Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൬. പാസരാസിസുത്തം
6. Pāsarāsisuttaṃ
൨൭൨. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ ഭഗവാ പുബ്ബണ്ഹസമയം നിവാസേത്വാ പത്തചീവരമാദായ സാവത്ഥിം പിണ്ഡായ പാവിസി. അഥ ഖോ സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ യേനായസ്മാ ആനന്ദോ തേനുപസങ്കമിംസു; ഉപസങ്കമിത്വാ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ഏതദവോചും – ‘‘ചിരസ്സുതാ നോ, ആവുസോ ആനന്ദ, ഭഗവതോ സമ്മുഖാ ധമ്മീ കഥാ. സാധു മയം, ആവുസോ ആനന്ദ, ലഭേയ്യാമ ഭഗവതോ സമ്മുഖാ ധമ്മിം കഥം സവനായാ’’തി. ‘‘തേന ഹായസ്മന്തോ യേന രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമോ തേനുപസങ്കമഥ; അപ്പേവ നാമ ലഭേയ്യാഥ ഭഗവതോ സമ്മുഖാ ധമ്മിം കഥം സവനായാ’’തി. ‘‘ഏവമാവുസോ’’തി ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ആയസ്മതോ ആനന്ദസ്സ പച്ചസ്സോസും.
272. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya sāvatthiṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho sambahulā bhikkhū yenāyasmā ānando tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ ānandaṃ etadavocuṃ – ‘‘cirassutā no, āvuso ānanda, bhagavato sammukhā dhammī kathā. Sādhu mayaṃ, āvuso ānanda, labheyyāma bhagavato sammukhā dhammiṃ kathaṃ savanāyā’’ti. ‘‘Tena hāyasmanto yena rammakassa brāhmaṇassa assamo tenupasaṅkamatha; appeva nāma labheyyātha bhagavato sammukhā dhammiṃ kathaṃ savanāyā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato ānandassa paccassosuṃ.
അഥ ഖോ ഭഗവാ സാവത്ഥിയം പിണ്ഡായ ചരിത്വാ പച്ഛാഭത്തം പിണ്ഡപാതപടിക്കന്തോ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘ആയാമാനന്ദ, യേന പുബ്ബാരാമോ മിഗാരമാതുപാസാദോ തേനുപസങ്കമിസ്സാമ ദിവാവിഹാരായാ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മതാ ആനന്ദേന സദ്ധിം യേന പുബ്ബാരാമോ മിഗാരമാതുപാസാദോ തേനുപസങ്കമി ദിവാവിഹാരായ. അഥ ഖോ ഭഗവാ സായന്ഹസമയം പടിസല്ലാനാ വുട്ഠിതോ ആയസ്മന്തം ആനന്ദം ആമന്തേസി – ‘‘ആയാമാനന്ദ, യേന പുബ്ബകോട്ഠകോ തേനുപസങ്കമിസ്സാമ ഗത്താനി പരിസിഞ്ചിതു’’ന്തി. ‘‘ഏവം, ഭന്തേ’’തി ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസി.
Atha kho bhagavā sāvatthiyaṃ piṇḍāya caritvā pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena pubbārāmo migāramātupāsādo tenupasaṅkamissāma divāvihārāyā’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Atha kho bhagavā āyasmatā ānandena saddhiṃ yena pubbārāmo migāramātupāsādo tenupasaṅkami divāvihārāya. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito āyasmantaṃ ānandaṃ āmantesi – ‘‘āyāmānanda, yena pubbakoṭṭhako tenupasaṅkamissāma gattāni parisiñcitu’’nti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi.
൨൭൩. അഥ ഖോ ഭഗവാ ആയസ്മതാ ആനന്ദേന സദ്ധിം യേന പുബ്ബകോട്ഠകോ തേനുപസങ്കമി ഗത്താനി പരിസിഞ്ചിതും. പുബ്ബകോട്ഠകേ ഗത്താനി പരിസിഞ്ചിത്വാ പച്ചുത്തരിത്വാ ഏകചീവരോ അട്ഠാസി ഗത്താനി പുബ്ബാപയമാനോ. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അയം, ഭന്തേ, രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമോ അവിദൂരേ. രമണീയോ, ഭന്തേ, രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമോ; പാസാദികോ, ഭന്തേ, രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമോ. സാധു, ഭന്തേ, ഭഗവാ യേന രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമോ തേനുപസങ്കമതു അനുകമ്പം ഉപാദായാ’’തി. അധിവാസേസി ഭഗവാ തുണ്ഹീഭാവേന.
273. Atha kho bhagavā āyasmatā ānandena saddhiṃ yena pubbakoṭṭhako tenupasaṅkami gattāni parisiñcituṃ. Pubbakoṭṭhake gattāni parisiñcitvā paccuttaritvā ekacīvaro aṭṭhāsi gattāni pubbāpayamāno. Atha kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, bhante, rammakassa brāhmaṇassa assamo avidūre. Ramaṇīyo, bhante, rammakassa brāhmaṇassa assamo; pāsādiko, bhante, rammakassa brāhmaṇassa assamo. Sādhu, bhante, bhagavā yena rammakassa brāhmaṇassa assamo tenupasaṅkamatu anukampaṃ upādāyā’’ti. Adhivāsesi bhagavā tuṇhībhāvena.
അഥ ഖോ ഭഗവാ യേന രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമോ തേനുപസങ്കമി. തേന ഖോ പന സമയേന സമ്ബഹുലാ ഭിക്ഖൂ രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമേ ധമ്മിയാ കഥായ സന്നിസിന്നാ ഹോന്തി. അഥ ഖോ ഭഗവാ ബഹിദ്വാരകോട്ഠകേ അട്ഠാസി കഥാപരിയോസാനം ആഗമയമാനോ. അഥ ഖോ ഭഗവാ കഥാപരിയോസാനം വിദിത്വാ ഉക്കാസിത്വാ അഗ്ഗളം ആകോടേസി. വിവരിംസു ഖോ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ദ്വാരം. അഥ ഖോ ഭഗവാ രമ്മകസ്സ ബ്രാഹ്മണസ്സ അസ്സമം പവിസിത്വാ പഞ്ഞത്തേ ആസനേ നിസീദി. നിസജ്ജ ഖോ ഭഗവാ ഭിക്ഖൂ ആമന്തേസി – ‘‘കായനുത്ഥ, ഭിക്ഖവേ, ഏതരഹി കഥായ സന്നിസിന്നാ? കാ ച പന വോ അന്തരാകഥാ വിപ്പകതാ’’തി ? ‘‘ഭഗവന്തമേവ ഖോ നോ, ഭന്തേ, ആരബ്ഭ ധമ്മീ കഥാ വിപ്പകതാ, അഥ ഭഗവാ അനുപ്പത്തോ’’തി. ‘‘സാധു, ഭിക്ഖവേ! ഏതം ഖോ, ഭിക്ഖവേ, തുമ്ഹാകം പതിരൂപം കുലപുത്താനം സദ്ധാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിതാനം യം തുമ്ഹേ ധമ്മിയാ കഥായ സന്നിസീദേയ്യാഥ. സന്നിപതിതാനം വോ, ഭിക്ഖവേ, ദ്വയം കരണീയം – ധമ്മീ വാ കഥാ, അരിയോ വാ തുണ്ഹീഭാവോ’’.
Atha kho bhagavā yena rammakassa brāhmaṇassa assamo tenupasaṅkami. Tena kho pana samayena sambahulā bhikkhū rammakassa brāhmaṇassa assame dhammiyā kathāya sannisinnā honti. Atha kho bhagavā bahidvārakoṭṭhake aṭṭhāsi kathāpariyosānaṃ āgamayamāno. Atha kho bhagavā kathāpariyosānaṃ viditvā ukkāsitvā aggaḷaṃ ākoṭesi. Vivariṃsu kho te bhikkhū bhagavato dvāraṃ. Atha kho bhagavā rammakassa brāhmaṇassa assamaṃ pavisitvā paññatte āsane nisīdi. Nisajja kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘kāyanuttha, bhikkhave, etarahi kathāya sannisinnā? Kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti ? ‘‘Bhagavantameva kho no, bhante, ārabbha dhammī kathā vippakatā, atha bhagavā anuppatto’’ti. ‘‘Sādhu, bhikkhave! Etaṃ kho, bhikkhave, tumhākaṃ patirūpaṃ kulaputtānaṃ saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitānaṃ yaṃ tumhe dhammiyā kathāya sannisīdeyyātha. Sannipatitānaṃ vo, bhikkhave, dvayaṃ karaṇīyaṃ – dhammī vā kathā, ariyo vā tuṇhībhāvo’’.
൨൭൪. ‘‘ദ്വേമാ, ഭിക്ഖവേ, പരിയേസനാ – അരിയാ ച പരിയേസനാ, അനരിയാ ച പരിയേസനാ.
274. ‘‘Dvemā, bhikkhave, pariyesanā – ariyā ca pariyesanā, anariyā ca pariyesanā.
‘‘കതമാ ച, ഭിക്ഖവേ, അനരിയാ പരിയേസനാ? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ അത്തനാ ജാതിധമ്മോ സമാനോ ജാതിധമ്മംയേവ പരിയേസതി, അത്തനാ ജരാധമ്മോ സമാനോ ജരാധമ്മംയേവ പരിയേസതി, അത്തനാ ബ്യാധിധമ്മോ സമാനോ ബ്യാധിധമ്മംയേവ പരിയേസതി, അത്തനാ മരണധമ്മോ സമാനോ മരണധമ്മംയേവ പരിയേസതി, അത്തനാ സോകധമ്മോ സമാനോ സോകധമ്മംയേവ പരിയേസതി, അത്തനാ സംകിലേസധമ്മോ സമാനോ സംകിലേസധമ്മംയേവ പരിയേസതി.
‘‘Katamā ca, bhikkhave, anariyā pariyesanā? Idha, bhikkhave, ekacco attanā jātidhammo samāno jātidhammaṃyeva pariyesati, attanā jarādhammo samāno jarādhammaṃyeva pariyesati, attanā byādhidhammo samāno byādhidhammaṃyeva pariyesati, attanā maraṇadhammo samāno maraṇadhammaṃyeva pariyesati, attanā sokadhammo samāno sokadhammaṃyeva pariyesati, attanā saṃkilesadhammo samāno saṃkilesadhammaṃyeva pariyesati.
‘‘കിഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, ജാതിധമ്മം വദേഥ? പുത്തഭരിയം, ഭിക്ഖവേ, ജാതിധമ്മം, ദാസിദാസം ജാതിധമ്മം, അജേളകം ജാതിധമ്മം, കുക്കുടസൂകരം ജാതിധമ്മം, ഹത്ഥിഗവാസ്സവളവം ജാതിധമ്മം, ജാതരൂപരജതം ജാതിധമ്മം. ജാതിധമ്മാ ഹേതേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപധയോ. ഏത്ഥായം ഗഥിതോ 1 മുച്ഛിതോ അജ്ഝാപന്നോ അത്തനാ ജാതിധമ്മോ സമാനോ ജാതിധമ്മംയേവ പരിയേസതി.
‘‘Kiñca, bhikkhave, jātidhammaṃ vadetha? Puttabhariyaṃ, bhikkhave, jātidhammaṃ, dāsidāsaṃ jātidhammaṃ, ajeḷakaṃ jātidhammaṃ, kukkuṭasūkaraṃ jātidhammaṃ, hatthigavāssavaḷavaṃ jātidhammaṃ, jātarūparajataṃ jātidhammaṃ. Jātidhammā hete, bhikkhave, upadhayo. Etthāyaṃ gathito 2 mucchito ajjhāpanno attanā jātidhammo samāno jātidhammaṃyeva pariyesati.
