| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / மஹானித்³தே³ஸ-அட்ட²கதா² • Mahāniddesa-aṭṭhakathā |
8. பஸூரஸுத்தனித்³தே³ஸவண்ணனா
8. Pasūrasuttaniddesavaṇṇanā
59. அட்ட²மே பஸூரஸுத்தனித்³தே³ஸே பட²மகா³தா²ய தாவ ஸங்கே²போ – இமே தி³ட்டி²க³திகா அத்தனோ தி³ட்டி²ங் ஸந்தா⁴ய ‘‘இதே⁴வ ஸுத்³தீ⁴’’தி வத³ந்தி. அஞ்ஞேஸு பன த⁴ம்மேஸு விஸுத்³தி⁴ங் நாஹு, ஏவங் யங் அத்தனோ ஸத்தா²ராதி³ங் நிஸ்ஸிதா, தத்தே²வ ‘‘ஏஸ வாதோ³ ஸுபோ⁴’’தி ஏவங் ஸுப⁴வாதா³ ஹுத்வா புதூ² ஸமணப்³ராஹ்மணா ‘‘ஸஸ்ஸதோ லோகோ’’திஆதீ³ஸு பச்சேகஸச்சேஸு நிவிட்டா².
59. Aṭṭhame pasūrasuttaniddese paṭhamagāthāya tāva saṅkhepo – ime diṭṭhigatikā attano diṭṭhiṃ sandhāya ‘‘idheva suddhī’’ti vadanti. Aññesu pana dhammesu visuddhiṃ nāhu, evaṃ yaṃ attano satthārādiṃ nissitā, tattheva ‘‘esa vādo subho’’ti evaṃ subhavādā hutvā puthū samaṇabrāhmaṇā ‘‘sassato loko’’tiādīsu paccekasaccesu niviṭṭhā.
ஸப்³பே³ பரவாதே³ கி²பந்தீதி ஸப்³பா³ பரலத்³தி⁴யோ ச²ட்³டெ³ந்தி. உக்கி²பந்தீதி தூ³ரதோ கி²பந்தி. பரிக்கி²பந்தீதி ஸமந்ததோ கி²பந்தி. ஸுப⁴வாதா³தி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். ஸோப⁴னவாதா³தி ‘‘ஏதங் ஸுந்த³ர’’ந்தி கதெ²ந்தா. பண்டி³தவாதா³தி ‘‘பண்டி³தா மய’’ந்தி ஏவங் கதெ²ந்தா. தி²ரவாதா³தி ‘‘நித்³தோ³ஸவாத³ங் வதா³மா’’தி கதெ²ந்தா. ஞாயவாதா³தி ‘‘யுத்தவாத³ங் வதா³மா’’தி கதெ²ந்தா. ஹேதுவாதா³தி ‘‘காரணஸஹிதங் வதா³மா’’தி கதெ²ந்தா. லக்க²ணவாதா³தி ‘‘ஸல்லக்கே²தப்³ப³ங் வதா³மா’’தி வத³ந்தா. காரணவாதா³தி ‘‘உதா³ஹரணயுத்தவாத³ங் வதா³மா’’தி கதெ²ந்தா. டா²னவாதா³தி ‘‘பக்கமிதுங் அஸக்குணெய்யவாத³ங் வதா³மா’’தி வத³ந்தா.
Sabbeparavāde khipantīti sabbā paraladdhiyo chaḍḍenti. Ukkhipantīti dūrato khipanti. Parikkhipantīti samantato khipanti. Subhavādāti niddesassa uddesapadaṃ. Sobhanavādāti ‘‘etaṃ sundara’’nti kathentā. Paṇḍitavādāti ‘‘paṇḍitā maya’’nti evaṃ kathentā. Thiravādāti ‘‘niddosavādaṃ vadāmā’’ti kathentā. Ñāyavādāti ‘‘yuttavādaṃ vadāmā’’ti kathentā. Hetuvādāti ‘‘kāraṇasahitaṃ vadāmā’’ti kathentā. Lakkhaṇavādāti ‘‘sallakkhetabbaṃ vadāmā’’ti vadantā. Kāraṇavādāti ‘‘udāharaṇayuttavādaṃ vadāmā’’ti kathentā. Ṭhānavādāti ‘‘pakkamituṃ asakkuṇeyyavādaṃ vadāmā’’ti vadantā.
நிவிட்டா²தி அந்தோபவிட்டா². பதிட்டி²தாதி தத்தே²வ டி²தா.
Niviṭṭhāti antopaviṭṭhā. Patiṭṭhitāti tattheva ṭhitā.
60. ஏவங் நிவிட்டா² ச ‘‘தே வாத³காமா’’தி து³தியகா³தா². தத்த² பா³லங் த³ஹந்தீ மிது² அஞ்ஞமஞ்ஞந்தி ‘‘அயங் பா³லோ, அயங் பா³லோ’’தி ஏவங் த்³வேபி ஜனா அஞ்ஞமஞ்ஞங் பா³லங் த³ஹந்தி, பா³லதோ பஸ்ஸந்தி. வத³ந்தி தே அஞ்ஞஸிதா கதோ²ஜ்ஜந்தி தே அஞ்ஞமஞ்ஞஸத்தா²ராதி³னிஸ்ஸிதா கலஹங் வத³ந்தி. பஸங்ஸகாமா குஸலாவதா³னாதி பஸங்ஸத்தி²கா உபோ⁴பி ‘‘மயங் குஸலாவதா³னா பண்டி³தவாதா³’’தி ஏவங் ஸஞ்ஞினோ ஹுத்வா.
60. Evaṃ niviṭṭhā ca ‘‘te vādakāmā’’ti dutiyagāthā. Tattha bālaṃ dahantī mithu aññamaññanti ‘‘ayaṃ bālo, ayaṃ bālo’’ti evaṃ dvepi janā aññamaññaṃ bālaṃ dahanti, bālato passanti. Vadanti te aññasitā kathojjanti te aññamaññasatthārādinissitā kalahaṃ vadanti. Pasaṃsakāmā kusalāvadānāti pasaṃsatthikā ubhopi ‘‘mayaṃ kusalāvadānā paṇḍitavādā’’ti evaṃ saññino hutvā.
வாத³த்தி²காதி வாதே³ன அத்தி²கா. வாதா³தி⁴ப்பாயாதி வாத³ஜ்ஜா²ஸயா. வாத³புரெக்கா²ராதி வாத³மேவ புரதோ கத்வா சரமானா . வாத³பரியேஸனங் சரந்தாதி வாத³மேவ க³வேஸனங் சரமானா. விக³ய்ஹாதி பவிஸித்வா. ஓக³ய்ஹாதி ஓதரித்வா. அஜ்ஜோ²கா³ஹெத்வாதி நிமுஜ்ஜித்வா. பவிஸித்வாதி அந்தோகத்வா.
Vādatthikāti vādena atthikā. Vādādhippāyāti vādajjhāsayā. Vādapurekkhārāti vādameva purato katvā caramānā . Vādapariyesanaṃ carantāti vādameva gavesanaṃ caramānā. Vigayhāti pavisitvā. Ogayhāti otaritvā. Ajjhogāhetvāti nimujjitvā. Pavisitvāti antokatvā.
அனோஜவந்தீதி நிஹீனஓஜவதீ, தேஜவிரஹிதாதி அத்தோ². ஸா கதா²தி ஏஸா வாசா. கதோ²ஜ்ஜங் வத³ந்தீதி நித்தேஜங் ப⁴ணந்தி. ஏவங் வதா³னேஸு ச தேஸு ஏகோ நியமதோ ஏவ.
Anojavantīti nihīnaojavatī, tejavirahitāti attho. Sā kathāti esā vācā. Kathojjaṃ vadantīti nittejaṃ bhaṇanti. Evaṃ vadānesu ca tesu eko niyamato eva.
61. யுத்தோ கதா²யந்தி கா³தா². தத்த² யுத்தோ கதா²யந்தி வாத³கதா²ய உஸ்ஸுக்கோ. பஸங்ஸமிச்ச²ங் வினிகா⁴தி ஹோதீதி அத்தனோ பஸங்ஸங் இச்ச²ந்தோ ‘‘கத²ங் நு கோ² நிக்³க³ஹெஸ்ஸாமீ’’திஆதி³னா நயேன புப்³பே³வ வாதா³ கத²ங்கதீ² வினிகா⁴தீ ஹோதி. அபாஹதஸ்மிந்தி பஞ்ஹவீமங்ஸகேஹி ‘‘அத்தா²பக³தங் தே ப⁴ணிதங், ப்³யஞ்ஜனாபக³தங் தே ப⁴ணித’’ந்திஆதி³னா நயேன அபஹரிதே வாதே³. நிந்தா³ய ஸோ குப்பதீதி ஏவங் அபாஹதஸ்மிஞ்ச வாதே³ உப்பன்னாய நிந்தா³ய ஸோ குப்பதி. ரந்த⁴மேஸீதி யஸ்ஸ ரந்த⁴மேவ க³வேஸந்தோ.
61.Yutto kathāyanti gāthā. Tattha yutto kathāyanti vādakathāya ussukko. Pasaṃsamicchaṃ vinighāti hotīti attano pasaṃsaṃ icchanto ‘‘kathaṃ nu kho niggahessāmī’’tiādinā nayena pubbeva vādā kathaṃkathī vinighātī hoti. Apāhatasminti pañhavīmaṃsakehi ‘‘atthāpagataṃ te bhaṇitaṃ, byañjanāpagataṃ te bhaṇita’’ntiādinā nayena apaharite vāde. Nindāya so kuppatīti evaṃ apāhatasmiñca vāde uppannāya nindāya so kuppati. Randhamesīti yassa randhameva gavesanto.
தோ²மனந்தி வண்ணப⁴ணனங். கித்திந்தி பாகடகரணங். வண்ணஹாரியந்தி கு³ணவட்³ட⁴னங். புப்³பே³வ ஸல்லாபாதி ஸல்லாபதோ புரேதரமேவ. ‘‘கத²மித³ங் கத²மித³’’ந்தி கத²ங்கதா² அஸ்ஸ அத்தீ²தி கத²ங்கதீ². ஜயோ நு கோ² மேதி மம ஜயோ. கத²ங் நிக்³க³ஹந்தி கேன பகாரேன நிக்³க³ண்ஹனங். படிகம்மங் கரிஸ்ஸாமீதி மம லத்³தி⁴ங் பரிஸுத்³தி⁴ங் கரிஸ்ஸாமி. விஸேஸந்தி அதிரேகங். படிவிஸேஸந்தி புனப்புனங் விஸேஸங். ஆவேடி²யங் கரிஸ்ஸாமீதி பரிவேட²னங் கரிஸ்ஸாமி. நிப்³பே³டி²யந்தி மம நிப்³பே³ட²னங் மோசனங் நிக்க²மனங். சே²த³ந்தி வாத³சி²ந்த³னங். மண்ட³லந்தி வாத³ஸங்கா⁴தங். பாரிஸஜ்ஜாதி பரிசாரிகா. பாஸாரிகாதி காரணிதா. அபஹரந்தீதி படிபா³ஹந்தி.
Thomananti vaṇṇabhaṇanaṃ. Kittinti pākaṭakaraṇaṃ. Vaṇṇahāriyanti guṇavaḍḍhanaṃ. Pubbeva sallāpāti sallāpato puretarameva. ‘‘Kathamidaṃ kathamida’’nti kathaṃkathā assa atthīti kathaṃkathī. Jayo nu kho meti mama jayo. Kathaṃ niggahanti kena pakārena niggaṇhanaṃ. Paṭikammaṃ karissāmīti mama laddhiṃ parisuddhiṃ karissāmi. Visesanti atirekaṃ. Paṭivisesanti punappunaṃ visesaṃ. Āveṭhiyaṃ karissāmīti pariveṭhanaṃ karissāmi. Nibbeṭhiyanti mama nibbeṭhanaṃ mocanaṃ nikkhamanaṃ. Chedanti vādachindanaṃ. Maṇḍalanti vādasaṅghātaṃ. Pārisajjāti paricārikā. Pāsārikāti kāraṇitā. Apaharantīti paṭibāhanti.
அத்தா²பக³தந்தி அத்த²தோ அபக³தங் , அத்தோ² நத்தீ²தி. அத்த²தோ அபஹரந்தீதி அத்த²ம்ஹா படிபா³ஹந்தி. அத்தோ² தே து³ன்னிதோதி தவ அத்தோ² ந ஸம்மா உபனீதோ. ப்³யஞ்ஜனங் தே து³ரோபிதந்தி தவ ப்³யஞ்ஜனங் து³ப்பதிட்டா²பிதங். நிக்³க³ஹோ தே அகதோதி தயா நிக்³க³ஹோ ந கதோ. படிகம்மங் தே து³க்கடந்தி தயா அத்தனோ லத்³தி⁴பதிட்டா²பனங் து³ட்டு² கதங். விஸமகத²ங் து³க்கதி²தந்தி ந ஸம்மா கதி²தங். து³ப்³ப⁴ணிதந்தி ப⁴ணந்தேனபி து³ட்டு² ப⁴ணிதங். து³ல்லபிதந்தி ந ஸம்மா விஸ்ஸஜ்ஜிதங். து³ருத்தந்தி அஞ்ஞதா² ப⁴ணிதங். து³ப்³பா⁴ஸிதந்தி விரூபங் பா⁴ஸிதங்.
Atthāpagatanti atthato apagataṃ , attho natthīti. Atthato apaharantīti atthamhā paṭibāhanti. Attho te dunnitoti tava attho na sammā upanīto. Byañjanaṃ te duropitanti tava byañjanaṃ duppatiṭṭhāpitaṃ. Niggaho te akatoti tayā niggaho na kato. Paṭikammaṃ te dukkaṭanti tayā attano laddhipatiṭṭhāpanaṃ duṭṭhu kataṃ. Visamakathaṃ dukkathitanti na sammā kathitaṃ. Dubbhaṇitanti bhaṇantenapi duṭṭhu bhaṇitaṃ. Dullapitanti na sammā vissajjitaṃ. Duruttanti aññathā bhaṇitaṃ. Dubbhāsitanti virūpaṃ bhāsitaṃ.
நிந்தா³யாதி க³ரஹணேன. க³ரஹாயாதி தோ³ஸகத²னேன. அகித்தியாதி அகு³ணகத²னேன. அவண்ணஹாரிகாயாதி அகு³ணவட்³ட⁴னேன.
Nindāyāti garahaṇena. Garahāyāti dosakathanena. Akittiyāti aguṇakathanena. Avaṇṇahārikāyāti aguṇavaḍḍhanena.
குப்பதீதி பகதிபா⁴வங் ஜஹெத்வா சலதி. ப்³யாபஜ்ஜதீதி தோ³ஸவஸேன பூதிபா⁴வங் ஆபஜ்ஜதி. பதிட்டீ²யதீதி கோத⁴வஸேன க³ணபா⁴வங் க³ச்ச²தி. கோபஞ்சாதி குபிதபா⁴வங். தோ³ஸஞ்சாதி தூ³ஸனங். அபச்சயஞ்சாதி அதுட்டா²காரஞ்ச. பாதுகரோதீதி பாகடங் கரோதி. ரந்த⁴மேஸீதி அந்தரக³வேஸீ. விரந்த⁴மேஸீதி சி²த்³த³க³வேஸீ. அபரத்³த⁴மேஸீதி கு³ணங் அபனெத்வா தோ³ஸமேவ க³வேஸீ. க²லிதமேஸீதி பக்க²லனக³வேஸீ. க³ளிதமேஸீதி பதனக³வேஸீ. ‘‘க⁴ட்டிதமேஸீ’’திபி பாடோ², தஸ்ஸ பீளனக³வேஸீதி அத்தோ². விவரமேஸீதி தோ³ஸக³வேஸீ.
