏာသဝော ဘိက္ခု သဉ္စိစ္စ ပာဏံ ဇီဝိတာ ဝောရောပေတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု အဒိန္နံ ထေယ္ယသင္ခာတံ အာဒိယိတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု မေထုနံ ဓမ္မံ ပဋိသေဝိတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု သမ္ပဇာနမုသာ ဘာသိတုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု သန္နိဓိကာရကံ ကာမေ ပရိဘုဉ္ဇိတုံ သေယ္ယထာပိ ပုဗ္ဗေ အာဂာရိကဘူတော; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု ဆန္ဒာဂတိံ ဂန္တုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု ဒောသာဂတိံ ဂန္တုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု မောဟာဂတိံ ဂန္တုံ; အဘဗ္ဗော ခီဏာသဝော ဘိက္ခု ဘယာဂတိံ ဂန္တုံ။ ယော သော, အာဝုသော, ဘိက္ခု အရဟံ ခီဏာသဝော ဝုသိတဝာ ကတကရဏီယော ဩဟိတဘာရော အနုပ္ပတ္တသဒတ္ထော ပရိက္ခီဏဘဝသံယောဇနော သမ္မဒညာ ဝိမုတ္တော, အဘဗ္ဗော သော ဣမာနိ နဝ ဌာနာနိ အဇ္ဈာစရိတု’’န္တိ။
186. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘aṭṭhitadhammā samaṇā sakyaputtiyā viharantī’ti. Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘atthi kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sāvakānaṃ dhammā desitā paññattā yāvajīvaṃ anatikkamanīyā. Seyyathāpi, āvuso, indakhīlo vā ayokhīlo vā gambhīranemo sunikhāto acalo asampavedhī. Evameva kho, āvuso, tena bhagavatā jānatā passatā arahatā sammāsambuddhena sāvakānaṃ dhammā desitā paññattā yāvajīvaṃ anatikkamanīyā. Yo so, āvuso, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, abhabbo so nava ṭhānāni ajjhācarituṃ. Abhabbo, āvuso, khīṇāsavo bhikkhu sañcicca pāṇaṃ jīvitā voropetuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyituṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu methunaṃ dhammaṃ paṭisevituṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu sampajānamusā bhāsituṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu sannidhikārakaṃ kāme paribhuñjituṃ seyyathāpi pubbe āgārikabhūto; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu chandāgatiṃ gantuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu dosāgatiṃ gantuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu mohāgatiṃ gantuṃ; abhabbo khīṇāsavo bhikkhu bhayāgatiṃ gantuṃ. Yo so, āvuso, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, abhabbo so imāni nava ṭhānāni ajjhācaritu’’nti.
ပဉ္ဟာဗ္ယာကရဏံ
Pañhābyākaraṇaṃ
၁၈၇. ‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘အတီတံ ခော အဒ္ဓာနံ အာရဗ္ဘ သမဏော ဂောတမော အတီရကံ ဉာဏဒသ္သနံ ပညပေတိ, နော စ ခော အနာဂတံ အဒ္ဓာနံ အာရဗ္ဘ အတီရကံ ဉာဏဒသ္သနံ ပညပေတိ, တယိဒံ ကိံသု တယိဒံ ကထံသူ’တိ? တေ စ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ အညဝိဟိတကေန ဉာဏဒသ္သနေန အညဝိဟိတကံ ဉာဏဒသ္သနံ ပညပေတဗ္ဗံ မညန္တိ ယထရိဝ ဗာလာ အဗ္ယတ္တာ။ အတီတံ ခော, စုန္ဒ, အဒ္ဓာနံ အာရဗ္ဘ တထာဂတသ္သ သတာနုသာရိ ဉာဏံ ဟောတိ; သော ယာဝတကံ အာကင္ခတိ တာဝတကံ အနုသ္သရတိ။ အနာဂတဉ္စ ခော အဒ္ဓာနံ အာရဗ္ဘ တထာဂတသ္သ ဗောဓိဇံ ဉာဏံ ဥပ္ပဇ္ဇတိ – ‘အယမန္တိမာ ဇာတိ, နတ္ထိဒာနိ ပုနဗ္ဘဝော’တိ။ ‘အတီတံ စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, န တံ တထာဂတော ဗ္ယာကရောတိ။ အတီတံ စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, တမ္ပိ တထာဂတော န ဗ္ယာကရောတိ။ အတီတံ စေပိ စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ, တတ္ရ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တသ္သ ပဉ္ဟသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ။ အနာဂတံ စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, န တံ တထာဂတော ဗ္ယာကရောတိ။ပေ.။ တသ္သ ပဉ္ဟသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ အဘူတံ အတစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, န တံ တထာဂတော ဗ္ယာကရောတိ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အနတ္ထသံဟိတံ, တမ္ပိ တထာဂတော န ဗ္ယာကရောတိ။ ပစ္စုပ္ပန္နံ စေပိ, စုန္ဒ, ဟောတိ ဘူတံ တစ္ဆံ အတ္ထသံဟိတံ, တတ္ရ ကာလညူ တထာဂတော ဟောတိ တသ္သ ပဉ္ဟသ္သ ဝေယ္ယာကရဏာယ။
187. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘atītaṃ kho addhānaṃ ārabbha samaṇo gotamo atīrakaṃ ñāṇadassanaṃ paññapeti, no ca kho anāgataṃ addhānaṃ ārabbha atīrakaṃ ñāṇadassanaṃ paññapeti, tayidaṃ kiṃsu tayidaṃ kathaṃsū’ti? Te ca aññatitthiyā paribbājakā aññavihitakena ñāṇadassanena aññavihitakaṃ ñāṇadassanaṃ paññapetabbaṃ maññanti yathariva bālā abyattā. Atītaṃ kho, cunda, addhānaṃ ārabbha tathāgatassa satānusāri ñāṇaṃ hoti; so yāvatakaṃ ākaṅkhati tāvatakaṃ anussarati. Anāgatañca kho addhānaṃ ārabbha tathāgatassa bodhijaṃ ñāṇaṃ uppajjati – ‘ayamantimā jāti, natthidāni punabbhavo’ti. ‘Atītaṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Atītaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Atītaṃ cepi cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasaṃhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Anāgataṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti…pe… tassa pañhassa veyyākaraṇāya. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti abhūtaṃ atacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, na taṃ tathāgato byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ anatthasaṃhitaṃ, tampi tathāgato na byākaroti. Paccuppannaṃ cepi, cunda, hoti bhūtaṃ tacchaṃ atthasaṃhitaṃ, tatra kālaññū tathāgato hoti tassa pañhassa veyyākaraṇāya.
၁၈၈. ‘‘ဣတိ ခော, စုန္ဒ, အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေသု ဓမ္မေသု တထာဂတော ကာလဝာဒီ 55 ဘူတဝာဒီ အတ္ထဝာဒီ ဓမ္မဝာဒီ ဝိနယဝာဒီ, တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ ယဉ္စ ခော, စုန္ဒ, သဒေဝကသ္သ လောကသ္သ သမာရကသ္သ သဗ္ရဟ္မကသ္သ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုသ္သာယ ဒိဋ္ဌံ သုတံ မုတံ ဝိညာတံ ပတ္တံ ပရိယေသိတံ အနုဝိစရိတံ မနသာ, သဗ္ဗံ တထာဂတေန အဘိသမ္ဗုဒ္ဓံ, တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ ယဉ္စ, စုန္ဒ, ရတ္တိံ တထာဂတော အနုတ္တရံ သမ္မာသမ္ဗောဓိံ အဘိသမ္ဗုဇ္ဈတိ, ယဉ္စ ရတ္တိံ အနုပာဒိသေသာယ နိဗ္ဗာနဓာတုယာ ပရိနိဗ္ဗာယတိ, ယံ ဧတသ္မိံ အန္တရေ ဘာသတိ လပတိ နိဒ္ဒိသတိ။ သဗ္ဗံ တံ တထေဝ ဟောတိ နော အညထာ, တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ ယထာဝာဒီ, စုန္ဒ, တထာဂတော တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝာဒီ။ ဣတိ ယထာဝာဒီ တထာကာရီ, ယထာကာရီ တထာဝာဒီ, တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။ သဒေဝကေ လောကေ, စုန္ဒ, သမာရကေ သဗ္ရဟ္မကေ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုသ္သာယ တထာဂတော အဘိဘူ အနဘိဘူတော အညဒတ္ထုဒသော ဝသဝတ္တီ, တသ္မာ ‘တထာဂတော’တိ ဝုစ္စတိ။
188. ‘‘Iti kho, cunda, atītānāgatapaccuppannesu dhammesu tathāgato kālavādī 56 bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Yañca kho, cunda, sadevakassa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya diṭṭhaṃ sutaṃ mutaṃ viññātaṃ pattaṃ pariyesitaṃ anuvicaritaṃ manasā, sabbaṃ tathāgatena abhisambuddhaṃ, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Yañca, cunda, rattiṃ tathāgato anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambujjhati, yañca rattiṃ anupādisesāya nibbānadhātuyā parinibbāyati, yaṃ etasmiṃ antare bhāsati lapati niddisati. Sabbaṃ taṃ tatheva hoti no aññathā, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Yathāvādī, cunda, tathāgato tathākārī, yathākārī tathāvādī. Iti yathāvādī tathākārī, yathākārī tathāvādī, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati. Sadevake loke, cunda, samārake sabrahmake sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya tathāgato abhibhū anabhibhūto aññadatthudaso vasavattī, tasmā ‘tathāgato’ti vuccati.