‘‘കിഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, ജരാധമ്മം വദേഥ? പുത്തഭരിയം, ഭിക്ഖവേ, ജരാധമ്മം, ദാസിദാസം ജരാധമ്മം, അജേളകം ജരാധമ്മം, കുക്കുടസൂകരം ജരാധമ്മം, ഹത്ഥിഗവാസ്സവളവം ജരാധമ്മം , ജാതരൂപരജതം ജരാധമ്മം. ജരാധമ്മാ ഹേതേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപധയോ. ഏത്ഥായം ഗഥിതോ മുച്ഛിതോ അജ്ഝാപന്നോ അത്തനാ ജരാധമ്മോ സമാനോ ജരാധമ്മംയേവ പരിയേസതി.
‘‘Kiñca, bhikkhave, jarādhammaṃ vadetha? Puttabhariyaṃ, bhikkhave, jarādhammaṃ, dāsidāsaṃ jarādhammaṃ, ajeḷakaṃ jarādhammaṃ, kukkuṭasūkaraṃ jarādhammaṃ, hatthigavāssavaḷavaṃ jarādhammaṃ , jātarūparajataṃ jarādhammaṃ. Jarādhammā hete, bhikkhave, upadhayo. Etthāyaṃ gathito mucchito ajjhāpanno attanā jarādhammo samāno jarādhammaṃyeva pariyesati.
‘‘കിഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, ബ്യാധിധമ്മം വദേഥ? പുത്തഭരിയം, ഭിക്ഖവേ, ബ്യാധിധമ്മം, ദാസിദാസം ബ്യാധിധമ്മം, അജേളകം ബ്യാധിധമ്മം, കുക്കുടസൂകരം ബ്യാധിധമ്മം, ഹത്ഥിഗവാസ്സവളവം ബ്യാധിധമ്മം. ബ്യാധിധമ്മാ ഹേതേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപധയോ. ഏത്ഥായം ഗഥിതോ മുച്ഛിതോ അജ്ഝാപന്നോ അത്തനാ ബ്യാധിധമ്മോ സമാനോ ബ്യാധിധമ്മംയേവ പരിയേസതി.
‘‘Kiñca, bhikkhave, byādhidhammaṃ vadetha? Puttabhariyaṃ, bhikkhave, byādhidhammaṃ, dāsidāsaṃ byādhidhammaṃ, ajeḷakaṃ byādhidhammaṃ, kukkuṭasūkaraṃ byādhidhammaṃ, hatthigavāssavaḷavaṃ byādhidhammaṃ. Byādhidhammā hete, bhikkhave, upadhayo. Etthāyaṃ gathito mucchito ajjhāpanno attanā byādhidhammo samāno byādhidhammaṃyeva pariyesati.
‘‘കിഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, മരണധമ്മം വദേഥ? പുത്തഭരിയം, ഭിക്ഖവേ, മരണധമ്മം, ദാസിദാസം മരണധമ്മം, അജേളകം മരണധമ്മം, കുക്കുടസൂകരം മരണധമ്മം, ഹത്ഥിഗവാസ്സവളവം മരണധമ്മം. മരണധമ്മാ ഹേതേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപധയോ. ഏത്ഥായം ഗഥിതോ മുച്ഛിതോ അജ്ഝാപന്നോ അത്തനാ മരണധമ്മോ സമാനോ മരണധമ്മംയേവ പരിയേസതി.
‘‘Kiñca, bhikkhave, maraṇadhammaṃ vadetha? Puttabhariyaṃ, bhikkhave, maraṇadhammaṃ, dāsidāsaṃ maraṇadhammaṃ, ajeḷakaṃ maraṇadhammaṃ, kukkuṭasūkaraṃ maraṇadhammaṃ, hatthigavāssavaḷavaṃ maraṇadhammaṃ. Maraṇadhammā hete, bhikkhave, upadhayo. Etthāyaṃ gathito mucchito ajjhāpanno attanā maraṇadhammo samāno maraṇadhammaṃyeva pariyesati.
‘‘കിഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, സോകധമ്മം വദേഥ? പുത്തഭരിയം, ഭിക്ഖവേ, സോകധമ്മം, ദാസിദാസം സോകധമ്മം, അജേളകം സോകധമ്മം, കുക്കുടസൂകരം സോകധമ്മം, ഹത്ഥിഗവാസ്സവളവം സോകധമ്മം. സോകധമ്മാ ഹേതേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപധയോ. ഏത്ഥായം ഗഥിതോ മുച്ഛിതോ അജ്ഝാപന്നോ അത്തനാ സോകധമ്മോ സമാനോ സോകധമ്മംയേവ പരിയേസതി.
‘‘Kiñca, bhikkhave, sokadhammaṃ vadetha? Puttabhariyaṃ, bhikkhave, sokadhammaṃ, dāsidāsaṃ sokadhammaṃ, ajeḷakaṃ sokadhammaṃ, kukkuṭasūkaraṃ sokadhammaṃ, hatthigavāssavaḷavaṃ sokadhammaṃ. Sokadhammā hete, bhikkhave, upadhayo. Etthāyaṃ gathito mucchito ajjhāpanno attanā sokadhammo samāno sokadhammaṃyeva pariyesati.
‘‘കിഞ്ച, ഭിക്ഖവേ, സംകിലേസധമ്മം വദേഥ? പുത്തഭരിയം, ഭിക്ഖവേ, സംകിലേസധമ്മം, ദാസിദാസം സംകിലേസധമ്മം, അജേളകം സംകിലേസധമ്മം , കുക്കുടസൂകരം സംകിലേസധമ്മം, ഹത്ഥിഗവാസ്സവളവം സംകിലേസധമ്മം, ജാതരൂപരജതം സംകിലേസധമ്മം. സംകിലേസധമ്മാ ഹേതേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപധയോ. ഏത്ഥായം ഗഥിതോ മുച്ഛിതോ അജ്ഝാപന്നോ അത്തനാ സംകിലേസധമ്മോ സമാനോ സംകിലേസധമ്മംയേവ പരിയേസതി. അയം, ഭിക്ഖവേ, അനരിയാ പരിയേസനാ.
‘‘Kiñca, bhikkhave, saṃkilesadhammaṃ vadetha? Puttabhariyaṃ, bhikkhave, saṃkilesadhammaṃ, dāsidāsaṃ saṃkilesadhammaṃ, ajeḷakaṃ saṃkilesadhammaṃ , kukkuṭasūkaraṃ saṃkilesadhammaṃ, hatthigavāssavaḷavaṃ saṃkilesadhammaṃ, jātarūparajataṃ saṃkilesadhammaṃ. Saṃkilesadhammā hete, bhikkhave, upadhayo. Etthāyaṃ gathito mucchito ajjhāpanno attanā saṃkilesadhammo samāno saṃkilesadhammaṃyeva pariyesati. Ayaṃ, bhikkhave, anariyā pariyesanā.
൨൭൫. ‘‘കതമാ ച, ഭിക്ഖവേ, അരിയാ പരിയേസനാ? ഇധ, ഭിക്ഖവേ, ഏകച്ചോ അത്തനാ ജാതിധമ്മോ സമാനോ ജാതിധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജാതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസതി, അത്തനാ ജരാധമ്മോ സമാനോ ജരാധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജരം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസതി, അത്തനാ ബ്യാധിധമ്മോ സമാനോ ബ്യാധിധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അബ്യാധിം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസതി, അത്തനാ മരണധമ്മോ സമാനോ മരണധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അമതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസതി, അത്തനാ സോകധമ്മോ സമാനോ സോകധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അസോകം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസതി, അത്തനാ സംകിലേസധമ്മോ സമാനോ സംകിലേസധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അസംകിലിട്ഠം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസതി. അയം, ഭിക്ഖവേ, അരിയാ പരിയേസനാ.
275. ‘‘Katamā ca, bhikkhave, ariyā pariyesanā? Idha, bhikkhave, ekacco attanā jātidhammo samāno jātidhamme ādīnavaṃ viditvā ajātaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesati, attanā jarādhammo samāno jarādhamme ādīnavaṃ viditvā ajaraṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesati, attanā byādhidhammo samāno byādhidhamme ādīnavaṃ viditvā abyādhiṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesati, attanā maraṇadhammo samāno maraṇadhamme ādīnavaṃ viditvā amataṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesati, attanā sokadhammo samāno sokadhamme ādīnavaṃ viditvā asokaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesati, attanā saṃkilesadhammo samāno saṃkilesadhamme ādīnavaṃ viditvā asaṃkiliṭṭhaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesati. Ayaṃ, bhikkhave, ariyā pariyesanā.
൨൭൬. ‘‘അഹമ്പി സുദം, ഭിക്ഖവേ, പുബ്ബേവ സമ്ബോധാ അനഭിസമ്ബുദ്ധോ ബോധിസത്തോവ സമാനോ അത്തനാ ജാതിധമ്മോ സമാനോ ജാതിധമ്മംയേവ പരിയേസാമി, അത്തനാ ജരാധമ്മോ സമാനോ ജരാധമ്മംയേവ പരിയേസാമി, അത്തനാ ബ്യാധിധമ്മോ സമാനോ ബ്യാധിധമ്മംയേവ പരിയേസാമി, അത്തനാ മരണധമ്മോ സമാനോ മരണധമ്മംയേവ പരിയേസാമി, അത്തനാ സോകധമ്മോ സമാനോ സോകധമ്മംയേവ പരിയേസാമി, അത്തനാ സംകിലേസധമ്മോ സമാനോ സംകിലേസധമ്മംയേവ പരിയേസാമി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കിം നു ഖോ അഹം അത്തനാ ജാതിധമ്മോ സമാനോ ജാതിധമ്മംയേവ പരിയേസാമി, അത്തനാ ജരാധമ്മോ സമാനോ…പേ॰… ബ്യാധിധമ്മോ സമാനോ… മരണധമ്മോ സമാനോ… സോകധമ്മോ സമാനോ… അത്തനാ സംകിലേസധമ്മോ സമാനോ സംകിലേസധമ്മംയേവ പരിയേസാമി? യംനൂനാഹം അത്തനാ ജാതിധമ്മോ സമാനോ ജാതിധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജാതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസേയ്യം, അത്തനാ ജരാധമ്മോ സമാനോ ജരാധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജരം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസേയ്യം, അത്തനാ ബ്യാധിധമ്മോ സമാനോ ബ്യാധിധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അബ്യാധിം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസേയ്യം, അത്തനാ മരണധമ്മോ സമാനോ മരണധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അമതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസേയ്യം, അത്തനാ സോകധമ്മോ സമാനോ സോകധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അസോകം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസേയ്യം, അത്തനാ സംകിലേസധമ്മോ സമാനോ സംകിലേസധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അസംകിലിട്ഠം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസേയ്യ’ന്തി.
276. ‘‘Ahampi sudaṃ, bhikkhave, pubbeva sambodhā anabhisambuddho bodhisattova samāno attanā jātidhammo samāno jātidhammaṃyeva pariyesāmi, attanā jarādhammo samāno jarādhammaṃyeva pariyesāmi, attanā byādhidhammo samāno byādhidhammaṃyeva pariyesāmi, attanā maraṇadhammo samāno maraṇadhammaṃyeva pariyesāmi, attanā sokadhammo samāno sokadhammaṃyeva pariyesāmi, attanā saṃkilesadhammo samāno saṃkilesadhammaṃyeva pariyesāmi. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kiṃ nu kho ahaṃ attanā jātidhammo samāno jātidhammaṃyeva pariyesāmi, attanā jarādhammo samāno…pe… byādhidhammo samāno… maraṇadhammo samāno… sokadhammo samāno… attanā saṃkilesadhammo samāno saṃkilesadhammaṃyeva pariyesāmi? Yaṃnūnāhaṃ attanā jātidhammo samāno jātidhamme ādīnavaṃ viditvā ajātaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyeseyyaṃ, attanā jarādhammo samāno jarādhamme ādīnavaṃ viditvā ajaraṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyeseyyaṃ, attanā byādhidhammo samāno byādhidhamme ādīnavaṃ viditvā abyādhiṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyeseyyaṃ, attanā maraṇadhammo samāno maraṇadhamme ādīnavaṃ viditvā amataṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyeseyyaṃ, attanā sokadhammo samāno sokadhamme ādīnavaṃ viditvā asokaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyeseyyaṃ, attanā saṃkilesadhammo samāno saṃkilesadhamme ādīnavaṃ viditvā asaṃkiliṭṭhaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyeseyya’nti.
