Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൧൩. പാടലിയസുത്തം
13. Pāṭaliyasuttaṃ
൩൬൫. ഏകം സമയം ഭഗവാ കോലിയേസു വിഹരതി ഉത്തരം നാമ 1 കോലിയാനം നിഗമോ. അഥ ഖോ പാടലിയോ ഗാമണി യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ പാടലിയോ ഗാമണി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘സുതം മേതം, ഭന്തേ – ‘സമണോ ഗോതമോ മായം ജാനാതീ’തി. യേ തേ, ഭന്തേ, ഏവമാഹംസു – ‘സമണോ ഗോതമോ മായം ജാനാതീ’തി, കച്ചി തേ, ഭന്തേ, ഭഗവതോ വുത്തവാദിനോ, ന ച ഭഗവന്തം അഭൂതേന അബ്ഭാചിക്ഖന്തി, ധമ്മസ്സ ചാനുധമ്മം ബ്യാകരോന്തി, ന ച കോചി സഹധമ്മികോ വാദാനുവാദോ ഗാരയ്ഹം ഠാനം ആഗച്ഛതി? അനബ്ഭാചിക്ഖിതുകാമാ ഹി മയം, ഭന്തേ, ഭഗവന്ത’’ന്തി. ‘‘യേ തേ, ഗാമണി, ഏവമാഹംസു – ‘സമണോ ഗോതമോ മായം ജാനാതീ’തി, വുത്തവാദിനോ ചേവ മേ, തേ ന ച മം അഭൂതേന അബ്ഭാചിക്ഖന്തി, ധമ്മസ്സ ചാനുധമ്മം ബ്യാകരോന്തി, ന ച കോചി സഹധമ്മികോ വാദാനുവാദോ ഗാരയ്ഹം ഠാനം ആഗച്ഛതീതി, സച്ചംയേവ കിര, ഭോ, മയം തേസം സമണബ്രാഹ്മണാനം ന സദ്ദഹാമ – ‘സമണോ ഗോതമോ മായം ജാനാതീതി, സമണോ ഖലു ഭോ ഗോതമോ മായാവീ’തി. യോ നു ഖോ, ഗാമണി, ഏവം വദേതി – ‘അഹം മായം ജാനാമീ’തി, സോ ഏവം വദേതി – ‘അഹം മായാവീ’തി. തഥേവ തം ഭഗവാ ഹോതി, തഥേവ തം സുഗത ഹോതീ’’തി. തേന ഹി, ഗാമണി, തഞ്ഞേവേത്ഥ പടിപുച്ഛിസ്സാമി; യഥാ തേ ഖമേയ്യ, തഥാ തം ബ്യാകരേയ്യാസി –
365. Ekaṃ samayaṃ bhagavā koliyesu viharati uttaraṃ nāma 2 koliyānaṃ nigamo. Atha kho pāṭaliyo gāmaṇi yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho pāṭaliyo gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sutaṃ metaṃ, bhante – ‘samaṇo gotamo māyaṃ jānātī’ti. Ye te, bhante, evamāhaṃsu – ‘samaṇo gotamo māyaṃ jānātī’ti, kacci te, bhante, bhagavato vuttavādino, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhanti, dhammassa cānudhammaṃ byākaronti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchati? Anabbhācikkhitukāmā hi mayaṃ, bhante, bhagavanta’’nti. ‘‘Ye te, gāmaṇi, evamāhaṃsu – ‘samaṇo gotamo māyaṃ jānātī’ti, vuttavādino ceva me, te na ca maṃ abhūtena abbhācikkhanti, dhammassa cānudhammaṃ byākaronti, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatīti, saccaṃyeva kira, bho, mayaṃ tesaṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ na saddahāma – ‘samaṇo gotamo māyaṃ jānātīti, samaṇo khalu bho gotamo māyāvī’ti. Yo nu kho, gāmaṇi, evaṃ vadeti – ‘ahaṃ māyaṃ jānāmī’ti, so evaṃ vadeti – ‘ahaṃ māyāvī’ti. Tatheva taṃ bhagavā hoti, tatheva taṃ sugata hotī’’ti. Tena hi, gāmaṇi, taññevettha paṭipucchissāmi; yathā te khameyya, tathā taṃ byākareyyāsi –
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, ജാനാസി ത്വം കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകേ ഭടേ’’തി? ‘‘ജാനാമഹം, ഭന്തേ, കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകേ ഭടേ’’തി. ‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, കിമത്ഥിയാ കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകാ ഭടാ’’തി? ‘‘യേ ച, ഭന്തേ, കോലിയാനം ചോരാ തേ ച പടിസേധേതും, യാനി ച കോലിയാനം ദൂതേയ്യാനി താനി ച വഹാതും 3, ഏതദത്ഥിയാ, ഭന്തേ, കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകാ ഭടാ’’തി. ‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, ജാനാസി ത്വം കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകേ ഭടേ സീലവന്തേ വാ തേ ദുസ്സീലേ വാ’’തി? ‘‘ജാനാമഹം, ഭന്തേ, കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകേ ഭടേ ദുസ്സീലേ പാപധമ്മേ ; യേ ച ലോകേ ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകാ ഭടാ തേസം അഞ്ഞതരാ’’തി. ‘‘യോ നു ഖോ, ഗാമണി, ഏവം വദേയ്യ – ‘പാടലിയോ ഗാമണി ജാനാതി കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകേ ഭടേ ദുസ്സീലേ പാപധമ്മേ, പാടലിയോപി ഗാമണി ദുസ്സീലോ പാപധമ്മോ’തി, സമ്മാ നു ഖോ സോ വദമാനോ വദേയ്യാ’’തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ! അഞ്ഞേ, ഭന്തേ, കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകാ ഭടാ, അഞ്ഞോഹമസ്മി. അഞ്ഞഥാധമ്മാ കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകാ ഭടാ, അഞ്ഞഥാധമ്മോഹമസ്മീ’’തി. ‘‘ത്വഞ്ഹി നാമ, ഗാമണി, ലച്ഛസി – ‘പാടലിയോ ഗാമണി ജാനാതി കോലിയാനം ലമ്ബചൂളകേ ഭടേ ദുസ്സീലേ പാപധമ്മേ, ന ച പാടലിയോ ഗാമണി ദുസ്സീലോ പാപധമ്മോ’തി, കസ്മാ തഥാഗതോ ന ലച്ഛതി – ‘തഥാഗതോ മായം ജാനാതി, ന ച തഥാഗതോ മായാവീ’തി? മായം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, മായായ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച മായാവീ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, jānāsi tvaṃ koliyānaṃ lambacūḷake bhaṭe’’ti? ‘‘Jānāmahaṃ, bhante, koliyānaṃ lambacūḷake bhaṭe’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, kimatthiyā koliyānaṃ lambacūḷakā bhaṭā’’ti? ‘‘Ye ca, bhante, koliyānaṃ corā te ca paṭisedhetuṃ, yāni ca koliyānaṃ dūteyyāni tāni ca vahātuṃ 4, etadatthiyā, bhante, koliyānaṃ lambacūḷakā bhaṭā’’ti. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, jānāsi tvaṃ koliyānaṃ lambacūḷake bhaṭe sīlavante vā te dussīle vā’’ti? ‘‘Jānāmahaṃ, bhante, koliyānaṃ lambacūḷake bhaṭe dussīle pāpadhamme ; ye ca loke dussīlā pāpadhammā koliyānaṃ lambacūḷakā bhaṭā tesaṃ aññatarā’’ti. ‘‘Yo nu kho, gāmaṇi, evaṃ vadeyya – ‘pāṭaliyo gāmaṇi jānāti koliyānaṃ lambacūḷake bhaṭe dussīle pāpadhamme, pāṭaliyopi gāmaṇi dussīlo pāpadhammo’ti, sammā nu kho so vadamāno vadeyyā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante! Aññe, bhante, koliyānaṃ lambacūḷakā bhaṭā, aññohamasmi. Aññathādhammā koliyānaṃ lambacūḷakā bhaṭā, aññathādhammohamasmī’’ti. ‘‘Tvañhi nāma, gāmaṇi, lacchasi – ‘pāṭaliyo gāmaṇi jānāti koliyānaṃ lambacūḷake bhaṭe dussīle pāpadhamme, na ca pāṭaliyo gāmaṇi dussīlo pāpadhammo’ti, kasmā tathāgato na lacchati – ‘tathāgato māyaṃ jānāti, na ca tathāgato māyāvī’ti? Māyaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, māyāya ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca māyāvī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi’’.