Kuppatīti pakatibhāvaṃ jahetvā calati. Byāpajjatīti dosavasena pūtibhāvaṃ āpajjati. Patiṭṭhīyatīti kodhavasena gaṇabhāvaṃ gacchati. Kopañcāti kupitabhāvaṃ. Dosañcāti dūsanaṃ. Apaccayañcāti atuṭṭhākārañca. Pātukarotīti pākaṭaṃ karoti. Randhamesīti antaragavesī. Virandhamesīti chiddagavesī. Aparaddhamesīti guṇaṃ apanetvā dosameva gavesī. Khalitamesīti pakkhalanagavesī. Gaḷitamesīti patanagavesī. ‘‘Ghaṭṭitamesī’’tipi pāṭho, tassa pīḷanagavesīti attho. Vivaramesīti dosagavesī.
62. ந கேவலஞ்ச ஸோ குப்பதி, அபிச கோ² பன ‘‘யமஸ்ஸ வாத³’’ந்தி கா³தா². தத்த² பரிஹீனமாஹு, அபாஹதந்தி அத்த²ப்³யஞ்ஜனாதி³தோ அபாஹதங் பரிஹீனங் வத³ந்தி. பரிதே³வதீதி ததோனிமித்தங் ஸோ ‘‘அஞ்ஞங் மயா ஆவஜ்ஜித’’ந்திஆதீ³ஹி விப்பலபதி. ஸோசதீதி ‘‘தஸ்ஸ ஜயோ’’திஆதீ³னி ஆரப்³ப⁴ ஸோசதி. ‘‘உபச்சகா³ ம’’ந்தி அனுத்து²னாதீதி ‘‘ஸோ மங் வாதே³ன வாத³ங் அதிக்கந்தோ’’திஆதி³னா நயேன ஸுட்டு²தரங் விப்பலபதி.
62. Na kevalañca so kuppati, apica kho pana ‘‘yamassa vāda’’nti gāthā. Tattha parihīnamāhu, apāhatanti atthabyañjanādito apāhataṃ parihīnaṃ vadanti. Paridevatīti tatonimittaṃ so ‘‘aññaṃ mayā āvajjita’’ntiādīhi vippalapati. Socatīti ‘‘tassa jayo’’tiādīni ārabbha socati. ‘‘Upaccagā ma’’nti anutthunātīti ‘‘so maṃ vādena vādaṃ atikkanto’’tiādinā nayena suṭṭhutaraṃ vippalapati.
பரிஹாபிதந்தி ந வட்³டி⁴தங். அஞ்ஞங் மயா ஆவஜ்ஜிதந்தி அஞ்ஞங் காரணங் மயா அவனமிதங். சிந்திதந்தி வீமங்ஸிதங். மஹாபக்கோ²தி மஹந்தோ ஞாதிபக்கோ² ஏதஸ்ஸாதி மஹாபக்கோ². மஹாபரிஸோதி மஹாபரிசாரிகபரிஸோ. மஹாபரிவாரோதி மஹாதா³ஸதா³ஸிபரிவாரோ. பரிஸா சாயங் வக்³கா³தி அயஞ்ச பரிஸா வக்³கா³, ந ஏகா. புன ப⁴ஞ்ஜிஸ்ஸாமீதி புன பி⁴ந்தி³ஸ்ஸாமி.
Parihāpitanti na vaḍḍhitaṃ. Aññaṃ mayā āvajjitanti aññaṃ kāraṇaṃ mayā avanamitaṃ. Cintitanti vīmaṃsitaṃ. Mahāpakkhoti mahanto ñātipakkho etassāti mahāpakkho. Mahāparisoti mahāparicārikapariso. Mahāparivāroti mahādāsadāsiparivāro. Parisā cāyaṃ vaggāti ayañca parisā vaggā, na ekā. Puna bhañjissāmīti puna bhindissāmi.
63. ஏதே விவாதா³ ஸமணேஸூதி எத்த² பன ஸமணா வுச்சந்தி பா³ஹிரபரிப்³பா³ஜகா. ஏதேஸு உக்³கா⁴தினிகா⁴தி ஹோதீதி ஏதேஸு வாதே³ஸு ஜயபராஜயாதி³வஸேன சித்தஉக்³கா⁴தனிகா⁴தங் வா பாபுணந்தோ உக்³கா⁴தி ச நிகா⁴தி ச ஹோதி. விரமே கதோ²ஜ்ஜந்தி பஜஹெய்ய கலஹங். ந ஹஞ்ஞத³த்த²த்தி² பஸங்ஸலாபா⁴தி ந ஹி எத்த² பஸங்ஸலாப⁴தோ அஞ்ஞோ அத்தோ² அத்தி². உத்தானோ வாதி ந க³ம்பீ⁴ரோதி அத்தோ² ‘‘பஞ்சிமே காமகு³ணா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 6.63) விய.
63.Etevivādā samaṇesūti ettha pana samaṇā vuccanti bāhiraparibbājakā. Etesu ugghātinighāti hotīti etesu vādesu jayaparājayādivasena cittaugghātanighātaṃ vā pāpuṇanto ugghāti ca nighāti ca hoti. Virame kathojjanti pajaheyya kalahaṃ. Na haññadatthatthi pasaṃsalābhāti na hi ettha pasaṃsalābhato añño attho atthi. Uttāno vāti na gambhīroti attho ‘‘pañcime kāmaguṇā’’tiādīsu (a. ni. 6.63) viya.
க³ம்பீ⁴ரோ வாதி து³ப்பவேஸோ அப்பதிட்டோ² படிச்சஸமுப்பாதோ³ விய. கூ³ள்ஹோ வாதி படிச்ச²ன்னோ ஹுத்வா டி²தோ ‘‘அபி⁴ரம நந்த³ அஹங் தே பாடிபோ⁴கோ³’’திஆதீ³ஸு (உதா³॰ 22) விய. படிச்ச²ன்னோ வாதி அபாகடோ ‘‘மாதரங் பிதரங் ஹந்த்வா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ப॰ 294; நெத்தி॰ 113) விய. நெய்யோ வாதி நீஹரித்வா கதே²தப்³போ³ ‘‘அஸத்³தோ⁴ அகதஞ்ஞூ சா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ப॰ 97) விய. நீதோ வாதி பாளியா டி²தனியாமேன கதே²தப்³போ³ ‘‘சத்தாரோமே, பி⁴க்க²வே, அரியவங்ஸா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 4.28) விய. அனவஜ்ஜோ வாதி நித்³தோ³ஸத்தோ² ‘‘குஸலா த⁴ம்மா’’திஆதீ³ஸு (த⁴॰ ஸ॰ திகமாதிகா 1) விய. நிக்கிலேஸோ வாதி கிலேஸவிரஹிதோ விபஸ்ஸனா விய. வோதா³னோ வாதி பரிஸுத்³தோ⁴ லோகுத்தரங் விய. பரமத்தோ² வாதி உத்தமத்தோ² உத்தமத்த²பூ⁴தோ அத்தோ² க²ந்த⁴தா⁴துஆயதனநிப்³பா³னானி விய.
Gambhīro vāti duppaveso appatiṭṭho paṭiccasamuppādo viya. Gūḷho vāti paṭicchanno hutvā ṭhito ‘‘abhirama nanda ahaṃ te pāṭibhogo’’tiādīsu (udā. 22) viya. Paṭicchanno vāti apākaṭo ‘‘mātaraṃ pitaraṃ hantvā’’tiādīsu (dha. pa. 294; netti. 113) viya. Neyyo vāti nīharitvā kathetabbo ‘‘asaddho akataññū cā’’tiādīsu (dha. pa. 97) viya. Nīto vāti pāḷiyā ṭhitaniyāmena kathetabbo ‘‘cattārome, bhikkhave, ariyavaṃsā’’tiādīsu (a. ni. 4.28) viya. Anavajjo vāti niddosattho ‘‘kusalā dhammā’’tiādīsu (dha. sa. tikamātikā 1) viya. Nikkileso vāti kilesavirahito vipassanā viya. Vodānovāti parisuddho lokuttaraṃ viya. Paramattho vāti uttamattho uttamatthabhūto attho khandhadhātuāyatananibbānāni viya.
64. ச²ட்ட²கா³தா²யத்தோ² – யஸ்மா ச ந ஹஞ்ஞத³த்த²த்தி² பஸங்ஸலாபா⁴, தஸ்மா பரமங் லாப⁴ங் லப⁴ந்தோபி ‘‘ஸுந்த³ரோ அய’’ந்தி தத்த² தி³ட்டி²யா பஸங்ஸிதோ வா பன ஹோதீதி தங் வாத³ங் பரிஸாய மஜ்ஜே² தீ³பெத்வா ததோ ஸோ தேன ஜயத்தே²ன துட்டி²ங் வா த³ந்தவித³ங்ஸகங் வா ஆபஜ்ஜந்தோ ஹஸ்ஸதி, மானேன ச உன்னமதி. கிங் காரணங்? யஸ்மா தங் ஜயத்த²ங் பப்புய்ய யதா²மனோ ஜாதோ.
64. Chaṭṭhagāthāyattho – yasmā ca na haññadatthatthi pasaṃsalābhā, tasmā paramaṃ lābhaṃ labhantopi ‘‘sundaro aya’’nti tattha diṭṭhiyā pasaṃsito vā pana hotīti taṃ vādaṃ parisāya majjhe dīpetvā tato so tena jayatthena tuṭṭhiṃ vā dantavidaṃsakaṃ vā āpajjanto hassati, mānena ca unnamati. Kiṃ kāraṇaṃ? Yasmā taṃ jayatthaṃ pappuyya yathāmano jāto.
த²ம்ப⁴யித்வாதி பூரெத்வா. ப்³ரூஹயித்வாதி வட்³டெ⁴த்வா. இமிஸ்ஸா கா³தா²ய நித்³தே³ஸோ உத்தானத்தோ².
Thambhayitvāti pūretvā. Brūhayitvāti vaḍḍhetvā. Imissā gāthāya niddeso uttānattho.
65. ஏவங் உன்னமதோ ச ‘‘யா உன்னதீ’’தி கா³தா². தத்த² மானாதிமானங் வத³தே பனேஸோதி ஏஸோ பன தங் உன்னதிங் ‘‘விகா⁴தபூ⁴மீ’’தி அபு³ஜ்ஜ²மானோ மானஞ்ச அதிமானஞ்ச வத³தி. ஏவங் இமிஸ்ஸாபி கா³தா²ய நித்³தே³ஸோ உத்தானத்தோ².
65. Evaṃ unnamato ca ‘‘yā unnatī’’ti gāthā. Tattha mānātimānaṃ vadate panesoti eso pana taṃ unnatiṃ ‘‘vighātabhūmī’’ti abujjhamāno mānañca atimānañca vadati. Evaṃ imissāpi gāthāya niddeso uttānattho.
66. ஏவங் வாதே³ தோ³ஸங் த³ஸ்ஸெத்வா இதா³னி தஸ்ஸ வாத³ங் அஸம்படிச்ச²ந்தோ ‘‘ஸூரோ’’தி கா³த²மாஹ. தத்த² ராஜகா²தா³யாதி ராஜகா²த³னீயேன, ப⁴த்தவேதனேனாதி வுத்தங் ஹோதி. அபி⁴க³ஜ்ஜமேதி படிஸூரமிச்ச²ந்தி யதா² ஸோ படிஸூரங் இச்ச²ந்தோ அபி⁴க³ஜ்ஜந்தோ ஏதி, ஏவங் தி³ட்டி²க³திகோ தி³ட்டி²க³திகந்தி த³ஸ்ஸேதி. யேனேவ ஸோ தேன பலேஹீதி யேன ஸோ துய்ஹங் படிஸூரோ, தேன க³ச்ச². புப்³பே³வ நத்தி² யதி³த³ங் யுதா⁴யாதி யங் பன கிலேஸஜாதங் யுத்³தா⁴ய ஸியா, தங் இத⁴ புப்³பே³வ நத்தி², போ³தி⁴மூலேயேவஸ்ஸ பஹீனந்தி த³ஸ்ஸேதி.
66. Evaṃ vāde dosaṃ dassetvā idāni tassa vādaṃ asampaṭicchanto ‘‘sūro’’ti gāthamāha. Tattha rājakhādāyāti rājakhādanīyena, bhattavetanenāti vuttaṃ hoti. Abhigajjameti paṭisūramicchanti yathā so paṭisūraṃ icchanto abhigajjanto eti, evaṃ diṭṭhigatiko diṭṭhigatikanti dasseti. Yeneva so tena palehīti yena so tuyhaṃ paṭisūro, tena gaccha. Pubbeva natthi yadidaṃ yudhāyāti yaṃ pana kilesajātaṃ yuddhāya siyā, taṃ idha pubbeva natthi, bodhimūleyevassa pahīnanti dasseti.
ஸூரோதி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். ஸுட்டு² உரோ ஸூரோ, விஸ்ஸட்ட²உரோ நின்னஉரோதி அத்தோ². வீரோதி பரக்கமவந்தோ. விக்கந்தோதி ஸங்கா³மங் பவிஸந்தோ. அபீ⁴ரூதிஆத³யோ வுத்தனயா ஏவ. புட்டோ²தி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். போஸிதோதி தூ²லகதோ. ஆபாதி³தோதி உபட்³ட⁴ப³லிதோ படிபாதி³தோ. வட்³டி⁴தோதி ததோ ததோ பா⁴விதோ.
Sūroti niddesassa uddesapadaṃ. Suṭṭhu uro sūro, vissaṭṭhauro ninnauroti attho. Vīroti parakkamavanto. Vikkantoti saṅgāmaṃ pavisanto. Abhīrūtiādayo vuttanayā eva. Puṭṭhoti niddesassa uddesapadaṃ. Positoti thūlakato. Āpāditoti upaḍḍhabalito paṭipādito. Vaḍḍhitoti tato tato bhāvito.
க³ஜ்ஜந்தோதி அப்³யத்தஸரேன க³ஜ்ஜந்தோ. உக்³க³ஜ்ஜந்தோதி உக்குட்டி²ங் கரொந்தோ. அபி⁴க³ஜ்ஜந்தோதி ஸீஹனாத³ங் கரொந்தோ. ஏதீதி ஆக³ச்ச²தி. உபேதீதி ததோ ஸமீபங் க³ச்ச²தி. உபக³ச்ச²தீதி ததோ ஸமீபங் க³ந்த்வா ந நிவத்ததி. படிஸூரந்தி நிப்³ப⁴யங். படிபுரிஸந்தி ஸத்துபுரிஸங். படிஸத்துந்தி ஸத்து ஹுத்வா அபி⁴முகே² டி²தங். படிமல்லந்தி படிஸேத⁴ங் ஹுத்வா யுஜ்ஜ²ந்தங். இச்ச²ந்தோதி ஆகங்க²மானோ.
Gajjantoti abyattasarena gajjanto. Uggajjantoti ukkuṭṭhiṃ karonto. Abhigajjantoti sīhanādaṃ karonto. Etīti āgacchati. Upetīti tato samīpaṃ gacchati. Upagacchatīti tato samīpaṃ gantvā na nivattati. Paṭisūranti nibbhayaṃ. Paṭipurisanti sattupurisaṃ. Paṭisattunti sattu hutvā abhimukhe ṭhitaṃ. Paṭimallanti paṭisedhaṃ hutvā yujjhantaṃ. Icchantoti ākaṅkhamāno.
பலேஹீதி க³ச்ச². வஜாதி மா திட்ட². க³ச்சா²தி ஸமீபங் உபஸங்கம. அபி⁴க்கமாதி பரக்கமங் கரோஹி.
Palehīti gaccha. Vajāti mā tiṭṭha. Gacchāti samīpaṃ upasaṅkama. Abhikkamāti parakkamaṃ karohi.
போ³தி⁴யா மூலேதி மஹாபோ³தி⁴ருக்க²ஸ்ஸ ஸமீபே. யே படிஸேனிகரா கிலேஸாதி யே கிலேஸா படிபக்க²கரா. படிலோமகராதி படாணீகரா. படிகண்டககராதி வினிவிஜ்ஜ²னகரா. படிபக்க²கராதி ஸத்துகரா.
Bodhiyā mūleti mahābodhirukkhassa samīpe. Ye paṭisenikarā kilesāti ye kilesā paṭipakkhakarā. Paṭilomakarāti paṭāṇīkarā. Paṭikaṇṭakakarāti vinivijjhanakarā. Paṭipakkhakarāti sattukarā.