൨൭൭. ‘‘സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, അപരേന സമയേന ദഹരോവ സമാനോ സുസുകാളകേസോ , ഭദ്രേന യോബ്ബനേന സമന്നാഗതോ പഠമേന വയസാ അകാമകാനം മാതാപിതൂനം അസ്സുമുഖാനം രുദന്താനം കേസമസ്സും ഓഹാരേത്വാ കാസായാനി വത്ഥാനി അച്ഛാദേത്വാ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജിം. സോ ഏവം പബ്ബജിതോ സമാനോ കിം കുസലഗവേസീ 3 അനുത്തരം സന്തിവരപദം പരിയേസമാനോ യേന ആളാരോ കാലാമോ തേനുപസങ്കമിം. ഉപസങ്കമിത്വാ ആളാരം കാലാമം ഏതദവോചം – ‘ഇച്ഛാമഹം, ആവുസോ കാലാമ, ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതു’ന്തി. ഏവം വുത്തേ, ഭിക്ഖവേ, ആളാരോ കാലാമോ മം ഏതദവോച – ‘വിഹരതായസ്മാ; താദിസോ അയം ധമ്മോ യത്ഥ വിഞ്ഞൂ പുരിസോ നചിരസ്സേവ സകം ആചരിയകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യാ’തി. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, നചിരസ്സേവ ഖിപ്പമേവ തം ധമ്മം പരിയാപുണിം. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, താവതകേനേവ ഓട്ഠപഹതമത്തേന ലപിതലാപനമത്തേന ഞാണവാദഞ്ച വദാമി ഥേരവാദഞ്ച, ‘ജാനാമി പസ്സാമീ’തി ച പടിജാനാമി അഹഞ്ചേവ അഞ്ഞേ ച. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘ന ഖോ ആളാരോ കാലാമോ ഇമം ധമ്മം കേവലം സദ്ധാമത്തകേന സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീതി പവേദേതി; അദ്ധാ ആളാരോ കാലാമോ ഇമം ധമ്മം ജാനം പസ്സം വിഹരതീ’തി.
277. ‘‘So kho ahaṃ, bhikkhave, aparena samayena daharova samāno susukāḷakeso , bhadrena yobbanena samannāgato paṭhamena vayasā akāmakānaṃ mātāpitūnaṃ assumukhānaṃ rudantānaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajiṃ. So evaṃ pabbajito samāno kiṃ kusalagavesī 4 anuttaraṃ santivarapadaṃ pariyesamāno yena āḷāro kālāmo tenupasaṅkamiṃ. Upasaṅkamitvā āḷāraṃ kālāmaṃ etadavocaṃ – ‘icchāmahaṃ, āvuso kālāma, imasmiṃ dhammavinaye brahmacariyaṃ caritu’nti. Evaṃ vutte, bhikkhave, āḷāro kālāmo maṃ etadavoca – ‘viharatāyasmā; tādiso ayaṃ dhammo yattha viññū puriso nacirasseva sakaṃ ācariyakaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyā’ti. So kho ahaṃ, bhikkhave, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ pariyāpuṇiṃ. So kho ahaṃ, bhikkhave, tāvatakeneva oṭṭhapahatamattena lapitalāpanamattena ñāṇavādañca vadāmi theravādañca, ‘jānāmi passāmī’ti ca paṭijānāmi ahañceva aññe ca. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘na kho āḷāro kālāmo imaṃ dhammaṃ kevalaṃ saddhāmattakena sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedeti; addhā āḷāro kālāmo imaṃ dhammaṃ jānaṃ passaṃ viharatī’ti.
‘‘അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, യേന ആളാരോ കാലാമോ തേനുപസങ്കമിം; ഉപസങ്കമിത്വാ ആളാരം കാലാമം ഏതദവോചം – ‘കിത്താവതാ നോ, ആവുസോ കാലാമ, ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീതി പവേദേസീ’തി 5? ഏവം വുത്തേ, ഭിക്ഖവേ, ആളാരോ കാലാമോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം പവേദേസി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘ന ഖോ ആളാരസ്സേവ കാലാമസ്സ അത്ഥി സദ്ധാ, മയ്ഹംപത്ഥി സദ്ധാ; ന ഖോ ആളാരസ്സേവ കാലാമസ്സ അത്ഥി വീരിയം, മയ്ഹംപത്ഥി വീരിയം; ന ഖോ ആളാരസ്സേവ കാലാമസ്സ അത്ഥി സതി, മയ്ഹംപത്ഥി സതി; ന ഖോ ആളാരസ്സേവ കാലാമസ്സ അത്ഥി സമാധി, മയ്ഹംപത്ഥി സമാധി; ന ഖോ ആളാരസ്സേവ കാലാമസ്സ അത്ഥി പഞ്ഞാ, മയ്ഹംപത്ഥി പഞ്ഞാ. യംനൂനാഹം യം ധമ്മം ആളാരോ കാലാമോ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീതി പവേദേതി, തസ്സ ധമ്മസ്സ സച്ഛികിരിയായ പദഹേയ്യ’ന്തി. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, നചിരസ്സേവ ഖിപ്പമേവ തം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹാസിം.
‘‘Atha khvāhaṃ, bhikkhave, yena āḷāro kālāmo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā āḷāraṃ kālāmaṃ etadavocaṃ – ‘kittāvatā no, āvuso kālāma, imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesī’ti 6? Evaṃ vutte, bhikkhave, āḷāro kālāmo ākiñcaññāyatanaṃ pavedesi. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘na kho āḷārasseva kālāmassa atthi saddhā, mayhaṃpatthi saddhā; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi vīriyaṃ, mayhaṃpatthi vīriyaṃ; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi sati, mayhaṃpatthi sati; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi samādhi, mayhaṃpatthi samādhi; na kho āḷārasseva kālāmassa atthi paññā, mayhaṃpatthi paññā. Yaṃnūnāhaṃ yaṃ dhammaṃ āḷāro kālāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedeti, tassa dhammassa sacchikiriyāya padaheyya’nti. So kho ahaṃ, bhikkhave, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsiṃ.
‘‘അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, യേന ആളാരോ കാലാമോ തേനുപസങ്കമിം; ഉപസങ്കമിത്വാ ആളാരം കാലാമം ഏതദവോചം –
‘‘Atha khvāhaṃ, bhikkhave, yena āḷāro kālāmo tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā āḷāraṃ kālāmaṃ etadavocaṃ –
‘ഏത്താവതാ നോ, ആവുസോ കാലാമ, ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേസീ’തി?
‘Ettāvatā no, āvuso kālāma, imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesī’ti?
‘ഏത്താവതാ ഖോ അഹം, ആവുസോ, ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേമീ’തി.
‘Ettāvatā kho ahaṃ, āvuso, imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedemī’ti.
‘അഹമ്പി ഖോ, ആവുസോ, ഏത്താവതാ ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി.
‘Ahampi kho, āvuso, ettāvatā imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmī’ti.
‘ലാഭാ നോ, ആവുസോ, സുലദ്ധം നോ, ആവുസോ, യേ മയം ആയസ്മന്തം താദിസം സബ്രഹ്മചാരിം പസ്സാമ. ഇതി യാഹം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേമി തം ത്വം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരസി. യം ത്വം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരസി തമഹം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേമി. ഇതി യാഹം ധമ്മം ജാനാമി തം ത്വം ധമ്മം ജാനാസി, യം ത്വം ധമ്മം ജാനാസി തമഹം ധമ്മം ജാനാമി. ഇതി യാദിസോ അഹം താദിസോ തുവം, യാദിസോ തുവം താദിസോ അഹം. ഏഹി ദാനി, ആവുസോ, ഉഭോവ സന്താ ഇമം ഗണം പരിഹരാമാ’തി. ഇതി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ആളാരോ കാലാമോ ആചരിയോ മേ സമാനോ (അത്തനോ) 7 അന്തേവാസിം മം സമാനം അത്തനാ 8 സമസമം ഠപേസി, ഉളാരായ ച മം പൂജായ പൂജേസി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘നായം ധമ്മോ നിബ്ബിദായ ന വിരാഗായ ന നിരോധായ ന ഉപസമായ ന അഭിഞ്ഞായ ന സമ്ബോധായ ന നിബ്ബാനായ സംവത്തതി, യാവദേവ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനൂപപത്തിയാ’തി. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, തം ധമ്മം അനലങ്കരിത്വാ തസ്മാ ധമ്മാ നിബ്ബിജ്ജ അപക്കമിം.
‘Lābhā no, āvuso, suladdhaṃ no, āvuso, ye mayaṃ āyasmantaṃ tādisaṃ sabrahmacāriṃ passāma. Iti yāhaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedemi taṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi. Yaṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi tamahaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedemi. Iti yāhaṃ dhammaṃ jānāmi taṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi, yaṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi tamahaṃ dhammaṃ jānāmi. Iti yādiso ahaṃ tādiso tuvaṃ, yādiso tuvaṃ tādiso ahaṃ. Ehi dāni, āvuso, ubhova santā imaṃ gaṇaṃ pariharāmā’ti. Iti kho, bhikkhave, āḷāro kālāmo ācariyo me samāno (attano) 9 antevāsiṃ maṃ samānaṃ attanā 10 samasamaṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesi. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘nāyaṃ dhammo nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, yāvadeva ākiñcaññāyatanūpapattiyā’ti. So kho ahaṃ, bhikkhave, taṃ dhammaṃ analaṅkaritvā tasmā dhammā nibbijja apakkamiṃ.
൨൭൮. ‘‘സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, കിം കുസലഗവേസീ അനുത്തരം സന്തിവരപദം പരിയേസമാനോ യേന ഉദകോ 11 രാമപുത്തോ തേനുപസങ്കമിം; ഉപസങ്കമിത്വാ ഉദകം രാമപുത്തം ഏതദവോചം – ‘ഇച്ഛാമഹം, ആവുസോ 12, ഇമസ്മിം ധമ്മവിനയേ ബ്രഹ്മചരിയം ചരിതു’ന്തി. ഏവം വുത്തേ, ഭിക്ഖവേ, ഉദകോ രാമപുത്തോ മം ഏതദവോച – ‘വിഹരതായസ്മാ; താദിസോ അയം ധമ്മോ യത്ഥ വിഞ്ഞൂ പുരിസോ നചിരസ്സേവ സകം ആചരിയകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരേയ്യാ’തി. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, നചിരസ്സേവ ഖിപ്പമേവ തം ധമ്മം പരിയാപുണിം. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, താവതകേനേവ ഓട്ഠപഹതമത്തേന ലപിതലാപനമത്തേന ഞാണവാദഞ്ച വദാമി ഥേരവാദഞ്ച, ‘ജാനാമി പസ്സാമീ’തി ച പടിജാനാമി അഹഞ്ചേവ അഞ്ഞേ ച. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘ന ഖോ രാമോ ഇമം ധമ്മം കേവലം സദ്ധാമത്തകേന സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീതി പവേദേസി; അദ്ധാ രാമോ ഇമം ധമ്മം ജാനം പസ്സം വിഹാസീ’തി.