‘‘പാണാതിപാതം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, പാണാതിപാതസ്സ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച പാണാതിപാതീ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. അദിന്നാദാനം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, അദിന്നാദാനസ്സ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച അദിന്നാദായീ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. കാമേസുമിച്ഛാചാരം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, കാമേസുമിച്ഛാചാരസ്സ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച കാമേസുമിച്ഛാചാരീ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. മുസാവാദം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, മുസാവാദസ്സ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച മുസാവാദീ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. പിസുണവാചം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, പിസുണവാചായ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച പിസുണവാചോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. ഫരുസവാചം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, ഫരുസവാചായ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച ഫരുസവാചോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. സമ്ഫപ്പലാപം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, സമ്ഫപ്പലാപസ്സ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച സമ്ഫപ്പലാപീ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. അഭിജ്ഝം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, അഭിജ്ഝായ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച അഭിജ്ഝാലു കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. ബ്യാപാദപദോസം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, ബ്യാപാദപദോസസ്സ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച ബ്യാപന്നചിത്തോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി. മിച്ഛാദിട്ഠിം ചാഹം, ഗാമണി, പജാനാമി, മിച്ഛാദിട്ഠിയാ ച വിപാകം, യഥാപടിപന്നോ ച മിച്ഛാദിട്ഠികോ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി തഞ്ച പജാനാമി.
‘‘Pāṇātipātaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, pāṇātipātassa ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca pāṇātipātī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Adinnādānaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, adinnādānassa ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca adinnādāyī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Kāmesumicchācāraṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, kāmesumicchācārassa ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca kāmesumicchācārī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Musāvādaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, musāvādassa ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca musāvādī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Pisuṇavācaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, pisuṇavācāya ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca pisuṇavāco kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Pharusavācaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, pharusavācāya ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca pharusavāco kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Samphappalāpaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, samphappalāpassa ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca samphappalāpī kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Abhijjhaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, abhijjhāya ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca abhijjhālu kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Byāpādapadosaṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, byāpādapadosassa ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca byāpannacitto kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi. Micchādiṭṭhiṃ cāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmi, micchādiṭṭhiyā ca vipākaṃ, yathāpaṭipanno ca micchādiṭṭhiko kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati tañca pajānāmi.
‘‘സന്തി ഹി, ഗാമണി, ഏകേ സമണബ്രാഹ്മണാ ഏവംവാദിനോ ഏവംദിട്ഠിനോ – ‘യോ കോചി പാണമതിപാതേതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതി. യോ കോചി അദിന്നം ആദിയതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതി. യോ കോചി കാമേസു മിച്ഛാ ചരതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതി. യോ കോചി മുസാ ഭണതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതീ’’’തി.