အဗ္ယာကတဋ္ဌာနံ
Abyākataṭṭhānaṃ
၁၈၉. ‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ကိံ နု ခော, အာဝုသော, ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘အဗ္ယာကတံ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ – ‘‘ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
189. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ nu kho, āvuso, hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘abyākataṃ kho, āvuso, bhagavatā – ‘‘hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော, န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘ဧတမ္ပိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အဗ္ယာကတံ – ‘‘န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘etampi kho, āvuso, bhagavatā abyākataṃ – ‘‘na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော, ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘အဗ္ယာကတံ ခော ဧတံ, အာဝုသော, ဘဂဝတာ – ‘‘ဟောတိ စ န စ ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘abyākataṃ kho etaṃ, āvuso, bhagavatā – ‘‘hoti ca na ca hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော, နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘ဧတမ္ပိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ အဗ္ယာကတံ – ‘‘နေဝ ဟောတိ န န ဟောတိ တထာဂတော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’’’န္တိ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘etampi kho, āvuso, bhagavatā abyākataṃ – ‘‘neva hoti na na hoti tathāgato paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’’’nti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ကသ္မာ ပနေတံ, အာဝုသော, သမဏေန ဂောတမေန အဗ္ယာကတ’န္တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘န ဟေတံ, အာဝုသော, အတ္ထသံဟိတံ န ဓမ္မသံဟိတံ န အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယကံ န နိဗ္ဗိဒာယ န ဝိရာဂာယ န နိရောဓာယ န ဥပသမာယ န အဘိညာယ န သမ္ဗောဓာယ န နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ, တသ္မာ တံ ဘဂဝတာ အဗ္ယာကတ’န္တိ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kasmā panetaṃ, āvuso, samaṇena gotamena abyākata’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘na hetaṃ, āvuso, atthasaṃhitaṃ na dhammasaṃhitaṃ na ādibrahmacariyakaṃ na nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, tasmā taṃ bhagavatā abyākata’nti.
ဗ္ယာကတဋ္ဌာနံ
Byākataṭṭhānaṃ
၁၉၀. ‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ကိံ ပနာဝုသော, သမဏေန ဂောတမေန ဗ္ယာကတ’န္တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘ဣဒံ ဒုက္ခန္တိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗ္ယာကတံ, အယံ ဒုက္ခသမုဒယောတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗ္ယာကတံ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓောတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗ္ယာကတံ, အယံ ဒုက္ခနိရောဓဂာမိနီ ပဋိပဒာတိ ခော, အာဝုသော, ဘဂဝတာ ဗ္ယာကတ’န္တိ။
190. ‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kiṃ panāvuso, samaṇena gotamena byākata’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘idaṃ dukkhanti kho, āvuso, bhagavatā byākataṃ, ayaṃ dukkhasamudayoti kho, āvuso, bhagavatā byākataṃ, ayaṃ dukkhanirodhoti kho, āvuso, bhagavatā byākataṃ, ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadāti kho, āvuso, bhagavatā byākata’nti.