278. ‘‘So kho ahaṃ, bhikkhave, kiṃ kusalagavesī anuttaraṃ santivarapadaṃ pariyesamāno yena udako 13 rāmaputto tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā udakaṃ rāmaputtaṃ etadavocaṃ – ‘icchāmahaṃ, āvuso 14, imasmiṃ dhammavinaye brahmacariyaṃ caritu’nti. Evaṃ vutte, bhikkhave, udako rāmaputto maṃ etadavoca – ‘viharatāyasmā; tādiso ayaṃ dhammo yattha viññū puriso nacirasseva sakaṃ ācariyakaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihareyyā’ti. So kho ahaṃ, bhikkhave, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ pariyāpuṇiṃ. So kho ahaṃ, bhikkhave, tāvatakeneva oṭṭhapahatamattena lapitalāpanamattena ñāṇavādañca vadāmi theravādañca, ‘jānāmi passāmī’ti ca paṭijānāmi ahañceva aññe ca. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘na kho rāmo imaṃ dhammaṃ kevalaṃ saddhāmattakena sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesi; addhā rāmo imaṃ dhammaṃ jānaṃ passaṃ vihāsī’ti.
‘‘അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, യേന ഉദകോ രാമപുത്തോ തേനുപസങ്കമിം; ഉപസങ്കമിത്വാ ഉദകം രാമപുത്തം ഏതദവോചം – ‘കിത്താവതാ നോ, ആവുസോ, രാമോ ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീതി പവേദേസീ’തി? ഏവം വുത്തേ, ഭിക്ഖവേ, ഉദകോ രാമപുത്തോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം പവേദേസി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘ന ഖോ രാമസ്സേവ അഹോസി സദ്ധാ, മയ്ഹംപത്ഥി സദ്ധാ; ന ഖോ രാമസ്സേവ അഹോസി വീരിയം , മയ്ഹംപത്ഥി വീരിയം; ന ഖോ രാമസ്സേവ അഹോസി സതി, മയ്ഹംപത്ഥി സതി; ന ഖോ രാമസ്സേവ അഹോസി സമാധി, മയ്ഹംപത്ഥി സമാധി, ന ഖോ രാമസ്സേവ അഹോസി പഞ്ഞാ, മയ്ഹംപത്ഥി പഞ്ഞാ. യംനൂനാഹം യം ധമ്മം രാമോ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീതി പവേദേസി, തസ്സ ധമ്മസ്സ സച്ഛികിരിയായ പദഹേയ്യ’ന്തി. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, നചിരസ്സേവ ഖിപ്പമേവ തം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹാസിം.
‘‘Atha khvāhaṃ, bhikkhave, yena udako rāmaputto tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā udakaṃ rāmaputtaṃ etadavocaṃ – ‘kittāvatā no, āvuso, rāmo imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesī’ti? Evaṃ vutte, bhikkhave, udako rāmaputto nevasaññānāsaññāyatanaṃ pavedesi. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘na kho rāmasseva ahosi saddhā, mayhaṃpatthi saddhā; na kho rāmasseva ahosi vīriyaṃ , mayhaṃpatthi vīriyaṃ; na kho rāmasseva ahosi sati, mayhaṃpatthi sati; na kho rāmasseva ahosi samādhi, mayhaṃpatthi samādhi, na kho rāmasseva ahosi paññā, mayhaṃpatthi paññā. Yaṃnūnāhaṃ yaṃ dhammaṃ rāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmīti pavedesi, tassa dhammassa sacchikiriyāya padaheyya’nti. So kho ahaṃ, bhikkhave, nacirasseva khippameva taṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja vihāsiṃ.
‘‘അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, യേന ഉദകോ രാമപുത്തോ തേനുപസങ്കമിം; ഉപസങ്കമിത്വാ ഉദകം രാമപുത്തം ഏതദവോചം –
‘‘Atha khvāhaṃ, bhikkhave, yena udako rāmaputto tenupasaṅkamiṃ; upasaṅkamitvā udakaṃ rāmaputtaṃ etadavocaṃ –
‘ഏത്താവതാ നോ, ആവുസോ, രാമോ ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേസീ’തി?
‘Ettāvatā no, āvuso, rāmo imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesī’ti?
‘ഏത്താവതാ ഖോ, ആവുസോ, രാമോ ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേസീ’തി.
‘Ettāvatā kho, āvuso, rāmo imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesī’ti.
‘അഹമ്പി ഖോ, ആവുസോ, ഏത്താവതാ ഇമം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരാമീ’തി.
‘Ahampi kho, āvuso, ettāvatā imaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharāmī’ti.
‘ലാഭാ നോ, ആവുസോ, സുലദ്ധം നോ, ആവുസോ, യേ മയം ആയസ്മന്തം താദിസം സബ്രഹ്മചാരിം പസ്സാമ. ഇതി യം ധമ്മം രാമോ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേസി, തം ത്വം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരസി. യം ത്വം ധമ്മം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരസി, തം ധമ്മം രാമോ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ പവേദേസി. ഇതി യം ധമ്മം രാമോ അഭിഞ്ഞാസി തം ത്വം ധമ്മം ജാനാസി, യം ത്വം ധമ്മം ജാനാസി, തം ധമ്മം രാമോ അഭിഞ്ഞാസി. ഇതി യാദിസോ രാമോ അഹോസി താദിസോ തുവം, യാദിസോ തുവം താദിസോ രാമോ അഹോസി. ഏഹി ദാനി, ആവുസോ, തുവം ഇമം ഗണം പരിഹരാ’തി . ഇതി ഖോ, ഭിക്ഖവേ , ഉദകോ രാമപുത്തോ സബ്രഹ്മചാരീ മേ സമാനോ ആചരിയട്ഠാനേ മം ഠപേസി, ഉളാരായ ച മം പൂജായ പൂജേസി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘നായം ധമ്മോ നിബ്ബിദായ ന വിരാഗായ ന നിരോധായ ന ഉപസമായ ന അഭിഞ്ഞായ ന സമ്ബോധായ ന നിബ്ബാനായ സംവത്തതി, യാവദേവ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനൂപപത്തിയാ’തി. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, തം ധമ്മം അനലങ്കരിത്വാ തസ്മാ ധമ്മാ നിബ്ബിജ്ജ അപക്കമിം.
‘Lābhā no, āvuso, suladdhaṃ no, āvuso, ye mayaṃ āyasmantaṃ tādisaṃ sabrahmacāriṃ passāma. Iti yaṃ dhammaṃ rāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesi, taṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi. Yaṃ tvaṃ dhammaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharasi, taṃ dhammaṃ rāmo sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja pavedesi. Iti yaṃ dhammaṃ rāmo abhiññāsi taṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi, yaṃ tvaṃ dhammaṃ jānāsi, taṃ dhammaṃ rāmo abhiññāsi. Iti yādiso rāmo ahosi tādiso tuvaṃ, yādiso tuvaṃ tādiso rāmo ahosi. Ehi dāni, āvuso, tuvaṃ imaṃ gaṇaṃ pariharā’ti . Iti kho, bhikkhave , udako rāmaputto sabrahmacārī me samāno ācariyaṭṭhāne maṃ ṭhapesi, uḷārāya ca maṃ pūjāya pūjesi. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘nāyaṃ dhammo nibbidāya na virāgāya na nirodhāya na upasamāya na abhiññāya na sambodhāya na nibbānāya saṃvattati, yāvadeva nevasaññānāsaññāyatanūpapattiyā’ti. So kho ahaṃ, bhikkhave, taṃ dhammaṃ analaṅkaritvā tasmā dhammā nibbijja apakkamiṃ.
൨൭൯. ‘‘സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, കിം കുസലഗവേസീ അനുത്തരം സന്തിവരപദം പരിയേസമാനോ മഗധേസു അനുപുബ്ബേന ചാരികം ചരമാനോ യേന ഉരുവേലാ സേനാനിഗമോ തദവസരിം. തത്ഥദ്ദസം രമണീയം ഭൂമിഭാഗം, പാസാദികഞ്ച വനസണ്ഡം, നദിഞ്ച സന്ദന്തിം സേതകം സുപതിത്ഥം രമണീയം, സമന്താ 15 ച ഗോചരഗാമം . തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘രമണീയോ വത, ഭോ, ഭൂമിഭാഗോ, പാസാദികോ ച വനസണ്ഡോ, നദീ ച സന്ദതി സേതകാ സുപതിത്ഥാ രമണീയാ, സമന്താ ച ഗോചരഗാമോ. അലം വതിദം കുലപുത്തസ്സ പധാനത്ഥികസ്സ പധാനായാ’തി. സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, തത്ഥേവ നിസീദിം – അലമിദം പധാനായാതി.
279. ‘‘So kho ahaṃ, bhikkhave, kiṃ kusalagavesī anuttaraṃ santivarapadaṃ pariyesamāno magadhesu anupubbena cārikaṃ caramāno yena uruvelā senānigamo tadavasariṃ. Tatthaddasaṃ ramaṇīyaṃ bhūmibhāgaṃ, pāsādikañca vanasaṇḍaṃ, nadiñca sandantiṃ setakaṃ supatitthaṃ ramaṇīyaṃ, samantā 16 ca gocaragāmaṃ . Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘ramaṇīyo vata, bho, bhūmibhāgo, pāsādiko ca vanasaṇḍo, nadī ca sandati setakā supatitthā ramaṇīyā, samantā ca gocaragāmo. Alaṃ vatidaṃ kulaputtassa padhānatthikassa padhānāyā’ti. So kho ahaṃ, bhikkhave, tattheva nisīdiṃ – alamidaṃ padhānāyāti.
൨൮൦. ‘‘സോ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, അത്തനാ ജാതിധമ്മോ സമാനോ ജാതിധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജാതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസമാനോ അജാതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമം, അത്തനാ ജരാധമ്മോ സമാനോ ജരാധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജരം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസമാനോ അജരം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമം, അത്തനാ ബ്യാധിധമ്മോ സമാനോ ബ്യാധിധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അബ്യാധിം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസമാനോ അബ്യാധിം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമം, അത്തനാ മരണധമ്മോ സമാനോ മരണധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അമതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമം, അത്തനാ സോകധമ്മോ സമാനോ സോകധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അസോകം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമം, അത്തനാ സംകിലേസധമ്മോ സമാനോ സംകിലേസധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അസംകിലിട്ഠം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസമാനോ അസംകിലിട്ഠം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമം. ഞാണഞ്ച പന മേ ദസ്സനം ഉദപാദി – ‘അകുപ്പാ മേ വിമുത്തി, അയമന്തിമാ ജാതി, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ’തി.
280. ‘‘So kho ahaṃ, bhikkhave, attanā jātidhammo samāno jātidhamme ādīnavaṃ viditvā ajātaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesamāno ajātaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃ, attanā jarādhammo samāno jarādhamme ādīnavaṃ viditvā ajaraṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesamāno ajaraṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃ, attanā byādhidhammo samāno byādhidhamme ādīnavaṃ viditvā abyādhiṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesamāno abyādhiṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃ, attanā maraṇadhammo samāno maraṇadhamme ādīnavaṃ viditvā amataṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃ, attanā sokadhammo samāno sokadhamme ādīnavaṃ viditvā asokaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃ, attanā saṃkilesadhammo samāno saṃkilesadhamme ādīnavaṃ viditvā asaṃkiliṭṭhaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesamāno asaṃkiliṭṭhaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃ. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘akuppā me vimutti, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’ti.
