| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-මූලටීකා • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
පස්‌සද්‌ධාදියුගලවණ්‌ණනා
Passaddhādiyugalavaṇṇanā
දරථො සාරම්‌භො, දුක්‌ඛදොමනස්‌සපච්‌චයානං උද්‌ධච්‌චාදිකානං කිලෙසානං චතුන්‌නං වා ඛන්‌ධානං එතං අධිවචනං. උද්‌ධච්‌චප්‌පධානා කිලෙසා උද්‌ධච්‌චාදිකිලෙසා, උද්‌ධච්‌චං වා ආදිං කත්‌වා සබ්‌බකිලෙසෙ සඞ්‌ගණ්‌හාති. සුවණ්‌ණවිසුද්‌ධි වියාති යථා සුවණ්‌ණවිසුද්‌ධි අලඞ්‌කාරවිකතිවිනියොගක්‌ඛමා, එවං අයම්‌පි හිතකිරියාවිනියොගක්‌ඛමා.
Daratho sārambho, dukkhadomanassapaccayānaṃ uddhaccādikānaṃ kilesānaṃ catunnaṃ vā khandhānaṃ etaṃ adhivacanaṃ. Uddhaccappadhānā kilesā uddhaccādikilesā, uddhaccaṃ vā ādiṃ katvā sabbakilese saṅgaṇhāti. Suvaṇṇavisuddhi viyāti yathā suvaṇṇavisuddhi alaṅkāravikativiniyogakkhamā, evaṃ ayampi hitakiriyāviniyogakkhamā.
සමං , සමන්‌තතො වා පකාරෙහි ජානනං සම්‌පජඤ්‌ඤං. චෙතියවන්‌දනාදිඅත්‌ථං අභික්‌කමාදීසු අත්‌ථානත්‌ථපරිග්‌ගණ්‌හනං සාත්‌ථකසම්‌පජඤ්‌ඤං. සති ච අත්‌ථෙ සප්‌පායාසප්‌පායරූපාදිපරිග්‌ගණ්‌හනං සප්‌පායසම්‌පජඤ්‌ඤං. ගොචරගාමාභික්‌කමනාදීසු කම්‌මට්‌ඨානාවිජහනං ගොචරසම්‌පජඤ්‌ඤං. අභික්‌කමනාදීනං ධාතුආදිවසෙන පවිචයො අසම්‌මොහසම්‌පජඤ්‌ඤං. සබ්‌බකම්‌මට්‌ඨානභාවනානුයුත්‌තානං සබ්‌බයොගීනං සබ්‌බදා උපකාරකා ඉමෙ ද්‌වෙ ධම්‌මා පාරිපන්‌ථකහරණතො භාවනාවඩ්‌ඪනතො ච. යථාහ ‘‘ද්‌වෙ ධම්‌මා බහුකාරා සති ච සම්‌පජඤ්‌ඤඤ්‌චා’’ති (දී. නි. 3.352). යුගෙ නද්‌ධා වියාති යුගනද්‌ධා, අඤ්‌ඤමඤ්‌ඤං නිමිත්‌තභාවෙන සමං පවත්‌තාති අත්‌ථො. ‘‘පුන චපරං, ආවුසො, භික්‌ඛු සමථවිපස්‌සනං යුගනද්‌ධං භාවෙතී’’ති (අ. නි. 4.170; පටි. ම. 2.1) හි සුත්‌තෙ එතෙසං යුගනද්‌ධතා වුත්‌තා. සබ්‌බකුසලධම්‌මෙසු ලීනුද්‌ධච්‌චාභාවො එතෙහි ද්‌වීහි සමං යුත්‌තෙහීති ‘‘වීරියසමාධියොජනත්‌ථායා’’ති ආහ, යොගවචනත්‌ථායාති අත්‌ථො.
Samaṃ , samantato vā pakārehi jānanaṃ sampajaññaṃ. Cetiyavandanādiatthaṃ abhikkamādīsu atthānatthapariggaṇhanaṃ sātthakasampajaññaṃ. Sati ca atthe sappāyāsappāyarūpādipariggaṇhanaṃ sappāyasampajaññaṃ. Gocaragāmābhikkamanādīsu kammaṭṭhānāvijahanaṃ gocarasampajaññaṃ. Abhikkamanādīnaṃ dhātuādivasena pavicayo asammohasampajaññaṃ. Sabbakammaṭṭhānabhāvanānuyuttānaṃ sabbayogīnaṃ sabbadā upakārakā ime dve dhammā pāripanthakaharaṇato bhāvanāvaḍḍhanato ca. Yathāha ‘‘dve dhammā bahukārā sati ca sampajaññañcā’’ti (dī. ni. 3.352). Yuge naddhā viyāti yuganaddhā, aññamaññaṃ nimittabhāvena samaṃ pavattāti attho. ‘‘Puna caparaṃ, āvuso, bhikkhu samathavipassanaṃ yuganaddhaṃ bhāvetī’’ti (a. ni. 4.170; paṭi. ma. 2.1) hi sutte etesaṃ yuganaddhatā vuttā. Sabbakusaladhammesu līnuddhaccābhāvo etehi dvīhi samaṃ yuttehīti ‘‘vīriyasamādhiyojanatthāyā’’ti āha, yogavacanatthāyāti attho.
Related texts:
ටීකා • Tīkā / අභිධම්‌මපිටක (ටීකා) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ධම්‌මසඞ්‌ගණී-අනුටීකා • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / පස්‌සද්‌ධාදියුගලවණ්‌ණනා • Passaddhādiyugalavaṇṇanā