‘‘ဌာနံ ခော ပနေတံ, စုန္ဒ, ဝိဇ္ဇတိ, ယံ အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝံ ဝဒေယ္ယုံ – ‘ကသ္မာ ပနေတံ, အာဝုသော, သမဏေန ဂောတမေန ဗ္ယာကတ’န္တိ? ဧဝံဝာဒိနော, စုန္ဒ, အညတိတ္ထိယာ ပရိဗ္ဗာဇကာ ဧဝမသ္သု ဝစနီယာ – ‘ဧတဉ္ဟိ, အာဝုသော, အတ္ထသံဟိတံ, ဧတံ ဓမ္မသံဟိတံ, ဧတံ အာဒိဗ္ရဟ္မစရိယကံ ဧကန္တနိဗ္ဗိဒာယ ဝိရာဂာယ နိရောဓာယ ဥပသမာယ အဘိညာယ သမ္ဗောဓာယ နိဗ္ဗာနာယ သံဝတ္တတိ။ တသ္မာ တံ ဘဂဝတာ ဗ္ယာကတ’န္တိ။
‘‘Ṭhānaṃ kho panetaṃ, cunda, vijjati, yaṃ aññatitthiyā paribbājakā evaṃ vadeyyuṃ – ‘kasmā panetaṃ, āvuso, samaṇena gotamena byākata’nti? Evaṃvādino, cunda, aññatitthiyā paribbājakā evamassu vacanīyā – ‘etañhi, āvuso, atthasaṃhitaṃ, etaṃ dhammasaṃhitaṃ, etaṃ ādibrahmacariyakaṃ ekantanibbidāya virāgāya nirodhāya upasamāya abhiññāya sambodhāya nibbānāya saṃvattati. Tasmā taṃ bhagavatā byākata’nti.
ပုဗ္ဗန္တသဟဂတဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ
Pubbantasahagatadiṭṭhinissayā
၁၉၁. ‘‘ယေပိ တေ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ, တေပိ ဝော မယာ ဗ္ယာကတာ, ယထာ တေ ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ။ ယထာ စ တေ န ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝော အဟံ တေ တထာ 57 ဗ္ယာကရိသ္သာမိ? ယေပိ တေ, စုန္ဒ, အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ, တေပိ ဝော မယာ ဗ္ယာကတာ, ယထာ တေ ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ။ ယထာ စ တေ န ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝော အဟံ တေ တထာ ဗ္ယာကရိသ္သာမိ? ကတမေ စ တေ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ, ယေ ဝော မယာ ဗ္ယာကတာ, ယထာ တေ ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ။ (ယထာ စ တေ န ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝော အဟံ တေ တထာ ဗ္ယာကရိသ္သာမိ) 58? သန္တိ ခော, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သသ္သတော အတ္တာ စ လောကော စ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ သန္တိ ပန, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အသသ္သတော အတ္တာ စ လောကော စ။ပေ.။ သသ္သတော စ အသသ္သတော စ အတ္တာ စ လောကော စ။ နေဝ သသ္သတော နာသသ္သတော အတ္တာ စ လောကော စ။ သယံကတော အတ္တာ စ လောကော စ။ ပရံကတော အတ္တာ စ လောကော စ။ သယံကတော စ ပရံကတော စ အတ္တာ စ လောကော စ။ အသယံကာရော အပရံကာရော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နော အတ္တာ စ လောကော စ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ သသ္သတံ သုခဒုက္ခံ။ အသသ္သတံ သုခဒုက္ခံ။ သသ္သတဉ္စ အသသ္သတဉ္စ သုခဒုက္ခံ။ နေဝသသ္သတံ နာသသ္သတံ သုခဒုက္ခံ။ သယံကတံ သုခဒုက္ခံ။ ပရံကတံ သုခဒုက္ခံ။ သယံကတဉ္စ ပရံကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ။ အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။
191. ‘‘Yepi te, cunda, pubbantasahagatā diṭṭhinissayā, tepi vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā 59 byākarissāmi? Yepi te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, tepi vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmi? Katame ca te, cunda, pubbantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. (Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmi) 60? Santi kho, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Santi pana, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘asassato attā ca loko ca…pe… sassato ca asassato ca attā ca loko ca… neva sassato nāsassato attā ca loko ca… sayaṃkato attā ca loko ca… paraṃkato attā ca loko ca… sayaṃkato ca paraṃkato ca attā ca loko ca… asayaṃkāro aparaṃkāro adhiccasamuppanno attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Sassataṃ sukhadukkhaṃ… asassataṃ sukhadukkhaṃ… sassatañca asassatañca sukhadukkhaṃ… nevasassataṃ nāsassataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ… paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ… asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti.