‘‘Santi hi, gāmaṇi, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yo koci pāṇamatipāteti, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayati. Yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayati. Yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayati. Yo koci musā bhaṇati, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayatī’’’ti.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ പന, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ മാലീ കുണ്ഡലീ സുന്ഹാതോ 5 സുവിലിത്തോ കപ്പിതകേസമസ്സു ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേന്തോ. തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി മാലീ കുണ്ഡലീ സുന്ഹാതോ സുവിലിത്തോ കപ്പിതകേസമസ്സു ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’തി? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ രഞ്ഞോ പച്ചത്ഥികം പസയ്ഹ ജീവിതാ വോരോപേസി. തസ്സ രാജാ അത്തമനോ അഭിഹാരമദാസി. തേനായം പുരിസോ മാലീ കുണ്ഡലീ സുന്ഹാതോ സുവിലിത്തോ കപ്പിതകേസമസ്സു, ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’’’തി.
‘‘Dissati kho pana, gāmaṇi, idhekacco mālī kuṇḍalī sunhāto 6 suvilitto kappitakesamassu itthikāmehi rājā maññe paricārento. Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi mālī kuṇḍalī sunhāto suvilitto kappitakesamassu itthikāmehi rājā maññe paricāretī’ti? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso rañño paccatthikaṃ pasayha jīvitā voropesi. Tassa rājā attamano abhihāramadāsi. Tenāyaṃ puriso mālī kuṇḍalī sunhāto suvilitto kappitakesamassu, itthikāmehi rājā maññe paricāretī’’’ti.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ ദള്ഹായ രജ്ജുയാ പച്ഛാബാഹം ഗാള്ഹബന്ധനം ബന്ധിത്വാ ഖുരമുണ്ഡം കരിത്വാ ഖരസ്സരേന പണവേന രഥിയായ രഥിയം 7 സിങ്ഘാടകേന സിങ്ഘാടകം പരിനേത്വാ, ദക്ഖിണേന ദ്വാരേന നിക്ഖാമേത്വാ, ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിജ്ജമാനോ. തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി, ദള്ഹായ രജ്ജുയാ പച്ഛാബാഹം ഗാള്ഹബന്ധനം ബന്ധിത്വാ ഖുരമുണ്ഡം കരിത്വാ ഖരസ്സരേന പണവേന രഥിയായ രഥിയം സിങ്ഘാടകേന സിങ്ഘാടകം പരിനേത്വാ ദക്ഖിണേന ദ്വാരേന നിക്ഖാമേത്വാ ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിന്ദതീ’തി 8? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ രാജവേരീ ഇത്ഥിം വാ പുരിസം വാ ജീവിതാ വോരോപേസി, തേന നം രാജാനോ ഗഹേത്വാ ഏവരൂപം കമ്മകാരണം കാരേന്തീ’’’തി.
‘‘Dissati kho, gāmaṇi, idhekacco daḷhāya rajjuyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā khuramuṇḍaṃ karitvā kharassarena paṇavena rathiyāya rathiyaṃ 9 siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinetvā, dakkhiṇena dvārena nikkhāmetvā, dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chijjamāno. Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi, daḷhāya rajjuyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā khuramuṇḍaṃ karitvā kharassarena paṇavena rathiyāya rathiyaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinetvā dakkhiṇena dvārena nikkhāmetvā dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chindatī’ti 10? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso rājaverī itthiṃ vā purisaṃ vā jīvitā voropesi, tena naṃ rājāno gahetvā evarūpaṃ kammakāraṇaṃ kārentī’’’ti.
‘‘തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, അപി നു തേ ഏവരൂപം ദിട്ഠം വാ സുതം വാ’’തി? ‘‘ദിട്ഠഞ്ച നോ, ഭന്തേ, സുതഞ്ച സുയ്യിസ്സതി ചാ’’തി. ‘‘തത്ര, ഗാമണി, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ ഏവംവാദിനോ ഏവംദിട്ഠിനോ – ‘യോ കോചി പാണമതിപാതേതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതീ’തി, സച്ചം വാ തേ ആഹംസു മുസാ വാ’’തി? ‘‘മുസാ, ഭന്തേ’’. ‘‘യേ പന തേ തുച്ഛം മുസാ വിലപന്തി, സീലവന്തോ വാ തേ ദുസ്സീലാ വാ’’തി? ‘‘ദുസ്സീലാ , ഭന്തേ’’. ‘‘യേ പന തേ ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ മിച്ഛാപടിപന്നാ വാ തേ സമ്മാപടിപന്നാ വാ’’തി? ‘‘മിച്ഛാപടിപന്നാ, ഭന്തേ’’ . ‘‘യേ പന തേ മിച്ഛാപടിപന്നാ മിച്ഛാദിട്ഠികാ വാ തേ സമ്മാദിട്ഠികാ വാ’’തി? ‘‘മിച്ഛാദിട്ഠികാ, ഭന്തേ’’. ‘‘യേ പന തേ മിച്ഛാദിട്ഠികാ കല്ലം നു തേസു പസീദിതു’’ന്തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’.
‘‘Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, api nu te evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti. ‘‘Tatra, gāmaṇi, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yo koci pāṇamatipāteti, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayatī’ti, saccaṃ vā te āhaṃsu musā vā’’ti? ‘‘Musā, bhante’’. ‘‘Ye pana te tucchaṃ musā vilapanti, sīlavanto vā te dussīlā vā’’ti? ‘‘Dussīlā , bhante’’. ‘‘Ye pana te dussīlā pāpadhammā micchāpaṭipannā vā te sammāpaṭipannā vā’’ti? ‘‘Micchāpaṭipannā, bhante’’ . ‘‘Ye pana te micchāpaṭipannā micchādiṭṭhikā vā te sammādiṭṭhikā vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhikā, bhante’’. ‘‘Ye pana te micchādiṭṭhikā kallaṃ nu tesu pasīditu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ പന, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ മാലീ കുണ്ഡലീ…പേ॰… ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേന്തോ. തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി മാലീ കുണ്ഡലീ…പേ॰… ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’തി? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ രഞ്ഞോ പച്ചത്ഥികസ്സ പസയ്ഹ രതനം അഹാസി 11. തസ്സ രാജാ അത്തമനോ അഭിഹാരമദാസി. തേനായം പുരിസോ മാലീ കുണ്ഡലീ…പേ॰… ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’’’തി.