൨൮൧. ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘അധിഗതോ ഖോ മ്യായം ധമ്മോ ഗമ്ഭീരോ ദുദ്ദസോ ദുരനുബോധോ സന്തോ പണീതോ അതക്കാവചരോ നിപുണോ പണ്ഡിതവേദനീയോ. ആലയരാമാ ഖോ പനായം പജാ ആലയരതാ ആലയസമ്മുദിതാ. ആലയരാമാ ഖോ പനായം പജാ ആലയരതായ ആലയസമ്മുദിതായ ദുദ്ദസം ഇദം ഠാനം യദിദം – ഇദപ്പച്ചയതാ പടിച്ചസമുപ്പാദോ. ഇദമ്പി ഖോ ഠാനം ദുദ്ദസം യദിദം – സബ്ബസങ്ഖാരസമഥോ സബ്ബൂപധിപടിനിസ്സഗ്ഗോ തണ്ഹാക്ഖയോ വിരാഗോ നിരോധോ നിബ്ബാനം. അഹഞ്ചേവ ഖോ പന ധമ്മം ദേസേയ്യം, പരേ ച മേ ന ആജാനേയ്യും, സോ മമസ്സ കിലമഥോ, സാ മമസ്സ വിഹേസാ’തി. അപിസ്സു മം, ഭിക്ഖവേ, ഇമാ അനച്ഛരിയാ ഗാഥായോ പടിഭംസു പുബ്ബേ അസ്സുതപുബ്ബാ –
281. ‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘adhigato kho myāyaṃ dhammo gambhīro duddaso duranubodho santo paṇīto atakkāvacaro nipuṇo paṇḍitavedanīyo. Ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratā ālayasammuditā. Ālayarāmā kho panāyaṃ pajā ālayaratāya ālayasammuditāya duddasaṃ idaṃ ṭhānaṃ yadidaṃ – idappaccayatā paṭiccasamuppādo. Idampi kho ṭhānaṃ duddasaṃ yadidaṃ – sabbasaṅkhārasamatho sabbūpadhipaṭinissaggo taṇhākkhayo virāgo nirodho nibbānaṃ. Ahañceva kho pana dhammaṃ deseyyaṃ, pare ca me na ājāneyyuṃ, so mamassa kilamatho, sā mamassa vihesā’ti. Apissu maṃ, bhikkhave, imā anacchariyā gāthāyo paṭibhaṃsu pubbe assutapubbā –
‘കിച്ഛേന മേ അധിഗതം, ഹലം ദാനി പകാസിതും;
‘Kicchena me adhigataṃ, halaṃ dāni pakāsituṃ;
രാഗദോസപരേതേഹി, നായം ധമ്മോ സുസമ്ബുധോ.
Rāgadosaparetehi, nāyaṃ dhammo susambudho.
‘പടിസോതഗാമിം നിപുണം, ഗമ്ഭീരം ദുദ്ദസം അണും;
‘Paṭisotagāmiṃ nipuṇaṃ, gambhīraṃ duddasaṃ aṇuṃ;
൨൮൨. ‘‘ഇതിഹ മേ, ഭിക്ഖവേ, പടിസഞ്ചിക്ഖതോ അപ്പോസ്സുക്കതായ ചിത്തം നമതി, നോ ധമ്മദേസനായ. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മുനോ സഹമ്പതിസ്സ മമ ചേതസാ ചേതോപരിവിതക്കമഞ്ഞായ ഏതദഹോസി – ‘നസ്സതി വത ഭോ ലോകോ, വിനസ്സതി വത ഭോ ലോകോ, യത്ര ഹി നാമ തഥാഗതസ്സ അരഹതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധസ്സ അപ്പോസ്സുക്കതായ ചിത്തം നമതി 19, നോ ധമ്മദേസനായാ’തി. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മാ സഹമ്പതി – സേയ്യഥാപി നാമ ബലവാ പുരിസോ സമിഞ്ജിതം വാ ബാഹം പസാരേയ്യ, പസാരിതം വാ ബാഹം സമിഞ്ജേയ്യ, ഏവമേവ – ബ്രഹ്മലോകേ അന്തരഹിതോ മമ പുരതോ പാതുരഹോസി. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മാ സഹമ്പതി ഏകംസം ഉത്തരാസങ്ഗം കരിത്വാ യേനാഹം തേനഞ്ജലിം പണാമേത്വാ മം ഏതദവോച – ‘ദേസേതു, ഭന്തേ, ഭഗവാ ധമ്മം, ദേസേതു സുഗതോ ധമ്മം. സന്തി സത്താ അപ്പരജക്ഖജാതികാ, അസ്സവനതാ ധമ്മസ്സ പരിഹായന്തി. ഭവിസ്സന്തി ധമ്മസ്സ അഞ്ഞാതാരോ’തി. ഇദമവോച, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മാ സഹമ്പതി. ഇദം വത്വാ അഥാപരം ഏതദവോച –
282. ‘‘Itiha me, bhikkhave, paṭisañcikkhato appossukkatāya cittaṃ namati, no dhammadesanāya. Atha kho, bhikkhave, brahmuno sahampatissa mama cetasā cetoparivitakkamaññāya etadahosi – ‘nassati vata bho loko, vinassati vata bho loko, yatra hi nāma tathāgatassa arahato sammāsambuddhassa appossukkatāya cittaṃ namati 20, no dhammadesanāyā’ti. Atha kho, bhikkhave, brahmā sahampati – seyyathāpi nāma balavā puriso samiñjitaṃ vā bāhaṃ pasāreyya, pasāritaṃ vā bāhaṃ samiñjeyya, evameva – brahmaloke antarahito mama purato pāturahosi. Atha kho, bhikkhave, brahmā sahampati ekaṃsaṃ uttarāsaṅgaṃ karitvā yenāhaṃ tenañjaliṃ paṇāmetvā maṃ etadavoca – ‘desetu, bhante, bhagavā dhammaṃ, desetu sugato dhammaṃ. Santi sattā apparajakkhajātikā, assavanatā dhammassa parihāyanti. Bhavissanti dhammassa aññātāro’ti. Idamavoca, bhikkhave, brahmā sahampati. Idaṃ vatvā athāparaṃ etadavoca –
‘പാതുരഹോസി മഗധേസു പുബ്ബേ,
‘Pāturahosi magadhesu pubbe,
ധമ്മോ അസുദ്ധോ സമലേഹി ചിന്തിതോ;
Dhammo asuddho samalehi cintito;
സുണന്തു ധമ്മം വിമലേനാനുബുദ്ധം.
Suṇantu dhammaṃ vimalenānubuddhaṃ.
‘സേലേ യഥാ പബ്ബതമുദ്ധനിട്ഠിതോ,
‘Sele yathā pabbatamuddhaniṭṭhito,
യഥാപി പസ്സേ ജനതം സമന്തതോ;
Yathāpi passe janataṃ samantato;
തഥൂപമം ധമ്മമയം സുമേധ,
Tathūpamaṃ dhammamayaṃ sumedha,
പാസാദമാരുയ്ഹ സമന്തചക്ഖു;
Pāsādamāruyha samantacakkhu;
അവേക്ഖസ്സു ജാതിജരാഭിഭൂതം.
Avekkhassu jātijarābhibhūtaṃ.
‘ഉട്ഠേഹി വീര വിജിതസങ്ഗാമ,
‘Uṭṭhehi vīra vijitasaṅgāma,
സത്ഥവാഹ അണണ വിചര ലോകേ;
Satthavāha aṇaṇa vicara loke;
അഞ്ഞാതാരോ ഭവിസ്സന്തീ’’’തി.
Aññātāro bhavissantī’’’ti.
൨൮൩. ‘‘അഥ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മുനോ ച അജ്ഝേസനം വിദിത്വാ സത്തേസു ച കാരുഞ്ഞതം പടിച്ച ബുദ്ധചക്ഖുനാ ലോകം വോലോകേസിം. അദ്ദസം ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, ബുദ്ധചക്ഖുനാ ലോകം വോലോകേന്തോ സത്തേ അപ്പരജക്ഖേ മഹാരജക്ഖേ, തിക്ഖിന്ദ്രിയേ മുദിന്ദ്രിയേ, സ്വാകാരേ ദ്വാകാരേ, സുവിഞ്ഞാപയേ ദുവിഞ്ഞാപയേ, അപ്പേകച്ചേ പരലോകവജ്ജഭയദസ്സാവിനേ 27 വിഹരന്തേ, അപ്പേകച്ചേ ന പരലോകവജ്ജഭയദസ്സാവിനേ 28 വിഹരന്തേ. സേയ്യഥാപി നാമ ഉപ്പലിനിയം വാ പദുമിനിയം വാ പുണ്ഡരീകിനിയം വാ അപ്പേകച്ചാനി ഉപ്പലാനി വാ പദുമാനി വാ പുണ്ഡരീകാനി വാ ഉദകേ ജാതാനി ഉദകേ സംവഡ്ഢാനി ഉദകാനുഗ്ഗതാനി അന്തോനിമുഗ്ഗപോസീനി, അപ്പേകച്ചാനി ഉപ്പലാനി വാ പദുമാനി വാ പുണ്ഡരീകാനി വാ ഉദകേ ജാതാനി ഉദകേ സംവഡ്ഢാനി ഉദകാനുഗ്ഗതാനി സമോദകം ഠിതാനി, അപ്പേകച്ചാനി ഉപ്പലാനി വാ പദുമാനി വാ പുണ്ഡരീകാനി വാ ഉദകേ ജാതാനി ഉദകേ സംവഡ്ഢാനി ഉദകം അച്ചുഗ്ഗമ്മ ഠിതാനി 29 അനുപലിത്താനി ഉദകേന; ഏവമേവ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, ബുദ്ധചക്ഖുനാ ലോകം വോലോകേന്തോ അദ്ദസം സത്തേ അപ്പരജക്ഖേ മഹാരജക്ഖേ, തിക്ഖിന്ദ്രിയേ മുദിന്ദ്രിയേ, സ്വാകാരേ ദ്വാകാരേ, സുവിഞ്ഞാപയേ ദുവിഞ്ഞാപയേ, അപ്പേകച്ചേ പരലോകവജ്ജഭയദസ്സാവിനേ വിഹരന്തേ, അപ്പേകച്ചേ ന പരലോകവജ്ജഭയദസ്സാവിനേ വിഹരന്തേ. അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മാനം സഹമ്പതിം ഗാഥായ പച്ചഭാസിം –
283. ‘‘Atha kho ahaṃ, bhikkhave, brahmuno ca ajjhesanaṃ viditvā sattesu ca kāruññataṃ paṭicca buddhacakkhunā lokaṃ volokesiṃ. Addasaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, buddhacakkhunā lokaṃ volokento satte apparajakkhe mahārajakkhe, tikkhindriye mudindriye, svākāre dvākāre, suviññāpaye duviññāpaye, appekacce paralokavajjabhayadassāvine 30 viharante, appekacce na paralokavajjabhayadassāvine 31 viharante. Seyyathāpi nāma uppaliniyaṃ vā paduminiyaṃ vā puṇḍarīkiniyaṃ vā appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni antonimuggaposīni, appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakānuggatāni samodakaṃ ṭhitāni, appekaccāni uppalāni vā padumāni vā puṇḍarīkāni vā udake jātāni udake saṃvaḍḍhāni udakaṃ accuggamma ṭhitāni 32 anupalittāni udakena; evameva kho ahaṃ, bhikkhave, buddhacakkhunā lokaṃ volokento addasaṃ satte apparajakkhe mahārajakkhe, tikkhindriye mudindriye, svākāre dvākāre, suviññāpaye duviññāpaye, appekacce paralokavajjabhayadassāvine viharante, appekacce na paralokavajjabhayadassāvine viharante. Atha khvāhaṃ, bhikkhave, brahmānaṃ sahampatiṃ gāthāya paccabhāsiṃ –
‘അപാരുതാ തേസം അമതസ്സ ദ്വാരാ,
‘Apārutā tesaṃ amatassa dvārā,
യേ സോതവന്തോ പമുഞ്ചന്തു സദ്ധം;
Ye sotavanto pamuñcantu saddhaṃ;
വിഹിംസസഞ്ഞീ പഗുണം ന ഭാസിം,
Vihiṃsasaññī paguṇaṃ na bhāsiṃ,
ധമ്മം പണീതം മനുജേസു ബ്രഹ്മേ’’’തി.
Dhammaṃ paṇītaṃ manujesu brahme’’’ti.
‘‘അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ബ്രഹ്മാ സഹമ്പതി ‘കതാവകാസോ ഖോമ്ഹി ഭഗവതാ ധമ്മദേസനായാ’തി മം അഭിവാദേത്വാ പദക്ഖിണം കത്വാ തത്ഥേവന്തരധായി.