၁၉၂. ‘‘တတ္ရ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘သသ္သတော အတ္တာ စ လောကော စ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘အတ္ထိ နု ခော ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ – ‘‘သသ္သတော အတ္တာ စ လောကော စာ’’တိ? ယဉ္စ ခော တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခော အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပသ္သာမိ ကုတော ဘိယ္ယော။ အထ ခော အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယ္ယော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။
192. ‘‘Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘sassato attā ca loko ca, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘sassato attā ca loko cā’’ti? Yañca kho te evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti.
၁၉၃. ‘‘တတ္ရ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အသသ္သတော အတ္တာ စ လောကော စ။ပေ.။ သသ္သတော စ အသသ္သတော စ အတ္တာ စ လောကော စ။ နေဝသသ္သတော နာသသ္သတော အတ္တာ စ လောကော စ။ သယံကတော အတ္တာ စ လောကော စ။ ပရံကတော အတ္တာ စ လောကော စ။ သယံကတော စ ပရံကတော စ အတ္တာ စ လောကော စ။ အသယံကာရော အပရံကာရော အဓိစ္စသမုပ္ပန္နော အတ္တာ စ လောကော စ။ သသ္သတံ သုခဒုက္ခံ။ အသသ္သတံ သုခဒုက္ခံ။ သသ္သတဉ္စ အသသ္သတဉ္စ သုခဒုက္ခံ။ နေဝသသ္သတံ နာသသ္သတံ သုခဒုက္ခံ။ သယံကတံ သုခဒုက္ခံ။ ပရံကတံ သုခဒုက္ခံ။ သယံကတဉ္စ ပရံကတဉ္စ သုခဒုက္ခံ။ အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခံ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘အတ္ထိ နု ခော ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ – ‘‘အသယံကာရံ အပရံကာရံ အဓိစ္စသမုပ္ပန္နံ သုခဒုက္ခ’’’န္တိ? ယဉ္စ ခော တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခော အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပသ္သာမိ ကုတော ဘိယ္ယော။ အထ ခော အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယ္ယော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။ ဣမေ ခော တေ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ, ယေ ဝော မယာ ဗ္ယာကတာ, ယထာ တေ ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ ။ ယထာ စ တေ န ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝော အဟံ တေ တထာ ဗ္ယာကရိသ္သာမီတိ 61?
193. ‘‘Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘asassato attā ca loko ca…pe… sassato ca asassato ca attā ca loko ca… nevasassato nāsassato attā ca loko ca… sayaṃkato attā ca loko ca… paraṃkato attā ca loko ca… sayaṃkato ca paraṃkato ca attā ca loko ca… asayaṃkāro aparaṃkāro adhiccasamuppanno attā ca loko ca… sassataṃ sukhadukkhaṃ… asassataṃ sukhadukkhaṃ… sassatañca asassatañca sukhadukkhaṃ… nevasassataṃ nāsassataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkataṃ sukhadukkhaṃ… paraṃkataṃ sukhadukkhaṃ… sayaṃkatañca paraṃkatañca sukhadukkhaṃ… asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkhaṃ, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘asayaṃkāraṃ aparaṃkāraṃ adhiccasamuppannaṃ sukhadukkha’’’nti? Yañca kho te evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti. Ime kho te, cunda, pubbantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā . Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmīti 62?
