| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
ಪಸ್ಸದ್ಧಾದಿಯುಗಲವಣ್ಣನಾ
Passaddhādiyugalavaṇṇanā
ದರಥೋ ಸಾರಮ್ಭೋ, ದುಕ್ಖದೋಮನಸ್ಸಪಚ್ಚಯಾನಂ ಉದ್ಧಚ್ಚಾದಿಕಾನಂ ಕಿಲೇಸಾನಂ ಚತುನ್ನಂ ವಾ ಖನ್ಧಾನಂ ಏತಂ ಅಧಿವಚನಂ। ಉದ್ಧಚ್ಚಪ್ಪಧಾನಾ ಕಿಲೇಸಾ ಉದ್ಧಚ್ಚಾದಿಕಿಲೇಸಾ, ಉದ್ಧಚ್ಚಂ ವಾ ಆದಿಂ ಕತ್ವಾ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಸುವಣ್ಣವಿಸುದ್ಧಿ ವಿಯಾತಿ ಯಥಾ ಸುವಣ್ಣವಿಸುದ್ಧಿ ಅಲಙ್ಕಾರವಿಕತಿವಿನಿಯೋಗಕ್ಖಮಾ, ಏವಂ ಅಯಮ್ಪಿ ಹಿತಕಿರಿಯಾವಿನಿಯೋಗಕ್ಖಮಾ।
Daratho sārambho, dukkhadomanassapaccayānaṃ uddhaccādikānaṃ kilesānaṃ catunnaṃ vā khandhānaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Uddhaccappadhānā kilesā uddhaccādikilesā, uddhaccaṃ vā ādiṃ katvā sabbakilese saṅgaṇhāti. Suvaṇṇavisuddhi viyāti yathā suvaṇṇavisuddhi alaṅkāravikativiniyogakkhamā, evaṃ ayampi hitakiriyāviniyogakkhamā.
ಸಮಂ , ಸಮನ್ತತೋ ವಾ ಪಕಾರೇಹಿ ಜಾನನಂ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ। ಚೇತಿಯವನ್ದನಾದಿಅತ್ಥಂ ಅಭಿಕ್ಕಮಾದೀಸು ಅತ್ಥಾನತ್ಥಪರಿಗ್ಗಣ್ಹನಂ ಸಾತ್ಥಕಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ। ಸತಿ ಚ ಅತ್ಥೇ ಸಪ್ಪಾಯಾಸಪ್ಪಾಯರೂಪಾದಿಪರಿಗ್ಗಣ್ಹನಂ ಸಪ್ಪಾಯಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ। ಗೋಚರಗಾಮಾಭಿಕ್ಕಮನಾದೀಸು ಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಾವಿಜಹನಂ ಗೋಚರಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ। ಅಭಿಕ್ಕಮನಾದೀನಂ ಧಾತುಆದಿವಸೇನ ಪವಿಚಯೋ ಅಸಮ್ಮೋಹಸಮ್ಪಜಞ್ಞಂ। ಸಬ್ಬಕಮ್ಮಟ್ಠಾನಭಾವನಾನುಯುತ್ತಾನಂ ಸಬ್ಬಯೋಗೀನಂ ಸಬ್ಬದಾ ಉಪಕಾರಕಾ ಇಮೇ ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಪಾರಿಪನ್ಥಕಹರಣತೋ ಭಾವನಾವಡ್ಢನತೋ ಚ। ಯಥಾಹ ‘‘ದ್ವೇ ಧಮ್ಮಾ ಬಹುಕಾರಾ ಸತಿ ಚ ಸಮ್ಪಜಞ್ಞಞ್ಚಾ’’ತಿ (ದೀ॰ ನಿ॰ ೩.೩೫೨)। ಯುಗೇ ನದ್ಧಾ ವಿಯಾತಿ ಯುಗನದ್ಧಾ, ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ನಿಮಿತ್ತಭಾವೇನ ಸಮಂ ಪವತ್ತಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ‘‘ಪುನ ಚಪರಂ, ಆವುಸೋ, ಭಿಕ್ಖು ಸಮಥವಿಪಸ್ಸನಂ ಯುಗನದ್ಧಂ ಭಾವೇತೀ’’ತಿ (ಅ॰ ನಿ॰ ೪.೧೭೦; ಪಟಿ॰ ಮ॰ ೨.೧) ಹಿ ಸುತ್ತೇ ಏತೇಸಂ ಯುಗನದ್ಧತಾ ವುತ್ತಾ। ಸಬ್ಬಕುಸಲಧಮ್ಮೇಸು ಲೀನುದ್ಧಚ್ಚಾಭಾವೋ ಏತೇಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಸಮಂ ಯುತ್ತೇಹೀತಿ ‘‘ವೀರಿಯಸಮಾಧಿಯೋಜನತ್ಥಾಯಾ’’ತಿ ಆಹ, ಯೋಗವಚನತ್ಥಾಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ।
Samaṃ , samantato vā pakārehi jānanaṃ sampajaññaṃ. Cetiyavandanādiatthaṃ abhikkamādīsu atthānatthapariggaṇhanaṃ sātthakasampajaññaṃ. Sati ca atthe sappāyāsappāyarūpādipariggaṇhanaṃ sappāyasampajaññaṃ. Gocaragāmābhikkamanādīsu kammaṭṭhānāvijahanaṃ gocarasampajaññaṃ. Abhikkamanādīnaṃ dhātuādivasena pavicayo asammohasampajaññaṃ. Sabbakammaṭṭhānabhāvanānuyuttānaṃ sabbayogīnaṃ sabbadā upakārakā ime dve dhammā pāripanthakaharaṇato bhāvanāvaḍḍhanato ca. Yathāha ‘‘dve dhammā bahukārā sati ca sampajaññañcā’’ti (dī. ni. 3.352). Yuge naddhā viyāti yuganaddhā, aññamaññaṃ nimittabhāvena samaṃ pavattāti attho. ‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ bhāvetī’’ti (a. ni. 4.170; paṭi. ma. 2.1) hi sutte etesaṃ yuganaddhatā vuttā. Sabbakusaladhammesu līnuddhaccābhāvo etehi dvīhi samaṃ yuttehīti ‘‘vīriyasamādhiyojanatthāyā’’ti āha, yogavacanatthāyāti attho.
Related texts:
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಅನುಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ಪಸ್ಸದ್ಧಾದಿಯುಗಲವಣ್ಣನಾ • Passaddhādiyugalavaṇṇanā