‘‘Atha kho, bhikkhave, brahmā sahampati ‘katāvakāso khomhi bhagavatā dhammadesanāyā’ti maṃ abhivādetvā padakkhiṇaṃ katvā tatthevantaradhāyi.
൨൮൪. ‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കസ്സ നു ഖോ അഹം പഠമം ധമ്മം ദേസേയ്യം; കോ ഇമം ധമ്മം ഖിപ്പമേവ ആജാനിസ്സതീ’തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘അയം ഖോ ആളാരോ കാലാമോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ദീഘരത്തം അപ്പരജക്ഖജാതികോ. യംനൂനാഹം ആളാരസ്സ കാലാമസ്സ പഠമം ധമ്മം ദേസേയ്യം. സോ ഇമം ധമ്മം ഖിപ്പമേവ ആജാനിസ്സതീ’തി. അഥ ഖോ മം, ഭിക്ഖവേ, ദേവതാ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോച – ‘സത്താഹകാലങ്കതോ, ഭന്തേ, ആളാരോ കാലാമോ’തി. ഞാണഞ്ച പന മേ ദസ്സനം ഉദപാദി – ‘സത്താഹകാലങ്കതോ ആളാരോ കാലാമോ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘മഹാജാനിയോ ഖോ ആളാരോ കാലാമോ. സചേ ഹി സോ ഇമം ധമ്മം സുണേയ്യ, ഖിപ്പമേവ ആജാനേയ്യാ’തി.
284. ‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ; ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘ayaṃ kho āḷāro kālāmo paṇḍito viyatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko. Yaṃnūnāhaṃ āḷārassa kālāmassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ. So imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’ti. Atha kho maṃ, bhikkhave, devatā upasaṅkamitvā etadavoca – ‘sattāhakālaṅkato, bhante, āḷāro kālāmo’ti. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘sattāhakālaṅkato āḷāro kālāmo’ti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘mahājāniyo kho āḷāro kālāmo. Sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya, khippameva ājāneyyā’ti.
‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കസ്സ നു ഖോ അഹം പഠമം ധമ്മം ദേസേയ്യം; കോ ഇമം ധമ്മം ഖിപ്പമേവ ആജാനിസ്സതീ’തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘അയം ഖോ ഉദകോ രാമപുത്തോ പണ്ഡിതോ വിയത്തോ മേധാവീ ദീഘരത്തം അപ്പരജക്ഖജാതികോ. യംനൂനാഹം ഉദകസ്സ രാമപുത്തസ്സ പഠമം ധമ്മം ദേസേയ്യം. സോ ഇമം ധമ്മം ഖിപ്പമേവ ആജാനിസ്സതീ’തി. അഥ ഖോ മം, ഭിക്ഖവേ, ദേവതാ ഉപസങ്കമിത്വാ ഏതദവോച – ‘അഭിദോസകാലങ്കതോ, ഭന്തേ, ഉദകോ രാമപുത്തോ’തി. ഞാണഞ്ച പന മേ ദസ്സനം ഉദപാദി – ‘അഭിദോസകാലങ്കതോ ഉദകോ രാമപുത്തോ’തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘മഹാജാനിയോ ഖോ ഉദകോ രാമപുത്തോ. സചേ ഹി സോ ഇമം ധമ്മം സുണേയ്യ , ഖിപ്പമേവ ആജാനേയ്യാ’തി.
‘‘Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ; ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘ayaṃ kho udako rāmaputto paṇḍito viyatto medhāvī dīgharattaṃ apparajakkhajātiko. Yaṃnūnāhaṃ udakassa rāmaputtassa paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ. So imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’ti. Atha kho maṃ, bhikkhave, devatā upasaṅkamitvā etadavoca – ‘abhidosakālaṅkato, bhante, udako rāmaputto’ti. Ñāṇañca pana me dassanaṃ udapādi – ‘abhidosakālaṅkato udako rāmaputto’ti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘mahājāniyo kho udako rāmaputto. Sace hi so imaṃ dhammaṃ suṇeyya , khippameva ājāneyyā’ti.
‘‘തസ്സ മയ്ഹം , ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കസ്സ നു ഖോ അഹം പഠമം ധമ്മം ദേസേയ്യം; കോ ഇമം ധമ്മം ഖിപ്പമേവ ആജാനിസ്സതീ’തി? തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘ബഹുകാരാ ഖോ മേ പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ, യേ മം പധാനപഹിതത്തം ഉപട്ഠഹിംസു. യംനൂനാഹം പഞ്ചവഗ്ഗിയാനം ഭിക്ഖൂനം പഠമം ധമ്മം ദേസേയ്യ’ന്തി. തസ്സ മയ്ഹം, ഭിക്ഖവേ, ഏതദഹോസി – ‘കഹം നു ഖോ ഏതരഹി പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ വിഹരന്തീ’തി? അദ്ദസം ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, ദിബ്ബേന ചക്ഖുനാ വിസുദ്ധേന അതിക്കന്തമാനുസകേന പഞ്ചവഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ ബാരാണസിയം വിഹരന്തേ ഇസിപതനേ മിഗദായേ. അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, ഉരുവേലായം യഥാഭിരന്തം വിഹരിത്വാ യേന ബാരാണസീ തേന ചാരികം പക്കമിം 33.
‘‘Tassa mayhaṃ , bhikkhave, etadahosi – ‘kassa nu kho ahaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyyaṃ; ko imaṃ dhammaṃ khippameva ājānissatī’ti? Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘bahukārā kho me pañcavaggiyā bhikkhū, ye maṃ padhānapahitattaṃ upaṭṭhahiṃsu. Yaṃnūnāhaṃ pañcavaggiyānaṃ bhikkhūnaṃ paṭhamaṃ dhammaṃ deseyya’nti. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, etadahosi – ‘kahaṃ nu kho etarahi pañcavaggiyā bhikkhū viharantī’ti? Addasaṃ kho ahaṃ, bhikkhave, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena pañcavaggiye bhikkhū bārāṇasiyaṃ viharante isipatane migadāye. Atha khvāhaṃ, bhikkhave, uruvelāyaṃ yathābhirantaṃ viharitvā yena bārāṇasī tena cārikaṃ pakkamiṃ 34.
൨൮൫. ‘‘അദ്ദസാ ഖോ മം, ഭിക്ഖവേ, ഉപകോ ആജീവകോ അന്തരാ 35 ച ഗയം അന്തരാ ച ബോധിം അദ്ധാനമഗ്ഗപ്പടിപന്നം. ദിസ്വാന മം ഏതദവോച – ‘വിപ്പസന്നാനി ഖോ തേ, ആവുസോ, ഇന്ദ്രിയാനി, പരിസുദ്ധോ ഛവിവണ്ണോ പരിയോദാതോ! കംസി ത്വം, ആവുസോ, ഉദ്ദിസ്സ പബ്ബജിതോ, കോ വാ തേ സത്ഥാ, കസ്സ വാ ത്വം ധമ്മം രോചേസീ’തി ? ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, ഉപകം ആജീവകം ഗാഥാഹി അജ്ഝഭാസിം –
285. ‘‘Addasā kho maṃ, bhikkhave, upako ājīvako antarā 36 ca gayaṃ antarā ca bodhiṃ addhānamaggappaṭipannaṃ. Disvāna maṃ etadavoca – ‘vippasannāni kho te, āvuso, indriyāni, parisuddho chavivaṇṇo pariyodāto! Kaṃsi tvaṃ, āvuso, uddissa pabbajito, ko vā te satthā, kassa vā tvaṃ dhammaṃ rocesī’ti ? Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, upakaṃ ājīvakaṃ gāthāhi ajjhabhāsiṃ –
‘സബ്ബാഭിഭൂ സബ്ബവിദൂഹമസ്മി, സബ്ബേസു ധമ്മേസു അനൂപലിത്തോ;
‘Sabbābhibhū sabbavidūhamasmi, sabbesu dhammesu anūpalitto;
സബ്ബഞ്ജഹോ തണ്ഹാക്ഖയേ വിമുത്തോ, സയം അഭിഞ്ഞായ കമുദ്ദിസേയ്യം.
Sabbañjaho taṇhākkhaye vimutto, sayaṃ abhiññāya kamuddiseyyaṃ.
‘ന മേ ആചരിയോ അത്ഥി, സദിസോ മേ ന വിജ്ജതി;
‘Na me ācariyo atthi, sadiso me na vijjati;
സദേവകസ്മിം ലോകസ്മിം, നത്ഥി മേ പടിപുഗ്ഗലോ.
Sadevakasmiṃ lokasmiṃ, natthi me paṭipuggalo.
‘അഹഞ്ഹി അരഹാ ലോകേ, അഹം സത്ഥാ അനുത്തരോ;
‘Ahañhi arahā loke, ahaṃ satthā anuttaro;
ഏകോമ്ഹി സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ, സീതിഭൂതോസ്മി നിബ്ബുതോ.
Ekomhi sammāsambuddho, sītibhūtosmi nibbuto.
‘ധമ്മചക്കം പവത്തേതും, ഗച്ഛാമി കാസിനം പുരം;
‘Dhammacakkaṃ pavattetuṃ, gacchāmi kāsinaṃ puraṃ;
അന്ധീഭൂതസ്മിം 37 ലോകസ്മിം, ആഹഞ്ഛം അമതദുന്ദുഭി’ന്തി.
Andhībhūtasmiṃ 38 lokasmiṃ, āhañchaṃ amatadundubhi’nti.
‘യഥാ ഖോ ത്വം, ആവുസോ, പടിജാനാസി, അരഹസി അനന്തജിനോ’തി!
‘Yathā kho tvaṃ, āvuso, paṭijānāsi, arahasi anantajino’ti!
‘മാദിസാ വേ ജിനാ ഹോന്തി, യേ പത്താ ആസവക്ഖയം;
‘Mādisā ve jinā honti, ye pattā āsavakkhayaṃ;
ജിതാ മേ പാപകാ ധമ്മാ, തസ്മാഹമുപക ജിനോ’തി.
Jitā me pāpakā dhammā, tasmāhamupaka jino’ti.
‘‘ഏവം വുത്തേ, ഭിക്ഖവേ, ഉപകോ ആജീവകോ ‘ഹുപേയ്യപാവുസോ’തി 39 വത്വാ സീസം ഓകമ്പേത്വാ ഉമ്മഗ്ഗം ഗഹേത്വാ പക്കാമി.
‘‘Evaṃ vutte, bhikkhave, upako ājīvako ‘hupeyyapāvuso’ti 40 vatvā sīsaṃ okampetvā ummaggaṃ gahetvā pakkāmi.
൨൮൬. ‘‘അഥ ഖ്വാഹം, ഭിക്ഖവേ, അനുപുബ്ബേന ചാരികം ചരമാനോ യേന ബാരാണസീ ഇസിപതനം മിഗദായോ യേന പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ തേനുപസങ്കമിം. അദ്ദസംസു ഖോ മം, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ ദൂരതോ ആഗച്ഛന്തം. ദിസ്വാന അഞ്ഞമഞ്ഞം സണ്ഠപേസും 41 – ‘അയം ഖോ, ആവുസോ, സമണോ ഗോതമോ ആഗച്ഛതി ബാഹുല്ലികോ 42 പധാനവിബ്ഭന്തോ ആവത്തോ ബാഹുല്ലായ. സോ നേവ അഭിവാദേതബ്ബോ, ന പച്ചുട്ഠാതബ്ബോ; നാസ്സ പത്തചീവരം പടിഗ്ഗഹേതബ്ബം. അപി ച ഖോ ആസനം ഠപേതബ്ബം, സചേ ആകങ്ഖിസ്സതി നിസീദിസ്സതീ’തി. യഥാ യഥാ ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, ഉപസങ്കമിം തഥാ തഥാ പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ നാസക്ഖിംസു സകായ കതികായ സണ്ഠാതും. അപ്പേകച്ചേ മം പച്ചുഗ്ഗന്ത്വാ പത്തചീവരം പടിഗ്ഗഹേസും, അപ്പേകച്ചേ ആസനം പഞ്ഞപേസും, അപ്പേകച്ചേ പാദോദകം ഉപട്ഠപേസും. അപി ച ഖോ മം നാമേന ച ആവുസോവാദേന ച സമുദാചരന്തി.