အပရန္တသဟဂတဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ
Aparantasahagatadiṭṭhinissayā
၁၉၄. ‘‘ကတမေ စ တေ, စုန္ဒ, အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ, ယေ ဝော မယာ ဗ္ယာကတာ, ယထာ တေ ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ။ (ယထာ စ တေ န ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝော အဟံ တေ တထာ ဗ္ယာကရိသ္သာမီ) 63? သန္တိ, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ သန္တိ ပန, စုန္ဒ, ဧကေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အရူပီ အတ္တာ ဟောတိ။ပေ.။ ရူပီ စ အရူပီ စ အတ္တာ ဟောတိ။ နေဝရူပီ နာရူပီ အတ္တာ ဟောတိ။ သညီ အတ္တာ ဟောတိ။ အသညီ အတ္တာ ဟောတိ။ နေဝသညီနာသညီ အတ္တာ ဟောတိ။ အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနသ္သတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တတ္ရ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂော ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘အတ္ထိ နု ခော ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ – ‘‘ရူပီ အတ္တာ ဟောတိ အရောဂော ပရံ မရဏာ’’’တိ? ယဉ္စ ခော တေ ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခော အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပသ္သာမိ ကုတော ဘိယ္ယော။ အထ ခော အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယ္ယော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။
194. ‘‘Katame ca te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā, yathā te byākātabbā. (Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmī) 64? Santi, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Santi pana, cunda, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘arūpī attā hoti…pe… rūpī ca arūpī ca attā hoti… nevarūpī nārūpī attā hoti… saññī attā hoti… asaññī attā hoti… nevasaññīnāsaññī attā hoti… attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘rūpī attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’’ti? Yañca kho te evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti.
၁၉၅. ‘‘တတ္ရ, စုန္ဒ, ယေ တေ သမဏဗ္ရာဟ္မဏာ ဧဝံဝာဒိနော ဧဝံဒိဋ္ဌိနော – ‘အရူပီ အတ္တာ ဟောတိ။ပေ.။ ရူပီ စ အရူပီ စ အတ္တာ ဟောတိ။ နေဝရူပီနာရူပီ အတ္တာ ဟောတိ။ သညီ အတ္တာ ဟောတိ။ အသညီ အတ္တာ ဟောတိ။ နေဝသညီနာသညီ အတ္တာ ဟောတိ။ အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနသ္သတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ, ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တ္ယာဟံ ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဧဝံ ဝဒာမိ – ‘အတ္ထိ နု ခော ဣဒံ, အာဝုသော, ဝုစ္စတိ – ‘‘အတ္တာ ဥစ္ဆိဇ္ဇတိ ဝိနသ္သတိ န ဟောတိ ပရံ မရဏာ’’’တိ? ယဉ္စ ခော တေ, စုန္ဒ, ဧဝမာဟံသု – ‘ဣဒမေဝ သစ္စံ မောဃမည’န္တိ။ တံ တေသံ နာနုဇာနာမိ။ တံ ကိသ္သ ဟေတု? အညထာသညိနောပိ ဟေတ္ထ, စုန္ဒ, သန္တေကေ သတ္တာ။ ဣမာယပိ ခော အဟံ, စုန္ဒ, ပညတ္တိယာ နေဝ အတ္တနာ သမသမံ သမနုပသ္သာမိ, ကုတော ဘိယ္ယော။ အထ ခော အဟမေဝ တတ္ထ ဘိယ္ယော ယဒိဒံ အဓိပညတ္တိ။ ဣမေ ခော တေ, စုန္ဒ, အပရန္တသဟဂတာ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာ, ယေ ဝော မယာ ဗ္ယာကတာ , ယထာ တေ ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ။ ယထာ စ တေ န ဗ္ယာကာတဗ္ဗာ, ကိံ ဝော အဟံ တေ တထာ ဗ္ယာကရိသ္သာမီတိ 65?
195. ‘‘Tatra, cunda, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘arūpī attā hoti…pe… rūpī ca arūpī ca attā hoti… nevarūpīnārūpī attā hoti… saññī attā hoti… asaññī attā hoti… nevasaññīnāsaññī attā hoti… attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā, idameva saccaṃ moghamañña’nti. Tyāhaṃ upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘atthi nu kho idaṃ, āvuso, vuccati – ‘‘attā ucchijjati vinassati na hoti paraṃ maraṇā’’’ti? Yañca kho te, cunda, evamāhaṃsu – ‘idameva saccaṃ moghamañña’nti. Taṃ tesaṃ nānujānāmi. Taṃ kissa hetu? Aññathāsaññinopi hettha, cunda, santeke sattā. Imāyapi kho ahaṃ, cunda, paññattiyā neva attanā samasamaṃ samanupassāmi, kuto bhiyyo. Atha kho ahameva tattha bhiyyo yadidaṃ adhipaññatti. Ime kho te, cunda, aparantasahagatā diṭṭhinissayā, ye vo mayā byākatā , yathā te byākātabbā. Yathā ca te na byākātabbā, kiṃ vo ahaṃ te tathā byākarissāmīti 66?