67. இதோ பரங் ஸேஸகா³தா² பாகடஸம்ப³ந்தா⁴ ஏவ. தத்த² விவாத³யந்தீதி விவத³ந்தி. படிஸேனிகத்தாதி படிலோமகாரகா. ‘‘ந த்வங் இமங் த⁴ம்மவினயங் ஆஜானாஸீ’’திஆதி³னா நயேன விருத்³த⁴வசனங் விவாதோ³.
67. Ito paraṃ sesagāthā pākaṭasambandhā eva. Tattha vivādayantīti vivadanti. Paṭisenikattāti paṭilomakārakā. ‘‘Na tvaṃ imaṃ dhammavinayaṃ ājānāsī’’tiādinā nayena viruddhavacanaṃ vivādo.
ஸஹிதங் மேதி மம வசனங் அத்த²ஸங்ஹிதங். அஸஹிதங் தேதி தவ வசனங் அனத்த²ஸங்ஹிதங். அதி⁴சிண்ணங் தே விபராவத்தந்தி யங் தங் அதி⁴சிண்ணங் சிரகாலஸேவனவஸேன பகு³ணங், தங் மம வாத³ங் ஆக³ம்ம நிவத்தங். ஆரோபிதோ தே வாதோ³தி துய்ஹங் உபரி மயா தோ³ஸோ ஆரோபிதோ. சர வாத³ப்பமொக்கா²யாதி ப⁴த்தபுடங் ஆதா³ய தங் தங் உபஸங்கமித்வா வாதா³ பமொக்க²த்தா²ய உத்தரங் பரியேஸமானோ விசர. நிப்³பே³டே²ஹி வாதி அத² வா மயா ஆரோபிததோ³ஸதோ அத்தானங் மோசேஹி. ஸசே பஹோஸீதி ஸசே ஸக்கோஸி.
Sahitaṃ meti mama vacanaṃ atthasaṃhitaṃ. Asahitaṃ teti tava vacanaṃ anatthasaṃhitaṃ. Adhiciṇṇaṃ te viparāvattanti yaṃ taṃ adhiciṇṇaṃ cirakālasevanavasena paguṇaṃ, taṃ mama vādaṃ āgamma nivattaṃ. Āropito te vādoti tuyhaṃ upari mayā doso āropito. Cara vādappamokkhāyāti bhattapuṭaṃ ādāya taṃ taṃ upasaṅkamitvā vādā pamokkhatthāya uttaraṃ pariyesamāno vicara. Nibbeṭhehi vāti atha vā mayā āropitadosato attānaṃ mocehi. Sace pahosīti sace sakkosi.
ஆவேடி²யாய ஆவேடி²யந்தி ஆவேடெ²த்வா நிவத்தனேன நிவத்தனங். நிப்³பே³டி²யாய நிப்³பே³டி²யந்தி தோ³ஸதோ மோசனேன மோசனங். சே²தே³ன சே²த³ந்தி ஏவமாதி³ ஹெட்டா² வுத்தனயத்தா யதா²யோக³ங் யோஜேதப்³ப³ங்.
Āveṭhiyāya āveṭhiyanti āveṭhetvā nivattanena nivattanaṃ. Nibbeṭhiyāya nibbeṭhiyanti dosato mocanena mocanaṃ. Chedena chedanti evamādi heṭṭhā vuttanayattā yathāyogaṃ yojetabbaṃ.
68. விஸேனிகத்வாதி கிலேஸஸேனங் வினாஸெத்வா. கிங் லபே⁴தா²தி படிமல்லங் கிங் லபி⁴ஸ்ஸஸி. பஸூராதி தங் பரிப்³பா³ஜகங் ஆலபதி. யேஸீத⁴ நத்தீ²தி யேஸங் இத⁴ நத்தி². இமாயபி கா³தா²ய நித்³தே³ஸோ உத்தானத்தோ²யேவ.
68.Visenikatvāti kilesasenaṃ vināsetvā. Kiṃ labhethāti paṭimallaṃ kiṃ labhissasi. Pasūrāti taṃ paribbājakaṃ ālapati. Yesīdha natthīti yesaṃ idha natthi. Imāyapi gāthāya niddeso uttānatthoyeva.
69. பவிதக்கந்தி ‘‘ஜயோ நு கோ² மே ப⁴விஸ்ஸதீ’’திஆதீ³னி விதக்கெந்தோ. தோ⁴னேன யுக³ங் ஸமாக³மாதி து⁴தகிலேஸேன பு³த்³தே⁴ன ஸத்³தி⁴ங் யுக³க்³கா³ஹங் ஸமாபன்னோ. ந ஹி த்வங் ஸக்க²ஸி ஸம்பயாதவேதி கொத்து²ஆத³யோ விய ஸீஹாதீ³ஹி தோ⁴னேன ஸஹ யுக³ங் க³ஹெத்வா ஏகபத³ம்பி ஸம்பயாதுங் யுக³க்³கா³ஹமேவ வா ஸம்பாதே³துங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸஸீதி.
69.Pavitakkanti ‘‘jayo nu kho me bhavissatī’’tiādīni vitakkento. Dhonena yugaṃ samāgamāti dhutakilesena buddhena saddhiṃ yugaggāhaṃ samāpanno. Na hi tvaṃ sakkhasi sampayātaveti kotthuādayo viya sīhādīhi dhonena saha yugaṃ gahetvā ekapadampi sampayātuṃ yugaggāhameva vā sampādetuṃ na sakkhissasīti.
மனோதி நித்³தே³ஸஸ்ஸ உத்³தே³ஸபத³ங். சித்தந்தி சித்ததாய சித்தங். ‘‘ஆரம்மணங் மினமானங் ஜானாதீ’’தி மனோ. மானஸந்தி மனோ ஏவ. ‘‘அந்தலிக்க²சரோ பாஸோ, ய்வாயங் சரதி மானஸோ’’தி (மஹாவ॰ 33; ஸங்॰ நி॰ 1.151) ஹி எத்த² பன ஸம்பயுத்தகத⁴ம்மோ மானஸோதி வுத்தோ.
Manoti niddesassa uddesapadaṃ. Cittanti cittatāya cittaṃ. ‘‘Ārammaṇaṃ minamānaṃ jānātī’’ti mano. Mānasanti mano eva. ‘‘Antalikkhacaro pāso, yvāyaṃ carati mānaso’’ti (mahāva. 33; saṃ. ni. 1.151) hi ettha pana sampayuttakadhammo mānasoti vutto.
‘‘கத²ஞ்ஹி ப⁴க³வா துய்ஹங், ஸாவகோ ஸாஸனே ரதோ;
‘‘Kathañhi bhagavā tuyhaṃ, sāvako sāsane rato;
அப்பத்தமானஸோ ஸெக்கோ², காலங்கயிரா ஜனேஸுதா’’தி. (ஸங்॰ நி॰ 1.159) –
Appattamānaso sekkho, kālaṃkayirā janesutā’’ti. (saṃ. ni. 1.159) –
எத்த² அரஹத்தங் மானஸந்தி வுத்தங். இத⁴ பன மனோவ மானஸங், ப்³யஞ்ஜனவஸேன ஹேதங் பத³ங் வட்³டி⁴தங்.
Ettha arahattaṃ mānasanti vuttaṃ. Idha pana manova mānasaṃ, byañjanavasena hetaṃ padaṃ vaḍḍhitaṃ.
ஹத³யந்தி சித்தங். ‘‘சித்தங் வா தே கி²பிஸ்ஸாமி, ஹத³யங் வா தே பா²லெஸ்ஸாமீ’’தி (ஸு॰ நி॰ ஆளவகஸுத்த; ஸங்॰ நி॰ 1.237) எத்த² உரோ ஹத³யந்தி வுத்தங். ‘‘ஹத³யா ஹத³யங் மஞ்ஞே அஞ்ஞாய தச்ச²தீ’’தி (ம॰ நி॰ 1.63) எத்த² சித்தங். ‘‘வக்கங் ஹத³ய’’ந்தி (தீ³॰ நி॰ 2.377; ம॰ நி॰ 1.110; கு²॰ பா॰ 3.த்³வத்திங்ஸாகார) எத்த² ஹத³யவத்து². இத⁴ பன சித்தமேவ அப்³ப⁴ந்தரட்டே²ன ‘‘ஹத³ய’’ந்தி வுத்தங். தமேவ பரிஸுத்³த⁴ட்டே²ன பண்ட³ரங், ப⁴வங்க³ங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங். யதா²ஹ ‘‘பப⁴ஸ்ஸரமித³ங், பி⁴க்க²வே, சித்தங், தஞ்ச கோ² ஆக³ந்துகேஹி உபக்கிலேஸேஹி உபக்கிலிட்ட²’’ந்தி (அ॰ நி॰ 1.49). ததோ நிக்க²ந்தத்தா பன அகுஸலம்பி க³ங்கா³ய நிக்க²ந்தா நதீ³ க³ங்கா³ விய கோ³தா⁴வரிதோ நிக்க²ந்தா கோ³தா⁴வரி விய ச ‘‘பண்ட³ர’’ந்த்வேவ வுத்தங்.
Hadayanti cittaṃ. ‘‘Cittaṃ vā te khipissāmi, hadayaṃ vā te phālessāmī’’ti (su. ni. āḷavakasutta; saṃ. ni. 1.237) ettha uro hadayanti vuttaṃ. ‘‘Hadayā hadayaṃ maññe aññāya tacchatī’’ti (ma. ni. 1.63) ettha cittaṃ. ‘‘Vakkaṃ hadaya’’nti (dī. ni. 2.377; ma. ni. 1.110; khu. pā. 3.dvattiṃsākāra) ettha hadayavatthu. Idha pana cittameva abbhantaraṭṭhena ‘‘hadaya’’nti vuttaṃ. Tameva parisuddhaṭṭhena paṇḍaraṃ, bhavaṅgaṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ. Yathāha ‘‘pabhassaramidaṃ, bhikkhave, cittaṃ, tañca kho āgantukehi upakkilesehi upakkiliṭṭha’’nti (a. ni. 1.49). Tato nikkhantattā pana akusalampi gaṅgāya nikkhantā nadī gaṅgā viya godhāvarito nikkhantā godhāvari viya ca ‘‘paṇḍara’’ntveva vuttaṃ.
மனோ மனாயதனந்தி இத⁴ பன மனோக³ஹணங் மனஸ்ஸேவ ஆயதனபா⁴வதீ³பனத்த²ங். தேனேதங் தீ³பேதி ‘‘நயித³ங் தே³வாயதனங் விய மனஸ்ஸ ஆயதனத்தா மனாயதனங், அத² கோ² மனோ ஏவ ஆயதனங் மனாயதன’’ந்தி. தத்த² நிவாஸட்டா²னட்டே²ன ஆகரட்டே²ன ஸமோஸரணட்டா²னட்டே²ன ஸஞ்ஜாதிதே³ஸட்டே²ன காரணட்டே²ன ச ஆயதனங் வேதி³தப்³ப³ங். ததா² ஹி லோகே ‘‘இஸ்ஸராயதனங் வாஸுதே³வாயதன’’ந்திஆதீ³ஸு நிவாஸட்டா²னங் ஆயதனந்தி வுச்சதி . ‘‘ஸுவண்ணாயதனங் ரஜதாயதன’’ந்திஆதீ³ஸு ஆகரோ. ஸாஸனே பன ‘‘மனோரமே ஆயதனே, ஸேவந்தி நங் விஹங்க³மா’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 5.38) ஸமோஸரணட்டா²னங். ‘‘த³க்கி²ணாபதோ² கு³ன்னங் ஆயதன’’ந்திஆதீ³ஸு ஸஞ்ஜாதிதே³ஸோ. ‘‘தத்ர தத்ரேவ ஸக்கி²ப⁴ப்³ப³தங் பாபுணாதி ஸதி ஸதிஆயதனே’’திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 3.102; ம॰ நி॰ 3.158) காரணங். இத⁴ பன ஸஞ்ஜாதிதே³ஸட்டே²ன ஸமோஸரணட்டா²னட்டே²ன காரணட்டே²னாதி திதா⁴பி வட்டதி.
Mano manāyatananti idha pana manogahaṇaṃ manasseva āyatanabhāvadīpanatthaṃ. Tenetaṃ dīpeti ‘‘nayidaṃ devāyatanaṃ viya manassa āyatanattā manāyatanaṃ, atha kho mano eva āyatanaṃ manāyatana’’nti. Tattha nivāsaṭṭhānaṭṭhena ākaraṭṭhena samosaraṇaṭṭhānaṭṭhena sañjātidesaṭṭhena kāraṇaṭṭhena ca āyatanaṃ veditabbaṃ. Tathā hi loke ‘‘issarāyatanaṃ vāsudevāyatana’’ntiādīsu nivāsaṭṭhānaṃ āyatananti vuccati . ‘‘Suvaṇṇāyatanaṃ rajatāyatana’’ntiādīsu ākaro. Sāsane pana ‘‘manorame āyatane, sevanti naṃ vihaṅgamā’’tiādīsu (a. ni. 5.38) samosaraṇaṭṭhānaṃ. ‘‘Dakkhiṇāpatho gunnaṃ āyatana’’ntiādīsu sañjātideso. ‘‘Tatra tatreva sakkhibhabbataṃ pāpuṇāti sati satiāyatane’’tiādīsu (a. ni. 3.102; ma. ni. 3.158) kāraṇaṃ. Idha pana sañjātidesaṭṭhena samosaraṇaṭṭhānaṭṭhena kāraṇaṭṭhenāti tidhāpi vaṭṭati.
ப²ஸ்ஸாத³யோ ஹி த⁴ம்மா எத்த² ஸஞ்ஜாயந்தீதி ஸஞ்ஜாதிதே³ஸட்டே²னபி ஏதங் ஆயதனங். ப³ஹித்³தா⁴ ரூபஸத்³த³க³ந்த⁴ரஸபொ²ட்ட²ப்³பா³ ஆரம்மணபா⁴வேனெத்த² ஓஸரந்தீதி ஸமோஸரணட்டா²னட்டே²னபி ஆயதனங் . ப²ஸ்ஸாதீ³னங் பன ஸஹஜாதாதி³பச்சயட்டே²ன காரணத்தா காரணட்டே²னாபி ஆயதனந்தி வேதி³தப்³ப³ங். மனிந்த்³ரியங் வுத்தத்த²மேவ.
Phassādayo hi dhammā ettha sañjāyantīti sañjātidesaṭṭhenapi etaṃ āyatanaṃ. Bahiddhā rūpasaddagandharasaphoṭṭhabbā ārammaṇabhāvenettha osarantīti samosaraṇaṭṭhānaṭṭhenapi āyatanaṃ . Phassādīnaṃ pana sahajātādipaccayaṭṭhena kāraṇattā kāraṇaṭṭhenāpi āyatananti veditabbaṃ. Manindriyaṃ vuttatthameva.
விஜானாதீதி விஞ்ஞாணங். விஞ்ஞாணமேவ க²ந்தோ⁴ விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴. தஸ்ஸ ராஸிஆதி³வஸேன அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. ‘‘மஹாஉத³கக்க²ந்தொ⁴த்வேவ ஸங்க²ங் க³ச்ச²தீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.51) எத்த² ஹி ராஸட்டே²ன க²ந்தோ⁴ வுத்தோ. ‘‘ஸீலக்க²ந்தோ⁴ ஸமாதி⁴க்க²ந்தோ⁴’’திஆதீ³ஸு (தீ³॰ நி॰ 3.355) கு³ணட்டே²ன. ‘‘அத்³த³ஸ கோ² ப⁴க³வா மஹந்தங் தா³ருக்க²ந்த⁴’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 4.241) எத்த² பண்ணத்திமத்தட்டே²ன. இத⁴ பன ரூள்ஹிதோ க²ந்தோ⁴ வுத்தோ. ராஸட்டே²ன ஹி விஞ்ஞாணக்க²ந்த⁴ஸ்ஸ ஏகதே³ஸோ ஏகங் விஞ்ஞாணங். தஸ்மா யதா² ருக்க²ஸ்ஸ ஏகதே³ஸங் சி²ந்த³ந்தோ ருக்க²ங் சி²ந்த³தீதி வுச்சதி, ஏவமேவ விஞ்ஞாணக்க²ந்த⁴ஸ்ஸ ஏகதே³ஸபூ⁴தங் ஏகம்பி விஞ்ஞாணங் ரூள்ஹிதோ விஞ்ஞாணக்க²ந்தோ⁴தி வுத்தங்.