‘‘Dissati kho pana, gāmaṇi, idhekacco mālī kuṇḍalī…pe… itthikāmehi rājā maññe paricārento. Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi mālī kuṇḍalī…pe… itthikāmehi rājā maññe paricāretī’ti? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso rañño paccatthikassa pasayha ratanaṃ ahāsi 12. Tassa rājā attamano abhihāramadāsi. Tenāyaṃ puriso mālī kuṇḍalī…pe… itthikāmehi rājā maññe paricāretī’’’ti.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ ദള്ഹായ രജ്ജുയാ…പേ॰… ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിജ്ജമാനോ തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി ദള്ഹായ രജ്ജുയാ…പേ॰… ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിന്ദതീ’തി? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ ഗാമാ വാ അരഞ്ഞാ വാ അദിന്നം ഥേയ്യസങ്ഖാതം ആദിയി. തേന നം രാജാനോ ഗഹേത്വാ ഏവരൂപം കമ്മകാരണം കാരേന്തീ’തി. തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, അപി നു തേ ഏവരൂപം ദിട്ഠം വാ സുതം വാ’’തി? ‘‘ദിട്ഠഞ്ച നോ, ഭന്തേ, സുതഞ്ച സുയ്യിസ്സതി ചാ’’തി. ‘‘തത്ര , ഗാമണി, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ ഏവംവാദിനോ ഏവംദിട്ഠിനോ – ‘യോ കോചി അദിന്നം ആദിയതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതീ’തി, സച്ചം വാ തേ ആഹംസു മുസാ വാതി…പേ॰… കല്ലം നു തേസു പസീദിതു’’ന്തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’.
‘‘Dissati kho, gāmaṇi, idhekacco daḷhāya rajjuyā…pe… dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chijjamāno tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi daḷhāya rajjuyā…pe… dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chindatī’ti? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso gāmā vā araññā vā adinnaṃ theyyasaṅkhātaṃ ādiyi. Tena naṃ rājāno gahetvā evarūpaṃ kammakāraṇaṃ kārentī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, api nu te evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti. ‘‘Tatra , gāmaṇi, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yo koci adinnaṃ ādiyati, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayatī’ti, saccaṃ vā te āhaṃsu musā vāti…pe… kallaṃ nu tesu pasīditu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ പന, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ മാലീ കുണ്ഡലീ…പേ॰… ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേന്തോ. തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി മാലീ കുണ്ഡലീ…പേ॰… ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’തി? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ രഞ്ഞോ പച്ചത്ഥികസ്സ ദാരേസു ചാരിത്തം ആപജ്ജി. തസ്സ രാജാ അത്തമനോ അഭിഹാരമദാസി. തേനായം പുരിസോ മാലീ കുണ്ഡലീ…പേ॰… ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’’’തി.
‘‘Dissati kho pana, gāmaṇi, idhekacco mālī kuṇḍalī…pe… itthikāmehi rājā maññe paricārento. Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi mālī kuṇḍalī…pe… itthikāmehi rājā maññe paricāretī’ti? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso rañño paccatthikassa dāresu cārittaṃ āpajji. Tassa rājā attamano abhihāramadāsi. Tenāyaṃ puriso mālī kuṇḍalī…pe… itthikāmehi rājā maññe paricāretī’’’ti.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ ദള്ഹായ രജ്ജുയാ…പേ॰… ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിജ്ജമാനോ. തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി ദള്ഹായ രജ്ജുയാ…പേ॰… ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിന്ദതീ’തി? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കുലിത്ഥീസു കുലകുമാരീസു ചാരിത്തം ആപജ്ജി, തേന നം രാജാനോ ഗഹേത്വാ ഏവരൂപം കമ്മകാരണം കാരേന്തീ’തി. തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, അപി നു തേ ഏവരൂപം ദിട്ഠം വാ സുതം വാ’’തി? ‘‘ദിട്ഠഞ്ച നോ, ഭന്തേ, സുതഞ്ച സുയ്യിസ്സതി ചാ’’തി. ‘‘തത്ര, ഗാമണി, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ ഏവംവാദിനോ ഏവംദിട്ഠിനോ – ‘യോ കോചി കാമേസു മിച്ഛാ ചരതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതീ’തി, സച്ചം വാ തേ ആഹംസു മുസാ വാതി…പേ॰… കല്ലം നു തേസു പസീദിതു’’ന്തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’.
‘‘Dissati kho, gāmaṇi, idhekacco daḷhāya rajjuyā…pe… dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chijjamāno. Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi daḷhāya rajjuyā…pe… dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chindatī’ti? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kulitthīsu kulakumārīsu cārittaṃ āpajji, tena naṃ rājāno gahetvā evarūpaṃ kammakāraṇaṃ kārentī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, api nu te evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no, bhante, sutañca suyyissati cā’’ti. ‘‘Tatra, gāmaṇi, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yo koci kāmesu micchā carati, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayatī’ti, saccaṃ vā te āhaṃsu musā vāti…pe… kallaṃ nu tesu pasīditu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ പന, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ മാലീ കുണ്ഡലീ സുന്ഹാതോ സുവിലിത്തോ കപ്പിതകേസമസ്സു ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേന്തോ. തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി മാലീ കുണ്ഡലീ സുന്ഹാതോ സുവിലിത്തോ കപ്പിതകേസമസ്സു ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’തി? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ രാജാനം മുസാവാദേന ഹാസേസി. തസ്സ രാജാ അത്തമനോ അഭിഹാരമദാസി. തേനായം പുരിസോ മാലീ കുണ്ഡലീ സുന്ഹാതോ സുവിലിത്തോ കപ്പിതകേസമസ്സു ഇത്ഥികാമേഹി രാജാ മഞ്ഞേ പരിചാരേതീ’’’തി.