၁၉၆. ‘‘ဣမေသဉ္စ, စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာနံ ဣမေသဉ္စ အပရန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာနံ ပဟာနာယ သမတိက္ကမာယ ဧဝံ မယာ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ။ ကတမေ စတ္တာရော? ဣဓ, စုန္ဒ, ဘိက္ခု ကာယေ ကာယာနုပသ္သီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။ ဝေဒနာသု ဝေဒနာနုပသ္သီ။ပေ.။ စိတ္တေ စိတ္တာနုပသ္သီ။ ဓမ္မေသု ဓမ္မာနုပသ္သီ ဝိဟရတိ အာတာပီ သမ္ပဇာနော သတိမာ, ဝိနေယ္ယ လောကေ အဘိဇ္ဈာဒောမနသ္သံ။ ဣမေသဉ္စ စုန္ဒ, ပုဗ္ဗန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာနံ ဣမေသဉ္စ အပရန္တသဟဂတာနံ ဒိဋ္ဌိနိသ္သယာနံ ပဟာနာယ သမတိက္ကမာယ။ ဧဝံ မယာ ဣမေ စတ္တာရော သတိပဋ္ဌာနာ ဒေသိတာ ပညတ္တာ’’တိ။
196. ‘‘Imesañca, cunda, pubbantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ imesañca aparantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ pahānāya samatikkamāya evaṃ mayā cattāro satipaṭṭhānā desitā paññattā. Katame cattāro? Idha, cunda, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Vedanāsu vedanānupassī…pe… citte cittānupassī… dhammesu dhammānupassī viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Imesañca cunda, pubbantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ imesañca aparantasahagatānaṃ diṭṭhinissayānaṃ pahānāya samatikkamāya. Evaṃ mayā ime cattāro satipaṭṭhānā desitā paññattā’’ti.
၁၉၇. တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ ဥပဝာဏော ဘဂဝတော ပိဋ္ဌိတော ဌိတော ဟောတိ ဘဂဝန္တံ ဗီဇယမာနော။ အထ ခော အာယသ္မာ ဥပဝာဏော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အစ္ဆရိယံ, ဘန္တေ, အဗ္ဘုတံ, ဘန္တေ! ပာသာဒိကော ဝတာယံ, ဘန္တေ, ဓမ္မပရိယာယော; သုပာသာဒိကော ဝတာယံ ဘန္တေ, ဓမ္မပရိယာယော, ကော နာမာယံ ဘန္တေ ဓမ္မပရိယာယော’’တိ? ‘‘တသ္မာတိဟ တ္ဝံ, ဥပဝာဏ, ဣမံ ဓမ္မပရိယာယံ ‘ပာသာဒိကော’ တ္ဝေဝ နံ ဓာရေဟီ’’တိ။ ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော အာယသ္မာ ဥပဝာဏော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။
197. Tena kho pana samayena āyasmā upavāṇo bhagavato piṭṭhito ṭhito hoti bhagavantaṃ bījayamāno. Atha kho āyasmā upavāṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Pāsādiko vatāyaṃ, bhante, dhammapariyāyo; supāsādiko vatāyaṃ bhante, dhammapariyāyo, ko nāmāyaṃ bhante dhammapariyāyo’’ti? ‘‘Tasmātiha tvaṃ, upavāṇa, imaṃ dhammapariyāyaṃ ‘pāsādiko’ tveva naṃ dhārehī’’ti. Idamavoca bhagavā. Attamano āyasmā upavāṇo bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
ပာသာဒိကသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ဆဋ္ဌံ။
Pāsādikasuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဒီဃ နိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) / ၆. ပာသာဒိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Pāsādikasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ဒီဃနိကာယ (ဋီကာ) • Dīghanikāya (ṭīkā) / ၆. ပာသာဒိကသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 6. Pāsādikasuttavaṇṇanā