Vijānātīti viññāṇaṃ. Viññāṇameva khandho viññāṇakkhandho. Tassa rāsiādivasena attho veditabbo. ‘‘Mahāudakakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchatī’’ti (a. ni. 4.51) ettha hi rāsaṭṭhena khandho vutto. ‘‘Sīlakkhandho samādhikkhandho’’tiādīsu (dī. ni. 3.355) guṇaṭṭhena. ‘‘Addasa kho bhagavā mahantaṃ dārukkhandha’’nti (saṃ. ni. 4.241) ettha paṇṇattimattaṭṭhena. Idha pana rūḷhito khandho vutto. Rāsaṭṭhena hi viññāṇakkhandhassa ekadeso ekaṃ viññāṇaṃ. Tasmā yathā rukkhassa ekadesaṃ chindanto rukkhaṃ chindatīti vuccati, evameva viññāṇakkhandhassa ekadesabhūtaṃ ekampi viññāṇaṃ rūḷhito viññāṇakkhandhoti vuttaṃ.
தஜ்ஜா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴தூதி தேஸங் ப²ஸ்ஸாதீ³னங் த⁴ம்மானங் அனுச்ச²விகா மனோவிஞ்ஞாணதா⁴து. இமஸ்மிஞ்ஹி பதே³ ஏகமேவ சித்தங் மினநட்டே²ன மனோ, விஜானநட்டே²ன விஞ்ஞாணங், ஸபா⁴வட்டே²ன நிஸ்ஸத்தட்டே²ன வா தா⁴தூதி தீஹி நாமேஹி வுத்தங்.
Tajjā manoviññāṇadhātūti tesaṃ phassādīnaṃ dhammānaṃ anucchavikā manoviññāṇadhātu. Imasmiñhi pade ekameva cittaṃ minanaṭṭhena mano, vijānanaṭṭhena viññāṇaṃ, sabhāvaṭṭhena nissattaṭṭhena vā dhātūti tīhi nāmehi vuttaṃ.
ஸத்³தி⁴ங் யுக³ங் ஸமாக³மந்தி ஏகப்பஹாரேன ஸத்³தி⁴ங். ஸம்மாக³ந்த்வாதி பாபுணித்வா. யுக³க்³கா³ஹங் க³ண்ஹித்வாதி யுக³படிபா⁴க³ங் க³ஹெத்வா. ஸாகச்சே²துந்தி ஸத்³தி⁴ங் கதே²துங். ஸல்லபிதுந்தி அல்லாபஸல்லாபங் காதுங். ஸாகச்ச²ங் ஸமாபஜ்ஜிதுந்தி ஸத்³தி⁴ங் கத²னங் படிபஜ்ஜிதுங். ந படிப³லபா⁴வே காரணங் த³ஸ்ஸேதுங் ‘‘தங் கிஸ்ஸஹேது, பஸூரோ பரிப்³பா³ஜகோ ஹீனோ’’திஆதி³மாஹ. ஸோ ஹி ப⁴க³வா அக்³கோ³ சாதி அஸதி³ஸதா³னஅக்³க³த்தா அஸமானபஞ்ஞத்தா அக்³கோ³ ச. ஸெட்டோ² சாதி ஸப்³ப³கு³ணேஹி அப்படிஸமட்டே²ன ஸெட்டோ² ச. மொக்கோ² சாதி ஸவாஸனேஹி கிலேஸேஹி முத்தத்தா மொக்கோ² ச. உத்தமோ சாதி அத்தனோ உத்தரிதரவிரஹிதத்தா உத்தமோ ச. பவரோ சாதி ஸப்³ப³லோகேன அபி⁴பத்த²னீயத்தா பவரோ ச. மத்தேன மாதங்கே³னாதி பபி⁴ன்னமதே³ன ஹத்தி²னா.
Saddhiṃ yugaṃ samāgamanti ekappahārena saddhiṃ. Sammāgantvāti pāpuṇitvā. Yugaggāhaṃ gaṇhitvāti yugapaṭibhāgaṃ gahetvā. Sākacchetunti saddhiṃ kathetuṃ. Sallapitunti allāpasallāpaṃ kātuṃ. Sākacchaṃ samāpajjitunti saddhiṃ kathanaṃ paṭipajjituṃ. Na paṭibalabhāve kāraṇaṃ dassetuṃ ‘‘taṃ kissahetu, pasūro paribbājako hīno’’tiādimāha. So hi bhagavā aggocāti asadisadānaaggattā asamānapaññattā aggo ca. Seṭṭho cāti sabbaguṇehi appaṭisamaṭṭhena seṭṭho ca. Mokkho cāti savāsanehi kilesehi muttattā mokkho ca. Uttamo cāti attano uttaritaravirahitattā uttamo ca. Pavaro cāti sabbalokena abhipatthanīyattā pavaro ca. Mattenamātaṅgenāti pabhinnamadena hatthinā.
கொத்து²கோதி ஜிரணஸிங்கா³லோ. ஸீஹேன மிக³ரஞ்ஞா ஸத்³தி⁴ந்தி கேஸரஸீஹேன மிக³ராஜேன ஸஹ. தருணகோதி சா²பகோ. தே⁴னுபகோதி கீ²ரபகோ. உஸபே⁴னாதி மங்க³லஸம்மதேன உஸபே⁴ன. சலககுனா ஸத்³தி⁴ந்தி சலமானககுனா ஸத்³தி⁴ங். த⁴ங்கோதி காகோ. க³ருளேன வேனதெய்யேன ஸத்³தி⁴ந்தி எத்த² க³ருளேனாதி ஜாதிவஸேன நாமங். வேனதெய்யேனாதி கொ³த்தவஸேன. சண்டா³லோதி ச²வசண்டா³லோ. ரஞ்ஞா சக்கவத்தினாதி சாதுத்³தீ³பிகசக்கவத்தினா. பங்ஸுபிஸாசகோதி கசவரச²ட்³ட³னட்டா²னே நிப்³ப³த்தகோ யக்கோ². இந்தே³ன தே³வரஞ்ஞா ஸத்³தி⁴ந்தி ஸக்கேன தே³வராஜேன ஸஹ. ஸோ ஹி ப⁴க³வா மஹாபஞ்ஞோதிஆதீ³னி ச²ப்பதா³னி ஹெட்டா² வித்தா²ரிதானி. தத்த² பஞ்ஞாபபே⁴த³குஸலோதி அத்தனோ அனந்தவிகப்பே பஞ்ஞாபே⁴தே³ சே²கோ. பபி⁴ன்னஞாணோதி அனந்தப்பபே⁴த³பத்தஞாணோ. ஏதேன பஞ்ஞாபபே⁴த³குஸலத்தேபி ஸதி தாஸங் பஞ்ஞானங் அனந்தபே⁴த³த்தங் த³ஸ்ஸேதி. அதி⁴க³தபடிஸம்பி⁴தோ³தி படிலத்³த⁴அக்³க³சதுபடிஸம்பி⁴த³ஞாணோ. சதுவேஸாரஜ்ஜப்பத்தோதி சத்தாரி விஸாரத³பா⁴வஸங்கா²தானி ஞாணானி பத்தோ. யதா²ஹ –
Kotthukoti jiraṇasiṅgālo. Sīhena migaraññā saddhinti kesarasīhena migarājena saha. Taruṇakoti chāpako. Dhenupakoti khīrapako. Usabhenāti maṅgalasammatena usabhena. Calakakunā saddhinti calamānakakunā saddhiṃ. Dhaṅkoti kāko. Garuḷena venateyyena saddhinti ettha garuḷenāti jātivasena nāmaṃ. Venateyyenāti gottavasena. Caṇḍāloti chavacaṇḍālo. Raññā cakkavattināti cātuddīpikacakkavattinā. Paṃsupisācakoti kacavarachaḍḍanaṭṭhāne nibbattako yakkho. Indena devaraññā saddhinti sakkena devarājena saha. So hi bhagavā mahāpaññotiādīni chappadāni heṭṭhā vitthāritāni. Tattha paññāpabhedakusaloti attano anantavikappe paññābhede cheko. Pabhinnañāṇoti anantappabhedapattañāṇo. Etena paññāpabhedakusalattepi sati tāsaṃ paññānaṃ anantabhedattaṃ dasseti. Adhigatapaṭisambhidoti paṭiladdhaaggacatupaṭisambhidañāṇo. Catuvesārajjappattoti cattāri visāradabhāvasaṅkhātāni ñāṇāni patto. Yathāha –
‘‘ஸம்மாஸம்பு³த்³த⁴ஸ்ஸ தே படிஜானதோ ‘இமே த⁴ம்மா அனபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴’தி, தத்ர வத மங் ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா தே³வோ வா மாரோ வா ப்³ரஹ்மா வா கோசி வா லோகஸ்மிங் ஸஹத⁴ம்மேன படிசோதெ³ஸ்ஸதீதி நிமித்தமேதங், பி⁴க்க²வே, ந ஸமனுபஸ்ஸாமி, ஏதமஹங், பி⁴க்க²வே, நிமித்தங் அஸமனுபஸ்ஸந்தோ கே²மப்பத்தோ அப⁴யப்பத்தோ வேஸாரஜ்ஜப்பத்தோ விஹராமி.
‘‘Sammāsambuddhassa te paṭijānato ‘ime dhammā anabhisambuddhā’ti, tatra vata maṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ sahadhammena paṭicodessatīti nimittametaṃ, bhikkhave, na samanupassāmi, etamahaṃ, bhikkhave, nimittaṃ asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesārajjappatto viharāmi.
‘‘கீ²ணாஸவஸ்ஸ தே படிஜானதோ ‘இமே ஆஸவா அபரிக்கீ²ணா’தி…பே॰… ‘யே கோ² பன தே அந்தராயிகா த⁴ம்மா வுத்தா, தே படிஸேவதோ நாலங் அந்தராயாயா’’தி…பே॰… யஸ்ஸ கோ² பன தே அத்தா²ய த⁴ம்மோ தே³ஸிதோ, ஸோ ந நிய்யாதி தக்கரஸ்ஸ ஸம்மா து³க்க²க்க²யாயாதி, தத்ர வத மங் ஸமணோ வா ப்³ராஹ்மணோ வா தே³வோ வா மாரோ வா ப்³ரஹ்மா வா கோசி வா லோகஸ்மிங் ஸஹத⁴ம்மேன படிசோதெ³ஸ்ஸதீதி நிமித்தமேதங், பி⁴க்க²வே, ந ஸமனுபஸ்ஸாமி, ஏதமஹங், பி⁴க்க²வே, நிமித்தங் அஸமனுபஸ்ஸந்தோ கே²மப்பத்தோ அப⁴யப்பத்தோ வேஸாரஜ்ஜப்பத்தோ விஹராமீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.8; ம॰ நி॰ 1.150).
‘‘Khīṇāsavassa te paṭijānato ‘ime āsavā aparikkhīṇā’ti…pe… ‘ye kho pana te antarāyikā dhammā vuttā, te paṭisevato nālaṃ antarāyāyā’’ti…pe… yassa kho pana te atthāya dhammo desito, so na niyyāti takkarassa sammā dukkhakkhayāyāti, tatra vata maṃ samaṇo vā brāhmaṇo vā devo vā māro vā brahmā vā koci vā lokasmiṃ sahadhammena paṭicodessatīti nimittametaṃ, bhikkhave, na samanupassāmi, etamahaṃ, bhikkhave, nimittaṃ asamanupassanto khemappatto abhayappatto vesārajjappatto viharāmī’’ti (a. ni. 4.8; ma. ni. 1.150).
த³ஸப³லப³லதா⁴ரீதி த³ஸ ப³லானி ஏதேஸந்தி த³ஸப³லா, த³ஸப³லானங் ப³லானி த³ஸப³லப³லானி, தானி த³ஸப³லப³லானி தா⁴ரயதீதி த³ஸப³லப³லதா⁴ரீ, த³ஸப³லஞாணப³லதா⁴ரீதி அத்தோ². ஏதேஹி தீஹி வசனேஹி அனந்தப்பபே⁴தா³னங் நெய்யானங் பபே⁴த³முக²மத்தங் த³ஸ்ஸிதங். ஸோயேவ பஞ்ஞாபயோக³வஸேன அபி⁴மங்க³லஸம்மதட்டே²ன புரிஸாஸபோ⁴. அஸந்தாஸட்டே²ன புரிஸஸீஹோ. மஹந்தட்டே²ன புரிஸனாகோ³. பஜானநட்டே²ன புரிஸாஜஞ்ஞோ. லோககிச்சது⁴ரவஹனட்டே²ன புரிஸதோ⁴ரய்ஹோ.
Dasabalabaladhārīti dasa balāni etesanti dasabalā, dasabalānaṃ balāni dasabalabalāni, tāni dasabalabalāni dhārayatīti dasabalabaladhārī, dasabalañāṇabaladhārīti attho. Etehi tīhi vacanehi anantappabhedānaṃ neyyānaṃ pabhedamukhamattaṃ dassitaṃ. Soyeva paññāpayogavasena abhimaṅgalasammataṭṭhena purisāsabho. Asantāsaṭṭhena purisasīho. Mahantaṭṭhena purisanāgo. Pajānanaṭṭhena purisājañño. Lokakiccadhuravahanaṭṭhena purisadhorayho.
அத² தேஜாதி³கங் அனந்தஞாணதோ லத்³த⁴ங் கு³ணவிஸேஸங் த³ஸ்ஸேதுகாமோ தேஸங் தேஜாதீ³னங் அனந்தஞாணமூலபா⁴வங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘அனந்தஞாணோ’’தி வத்வா ‘‘அனந்ததேஜோ’’திஆதி³மாஹ. தத்த² அனந்தஞாணோதி க³ணனவஸேன ச பபா⁴வவஸேன ச அந்தவிரஹிதஞாணோ. அனந்ததேஜோதி வேனெய்யஸந்தானே மோஹதமவித⁴மனேன அனந்தஞாணதேஜோ. அனந்தயஸோதி பஞ்ஞாகு³ணேஹேவ லோகத்தயவித்த²தானந்தகித்திகோ⁴ஸோ. அட்³டோ⁴தி பஞ்ஞாத⁴னஸமித்³தி⁴யா ஸமித்³தோ⁴. மஹத்³த⁴னோதி பஞ்ஞாத⁴னவட்³ட⁴த்தேபி பபா⁴வமஹத்தேன மஹந்தங் பவத்தபஞ்ஞாத⁴னமஸ்ஸாதி மஹத்³த⁴னோ. ‘‘மஹாத⁴னோ’’தி வா பாடோ². த⁴னவாதி பஸங்ஸிதப்³ப³பஞ்ஞாத⁴னவத்தா நிச்சயுத்தபஞ்ஞாத⁴னவத்தா அதிஸயபா⁴வேன பஞ்ஞாத⁴னவத்தா த⁴னவா. ஏதேஸுபி ஹி தீஸு அத்தே²ஸு இத³ங் வசனங் ஸத்³த³விதூ³ இச்ச²ந்தி.