‘‘Dissati kho pana, gāmaṇi, idhekacco mālī kuṇḍalī sunhāto suvilitto kappitakesamassu itthikāmehi rājā maññe paricārento. Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi mālī kuṇḍalī sunhāto suvilitto kappitakesamassu itthikāmehi rājā maññe paricāretī’ti? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso rājānaṃ musāvādena hāsesi. Tassa rājā attamano abhihāramadāsi. Tenāyaṃ puriso mālī kuṇḍalī sunhāto suvilitto kappitakesamassu itthikāmehi rājā maññe paricāretī’’’ti.
‘‘ദിസ്സതി ഖോ, ഗാമണി, ഇധേകച്ചോ ദള്ഹായ രജ്ജുയാ പച്ഛാബാഹം ഗാള്ഹബന്ധനം ബന്ധിത്വാ ഖുരമുണ്ഡം കരിത്വാ ഖരസ്സരേന പണവേന രഥിയായ രഥിയം സിങ്ഘാടകേന സിങ്ഘാടകം പരിനേത്വാ ദക്ഖിണേന ദ്വാരേന നിക്ഖാമേത്വാ ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിജ്ജമാനോ. തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ കിം അകാസി ദള്ഹായ രജ്ജുയാ പച്ഛാബാഹം ഗാള്ഹബന്ധനം ബന്ധിത്വാ ഖുരമുണ്ഡം കരിത്വാ ഖരസ്സരേന പണവേന രഥിയായ രഥിയം സിങ്ഘാടകേന സിങ്ഘാടകം പരിനേത്വാ, ദക്ഖിണേന ദ്വാരേന നിക്ഖാമേത്വാ, ദക്ഖിണതോ നഗരസ്സ സീസം ഛിന്ദതീ’തി? തമേനം ഏവമാഹംസു – ‘അമ്ഭോ! അയം പുരിസോ ഗഹപതിസ്സ വാ ഗഹപതിപുത്തസ്സ വാ മുസാവാദേന അത്ഥം ഭഞ്ജി, തേന നം രാജാനോ ഗഹേത്വാ ഏവരൂപം കമ്മകാരണം കാരേന്തീ’തി. തം കിം മഞ്ഞസി, ഗാമണി, അപി നു തേ ഏവരൂപം ദിട്ഠം വാ സുതം വാ’’തി? ‘‘ദിട്ഠഞ്ച നോ , ഭന്തേ, സുതഞ്ച സുയ്യിസ്സതി ചാ’’തി. ‘‘തത്ര, ഗാമണി, യേ തേ സമണബ്രാഹ്മണാ ഏവംവാദിനോ ഏവംദിട്ഠിനോ – ‘യോ കോചി മുസാ ഭണതി, സബ്ബോ സോ ദിട്ഠേവ ധമ്മേ ദുക്ഖം ദോമനസ്സം പടിസംവേദയതീ’തി, സച്ചം വാ തേ ആഹംസു മുസാ വാ’’തി ? ‘‘മുസാ, ഭന്തേ’’. ‘‘യേ പന തേ തുച്ഛം മുസാ വിലപന്തി സീലവന്തോ വാ തേ ദുസ്സീലാ വാ’’തി? ‘‘ദുസ്സീലാ, ഭന്തേ’’. ‘‘യേ പന തേ ദുസ്സീലാ പാപധമ്മാ മിച്ഛാപടിപന്നാ വാ തേ സമ്മാപടിപന്നാ വാ’’തി? ‘‘മിച്ഛാപടിപന്നാ, ഭന്തേ’’. ‘‘യേ പന തേ മിച്ഛാപടിപന്നാ മിച്ഛാദിട്ഠികാ വാ തേ സമ്മാദിട്ഠികാ വാ’’തി? ‘‘മിച്ഛാദിട്ഠികാ, ഭന്തേ’’. ‘‘യേ പന തേ മിച്ഛാദിട്ഠികാ കല്ലം നു തേസു പസീദിതു’’ന്തി? ‘‘നോ ഹേതം, ഭന്തേ’’.
‘‘Dissati kho, gāmaṇi, idhekacco daḷhāya rajjuyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā khuramuṇḍaṃ karitvā kharassarena paṇavena rathiyāya rathiyaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinetvā dakkhiṇena dvārena nikkhāmetvā dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chijjamāno. Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso kiṃ akāsi daḷhāya rajjuyā pacchābāhaṃ gāḷhabandhanaṃ bandhitvā khuramuṇḍaṃ karitvā kharassarena paṇavena rathiyāya rathiyaṃ siṅghāṭakena siṅghāṭakaṃ parinetvā, dakkhiṇena dvārena nikkhāmetvā, dakkhiṇato nagarassa sīsaṃ chindatī’ti? Tamenaṃ evamāhaṃsu – ‘ambho! Ayaṃ puriso gahapatissa vā gahapatiputtassa vā musāvādena atthaṃ bhañji, tena naṃ rājāno gahetvā evarūpaṃ kammakāraṇaṃ kārentī’ti. Taṃ kiṃ maññasi, gāmaṇi, api nu te evarūpaṃ diṭṭhaṃ vā sutaṃ vā’’ti? ‘‘Diṭṭhañca no , bhante, sutañca suyyissati cā’’ti. ‘‘Tatra, gāmaṇi, ye te samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yo koci musā bhaṇati, sabbo so diṭṭheva dhamme dukkhaṃ domanassaṃ paṭisaṃvedayatī’ti, saccaṃ vā te āhaṃsu musā vā’’ti ? ‘‘Musā, bhante’’. ‘‘Ye pana te tucchaṃ musā vilapanti sīlavanto vā te dussīlā vā’’ti? ‘‘Dussīlā, bhante’’. ‘‘Ye pana te dussīlā pāpadhammā micchāpaṭipannā vā te sammāpaṭipannā vā’’ti? ‘‘Micchāpaṭipannā, bhante’’. ‘‘Ye pana te micchāpaṭipannā micchādiṭṭhikā vā te sammādiṭṭhikā vā’’ti? ‘‘Micchādiṭṭhikā, bhante’’. ‘‘Ye pana te micchādiṭṭhikā kallaṃ nu tesu pasīditu’’nti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’.