286. ‘‘Atha khvāhaṃ, bhikkhave, anupubbena cārikaṃ caramāno yena bārāṇasī isipatanaṃ migadāyo yena pañcavaggiyā bhikkhū tenupasaṅkamiṃ. Addasaṃsu kho maṃ, bhikkhave, pañcavaggiyā bhikkhū dūrato āgacchantaṃ. Disvāna aññamaññaṃ saṇṭhapesuṃ 43 – ‘ayaṃ kho, āvuso, samaṇo gotamo āgacchati bāhulliko 44 padhānavibbhanto āvatto bāhullāya. So neva abhivādetabbo, na paccuṭṭhātabbo; nāssa pattacīvaraṃ paṭiggahetabbaṃ. Api ca kho āsanaṃ ṭhapetabbaṃ, sace ākaṅkhissati nisīdissatī’ti. Yathā yathā kho ahaṃ, bhikkhave, upasaṅkamiṃ tathā tathā pañcavaggiyā bhikkhū nāsakkhiṃsu sakāya katikāya saṇṭhātuṃ. Appekacce maṃ paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesuṃ, appekacce āsanaṃ paññapesuṃ, appekacce pādodakaṃ upaṭṭhapesuṃ. Api ca kho maṃ nāmena ca āvusovādena ca samudācaranti.
‘‘ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചം – ‘മാ, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതം നാമേന ച ആവുസോവാദേന ച സമുദാചരഥ 45. അരഹം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ . ഓദഹഥ, ഭിക്ഖവേ, സോതം, അമതമധിഗതം, അഹമനുസാസാമി, അഹം ധമ്മം ദേസേമി. യഥാനുസിട്ഠം തഥാ പടിപജ്ജമാനാ നചിരസ്സേവ – യസ്സത്ഥായ കുലപുത്താ സമ്മദേവ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജന്തി തദനുത്തരം – ബ്രഹ്മചരിയപരിയോസാനം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിസ്സഥാ’തി. ഏവം വുത്തേ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ മം ഏതദവോചും – ‘തായപി ഖോ ത്വം, ആവുസോ ഗോതമ, ഇരിയായ തായ പടിപദായ തായ ദുക്കരകാരികായ നാജ്ഝഗമാ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാ അലമരിയഞാണദസ്സനവിസേസം, കിം പന ത്വം ഏതരഹി ബാഹുല്ലികോ പധാനവിബ്ഭന്തോ ആവത്തോ ബാഹുല്ലായ അധിഗമിസ്സസി ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാ അലമരിയഞാണദസ്സനവിസേസ’ന്തി? ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചം – ‘ന, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ ബാഹുല്ലികോ, ന പധാനവിബ്ഭന്തോ, ന ആവത്തോ ബാഹുല്ലായ . അരഹം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ. ഓദഹഥ, ഭിക്ഖവേ, സോതം, അമതമധിഗതം, അഹമനുസാസാമി, അഹം ധമ്മം ദേസേമി. യഥാനുസിട്ഠം തഥാ പടിപജ്ജമാനാ നചിരസ്സേവ – യസ്സത്ഥായ കുലപുത്താ സമ്മദേവ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജന്തി തദനുത്തരം – ബ്രഹ്മചരിയപരിയോസാനം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിസ്സഥാ’തി. ദുതിയമ്പി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ മം ഏതദവോചും – ‘തായപി ഖോ ത്വം, ആവുസോ ഗോതമ, ഇരിയായ തായ പടിപദായ തായ ദുക്കരകാരികായ നാജ്ഝഗമാ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാ അലമരിയഞാണദസ്സനവിസേസം, കിം പന ത്വം ഏതരഹി ബാഹുല്ലികോ പധാനവിബ്ഭന്തോ ആവത്തോ ബാഹുല്ലായ അധിഗമിസ്സസി ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാ അലമരിയഞാണദസ്സനവിസേസ’ന്തി? ദുതിയമ്പി ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചം – ‘ന, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ ബാഹുല്ലികോ…പേ॰… ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിസ്സഥാ’തി. തതിയമ്പി ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ മം ഏതദവോചും – ‘തായപി ഖോ ത്വം, ആവുസോ ഗോതമ, ഇരിയായ തായ പടിപദായ തായ ദുക്കരകാരികായ നാജ്ഝഗമാ ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാ അലമരിയഞാണദസ്സനവിസേസം, കിം പന ത്വം ഏതരഹി ബാഹുല്ലികോ പധാനവിബ്ഭന്തോ ആവത്തോ ബാഹുല്ലായ അധിഗമിസ്സസി ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാ അലമരിയഞാണദസ്സനവിസേസ’ന്തി?
‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, pañcavaggiye bhikkhū etadavocaṃ – ‘mā, bhikkhave, tathāgataṃ nāmena ca āvusovādena ca samudācaratha 46. Arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho . Odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi, ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti. Evaṃ vutte, bhikkhave, pañcavaggiyā bhikkhū maṃ etadavocuṃ – ‘tāyapi kho tvaṃ, āvuso gotama, iriyāya tāya paṭipadāya tāya dukkarakārikāya nājjhagamā uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ, kiṃ pana tvaṃ etarahi bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya adhigamissasi uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanavisesa’nti? Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, pañcavaggiye bhikkhū etadavocaṃ – ‘na, bhikkhave, tathāgato bāhulliko, na padhānavibbhanto, na āvatto bāhullāya . Arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho. Odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi, ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti. Dutiyampi kho, bhikkhave, pañcavaggiyā bhikkhū maṃ etadavocuṃ – ‘tāyapi kho tvaṃ, āvuso gotama, iriyāya tāya paṭipadāya tāya dukkarakārikāya nājjhagamā uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ, kiṃ pana tvaṃ etarahi bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya adhigamissasi uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanavisesa’nti? Dutiyampi kho ahaṃ, bhikkhave, pañcavaggiye bhikkhū etadavocaṃ – ‘na, bhikkhave, tathāgato bāhulliko…pe… upasampajja viharissathā’ti. Tatiyampi kho, bhikkhave, pañcavaggiyā bhikkhū maṃ etadavocuṃ – ‘tāyapi kho tvaṃ, āvuso gotama, iriyāya tāya paṭipadāya tāya dukkarakārikāya nājjhagamā uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanavisesaṃ, kiṃ pana tvaṃ etarahi bāhulliko padhānavibbhanto āvatto bāhullāya adhigamissasi uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanavisesa’nti?
‘‘ഏവം വുത്തേ, അഹം, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ ഏതദവോചം – ‘അഭിജാനാഥ മേ നോ തുമ്ഹേ, ഭിക്ഖവേ, ഇതോ പുബ്ബേ ഏവരൂപം പഭാവിതമേത’ന്തി 47? ‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’. ‘അരഹം, ഭിക്ഖവേ, തഥാഗതോ സമ്മാസമ്ബുദ്ധോ. ഓദഹഥ, ഭിക്ഖവേ, സോതം, അമതമധിഗതം, അഹമനുസാസാമി, അഹം ധമ്മം ദേസേമി. യഥാനുസിട്ഠം തഥാ പടിപജ്ജമാനാ നചിരസ്സേവ – യസ്സത്ഥായ കുലപുത്താ സമ്മദേവ അഗാരസ്മാ അനഗാരിയം പബ്ബജന്തി തദനുത്തരം – ബ്രഹ്മചരിയപരിയോസാനം ദിട്ഠേവ ധമ്മേ സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരിസ്സഥാ’തി.
‘‘Evaṃ vutte, ahaṃ, bhikkhave, pañcavaggiye bhikkhū etadavocaṃ – ‘abhijānātha me no tumhe, bhikkhave, ito pubbe evarūpaṃ pabhāvitameta’nti 48? ‘No hetaṃ, bhante’. ‘Arahaṃ, bhikkhave, tathāgato sammāsambuddho. Odahatha, bhikkhave, sotaṃ, amatamadhigataṃ, ahamanusāsāmi, ahaṃ dhammaṃ desemi. Yathānusiṭṭhaṃ tathā paṭipajjamānā nacirasseva – yassatthāya kulaputtā sammadeva agārasmā anagāriyaṃ pabbajanti tadanuttaraṃ – brahmacariyapariyosānaṃ diṭṭheva dhamme sayaṃ abhiññā sacchikatvā upasampajja viharissathā’ti.
‘‘അസക്ഖിം ഖോ അഹം, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയേ ഭിക്ഖൂ സഞ്ഞാപേതും. ദ്വേപി സുദം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഓവദാമി, തയോ ഭിക്ഖൂ പിണ്ഡായ ചരന്തി. യം തയോ ഭിക്ഖൂ പിണ്ഡായ ചരിത്വാ ആഹരന്തി തേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ 49 യാപേമ. തയോപി സുദം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖൂ ഓവദാമി, ദ്വേ ഭിക്ഖൂ പിണ്ഡായ ചരന്തി. യം ദ്വേ ഭിക്ഖൂ പിണ്ഡായ ചരിത്വാ ആഹരന്തി തേന ഛബ്ബഗ്ഗിയാ യാപേമ. അഥ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ചവഗ്ഗിയാ ഭിക്ഖൂ മയാ ഏവം ഓവദിയമാനാ ഏവം അനുസാസിയമാനാ അത്തനാ ജാതിധമ്മാ സമാനാ ജാതിധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജാതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസമാനാ അജാതം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമംസു, അത്തനാ ജരാധമ്മാ സമാനാ ജരാധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അജരം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസമാനാ അജരം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമംസു, അത്തനാ ബ്യാധിധമ്മാ സമാനാ…പേ॰… അത്തനാ മരണധമ്മാ സമാനാ… അത്തനാ സോകധമ്മാ സമാനാ… അത്തനാ സംകിലേസധമ്മാ സമാനാ സംകിലേസധമ്മേ ആദീനവം വിദിത്വാ അസംകിലിട്ഠം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം പരിയേസമാനാ അസംകിലിട്ഠം അനുത്തരം യോഗക്ഖേമം നിബ്ബാനം അജ്ഝഗമംസു. ഞാണഞ്ച പന നേസം ദസ്സനം ഉദപാദി – ‘അകുപ്പാ നോ വിമുത്തി 50, അയമന്തിമാ ജാതി, നത്ഥി ദാനി പുനബ്ഭവോ’തി.
‘‘Asakkhiṃ kho ahaṃ, bhikkhave, pañcavaggiye bhikkhū saññāpetuṃ. Dvepi sudaṃ, bhikkhave, bhikkhū ovadāmi, tayo bhikkhū piṇḍāya caranti. Yaṃ tayo bhikkhū piṇḍāya caritvā āharanti tena chabbaggiyā 51 yāpema. Tayopi sudaṃ, bhikkhave, bhikkhū ovadāmi, dve bhikkhū piṇḍāya caranti. Yaṃ dve bhikkhū piṇḍāya caritvā āharanti tena chabbaggiyā yāpema. Atha kho, bhikkhave, pañcavaggiyā bhikkhū mayā evaṃ ovadiyamānā evaṃ anusāsiyamānā attanā jātidhammā samānā jātidhamme ādīnavaṃ viditvā ajātaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesamānā ajātaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃsu, attanā jarādhammā samānā jarādhamme ādīnavaṃ viditvā ajaraṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesamānā ajaraṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃsu, attanā byādhidhammā samānā…pe… attanā maraṇadhammā samānā… attanā sokadhammā samānā… attanā saṃkilesadhammā samānā saṃkilesadhamme ādīnavaṃ viditvā asaṃkiliṭṭhaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ pariyesamānā asaṃkiliṭṭhaṃ anuttaraṃ yogakkhemaṃ nibbānaṃ ajjhagamaṃsu. Ñāṇañca pana nesaṃ dassanaṃ udapādi – ‘akuppā no vimutti 52, ayamantimā jāti, natthi dāni punabbhavo’ti.