Atha tejādikaṃ anantañāṇato laddhaṃ guṇavisesaṃ dassetukāmo tesaṃ tejādīnaṃ anantañāṇamūlabhāvaṃ dassento ‘‘anantañāṇo’’ti vatvā ‘‘anantatejo’’tiādimāha. Tattha anantañāṇoti gaṇanavasena ca pabhāvavasena ca antavirahitañāṇo. Anantatejoti veneyyasantāne mohatamavidhamanena anantañāṇatejo. Anantayasoti paññāguṇeheva lokattayavitthatānantakittighoso. Aḍḍhoti paññādhanasamiddhiyā samiddho. Mahaddhanoti paññādhanavaḍḍhattepi pabhāvamahattena mahantaṃ pavattapaññādhanamassāti mahaddhano. ‘‘Mahādhano’’ti vā pāṭho. Dhanavāti pasaṃsitabbapaññādhanavattā niccayuttapaññādhanavattā atisayabhāvena paññādhanavattā dhanavā. Etesupi hi tīsu atthesu idaṃ vacanaṃ saddavidū icchanti.
ஏவங் பஞ்ஞாகு³ணேன ப⁴க³வதோ அத்தஸம்பத்திஸித்³தி⁴ங் த³ஸ்ஸெத்வா புன பஞ்ஞாகு³ணேனேவ லோகஹிதஸம்பத்திஸித்³தி⁴ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘நேதா’’திஆதி³மாஹ. தத்த² வேனெய்யே ஸங்ஸாரஸங்கா²தப⁴யட்டா²னதோ நிப்³பா³னஸங்கா²தங் கே²மட்டா²னங் நேதா . தத்த² நயனகாலே ஏவ ஸங்வரவினயபஹானவினயவஸேன வேனெய்யே வினேதா. த⁴ம்மதே³ஸனாகாலே ஏவ ஸங்ஸயச்சே²த³னேன அனுனேதா. ஸங்ஸயங் சி²ந்தி³த்வா ஸஞ்ஞாபேதப்³ப³ங் அத்த²ங் பஞ்ஞாபேதா. ததா² பஞ்ஞாபிதானங் நிச்ச²யகரணேன நிஜ்ஜா²பேதா. ததா² நிஜ்ஜா²பிதஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ படிபத்திபயோஜனவஸேன பெக்கே²தா. ததா²படிபன்னே படிபத்திப³லேன பஸாதே³தா. ஸோ ஹி ப⁴க³வாதி எத்த² ஹி-காரோ அனந்தரங் வுத்தஸ்ஸ அத்த²ஸ்ஸ காரணோபதே³ஸே நிபாதோ.
Evaṃ paññāguṇena bhagavato attasampattisiddhiṃ dassetvā puna paññāguṇeneva lokahitasampattisiddhiṃ dassento ‘‘netā’’tiādimāha. Tattha veneyye saṃsārasaṅkhātabhayaṭṭhānato nibbānasaṅkhātaṃ khemaṭṭhānaṃ netā. Tattha nayanakāle eva saṃvaravinayapahānavinayavasena veneyye vinetā. Dhammadesanākāle eva saṃsayacchedanena anunetā. Saṃsayaṃ chinditvā saññāpetabbaṃ atthaṃ paññāpetā. Tathā paññāpitānaṃ nicchayakaraṇena nijjhāpetā. Tathā nijjhāpitassa atthassa paṭipattipayojanavasena pekkhetā. Tathāpaṭipanne paṭipattibalena pasādetā. So hi bhagavāti ettha hi-kāro anantaraṃ vuttassa atthassa kāraṇopadese nipāto.
அனுப்பன்னஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ உப்பாதே³தாதி ஸகஸந்தானே நஉப்பன்னபுப்³ப³ஸ்ஸ ச²அஸாதா⁴ரணஞாணஹேதுபூ⁴தஸ்ஸ அரியமக்³க³ஸ்ஸ போ³தி⁴மூலே லோகஹிதத்த²ங் ஸகஸந்தானே உப்பாதே³தா. அஸஞ்ஜாதஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ ஸஞ்ஜனேதாதி வேனெய்யஸந்தானே அஸஞ்ஜாதபுப்³ப³ஸ்ஸ ஸாவகபாரமீஞாணஹேதுபூ⁴தஸ்ஸ அரியமக்³க³ஸ்ஸ த⁴ம்மசக்கப்பவத்தனதோ பபு⁴தி யாவஜ்ஜகாலா வேனெய்யஸந்தானே ஸஞ்ஜனேதா. ஸாவகவேனெய்யானம்பி ஹி ஸந்தானே ப⁴க³வதா வுத்தவசனேனேவ அரியமக்³க³ஸ்ஸ ஸஞ்ஜனநதோ ப⁴க³வா ஸஞ்ஜனேதா நாம ஹோதி. அனக்கா²தஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ அக்கா²தாதி அட்ட²த⁴ம்மஸமன்னாக³தானங் பு³த்³த⁴பா⁴வாய கதா²பி⁴னீஹாரானங் போ³தி⁴ஸத்தானங் பு³த்³த⁴பா⁴வாய ப்³யாகரணங் த³த்வா அனக்கா²தபுப்³ப³ஸ்ஸ பாரமிதாமக்³க³ஸ்ஸ ‘‘பு³த்³தோ⁴ ப⁴விஸ்ஸதீ’’தி ப்³யாகரணமத்தேனேவ போ³தி⁴மூலே உப்பஜ்ஜிதப்³ப³ஸ்ஸ அரியமக்³க³ஸ்ஸ அக்கா²தா. அயங் நயோ பச்சேகபோ³தி⁴ஸத்தப்³யாகரணேபி லப்³ப⁴தியேவ. மக்³க³ஞ்ஞூதி பச்சவெக்க²ணாவஸேன அத்தனோ உப்பாதி³தஸ்ஸ அரியமக்³க³ஸ்ஸ ஞாதா. மக்³க³விதூ³தி வேனெய்யஸந்தானே ஜனேதப்³ப³ஸ்ஸ அரியமக்³க³ஸ்ஸ குஸலோ. மக்³க³கோவிதோ³தி போ³தி⁴ஸத்தானங் அக்கா²தப்³ப³மக்³கே³ விசக்க²ணோ. அத² வா அபி⁴ஸம்போ³தி⁴படிபத்தி மக்³க³ஞ்ஞூ, பச்சேகபோ³தி⁴படிபத்தி மக்³க³விதூ³, ஸாவகபோ³தி⁴படிபத்தி மக்³க³கோவிதோ³. அத² வா –
Anuppannassa maggassa uppādetāti sakasantāne nauppannapubbassa chaasādhāraṇañāṇahetubhūtassa ariyamaggassa bodhimūle lokahitatthaṃ sakasantāne uppādetā. Asañjātassa maggassa sañjanetāti veneyyasantāne asañjātapubbassa sāvakapāramīñāṇahetubhūtassa ariyamaggassa dhammacakkappavattanato pabhuti yāvajjakālā veneyyasantāne sañjanetā. Sāvakaveneyyānampi hi santāne bhagavatā vuttavacaneneva ariyamaggassa sañjananato bhagavā sañjanetā nāma hoti. Anakkhātassa maggassa akkhātāti aṭṭhadhammasamannāgatānaṃ buddhabhāvāya kathābhinīhārānaṃ bodhisattānaṃ buddhabhāvāya byākaraṇaṃ datvā anakkhātapubbassa pāramitāmaggassa ‘‘buddho bhavissatī’’ti byākaraṇamatteneva bodhimūle uppajjitabbassa ariyamaggassa akkhātā. Ayaṃ nayo paccekabodhisattabyākaraṇepi labbhatiyeva. Maggaññūti paccavekkhaṇāvasena attano uppāditassa ariyamaggassa ñātā. Maggavidūti veneyyasantāne janetabbassa ariyamaggassa kusalo. Maggakovidoti bodhisattānaṃ akkhātabbamagge vicakkhaṇo. Atha vā abhisambodhipaṭipatti maggaññū, paccekabodhipaṭipatti maggavidū, sāvakabodhipaṭipatti maggakovido. Atha vā –
‘‘ஏதேன மக்³கே³ன தரிங்ஸு புப்³பே³,
‘‘Etena maggena tariṃsu pubbe,
தரிஸ்ஸந்தி யே ச தரந்தி ஓக⁴’’ந்தி. (ஸங்॰ நி॰ 5.409) –
Tarissanti ye ca taranti ogha’’nti. (saṃ. ni. 5.409) –
வசனதோ யதா²யோக³ங் அதீதானாக³தபச்சுப்பன்னபு³த்³த⁴பச்சேகபு³த்³த⁴ஸாவகானங் மக்³க³வஸேன ச ஸுஞ்ஞதானிமித்தஅப்பணிஹிதமக்³க³வஸேன ச உக்³க⁴டிதஞ்ஞூவிபஞ்சிதஞ்ஞூனெய்யபுக்³க³லானங் மக்³க³வஸேன ச யதா²க்கமேனெத்த² யோஜனங் கரொந்தி . மக்³கா³னுகா³ ச பனஸ்ஸாதி ப⁴க³வதோ க³தமக்³கா³னுகா³மினோ ஹுத்வா. எத்த² ச-ஸத்³தோ³ ஹேதுஅத்தே² நிபாதோ, ஏதேன ச ப⁴க³வதா மக்³கு³ப்பாத³னாதி³கு³ணாதி⁴க³மாய ஹேது வுத்தோ ஹோதி. பன-ஸத்³தோ³ கதத்தே² நிபாதோ, தேன ப⁴க³வதா கதமக்³க³கரணங் வுத்தங் ஹோதி. பச்சா² ஸமன்னாக³தாதி பட²மங் க³தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ பச்சா² ஸீலாதி³கு³ணேன ஸமன்னாக³தா. இதி தே²ரோ ‘‘அனுப்பன்னஸ்ஸ மக்³க³ஸ்ஸ உப்பாதே³தா’’திஆதீ³ஹி யஸ்மா ஸப்³பே³பி ப⁴க³வதோ ஸீலாத³யோ கு³ணா அரஹத்தமக்³க³மேவ நிஸ்ஸாய ஆக³தா, தஸ்மா அரஹத்தமக்³க³மேவ நிஸ்ஸாய கு³ணங் கதே²ஸி.
Vacanato yathāyogaṃ atītānāgatapaccuppannabuddhapaccekabuddhasāvakānaṃ maggavasena ca suññatānimittaappaṇihitamaggavasena ca ugghaṭitaññūvipañcitaññūneyyapuggalānaṃ maggavasena ca yathākkamenettha yojanaṃ karonti . Maggānugā ca panassāti bhagavato gatamaggānugāmino hutvā. Ettha ca-saddo hetuatthe nipāto, etena ca bhagavatā magguppādanādiguṇādhigamāya hetu vutto hoti. Pana-saddo katatthe nipāto, tena bhagavatā katamaggakaraṇaṃ vuttaṃ hoti. Pacchā samannāgatāti paṭhamaṃ gatassa bhagavato pacchā sīlādiguṇena samannāgatā. Iti thero ‘‘anuppannassa maggassa uppādetā’’tiādīhi yasmā sabbepi bhagavato sīlādayo guṇā arahattamaggameva nissāya āgatā, tasmā arahattamaggameva nissāya guṇaṃ kathesi.
ஜானங் ஜானாதீதி ஜானிதப்³ப³ங் ஜானாதி, ஸப்³ப³ஞ்ஞுதாய யங்கிஞ்சி பஞ்ஞாய ஜானிதப்³ப³ங் நாம அத்தி², தங் ஸப்³ப³ங் பஞ்சனெய்யபத²பூ⁴தங் பஞ்ஞாய ஜானாதீதி அத்தோ². பஸ்ஸங் பஸ்ஸதீதி பஸ்ஸிதப்³ப³ங் பஸ்ஸதி, ஸப்³ப³த³ஸ்ஸாவிதாய தங்யேவ நெய்யபத²ங் சக்கு²னா தி³ட்ட²ங் விய கரொந்தோ பஞ்ஞாசக்கு²னா பஸ்ஸதீதி அத்தோ². யதா² வா ஏகச்சோ விபரீதங் க³ண்ஹந்தோ ஜானந்தோபி ந ஜானாதி, பஸ்ஸந்தோபி ந பஸ்ஸதி, ந ஏவங் ப⁴க³வா. ப⁴க³வா பன யதா²ஸபா⁴வங் க³ண்ஹந்தோ ஜானந்தோ ஜானாதியேவ, பஸ்ஸந்தோ பஸ்ஸதியேவ. ஸ்வாயங் நயன பரிணாயகட்டே²ன சக்கு²பூ⁴தோ. விதி³ததாதி³அத்தே²ன ஞாணபூ⁴தோ. அவிபரீதஸபா⁴வட்டே²ன வா பரியத்தித⁴ம்மபவத்தனதோ ஹத³யேன சிந்தெத்வா வாசாய நிச்சா²ரிதத⁴ம்மமயோதி வா த⁴ம்மபூ⁴தோ. ஸெட்ட²ட்டே²ன ப்³ரஹ்மபூ⁴தோ. அத² வா சக்கு² விய பூ⁴தோதி சக்கு²பூ⁴தோ. ஞாணங் விய பூ⁴தோதி ஞாணபூ⁴தோ. அவிபரீதத⁴ம்மோ விய பூ⁴தோதி த⁴ம்மபூ⁴தோ. ப்³ரஹ்மா விய பூ⁴தோதி ப்³ரஹ்மபூ⁴தோ. ய்வாயங் த⁴ம்மஸ்ஸ வசனதோ வத்தனதோ வா வத்தா. நானப்பகாரேஹி வசனதோ வத்தனதோ வா பவத்தா. அத்த²ங் நீஹரித்வா த³ஸ்ஸனதோ அத்த²ஸ்ஸ நின்னேதா. அமதாதி⁴க³மாய படிபத்திதே³ஸனதோ, அமதப்பகாஸனாய வா த⁴ம்மதே³ஸனாய அமதஸ்ஸ அதி⁴க³மாபனதோ அமதஸ்ஸ தா³தா. லோகுத்தரஸ்ஸ த⁴ம்மஸ்ஸ உப்பாதி³தத்தா வேனெய்யானுரூபேன யதா²ஸுக²ங் லோகுத்தரத⁴ம்மஸ்ஸ தா³னேன ச த⁴ம்மேஸு இஸ்ஸரோதி த⁴ம்மஸ்ஸாமீ. ததா²க³தபத³ங் ஹெட்டா² வுத்தத்த²ங்.
Jānaṃ jānātīti jānitabbaṃ jānāti, sabbaññutāya yaṃkiñci paññāya jānitabbaṃ nāma atthi, taṃ sabbaṃ pañcaneyyapathabhūtaṃ paññāya jānātīti attho. Passaṃ passatīti passitabbaṃ passati, sabbadassāvitāya taṃyeva neyyapathaṃ cakkhunā diṭṭhaṃ viya karonto paññācakkhunā passatīti attho. Yathā vā ekacco viparītaṃ gaṇhanto jānantopi na jānāti, passantopi na passati, na evaṃ bhagavā. Bhagavā pana yathāsabhāvaṃ gaṇhanto jānanto jānātiyeva, passanto passatiyeva. Svāyaṃ nayana pariṇāyakaṭṭhena cakkhubhūto. Viditatādiatthena ñāṇabhūto. Aviparītasabhāvaṭṭhena vā pariyattidhammapavattanato hadayena cintetvā vācāya nicchāritadhammamayoti vā dhammabhūto. Seṭṭhaṭṭhena brahmabhūto. Atha vā cakkhu viya bhūtoti cakkhubhūto. Ñāṇaṃ viya bhūtoti ñāṇabhūto. Aviparītadhammo viya bhūtoti dhammabhūto. Brahmā viya bhūtoti brahmabhūto. Yvāyaṃ dhammassa vacanato vattanato vā vattā. Nānappakārehi vacanato vattanato vā pavattā. Atthaṃ nīharitvā dassanato atthassa ninnetā. Amatādhigamāya paṭipattidesanato, amatappakāsanāya vā dhammadesanāya amatassa adhigamāpanato amatassa dātā. Lokuttarassa dhammassa uppāditattā veneyyānurūpena yathāsukhaṃ lokuttaradhammassa dānena ca dhammesu issaroti dhammassāmī. Tathāgatapadaṃ heṭṭhā vuttatthaṃ.