‘‘അച്ഛരിയം, ഭന്തേ, അബ്ഭുതം, ഭന്തേ! അത്ഥി മേ, ഭന്തേ, ആവസഥാഗാരം. തത്ഥ അത്ഥി മഞ്ചകാനി, അത്ഥി ആസനാനി, അത്ഥി ഉദകമണികോ, അത്ഥി തേലപ്പദീപോ. തത്ഥ യോ സമണോ വാ ബ്രാഹ്മണോ വാ വാസം ഉപേതി, തേനാഹം യഥാസത്തി യഥാബലം സംവിഭജാമി. ഭൂതപുബ്ബം, ഭന്തേ, ചത്താരോ സത്ഥാരോ നാനാദിട്ഠികാ നാനാഖന്തികാ നാനാരുചികാ, തസ്മിം ആവസഥാഗാരേ വാസം ഉപഗച്ഛും’’.
‘‘Acchariyaṃ, bhante, abbhutaṃ, bhante! Atthi me, bhante, āvasathāgāraṃ. Tattha atthi mañcakāni, atthi āsanāni, atthi udakamaṇiko, atthi telappadīpo. Tattha yo samaṇo vā brāhmaṇo vā vāsaṃ upeti, tenāhaṃ yathāsatti yathābalaṃ saṃvibhajāmi. Bhūtapubbaṃ, bhante, cattāro satthāro nānādiṭṭhikā nānākhantikā nānārucikā, tasmiṃ āvasathāgāre vāsaṃ upagacchuṃ’’.
‘‘ഏകോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – ‘നത്ഥി ദിന്നം, നത്ഥി യിട്ഠം, നത്ഥി ഹുതം, നത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ. നത്ഥി അയം ലോകോ, നത്ഥി പരോ ലോകോ, നത്ഥി മാതാ, നത്ഥി പിതാ, നത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, നത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീ’’’തി.
‘‘Eko satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ‘natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko. Natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’’ti.
‘‘ഏകോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – ‘അത്ഥി ദിന്നം, അത്ഥി യിട്ഠം , അത്ഥി ഹുതം, അത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, അത്ഥി അയം ലോകോ, അത്ഥി പരോ ലോകോ, അത്ഥി മാതാ, അത്ഥി പിതാ, അത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, അത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ, യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീ’’’തി.
‘‘Eko satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ‘atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ , atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā, ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’’’ti.
‘‘ഏകോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – ‘കരോതോ കാരയതോ, ഛിന്ദതോ ഛേദാപയതോ, പചതോ പാചാപയതോ, സോചയതോ സോചാപയതോ, കിലമതോ കിലമാപയതോ, ഫന്ദതോ ഫന്ദാപയതോ, പാണമതിപാതയതോ, അദിന്നം ആദിയതോ, സന്ധിം ഛിന്ദതോ, നില്ലോപം ഹരതോ, ഏകാഗാരികം കരോതോ, പരിപന്ഥേ തിട്ഠതോ, പരദാരം ഗച്ഛതോ, മുസാ ഭണതോ, കരോതോ ന കരീയതി പാപം. ഖുരപരിയന്തേന ചേപി ചക്കേന യോ ഇമിസ്സാ പഥവിയാ പാണേ ഏകം മംസഖലം ഏകം മംസപുഞ്ജം കരേയ്യ, നത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, നത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ദക്ഖിണം ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ഹനന്തോ ഘാതേന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപേന്തോ പചന്തോ പാചാപേന്തോ, നത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, നത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ഉത്തരം ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ദദന്തോ ദാപേന്തോ യജന്തോ യജാപേന്തോ, നത്ഥി തതോനിദാനം പുഞ്ഞം, നത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ. ദാനേന ദമേന സംയമേന സച്ചവജ്ജേന നത്ഥി പുഞ്ഞം, നത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ’’’തി.
‘‘Eko satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ‘karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato, karoto na karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇaṃ cepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācāpento, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Uttaraṃ cepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento yajanto yajāpento, natthi tatonidānaṃ puññaṃ, natthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’’’ti.