൨൮൭. ‘‘പഞ്ചിമേ, ഭിക്ഖവേ, കാമഗുണാ. കതമേ പഞ്ച? ചക്ഖുവിഞ്ഞേയ്യാ രൂപാ ഇട്ഠാ കന്താ മനാപാ പിയരൂപാ കാമൂപസംഹിതാ രജനീയാ, സോതവിഞ്ഞേയ്യാ സദ്ദാ…പേ॰… ഘാനവിഞ്ഞേയ്യാ ഗന്ധാ… ജിവ്ഹാവിഞ്ഞേയ്യാ രസാ… കായവിഞ്ഞേയ്യാ ഫോട്ഠബ്ബാ ഇട്ഠാ കന്താ മനാപാ പിയരൂപാ കാമൂപസംഹിതാ രജനീയാ. ഇമേ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, പഞ്ച കാമഗുണാ. യേ ഹി കേചി, ഭിക്ഖവേ, സമണാ വാ ബ്രാഹ്മണാ വാ ഇമേ പഞ്ച കാമഗുണേ ഗഥിതാ മുച്ഛിതാ അജ്ഝോപന്നാ അനാദീനവദസ്സാവിനോ അനിസ്സരണപഞ്ഞാ പരിഭുഞ്ജന്തി, തേ ഏവമസ്സു വേദിതബ്ബാ – ‘അനയമാപന്നാ ബ്യസനമാപന്നാ യഥാകാമകരണീയാ പാപിമതോ’ 53. ‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, ആരഞ്ഞകോ മഗോ ബദ്ധോ പാസരാസിം അധിസയേയ്യ. സോ ഏവമസ്സ വേദിതബ്ബോ – അനയമാപന്നോ ബ്യസനമാപന്നോ യഥാകാമകരണീയോ ലുദ്ദസ്സ. ആഗച്ഛന്തേ ച പന ലുദ്ദേ യേന കാമം ന പക്കമിസ്സതീ’തി. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, യേ ഹി കേചി സമണാ വാ ബ്രാഹ്മണാ വാ ഇമേ പഞ്ച കാമഗുണേ ഗഥിതാ മുച്ഛിതാ അജ്ഝോപന്നാ അനാദീനവദസ്സാവിനോ അനിസ്സരണപഞ്ഞാ പരിഭുഞ്ജന്തി, തേ ഏവമസ്സു വേദിതബ്ബാ – ‘അനയമാപന്നാ ബ്യസനമാപന്നാ യഥാകാമകരണീയാ പാപിമതോ’. യേ ച ഖോ കേചി, ഭിക്ഖവേ, സമണാ വാ ബ്രാഹ്മണാ വാ ഇമേ പഞ്ച കാമഗുണേ അഗഥിതാ അമുച്ഛിതാ അനജ്ഝോപന്നാ ആദീനവദസ്സാവിനോ നിസ്സരണപഞ്ഞാ പരിഭുഞ്ജന്തി, തേ ഏവമസ്സു വേദിതബ്ബാ – ‘ന അനയമാപന്നാ ന ബ്യസനമാപന്നാ ന യഥാകാമകരണീയാ പാപിമതോ’.
287. ‘‘Pañcime, bhikkhave, kāmaguṇā. Katame pañca? Cakkhuviññeyyā rūpā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā, sotaviññeyyā saddā…pe… ghānaviññeyyā gandhā… jivhāviññeyyā rasā… kāyaviññeyyā phoṭṭhabbā iṭṭhā kantā manāpā piyarūpā kāmūpasaṃhitā rajanīyā. Ime kho, bhikkhave, pañca kāmaguṇā. Ye hi keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ime pañca kāmaguṇe gathitā mucchitā ajjhopannā anādīnavadassāvino anissaraṇapaññā paribhuñjanti, te evamassu veditabbā – ‘anayamāpannā byasanamāpannā yathākāmakaraṇīyā pāpimato’ 54. ‘Seyyathāpi, bhikkhave, āraññako mago baddho pāsarāsiṃ adhisayeyya. So evamassa veditabbo – anayamāpanno byasanamāpanno yathākāmakaraṇīyo luddassa. Āgacchante ca pana ludde yena kāmaṃ na pakkamissatī’ti. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā ime pañca kāmaguṇe gathitā mucchitā ajjhopannā anādīnavadassāvino anissaraṇapaññā paribhuñjanti, te evamassu veditabbā – ‘anayamāpannā byasanamāpannā yathākāmakaraṇīyā pāpimato’. Ye ca kho keci, bhikkhave, samaṇā vā brāhmaṇā vā ime pañca kāmaguṇe agathitā amucchitā anajjhopannā ādīnavadassāvino nissaraṇapaññā paribhuñjanti, te evamassu veditabbā – ‘na anayamāpannā na byasanamāpannā na yathākāmakaraṇīyā pāpimato’.
‘‘സേയ്യഥാപി , ഭിക്ഖവേ, ആരഞ്ഞകോ മഗോ അബദ്ധോ പാസരാസിം അധിസയേയ്യ. സോ ഏവമസ്സ വേദിതബ്ബോ – ‘ന അനയമാപന്നോ ന ബ്യസനമാപന്നോ ന യഥാകാമകരണീയോ ലുദ്ദസ്സ. ആഗച്ഛന്തേ ച പന ലുദ്ദേ യേന കാമം പക്കമിസ്സതീ’തി. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, യേ ഹി കേചി സമണാ വാ ബ്രാഹ്മണാ വാ ഇമേ പഞ്ച കാമഗുണേ അഗഥിതാ അമുച്ഛിതാ അനജ്ഝോപന്നാ ആദീനവദസ്സാവിനോ നിസ്സരണപഞ്ഞാ പരിഭുഞ്ജന്തി, തേ ഏവമസ്സു വേദിതബ്ബാ – ‘ന അനയമാപന്നാ ന ബ്യസനമാപന്നാ ന യഥാകാമകരണീയാ പാപിമതോ’.
‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, āraññako mago abaddho pāsarāsiṃ adhisayeyya. So evamassa veditabbo – ‘na anayamāpanno na byasanamāpanno na yathākāmakaraṇīyo luddassa. Āgacchante ca pana ludde yena kāmaṃ pakkamissatī’ti. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā ime pañca kāmaguṇe agathitā amucchitā anajjhopannā ādīnavadassāvino nissaraṇapaññā paribhuñjanti, te evamassu veditabbā – ‘na anayamāpannā na byasanamāpannā na yathākāmakaraṇīyā pāpimato’.
‘‘സേയ്യഥാപി, ഭിക്ഖവേ, ആരഞ്ഞകോ മഗോ അരഞ്ഞേ പവനേ ചരമാനോ വിസ്സത്ഥോ ഗച്ഛതി, വിസ്സത്ഥോ തിട്ഠതി, വിസ്സത്ഥോ നിസീദതി, വിസ്സത്ഥോ സേയ്യം കപ്പേതി. തം കിസ്സ ഹേതു? അനാപാഥഗതോ, ഭിക്ഖവേ, ലുദ്ദസ്സ. ഏവമേവ ഖോ, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിവിച്ചേവ കാമേഹി വിവിച്ച അകുസലേഹി ധമ്മേഹി സവിതക്കം സവിചാരം വിവേകജം പീതിസുഖം പഠമം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അന്ധമകാസി മാരം അപദം, വധിത്വാ മാരചക്ഖും അദസ്സനം ഗതോ പാപിമതോ.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, āraññako mago araññe pavane caramāno vissattho gacchati, vissattho tiṭṭhati, vissattho nisīdati, vissattho seyyaṃ kappeti. Taṃ kissa hetu? Anāpāthagato, bhikkhave, luddassa. Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu andhamakāsi māraṃ apadaṃ, vadhitvā māracakkhuṃ adassanaṃ gato pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു വിതക്കവിചാരാനം വൂപസമാ അജ്ഝത്തം സമ്പസാദനം ചേതസോ ഏകോദിഭാവം അവിതക്കം അവിചാരം സമാധിജം പീതിസുഖം ദുതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… പാപിമതോ.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave…pe… pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു പീതിയാ ച വിരാഗാ ഉപേക്ഖകോ ച വിഹരതി, സതോ ച സമ്പജാനോ, സുഖഞ്ച കായേന പടിസംവേദേതി യം തം അരിയാ ആചിക്ഖന്തി ‘ഉപേക്ഖകോ സതിമാ സുഖവിഹാരീ’തി തതിയം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… പാപിമതോ.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave…pe… pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സുഖസ്സ ച പഹാനാ ദുക്ഖസ്സ ച പഹാനാ പുബ്ബേവ സോമനസ്സദോമനസ്സാനം അത്ഥങ്ഗമാ അദുക്ഖമസുഖം ഉപേക്ഖാസതിപാരിസുദ്ധിം ചതുത്ഥം ഝാനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… പാപിമതോ.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave…pe… pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ രൂപസഞ്ഞാനം സമതിക്കമാ പടിഘസഞ്ഞാനം അത്ഥങ്ഗമാ നാനത്തസഞ്ഞാനം അമനസികാരാ ‘അനന്തോ ആകാസോ’തി ആകാസാനഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… പാപിമതോ.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave…pe… pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ ആകാസാനഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘അനന്തം വിഞ്ഞാണ’ന്തി വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… പാപിമതോ.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave…pe… pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ വിഞ്ഞാണഞ്ചായതനം സമതിക്കമ്മ ‘നത്ഥി കിഞ്ചീ’തി ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… പാപിമതോ.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave…pe… pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ ആകിഞ്ചഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ…പേ॰… പാപിമതോ.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayaṃ vuccati, bhikkhave…pe… pāpimato.
‘‘പുന ചപരം, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു സബ്ബസോ നേവസഞ്ഞാനാസഞ്ഞായതനം സമതിക്കമ്മ സഞ്ഞാവേദയിതനിരോധം ഉപസമ്പജ്ജ വിഹരതി, പഞ്ഞായ ചസ്സ ദിസ്വാ ആസവാ പരിക്ഖീണാ ഹോന്തി. അയം വുച്ചതി, ഭിക്ഖവേ, ഭിക്ഖു അന്ധമകാസി മാരം അപദം, വധിത്വാ മാരചക്ഖും അദസ്സനം ഗതോ പാപിമതോ. തിണ്ണോ ലോകേ വിസത്തികം വിസ്സത്ഥോ ഗച്ഛതി, വിസ്സത്ഥോ തിട്ഠതി, വിസ്സത്ഥോ നിസീദതി, വിസ്സത്ഥോ സേയ്യം കപ്പേതി. തം കിസ്സ ഹേതു? അനാപാഥഗതോ, ഭിക്ഖവേ, പാപിമതോ’’തി.
‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayaṃ vuccati, bhikkhave, bhikkhu andhamakāsi māraṃ apadaṃ, vadhitvā māracakkhuṃ adassanaṃ gato pāpimato. Tiṇṇo loke visattikaṃ vissattho gacchati, vissattho tiṭṭhati, vissattho nisīdati, vissattho seyyaṃ kappeti. Taṃ kissa hetu? Anāpāthagato, bhikkhave, pāpimato’’ti.
ഇദമവോച ഭഗവാ. അത്തമനാ തേ ഭിക്ഖൂ ഭഗവതോ ഭാസിതം അഭിനന്ദുന്തി.
Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.
പാസരാസിസുത്തം നിട്ഠിതം ഛട്ഠം.
Pāsarāsisuttaṃ niṭṭhitaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൬. പാസരാസിസുത്തവണ്ണനാ • 6. Pāsarāsisuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൬. പാസരാസിസുത്തവണ്ണനാ • 6. Pāsarāsisuttavaṇṇanā