இதா³னி ‘‘ஜானங் ஜானாதீ’’திஆதீ³ஹி வுத்தகு³ணங் ஸப்³ப³ஞ்ஞுதாய விஸேஸெத்வா த³ஸ்ஸேதுகாமோ ஸப்³ப³ஞ்ஞுதங் ஸாதெ⁴ந்தோ ‘‘நத்தீ²’’திஆதி³மாஹ. ஏவங்பூ⁴தஸ்ஸ ஹி தஸ்ஸ ப⁴க³வதோ பாரமிதாபுஞ்ஞப²லப்பபா⁴வனிப்ப²ன்னேன அரஹத்தமக்³க³ஞாணேன ஸப்³ப³த⁴ம்மேஸு ஸவாஸனஸ்ஸ ஸம்மோஹஸ்ஸ விஹதத்தா அஸம்மோஹதோ ஸப்³ப³த⁴ம்மானங் ஞாதத்தா அஞ்ஞாதங் நாம நத்தி². ததே²வ ச ஸப்³ப³த⁴ம்மானங் சக்கு²னா விய ஞாணசக்கு²னா தி³ட்ட²த்தா அதி³ட்ட²ங் நாம நத்தி². ஞாணேன பத்தத்தா அவிதி³தங் நாம நத்தி². அஸம்மோஹஸச்சி²கிரியாய ஸச்சி²கதத்தா அஸச்சி²கதங் நாம நத்தி². அஸம்மோஹபஞ்ஞாய பு²ட்ட²த்தா பஞ்ஞாய அப²ஸ்ஸிதங் நாம நத்தி².
Idāni ‘‘jānaṃ jānātī’’tiādīhi vuttaguṇaṃ sabbaññutāya visesetvā dassetukāmo sabbaññutaṃ sādhento ‘‘natthī’’tiādimāha. Evaṃbhūtassa hi tassa bhagavato pāramitāpuññaphalappabhāvanipphannena arahattamaggañāṇena sabbadhammesu savāsanassa sammohassa vihatattā asammohato sabbadhammānaṃ ñātattā aññātaṃ nāma natthi. Tatheva ca sabbadhammānaṃ cakkhunā viya ñāṇacakkhunā diṭṭhattā adiṭṭhaṃ nāma natthi. Ñāṇena pattattā aviditaṃ nāma natthi. Asammohasacchikiriyāya sacchikatattā asacchikataṃ nāma natthi. Asammohapaññāya phuṭṭhattā paññāya aphassitaṃ nāma natthi.
பச்சுப்பன்னந்தி பச்சுப்பன்னங் காலங் வா த⁴ம்மங் வா. உபாதா³யாதி ஆதா³ய, அந்தோகத்வாதி அத்தோ². உபாதா³யவசனேனேவ காலவினிமுத்தங் நிப்³பா³னம்பி க³ஹிதமேவ ஹோதி. ‘‘அதீதா’’தி³வசனானி ச ‘‘நத்தீ²’’திஆதி³வசனேனேவ க⁴டியந்தி, ‘‘ஸப்³பே³’’திஆதி³வசனேன வா. ஸப்³பே³ த⁴ம்மாதி ஸப்³ப³ஸங்க²தாஸங்க²தத⁴ம்மபரியாதா³னங். ஸப்³பா³காரேனாதி ஸப்³ப³த⁴ம்மேஸு ஏகேகஸ்ஸேவ த⁴ம்மஸ்ஸ அனிச்சாகாராதி³ஸப்³பா³காரபரியாதா³னங். ஞாணமுகே²தி ஞாணாபி⁴முகே². ஆபாத²ங் ஆக³ச்ச²ந்தீதி ஓஸரணங் உபெந்தி. ஜானிதப்³ப³ந்தி பத³ங் நெய்யந்தி பத³ஸ்ஸ அத்த²விவரணத்த²ங் வுத்தங்.
Paccuppannanti paccuppannaṃ kālaṃ vā dhammaṃ vā. Upādāyāti ādāya, antokatvāti attho. Upādāyavacaneneva kālavinimuttaṃ nibbānampi gahitameva hoti. ‘‘Atītā’’divacanāni ca ‘‘natthī’’tiādivacaneneva ghaṭiyanti, ‘‘sabbe’’tiādivacanena vā. Sabbe dhammāti sabbasaṅkhatāsaṅkhatadhammapariyādānaṃ. Sabbākārenāti sabbadhammesu ekekasseva dhammassa aniccākārādisabbākārapariyādānaṃ. Ñāṇamukheti ñāṇābhimukhe. Āpāthaṃ āgacchantīti osaraṇaṃ upenti. Jānitabbanti padaṃ neyyanti padassa atthavivaraṇatthaṃ vuttaṃ.
அத்தத்தோ² வாதிஆதீ³ஸு வா-ஸத்³தோ³ ஸமுச்சயத்தோ². அத்தத்தோ²தி அத்தனோ அத்தோ². பரத்தோ²தி பரேஸங் திண்ணங் லோகானங் அத்தோ². உப⁴யத்தோ²தி அத்தனோ ச பரேஸஞ்சாதி ஸகிங்யேவ உபி⁴ன்னங் அத்தோ². தி³ட்ட²த⁴ம்மிகோதி தி³ட்ட²த⁴ம்மே நியுத்தோ, தி³ட்ட²த⁴ம்மப்பயோஜனோ வா அத்தோ². ஸம்பராயே நியுத்தோ, ஸம்பராயப்பயோஜனோ வா ஸம்பராயிகோ. உத்தானோதிஆதீ³ஸு வோஹாரவஸேன வத்தப்³போ³ ஸுக²பதிட்ட²த்தா உத்தானோ . வோஹாரங் அதிக்கமித்வா வத்தப்³போ³ ஸுஞ்ஞதாபடிஸங்யுத்தோ து³க்க²பதிட்ட²த்தா க³ம்பீ⁴ரோ. லோகுத்தரோ அச்சந்ததிரொக்க²த்தா கூ³ள்ஹோ. அனிச்சதாதி³கோ க⁴னாதீ³ஹி படிச்ச²ன்னத்தா படிச்ச²ன்னோ. அபசுரவோஹாரேன வத்தப்³போ³ யதா²ருதங் அக்³க³ஹெத்வா அதி⁴ப்பாயஸ்ஸ நேதப்³ப³தோ நெய்யோ. பசுரவோஹாரேன வத்தப்³போ³ வசனமத்தேனேவ அதி⁴ப்பாயஸ்ஸ நீதத்தா நீதோ. ஸுபரிஸுத்³த⁴ஸீலஸமாதி⁴விபஸ்ஸனத்தோ² தத³ங்க³விக்க²ம்ப⁴னவஸேன வஜ்ஜவிரஹிதத்தா அனவஜ்ஜோ. கிலேஸஸமுச்சே²த³னதோ அரியமக்³க³த்தோ² நக்கிலேஸோ. கிலேஸபடிப்பஸ்ஸத்³த⁴த்தா அரியப²லத்தோ² வோதா³னோ. ஸங்க²தாஸங்க²தேஸு அக்³க³த⁴ம்மத்தா நிப்³பா³னங் பரமத்தோ². பரிவத்ததீதி பு³த்³த⁴ஞாணஸ்ஸ விஸயபா⁴வதோ அப³ஹிபூ⁴தத்தா அந்தோபு³த்³த⁴ஞாணே ப்³யாபித்வா வா ஸமந்தா வா அலங்கரித்வா வா விஸேஸேன வா வத்ததி.
Attattho vātiādīsu vā-saddo samuccayattho. Attatthoti attano attho. Paratthoti paresaṃ tiṇṇaṃ lokānaṃ attho. Ubhayatthoti attano ca paresañcāti sakiṃyeva ubhinnaṃ attho. Diṭṭhadhammikoti diṭṭhadhamme niyutto, diṭṭhadhammappayojano vā attho. Samparāye niyutto, samparāyappayojano vā samparāyiko. Uttānotiādīsu vohāravasena vattabbo sukhapatiṭṭhattā uttāno . Vohāraṃ atikkamitvā vattabbo suññatāpaṭisaṃyutto dukkhapatiṭṭhattā gambhīro. Lokuttaro accantatirokkhattā gūḷho. Aniccatādiko ghanādīhi paṭicchannattā paṭicchanno. Apacuravohārena vattabbo yathārutaṃ aggahetvā adhippāyassa netabbato neyyo. Pacuravohārena vattabbo vacanamatteneva adhippāyassa nītattā nīto. Suparisuddhasīlasamādhivipassanattho tadaṅgavikkhambhanavasena vajjavirahitattā anavajjo. Kilesasamucchedanato ariyamaggattho nakkileso. Kilesapaṭippassaddhattā ariyaphalattho vodāno. Saṅkhatāsaṅkhatesu aggadhammattā nibbānaṃ paramattho. Parivattatīti buddhañāṇassa visayabhāvato abahibhūtattā antobuddhañāṇe byāpitvā vā samantā vā alaṅkaritvā vā visesena vā vattati.
‘‘ஸப்³ப³ங் காயகம்ம’’ந்திஆதீ³ஹி ப⁴க³வதோ ஞாணவிஸயதங் த³ஸ்ஸேதி. ஞாணானுபரிவத்தீதி ஞாணங் அனுபரிவத்தி, ஞாணவிரஹிதங் ந ஹோதீதி அத்தோ². அப்படிஹதந்தி நிராவரணதங் த³ஸ்ஸேதி. புன ஸப்³ப³ஞ்ஞுதங் உபமாய ஸாதே⁴துகாமோ ‘‘யாவதக’’ந்திஆதி³மாஹ. தத்த² ஜானிதப்³ப³ந்தி நெய்யங். நெய்யபரியந்தோ நெய்யாவஸானமஸ்ஸ அத்தீ²தி நெய்யபரியந்திகங். அஸப்³ப³ஞ்ஞூனங் பன நெய்யாவஸானமேவ நத்தி². ஞாணபரியந்திகேபி ஏஸேவ நயோ. புரிமயமகே வுத்தத்த²மேவ இமினா யமகேன விஸேஸெத்வா த³ஸ்ஸேதி , ததியயமகேன படிஸேத⁴வஸேன நியமெத்வா த³ஸ்ஸேதி. எத்த² ச நெய்யங் ஞாணஸ்ஸ பத²த்தா நெய்யபதோ². அஞ்ஞமஞ்ஞபரியந்தட்டா²யினோதி நெய்யஞ்ச ஞாணஞ்ச கே²பெத்வா டா²னதோ அஞ்ஞமஞ்ஞஸ்ஸ பரியந்தே டா²னஸீலா.
‘‘Sabbaṃkāyakamma’’ntiādīhi bhagavato ñāṇavisayataṃ dasseti. Ñāṇānuparivattīti ñāṇaṃ anuparivatti, ñāṇavirahitaṃ na hotīti attho. Appaṭihatanti nirāvaraṇataṃ dasseti. Puna sabbaññutaṃ upamāya sādhetukāmo ‘‘yāvataka’’ntiādimāha. Tattha jānitabbanti neyyaṃ. Neyyapariyanto neyyāvasānamassa atthīti neyyapariyantikaṃ. Asabbaññūnaṃ pana neyyāvasānameva natthi. Ñāṇapariyantikepi eseva nayo. Purimayamake vuttatthameva iminā yamakena visesetvādasseti , tatiyayamakena paṭisedhavasena niyametvā dasseti. Ettha ca neyyaṃ ñāṇassa pathattā neyyapatho. Aññamaññapariyantaṭṭhāyinoti neyyañca ñāṇañca khepetvā ṭhānato aññamaññassa pariyante ṭhānasīlā.
ஆவஜ்ஜனபடிப³த்³தா⁴தி மனொத்³வாராவஜ்ஜனாயத்தா, ஆவஜ்ஜிதானந்தரமேவ ஜானாதீதி அத்தோ². ஆகங்க²படிப³த்³தா⁴தி ருசிஆயத்தா , ஆவஜ்ஜனானந்தரங் ஜவனஞாணேன ஜானாதீதி அத்தோ². இதரானி த்³வே பதா³னி இமேஸங் த்³வின்னங் பதா³னங் யதா²க்கமேன அத்த²ப்பகாஸனத்த²ங் வுத்தானி. ஆஸயங் ஜானாதீதி எத்த² ஆஸயந்தி நிஸ்ஸயந்தி எத்தா²தி ஆஸயோ, மிச்சா²தி³ட்டி²யா ஸம்மாதி³ட்டி²யா காமாதீ³ஹி நெக்க²ம்மாதீ³ஹி வா பரிபா⁴விதஸ்ஸ ஸந்தானஸ்ஸேதங் அதி⁴வசனங். ஸத்தஸந்தானங் அனுஸெந்தி அனுபவத்தெந்தீதி அனுஸயா, தா²மக³தானங் காமராகா³தீ³னங்வ ஏதங் அதி⁴வசனங். அனுஸயங் ஜானாதீதி அனுஸயகதா² ஹெட்டா² வுத்தாயேவ.
Āvajjanapaṭibaddhāti manodvārāvajjanāyattā, āvajjitānantarameva jānātīti attho. Ākaṅkhapaṭibaddhāti ruciāyattā , āvajjanānantaraṃ javanañāṇena jānātīti attho. Itarāni dve padāni imesaṃ dvinnaṃ padānaṃ yathākkamena atthappakāsanatthaṃ vuttāni. Āsayaṃ jānātīti ettha āsayanti nissayanti etthāti āsayo, micchādiṭṭhiyā sammādiṭṭhiyā kāmādīhi nekkhammādīhi vā paribhāvitassa santānassetaṃ adhivacanaṃ. Sattasantānaṃ anusenti anupavattentīti anusayā, thāmagatānaṃ kāmarāgādīnaṃva etaṃ adhivacanaṃ. Anusayaṃ jānātīti anusayakathā heṭṭhā vuttāyeva.
சரிதந்தி புப்³பே³ கதகுஸலாகுஸலகம்மங். அதி⁴முத்திந்தி ஸம்பதி குஸலே அகுஸலே வா சித்தவோஸக்³கோ³. அப்பரஜக்கே²தி பஞ்ஞாமயே அக்கி²ம்ஹி அப்பங் ராகா³தி³ரஜோ ஏதேஸந்தி அப்பரஜக்கா². அப்பங் ராகா³தி³ரஜோ ஏதேஸந்தி வா அப்பரஜக்கா², தே அப்பரஜக்கே². மஹாரஜக்கே²தி ஞாணமயே அக்கி²ம்ஹி மஹந்தங் ராகா³தி³ரஜோ ஏதேஸந்தி மஹாரஜக்கா². மஹந்தங் ராகா³தி³ரஜோ ஏதேஸந்தி வா மஹாரஜக்கா², தே மஹாரஜக்கே². திக்கி²ந்த்³ரியே முதி³ந்த்³ரியேதி திக்கா²னி ஸத்³தா⁴தீ³னி இந்த்³ரியானி ஏதேஸந்தி திக்கி²ந்த்³ரியா. முதூ³னி ஸத்³தா⁴தீ³னி இந்த்³ரியானி ஏதேஸந்தி முதி³ந்த்³ரியா. ஸ்வாகாரே த்³வாகாரேதி ஸுந்த³ரா ஸத்³தா⁴த³யோ ஆகாரா கொட்டா²ஸா ஏதேஸந்தி ஸ்வாகாரா. குச்சி²தா க³ரஹிதா அஸத்³தா⁴த³யோ ஆகாரா கொட்டா²ஸா ஏதேஸந்தி த்³வாகாரா. ஸுவிஞ்ஞாபயே து³விஞ்ஞாபயேதி யே கதி²தங் காரணங் ஸல்லக்கெ²ந்தி ஸுகே²ன ஸக்கா ஹொந்தி விஞ்ஞாபேதுங், தே ஸுவிஞ்ஞாபயா. தப்³பி³பரீதா து³விஞ்ஞாபயா. ப⁴ப்³பா³ப⁴ப்³பே³தி ப⁴ப்³பே³ ச அப⁴ப்³பே³ ச. அரியாய ஜாதியா ப⁴வந்தி ஜாயந்தீதி ப⁴ப்³பா³. வத்தமானஸமீபே வத்தமானவசனங். ப⁴விஸ்ஸந்தி ஜாயிஸ்ஸந்தி வாதி ப⁴ப்³பா³, பா⁴ஜனபூ⁴தாதி அத்தோ². யே அரியமக்³க³படிவேத⁴ஸ்ஸ அனுச்ச²விகா உபனிஸ்ஸயஸம்பன்னா, தே ப⁴ப்³பா³. வுத்தபடிபக்கா² அப⁴ப்³பா³.
Caritanti pubbe katakusalākusalakammaṃ. Adhimuttinti sampati kusale akusale vā cittavosaggo. Apparajakkheti paññāmaye akkhimhi appaṃ rāgādirajo etesanti apparajakkhā. Appaṃ rāgādirajo etesanti vā apparajakkhā, te apparajakkhe. Mahārajakkheti ñāṇamaye akkhimhi mahantaṃ rāgādirajo etesanti mahārajakkhā. Mahantaṃ rāgādirajo etesanti vā mahārajakkhā, te mahārajakkhe. Tikkhindriye mudindriyeti tikkhāni saddhādīni indriyāni etesanti tikkhindriyā. Mudūni saddhādīni indriyāni etesanti mudindriyā. Svākāre dvākāreti sundarā saddhādayo ākārā koṭṭhāsā etesanti svākārā. Kucchitā garahitā asaddhādayo ākārā koṭṭhāsā etesanti dvākārā. Suviññāpaye duviññāpayeti ye kathitaṃ kāraṇaṃ sallakkhenti sukhena sakkā honti viññāpetuṃ, te suviññāpayā. Tabbiparītā duviññāpayā. Bhabbābhabbeti bhabbe ca abhabbe ca. Ariyāya jātiyā bhavanti jāyantīti bhabbā. Vattamānasamīpe vattamānavacanaṃ. Bhavissanti jāyissanti vāti bhabbā, bhājanabhūtāti attho. Ye ariyamaggapaṭivedhassa anucchavikā upanissayasampannā, te bhabbā. Vuttapaṭipakkhā abhabbā.
ஸத்தே பஜானாதீதி ரூபாதி³கே ஆரம்மணே லக்³கே³ லக்³கி³தே ஸத்தே பஜானாதி. ஸதே³வகோ லோகோதி ஸஹ தே³வேஹி ஸதே³வகோ. ஸஹ மாரேன ஸமாரகோ. ஸஹ ப்³ரஹ்முனா ஸப்³ரஹ்மகோ. ஸஹ ஸமணப்³ராஹ்மணேஹி ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணீ. பஜாதத்தா பஜா. ஸஹ தே³வமனுஸ்ஸேஹி ஸதே³வமனுஸ்ஸா. ‘‘பஜா’’தி ஸத்தலோகஸ்ஸ பரியாயவசனமேதங். தத்த² ஸதே³வகவசனேன பஞ்சகாமாவசரதே³வக்³க³ஹணங், ஸமாரகவசனேன ச²ட்ட²காமாவசரதே³வக்³க³ஹணங். ஸப்³ரஹ்மகவசனேன ப்³ரஹ்மகாயிகாதி³ப்³ரஹ்மக்³க³ஹணங். ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணீவசனேன ஸாஸனஸ்ஸ பச்சத்தி²கபச்சாமித்தஸமணப்³ராஹ்மணக்³க³ஹணங் ஸமிதபாபபா³ஹிதபாபஸமணப்³ராஹ்மணக்³க³ஹணஞ்ச. பஜாவசனேன ஸத்தலோகக்³க³ஹணங். ஸதே³வமனுஸ்ஸவசனேன ஸம்முதிதே³வஅவஸேஸமனுஸ்ஸக்³க³ஹணங். ஏவமெத்த² தீஹி பதே³ஹி ஓகாஸலோகோ. த்³வீஹி பஜாவஸேன ஸத்தலோகோ க³ஹிதோதி வேதி³தப்³போ³.
Satte pajānātīti rūpādike ārammaṇe lagge laggite satte pajānāti. Sadevakolokoti saha devehi sadevako. Saha mārena samārako. Saha brahmunā sabrahmako. Saha samaṇabrāhmaṇehi sassamaṇabrāhmaṇī. Pajātattā pajā. Saha devamanussehi sadevamanussā. ‘‘Pajā’’ti sattalokassa pariyāyavacanametaṃ. Tattha sadevakavacanena pañcakāmāvacaradevaggahaṇaṃ, samārakavacanena chaṭṭhakāmāvacaradevaggahaṇaṃ. Sabrahmakavacanena brahmakāyikādibrahmaggahaṇaṃ. Sassamaṇabrāhmaṇīvacanena sāsanassa paccatthikapaccāmittasamaṇabrāhmaṇaggahaṇaṃ samitapāpabāhitapāpasamaṇabrāhmaṇaggahaṇañca. Pajāvacanena sattalokaggahaṇaṃ. Sadevamanussavacanena sammutidevaavasesamanussaggahaṇaṃ. Evamettha tīhi padehi okāsaloko. Dvīhi pajāvasena sattaloko gahitoti veditabbo.
அபரோ நயோ – ஸதே³வகக்³க³ஹணேன அரூபாவசரலோகோ க³ஹிதோ, ஸமாரகக்³க³ஹணேன ச²காமாவசரலோகோ, ஸப்³ரஹ்மகக்³க³ஹணேன ரூபாவசரப்³ரஹ்மலோகோ, ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணாதி³க்³க³ஹணேன சதுபரிஸவஸேன ஸம்முதிதே³வேஹி வா ஸஹ மனுஸ்ஸலோகோ, அவஸேஸஸப்³ப³ஸத்தலோகோ வா. அபி செத்த² ஸதே³வகவசனேன உக்கட்ட²பரிச்சே²த³தோ ஸப்³ப³ஸ்ஸபி லோகஸ்ஸ அந்தோபு³த்³த⁴ஞாணே பரிவத்தனபா⁴வங் ஸாதே⁴தி. ததோ யேஸங் ஸியா ‘‘மாரோ மஹானுபா⁴வோ ச²காமாவசரிஸ்ஸரோ வஸவத்தீ, கிங் ஸோபி அந்தோபு³த்³த⁴ஞாணே பரிவத்ததீ’’தி. தேஸங் விமதிங் வித⁴மெந்தோ ‘‘ஸமாரகோ’’தி ஆஹ. யேஸங் பன ஸியா ‘‘ப்³ரஹ்மா மஹானுபா⁴வோ, ஏகங்கு³லியா ஏகஸ்மிங் சக்கவாளஸஹஸ்ஸே ஆலோகங் ப²ரதி. த்³வீஹி…பே॰… த³ஸஹி அங்கு³லீஹி த³ஸஸு சக்கவாளஸஹஸ்ஸேஸு ஆலோகங் ப²ரதி, அனுத்தரஞ்ச ஜா²னஸமாபத்திஸுக²ங் படிஸங்வேதே³தி, கிங் ஸோபி அந்தோபு³த்³த⁴ஞாணே பரிவத்ததீ’’தி. தேஸங் விமதிங் வித⁴மெந்தோ ‘‘ஸப்³ரஹ்மகோ’’தி ஆஹ. ததோ யேஸங் ஸியா ‘‘புதூ² ஸமணப்³ராஹ்மணா ஸாஸனபச்சத்தி²கா, கிங் தேபி அந்தோபு³த்³த⁴ஞாணே பரிவத்தந்தீ’’தி. தேஸங் விமதிங் வித⁴மெந்தோ ‘‘ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணீ பஜா’’தி ஆஹ.
Aparo nayo – sadevakaggahaṇena arūpāvacaraloko gahito, samārakaggahaṇena chakāmāvacaraloko, sabrahmakaggahaṇena rūpāvacarabrahmaloko, sassamaṇabrāhmaṇādiggahaṇena catuparisavasena sammutidevehi vā saha manussaloko, avasesasabbasattaloko vā. Api cettha sadevakavacanena ukkaṭṭhaparicchedato sabbassapi lokassa antobuddhañāṇe parivattanabhāvaṃ sādheti. Tato yesaṃ siyā ‘‘māro mahānubhāvo chakāmāvacarissaro vasavattī, kiṃ sopi antobuddhañāṇe parivattatī’’ti. Tesaṃ vimatiṃ vidhamento ‘‘samārako’’ti āha. Yesaṃ pana siyā ‘‘brahmā mahānubhāvo, ekaṅguliyā ekasmiṃ cakkavāḷasahasse ālokaṃ pharati. Dvīhi…pe… dasahi aṅgulīhi dasasu cakkavāḷasahassesu ālokaṃ pharati, anuttarañca jhānasamāpattisukhaṃ paṭisaṃvedeti, kiṃ sopi antobuddhañāṇe parivattatī’’ti. Tesaṃ vimatiṃ vidhamento ‘‘sabrahmako’’ti āha. Tato yesaṃ siyā ‘‘puthū samaṇabrāhmaṇā sāsanapaccatthikā, kiṃ tepi antobuddhañāṇe parivattantī’’ti. Tesaṃ vimatiṃ vidhamento ‘‘sassamaṇabrāhmaṇī pajā’’ti āha.
ஏவங் உக்கட்டா²னங் அந்தோபு³த்³த⁴ஞாணே பரிவத்தனபா⁴வங் பகாஸெத்வா அத² ஸம்முதிதே³வே அவஸேஸமனுஸ்ஸே ச உபாதா³ய உக்கட்ட²பரிச்சே²த³வஸேன ஸேஸஸத்தலோகஸ்ஸ அந்தோபு³த்³த⁴ஞாணே பரிவத்தனபா⁴வங் பகாஸெந்தோ ‘‘ஸதே³வமனுஸ்ஸா’’தி ஆஹ. அயமெத்த² அனுஸந்தி⁴க்கமோ. போராணா பனாஹு ‘‘ஸதே³வகோதி தே³வதாஹி ஸத்³தி⁴ங் அவஸேஸலோகோ. ஸமாரகோதி மாரேன ஸத்³தி⁴ங் அவஸேஸலோகோ. ஸப்³ரஹ்மகோதி ப்³ரஹ்மேஹி ஸத்³தி⁴ங் அவஸேஸலோகோ. ஏவங் ஸப்³பே³பி திப⁴வூபகே³ ஸத்தே தீஹாகாரேஹி தீஸு பதே³ஸு பக்கி²பித்வா புன த்³வீஹாகாரேஹி பரியாதா³துங் ‘ஸஸ்ஸமணப்³ராஹ்மணீ பஜா ஸதே³வமனுஸ்ஸா’தி வுத்தங். ஏவங் பஞ்சஹி பதே³ஹி தேன தேன ஆகாரேன தேதா⁴துகமேவ பரியாதி³ன்னங் ஹோதீ’’தி.
Evaṃ ukkaṭṭhānaṃ antobuddhañāṇe parivattanabhāvaṃ pakāsetvā atha sammutideve avasesamanusse ca upādāya ukkaṭṭhaparicchedavasena sesasattalokassa antobuddhañāṇe parivattanabhāvaṃ pakāsento ‘‘sadevamanussā’’ti āha. Ayamettha anusandhikkamo. Porāṇā panāhu ‘‘sadevakoti devatāhi saddhiṃ avasesaloko. Samārakoti mārena saddhiṃ avasesaloko. Sabrahmakoti brahmehi saddhiṃ avasesaloko. Evaṃ sabbepi tibhavūpage satte tīhākārehi tīsu padesu pakkhipitvā puna dvīhākārehi pariyādātuṃ ‘sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā’ti vuttaṃ. Evaṃ pañcahi padehi tena tena ākārena tedhātukameva pariyādinnaṃ hotī’’ti.
அந்தமஸோதி உபரிமந்தேன. திமிதிமிங்க³லந்தி எத்த² திமி நாம ஏகா மச்ச²ஜாதி, திமிங் கி³லிதுங் ஸமத்தா² ததோ மஹந்தஸரீரா திமிங்க³லா நாம ஏகா மச்ச²ஜாதி, திமிங்க³லம்பி கி³லிதுங் ஸமத்தா² பஞ்சயோஜனஸதிகஸரீரா திமிதிமிங்க³லா நாம ஏகா மச்ச²ஜாதி. இத⁴ ஜாதிக்³க³ஹணேன ஏகவசனங் கதந்தி வேதி³தப்³ப³ங். க³ருளங் வேனதெய்யந்தி எத்த² க³ருளோதி ஜாதிவஸேன நாமங். வேனதெய்யோதி கொ³த்தவஸேன. பதே³ஸேதி ஏகதே³ஸே. ஸாரிபுத்தஸமாதி ஸப்³ப³பு³த்³தா⁴னங் த⁴ம்மஸேனாபதித்தே²ரே க³ஹெத்வா வுத்தந்தி வேதி³தப்³ப³ங். ஸேஸஸாவகா ஹி பஞ்ஞாய த⁴ம்மஸேனாபதித்தே²ரேன ஸமா நாம நத்தி². யதா²ஹ – ‘‘ஏதத³க்³க³ங், பி⁴க்க²வே, மம ஸாவகானங் பி⁴க்கூ²னங் மஹாபஞ்ஞானங் யதி³த³ங் ஸாரிபுத்தோ’’தி (அ॰ நி॰ 1.188-189). அட்ட²கதா²யஞ்ச (விஸுத்³தி⁴॰ 1.171; படி॰ ம॰ அட்ட²॰ 2.3.5) வுத்தங் –
Antamasoti uparimantena. Timitimiṅgalanti ettha timi nāma ekā macchajāti, timiṃ gilituṃ samatthā tato mahantasarīrā timiṅgalā nāma ekā macchajāti, timiṅgalampi gilituṃ samatthā pañcayojanasatikasarīrā timitimiṅgalā nāma ekā macchajāti. Idha jātiggahaṇena ekavacanaṃ katanti veditabbaṃ. Garuḷaṃ venateyyanti ettha garuḷoti jātivasena nāmaṃ. Venateyyoti gottavasena. Padeseti ekadese. Sāriputtasamāti sabbabuddhānaṃ dhammasenāpatitthere gahetvā vuttanti veditabbaṃ. Sesasāvakā hi paññāya dhammasenāpatittherena samā nāma natthi. Yathāha – ‘‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ mahāpaññānaṃ yadidaṃ sāriputto’’ti (a. ni. 1.188-189). Aṭṭhakathāyañca (visuddhi. 1.171; paṭi. ma. aṭṭha. 2.3.5) vuttaṃ –
‘‘லோகனாத²ங் ட²பெத்வான, யே சஞ்ஞே ஸந்தி பாணினோ;
‘‘Lokanāthaṃ ṭhapetvāna, ye caññe santi pāṇino;
பஞ்ஞாய ஸாரிபுத்தஸ்ஸ, கலங் நாக்³க⁴ந்தி ஸோளஸி’’ந்தி.
Paññāya sāriputtassa, kalaṃ nāgghanti soḷasi’’nti.
ப²ரித்வாதி பு³த்³த⁴ஞாணங் ஸப்³ப³தே³வமனுஸ்ஸானம்பி பஞ்ஞங் பாபுணித்வா டா²னதோ தேஸங் பஞ்ஞங் ப²ரித்வா ப்³யாபித்வா திட்ட²தி. அபி⁴ப⁴வித்வாதி ஸப்³ப³தே³வமனுஸ்ஸானம்பி பஞ்ஞங் அதிக்கமித்வா, தேஸங் அவிஸயபூ⁴தம்பி ஸப்³ப³ங் நெய்யங் அபி⁴ப⁴வித்வா திட்ட²தீதி அத்தோ².
Pharitvāti buddhañāṇaṃ sabbadevamanussānampi paññaṃ pāpuṇitvā ṭhānato tesaṃ paññaṃ pharitvā byāpitvā tiṭṭhati. Abhibhavitvāti sabbadevamanussānampi paññaṃ atikkamitvā, tesaṃ avisayabhūtampi sabbaṃ neyyaṃ abhibhavitvā tiṭṭhatīti attho.
படிஸம்பி⁴தா³யங் (படி॰ ம॰ 3.5) பன ‘‘அதிக⁴ங்ஸித்வா’’தி பாடோ², க⁴ங்ஸித்வா துதி³த்வாதி அத்தோ². யேபி தேதிஆதீ³ஹி ஏவங் ப²ரித்வா அபி⁴ப⁴வித்வா டா²னஸ்ஸ பச்சக்க²காரணங் த³ஸ்ஸேதி. தத்த² பண்டி³தாதி பண்டி³ச்சேன ஸமன்னாக³தா . நிபுணாதி ஸண்ஹஸுகு²மபு³த்³தி⁴னோ ஸுகு²மே அத்த²ந்தரே படிவிஜ்ஜ²னஸமத்தா². கதபரப்பவாதா³தி விஞ்ஞாதபரப்பவாதா³ சேவ பரேஹி ஸத்³தி⁴ங் கதவாத³பரிசயா ச. வாலவேதி⁴ரூபாதி வாலவேதி⁴த⁴னுக்³க³ஹஸதி³ஸா. வோ பி⁴ந்த³ந்தா மஞ்ஞே சரந்தி பஞ்ஞாக³தேன தி³ட்டி²க³தானீதி வாலவேதீ⁴ விய வாலங் ஸுகு²மானிபி பரேஸங் தி³ட்டி²க³மனானி அத்தனோ பஞ்ஞாக³மனேன பி⁴ந்த³ந்தா விய சரந்தீதி அத்தோ². அத² வா ‘‘கூ³த²க³தங் முத்தக³த’’ந்திஆதீ³ஸு (அ॰ நி॰ 9.11) விய பஞ்ஞா ஏவ பஞ்ஞாக³தங். தி³ட்டி²யோ ஏவ தி³ட்டி²க³தானி. பஞ்ஹே அபி⁴ஸங்க²ரித்வா அபி⁴ஸங்க²ரித்வாதி த்³விபத³ம்பி திபத³ம்பி சதுபத³ம்பி புச்ச²ங் ரசயித்வா தேஸங் பஞ்ஹானங் அதிப³ஹுகத்தா ஸப்³ப³ஸங்க³ஹத்த²ங் த்³விக்க²த்துங் வுத்தங். கூ³ள்ஹானி ச படிச்ச²ன்னானி ச அத்த²ஜாதானீதி பாட²ஸேஸோ. தேஸங் ததா² வினயங் தி³ஸ்வா அத்தனா அபி⁴ஸங்க²தங் பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தீதி ஏவங் ப⁴க³வதா அதி⁴ப்பேதத்தா பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தி. அஞ்ஞேஸங் பன புச்சா²ய ஓகாஸமேவ அத³த்வா ப⁴க³வா உபஸங்கமந்தானங் த⁴ம்மங் தே³ஸேதி. யதா²ஹ –
Paṭisambhidāyaṃ (paṭi. ma. 3.5) pana ‘‘atighaṃsitvā’’ti pāṭho, ghaṃsitvā tuditvāti attho. Yepi tetiādīhi evaṃ pharitvā abhibhavitvā ṭhānassa paccakkhakāraṇaṃ dasseti. Tattha paṇḍitāti paṇḍiccena samannāgatā . Nipuṇāti saṇhasukhumabuddhino sukhume atthantare paṭivijjhanasamatthā. Kataparappavādāti viññātaparappavādā ceva parehi saddhiṃ katavādaparicayā ca. Vālavedhirūpāti vālavedhidhanuggahasadisā. Vo bhindantā maññe caranti paññāgatena diṭṭhigatānīti vālavedhī viya vālaṃ sukhumānipi paresaṃ diṭṭhigamanāni attano paññāgamanena bhindantā viya carantīti attho. Atha vā ‘‘gūthagataṃ muttagata’’ntiādīsu (a. ni. 9.11) viya paññā eva paññāgataṃ. Diṭṭhiyo eva diṭṭhigatāni. Pañhe abhisaṅkharitvā abhisaṅkharitvāti dvipadampi tipadampi catupadampi pucchaṃ racayitvā tesaṃ pañhānaṃ atibahukattā sabbasaṅgahatthaṃ dvikkhattuṃ vuttaṃ. Gūḷhāni ca paṭicchannāni ca atthajātānīti pāṭhaseso. Tesaṃ tathā vinayaṃ disvā attanā abhisaṅkhataṃ pañhaṃ pucchantīti evaṃ bhagavatā adhippetattā pañhaṃ pucchanti. Aññesaṃ pana pucchāya okāsameva adatvā bhagavā upasaṅkamantānaṃ dhammaṃ deseti. Yathāha –
‘‘தே பஞ்ஹங் அபி⁴ஸங்க²ரொந்தி ‘இமங் மயங் பஞ்ஹங் ஸமணங் கோ³தமங் உபஸங்கமித்வா புச்சி²ஸ்ஸாம, ஸசே நோ ஸமணோ கோ³தமோ ஏவங் புட்டோ² ஏவங் ப்³யாகரிஸ்ஸதி, ஏவமஸ்ஸ மயங் வாத³ங் ஆரோபெஸ்ஸாம, ஏவங் சேபி நோ புட்டோ² ஏவங் ப்³யாகரிஸ்ஸதி, ஏவம்பிஸ்ஸ மயங் வாத³ங் ஆரோபெஸ்ஸாமா’தி. தே ஸுணந்தி ‘ஸமணோ க²லு போ⁴ கோ³தமோ அமுகங் நாம கா³மங் வா நிக³மங் வா ஓஸடோ’தி. தே யேன ஸமணோ கோ³தமோ தேனுபஸங்கமந்தி. தே ஸமணோ கோ³தமோ த⁴ம்மியா கதா²ய ஸந்த³ஸ்ஸேதி ஸமாத³பேதி ஸமுத்தேஜேதி ஸம்பஹங்ஸேதி. தே ஸமணேன கோ³தமேன த⁴ம்மியா கதா²ய ஸந்த³ஸ்ஸிதா ஸமாத³பிதா ஸமுத்தேஜிதா ஸம்பஹங்ஸிதா ந சேவ ஸமணங் கோ³தமங் பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தி, குதொஸ்ஸ வாத³ங் ஆரோபெஸ்ஸந்தி, அஞ்ஞத³த்து² ஸமணஸ்ஸேவ கோ³தமஸ்ஸ ஸாவகா ஸம்பஜ்ஜந்தீ’’தி (ம॰ நி॰ 1.289).
‘‘Te pañhaṃ abhisaṅkharonti ‘imaṃ mayaṃ pañhaṃ samaṇaṃ gotamaṃ upasaṅkamitvā pucchissāma, sace no samaṇo gotamo evaṃ puṭṭho evaṃ byākarissati, evamassa mayaṃ vādaṃ āropessāma, evaṃ cepi no puṭṭho evaṃ byākarissati, evampissa mayaṃ vādaṃ āropessāmā’ti. Te suṇanti ‘samaṇo khalu bho gotamo amukaṃ nāma gāmaṃ vā nigamaṃ vā osaṭo’ti. Te yena samaṇo gotamo tenupasaṅkamanti. Te samaṇo gotamo dhammiyā kathāya sandasseti samādapeti samuttejeti sampahaṃseti. Te samaṇena gotamena dhammiyā kathāya sandassitā samādapitā samuttejitā sampahaṃsitā na ceva samaṇaṃ gotamaṃ pañhaṃ pucchanti, kutossa vādaṃ āropessanti, aññadatthu samaṇasseva gotamassa sāvakā sampajjantī’’ti (ma. ni. 1.289).
கஸ்மா பஞ்ஹே ந புச்ச²ந்தீதி சே? ப⁴க³வா கிர பரிஸமஜ்ஜே² த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தோ பரிஸாய அஜ்ஜா²ஸயங் ஓலோகேதி, ததோ பஸ்ஸதி ‘‘இமே பண்டி³தா கூ³ள்ஹங் ரஹஸ்ஸங் பஞ்ஹங் ஓவட்டிகஸாரங் கத்வா ஆக³தா’’தி. ஸோ தேஹி அபுட்டோ²யேவ ‘‘பஞ்ஹபுச்சா²ய எத்தகா தோ³ஸா, விஸ்ஸஜ்ஜனே எத்தகா, அத்தே², பதே³, அக்க²ரே எத்தகாதி; இமங் பஞ்ஹங் புச்ச²ந்தோ ஏவங் புச்செ²ய்ய, விஸ்ஸஜ்ஜெந்தோ ஏவங் விஸ்ஸஜ்ஜெய்யா’’தி; இதி ஓவட்டிகஸாரங் கத்வா ஆனீதே பஞ்ஹே த⁴ம்மகதா²ய அந்தரே பக்கி²பித்வா த³ஸ்ஸேதி. தே பண்டி³தா ‘‘ஸெய்யா வத நோ, யே மயங் இமே பஞ்ஹே ந புச்சி²ம்ஹா. ஸசேபி மயங் புச்செ²ய்யாம, அப்பதிட்டி²தே நோ கத்வா ஸமணோ கோ³தமோ கி²பெய்யா’’தி அத்தமனா ப⁴வந்தி.
Kasmā pañhe na pucchantīti ce? Bhagavā kira parisamajjhe dhammaṃ desento parisāya ajjhāsayaṃ oloketi, tato passati ‘‘ime paṇḍitā gūḷhaṃ rahassaṃ pañhaṃ ovaṭṭikasāraṃ katvā āgatā’’ti. So tehi apuṭṭhoyeva ‘‘pañhapucchāya ettakā dosā, vissajjane ettakā, atthe, pade, akkhare ettakāti; imaṃ pañhaṃ pucchanto evaṃ puccheyya, vissajjento evaṃ vissajjeyyā’’ti; iti ovaṭṭikasāraṃ katvā ānīte pañhe dhammakathāya antare pakkhipitvā dasseti. Te paṇḍitā ‘‘seyyā vata no, ye mayaṃ ime pañhe na pucchimhā. Sacepi mayaṃ puccheyyāma, appatiṭṭhite no katvā samaṇo gotamo khipeyyā’’ti attamanā bhavanti.
அபி ச பு³த்³தா⁴ நாம த⁴ம்மங் தே³ஸெந்தா பரிஸங் மெத்தாய ப²ரந்தி. மெத்தாப²ரணேன த³ஸப³லேஸு மஹாஜனஸ்ஸ சித்தங் பஸீத³தி. பு³த்³தா⁴ நாம ரூபக்³க³ப்பத்தா ஹொந்தி த³ஸ்ஸனஸம்பன்னா மது⁴ரஸ்ஸரா முது³ஜிவ்ஹா ஸுபு²ஸிதத³ந்தாவரணா, அமதேன ஹத³யங் ஸிஞ்சந்தா விய த⁴ம்மங் கதெ²ந்தி. தத்ர நேஸங் மெத்தாப²ரணேன பஸன்னசித்தானங் ஏவங் ஹோதி – ‘‘ஏவரூபங் அத்³வெஜ்ஜ²கத²ங் அமோக⁴கத²ங் நிய்யானிககத²ங் கதெ²ந்தேன ப⁴க³வதா ஸத்³தி⁴ங் ந ஸக்கி²ஸ்ஸாம பச்சனீகக்³கா³ஹங் க³ண்ஹிது’’ந்தி அத்தனோ பஸன்னபா⁴வேனேவ பஞ்ஹே ந புச்ச²ந்தீதி.
Api ca buddhā nāma dhammaṃ desentā parisaṃ mettāya pharanti. Mettāpharaṇena dasabalesu mahājanassa cittaṃ pasīdati. Buddhā nāma rūpaggappattā honti dassanasampannā madhurassarā mudujivhā suphusitadantāvaraṇā, amatena hadayaṃ siñcantā viya dhammaṃ kathenti. Tatra nesaṃ mettāpharaṇena pasannacittānaṃ evaṃ hoti – ‘‘evarūpaṃ advejjhakathaṃ amoghakathaṃ niyyānikakathaṃ kathentena bhagavatā saddhiṃ na sakkhissāma paccanīkaggāhaṃ gaṇhitu’’nti attano pasannabhāveneva pañhe na pucchantīti.
கதி²தா விஸ்ஸஜ்ஜிதா வாதி ‘‘ஏவங் தும்ஹே புச்ச²தா²’’தி அபுச்சி²தபஞ்ஹானங் உச்சாரணேன தே பஞ்ஹா ப⁴க³வதா கதி²தா ஏவ ஹொந்தி. யதா² ச தே விஸ்ஸஜ்ஜேதப்³பா³, ததா² விஸ்ஸஜ்ஜிதா ஏவ ஹொந்தி. நித்³தி³ட்ட²காரணாதி இமினா காரணேன இமினா ஹேதுனா ஏவங் ஹொந்தீதி ஏவங் ஸஹேதுகங் கத்வா விஸ்ஸஜ்ஜனேன ப⁴க³வதா நித்³தி³ட்ட²காரணா ஏவ ஹொந்தி தே பஞ்ஹா. உபக்கி²த்தகா ச தே ப⁴க³வதோ ஸம்பஜ்ஜந்தீதி க²த்தியபண்டி³தாத³யோ ப⁴க³வதோ பஞ்ஹவிஸ்ஸஜ்ஜனேனேவ ப⁴க³வதோ ஸமீபே கி²த்தகா பக்கி²த்தகா ஸம்பஜ்ஜந்தி; ஸாவகா வா ஸம்பஜ்ஜந்தி, உபாஸகா வாதி அத்தோ²; ஸாவகஸம்பத்திங் வா பாபுணந்தி, உபாஸகஸம்பத்திங் வாதி வுத்தங் ஹோதி. அதா²தி அனந்தரத்தே², தேஸங் உபக்கி²த்தகஸம்பத்திஸமனந்தரமேவாதி அத்தோ². தத்தா²தி தஸ்மிங் டா²னே, தஸ்மிங் அதி⁴காரே வா. அதிரோசதீதி அதிவிய ஜோததி பகாஸதி. யதி³த³ங் பஞ்ஞாயாதி யாயங் ப⁴க³வதோ பஞ்ஞா, தாய பஞ்ஞாய ப⁴க³வாவ அதிரோசதீதி அத்தோ². இதி-ஸத்³தோ³ காரணத்தோ², இமினா காரணேனாதி அத்தோ². ஸேஸங் ஸப்³ப³த்த² பாகடமேவாதி.
Kathitā vissajjitā vāti ‘‘evaṃ tumhe pucchathā’’ti apucchitapañhānaṃ uccāraṇena te pañhā bhagavatā kathitā eva honti. Yathā ca te vissajjetabbā, tathā vissajjitā eva honti. Niddiṭṭhakāraṇāti iminā kāraṇena iminā hetunā evaṃ hontīti evaṃ sahetukaṃ katvā vissajjanena bhagavatā niddiṭṭhakāraṇā eva honti te pañhā. Upakkhittakā ca te bhagavato sampajjantīti khattiyapaṇḍitādayo bhagavato pañhavissajjaneneva bhagavato samīpe khittakā pakkhittakā sampajjanti; sāvakā vā sampajjanti, upāsakā vāti attho; sāvakasampattiṃ vā pāpuṇanti, upāsakasampattiṃ vāti vuttaṃ hoti. Athāti anantaratthe, tesaṃ upakkhittakasampattisamanantaramevāti attho. Tatthāti tasmiṃ ṭhāne, tasmiṃ adhikāre vā. Atirocatīti ativiya jotati pakāsati. Yadidaṃ paññāyāti yāyaṃ bhagavato paññā, tāya paññāya bhagavāva atirocatīti attho. Iti-saddo kāraṇattho, iminā kāraṇenāti attho. Sesaṃ sabbattha pākaṭamevāti.
ஸத்³த⁴ம்மப்பஜ்ஜோதிகாய மஹானித்³தே³ஸட்ட²கதா²ய
Saddhammappajjotikāya mahāniddesaṭṭhakathāya
பஸூரஸுத்தனித்³தே³ஸவண்ணனா நிட்டி²தா.
Pasūrasuttaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / கு²த்³த³கனிகாய • Khuddakanikāya / மஹானித்³தே³ஸபாளி • Mahāniddesapāḷi / 8. பஸூரஸுத்தனித்³தே³ஸோ • 8. Pasūrasuttaniddeso