‘‘ഏകോ സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – ‘കരോതോ കാരയതോ, ഛിന്ദതോ ഛേദാപയതോ, പചതോ പാചാപയതോ, സോചയതോ സോചാപയതോ, കിലമതോ കിലമാപയതോ, ഫന്ദതോ ഫന്ദാപയതോ, പാണമതിപാതയതോ, അദിന്നം ആദിയതോ, സന്ധിം ഛിന്ദതോ, നില്ലോപം ഹരതോ, ഏകാഗാരികം കരോതോ, പരിപന്ഥേ തിട്ഠതോ, പരദാരം ഗച്ഛതോ , മുസാ ഭണതോ, കരോതോ കരീയതി പാപം. ഖുരപരിയന്തേന ചേപി ചക്കേന യോ ഇമിസ്സാ പഥവിയാ പാണേ ഏകം മംസഖലം ഏകം മംസപുഞ്ജം കരേയ്യ, അത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, അത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ദക്ഖിണം ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ഹനന്തോ ഘാതേന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപേന്തോ പചന്തോ പാചാപേന്തോ, അത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, അത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ഉത്തരം ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ദദന്തോ ദാപേന്തോ, യജന്തോ യജാപേന്തോ, അത്ഥി തതോനിദാനം പുഞ്ഞം, അത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ. ദാനേന ദമേന സംയമേന സച്ചവജ്ജേന അത്ഥി പുഞ്ഞം, അത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ’’’തി.
‘‘Eko satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – ‘karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato , musā bhaṇato, karoto karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇaṃ cepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācāpento, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Uttaraṃ cepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento, atthi tatonidānaṃ puññaṃ, atthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena atthi puññaṃ, atthi puññassa āgamo’’’ti.
‘‘തസ്സ മയ്ഹം, ഭന്തേ, അഹുദേവ കങ്ഖാ, അഹു വിചികിച്ഛാ – ‘കോസു നാമ ഇമേസം ഭവതം സമണബ്രാഹ്മണാനം സച്ചം ആഹ, കോ മുസാ’’’തി?
‘‘Tassa mayhaṃ, bhante, ahudeva kaṅkhā, ahu vicikicchā – ‘kosu nāma imesaṃ bhavataṃ samaṇabrāhmaṇānaṃ saccaṃ āha, ko musā’’’ti?
‘‘അലഞ്ഹി തേ, ഗാമണി, കങ്ഖിതും, അലം വിചികിച്ഛിതും. കങ്ഖനീയേ ച പന തേ ഠാനേ വിചികിച്ഛാ ഉപ്പന്നാ’’തി. ‘‘ഏവം പസന്നോഹം, ഭന്തേ, ഭഗവതി. പഹോതി മേ ഭഗവാ തഥാ ധമ്മം ദേസേതും യഥാഹം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യ’’ന്തി.
‘‘Alañhi te, gāmaṇi, kaṅkhituṃ, alaṃ vicikicchituṃ. Kaṅkhanīye ca pana te ṭhāne vicikicchā uppannā’’ti. ‘‘Evaṃ pasannohaṃ, bhante, bhagavati. Pahoti me bhagavā tathā dhammaṃ desetuṃ yathāhaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyya’’nti.
‘‘അത്ഥി, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി. തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി. ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി. കതമോ ച, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി? ഇധ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ പാണാതിപാതം പഹായ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി, അദിന്നാദാനം പഹായ അദിന്നാദാനാ പടിവിരതോ ഹോതി, കാമേസുമിച്ഛാചാരം പഹായ കാമേസുമിച്ഛാചാരാ പടിവിരതോ ഹോതി, മുസാവാദം പഹായ മുസാവാദാ പടിവിരതോ ഹോതി, പിസുണം വാചം പഹായ പിസുണായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി , ഫരുസം വാചം പഹായ ഫരുസായ വാചായ പടിവിരതോ ഹോതി, സമ്ഫപ്പലാപം പഹായ സമ്ഫപ്പലാപാ പടിവിരതോ ഹോതി, അഭിജ്ഝം പഹായ അനഭിജ്ഝാലു ഹോതി, ബ്യാപാദപദോസം പഹായ അബ്യാപന്നചിത്തോ ഹോതി, മിച്ഛാദിട്ഠിം പഹായ സമ്മാദിട്ഠികോ ഹോതി.
‘‘Atthi, gāmaṇi, dhammasamādhi. Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi. Evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi. Katamo ca, gāmaṇi, dhammasamādhi? Idha, gāmaṇi, ariyasāvako pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti, pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti , pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti, samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti, abhijjhaṃ pahāya anabhijjhālu hoti, byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto hoti, micchādiṭṭhiṃ pahāya sammādiṭṭhiko hoti.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – നത്ഥി ദിന്നം, നത്ഥി യിട്ഠം, നത്ഥി ഹുതം, നത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, നത്ഥി അയം ലോകോ, നത്ഥി പരോ ലോകോ, നത്ഥി മാതാ, നത്ഥി പിതാ, നത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, നത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ, സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീ’തി. ‘സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം 13 ന കിഞ്ചി 14 ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ 15 കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ, യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി 16. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി . തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ, natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko, natthi paro loko, natthi mātā, natthi pitā, natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā, sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ 17 na kiñci 18 byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha 19 kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti 20. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi . Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – അത്ഥി ദിന്നം, അത്ഥി യിട്ഠം, അത്ഥി ഹുതം, അത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, അത്ഥി അയം ലോകോ, അത്ഥി പരോ ലോകോ, അത്ഥി മാതാ, അത്ഥി പിതാ, അത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, അത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ, സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീ’തി. ‘സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ, യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി. തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko, atthi paro loko, atthi mātā, atthi pitā, atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā, sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentī’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi. Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – കരോതോ കാരയതോ, ഛിന്ദതോ ഛേദാപയതോ, പചതോ പാചാപയതോ, സോചയതോ സോചാപയതോ, കിലമതോ കിലമാപയതോ, ഫന്ദതോ ഫന്ദാപയതോ, പാണമതിപാതയതോ, അദിന്നം ആദിയതോ, സന്ധിം ഛിന്ദതോ, നില്ലോപം ഹരതോ, ഏകാഗാരികം കരോതോ, പരിപന്ഥേ തിട്ഠതോ, പരദാരം ഗച്ഛതോ, മുസാ ഭണതോ, കരോതോ ന കരീയതി പാപം. ഖുരപരിയന്തേന ചേപി ചക്കേന യോ ഇമിസ്സാ പഥവിയാ പാണേ ഏകം മംസഖലം ഏകം മംസപുഞ്ജം കരേയ്യ, നത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, നത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ദക്ഖിണഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ഹനന്തോ ഘാതേന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപേന്തോ പചന്തോ പാചാപേന്തോ, നത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, നത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ഉത്തരഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ദദന്തോ ദാപേന്തോ, യജന്തോ യജാപേന്തോ, നത്ഥി തതോനിദാനം പുഞ്ഞം, നത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ. ദാനേന ദമേന സംയമേന സച്ചവജ്ജേന നത്ഥി പുഞ്ഞം, നത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ’തി. ‘സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ, യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി 21. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato mettāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato, karoto na karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācāpento, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento, natthi tatonidānaṃ puññaṃ, natthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti 22. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ മേത്താസഹഗതേ ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം മേത്താസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – കരോതോ കാരയതോ, ഛിന്ദതോ ഛേദാപയതോ, പചതോ പാചാപയതോ, സോചയതോ സോചാപയതോ, കിലമതോ കിലമാപയതോ, ഫന്ദതോ ഫന്ദാപയതോ, പാണമതിപാതയതോ, അദിന്നം ആദിയതോ, സന്ധിം ഛിന്ദതോ, നില്ലോപം ഹരതോ, ഏകാഗാരികം കരോതോ, പരിപന്ഥേ തിട്ഠതോ, പരദാരം ഗച്ഛതോ, മുസാ ഭണതോ, കരോതോ കരീയതി പാപം. ഖുരപരിയന്തേന ചേപി ചക്കേന യോ ഇമിസ്സാ പഥവിയാ പാണേ ഏകം മംസഖലം ഏകം മംസപുഞ്ജം കരേയ്യ, അത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, അത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ദക്ഖിണഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ഹനന്തോ ഘാതേന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപേന്തോ പചന്തോ പാചാപേന്തോ, അത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, അത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ഉത്തരഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ദദന്തോ ദാപേന്തോ, യജന്തോ യജാപേന്തോ, അത്ഥി തതോനിദാനം പുഞ്ഞം, അത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ. ദാനേന ദമേന സംയമേന സച്ചവജ്ജേന അത്ഥി പുഞ്ഞം അത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോതി. സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ, യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി. തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato mettāsahagate cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ mettāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato, karoto karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācāpento, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento, atthi tatonidānaṃ puññaṃ, atthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena atthi puññaṃ atthi puññassa āgamoti. Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi. Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ കരുണാസഹഗതേ ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി…പേ॰… മുദിതാസഹഗതേന ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി…പേ॰….
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato karuṇāsahagate cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati…pe… muditāsahagatena cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati…pe….
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ ഉപേക്ഖാസഹഗതേ ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – നത്ഥി ദിന്നം, നത്ഥി യിട്ഠം, നത്ഥി ഹുതം നത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, നത്ഥി അയം ലോകോ നത്ഥി പരോ ലോകോ, നത്ഥി മാതാ നത്ഥി പിതാ നത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, നത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീതി. സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ , യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി. തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato upekkhāsahagate cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – natthi dinnaṃ, natthi yiṭṭhaṃ, natthi hutaṃ natthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, natthi ayaṃ loko natthi paro loko, natthi mātā natthi pitā natthi sattā opapātikā, natthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti. Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto , yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi. Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ ഉപേക്ഖാസഹഗതേ ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – അത്ഥി ദിന്നം, അത്ഥി യിട്ഠം, അത്ഥി ഹുതം, അത്ഥി സുകതദുക്കടാനം കമ്മാനം ഫലം വിപാകോ, അത്ഥി അയം ലോകോ അത്ഥി പരോ ലോകോ, അത്ഥി മാതാ അത്ഥി പിതാ അത്ഥി സത്താ ഓപപാതികാ, അത്ഥി ലോകേ സമണബ്രാഹ്മണാ സമ്മഗ്ഗതാ സമ്മാപടിപന്നാ യേ ഇമഞ്ച ലോകം പരഞ്ച ലോകം സയം അഭിഞ്ഞാ സച്ഛികത്വാ പവേദേന്തീതി. സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ, യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി. തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato upekkhāsahagate cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – atthi dinnaṃ, atthi yiṭṭhaṃ, atthi hutaṃ, atthi sukatadukkaṭānaṃ kammānaṃ phalaṃ vipāko, atthi ayaṃ loko atthi paro loko, atthi mātā atthi pitā atthi sattā opapātikā, atthi loke samaṇabrāhmaṇā sammaggatā sammāpaṭipannā ye imañca lokaṃ parañca lokaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedentīti. Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi. Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ ഉപേക്ഖാസഹഗതേ ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – കരോതോ കാരയതോ, ഛേദതോ ഛേദാപയതോ, പചതോ പാചാപയതോ, സോചയതോ സോചാപയതോ, കിലമതോ കിലമാപയതോ, ഫന്ദതോ ഫന്ദാപയതോ, പാണമതിപാതയതോ, അദിന്നം ആദിയതോ, സന്ധിം ഛിന്ദതോ, നില്ലോപം ഹരതോ, ഏകാഗാരികം കരോതോ, പരിപന്ഥേ തിട്ഠതോ, പരദാരം ഗച്ഛതോ, മുസാ ഭണതോ, കരോതോ ന കരീയതി പാപം . ഖുരപരിയന്തേന ചേപി ചക്കേന യോ ഇമിസ്സാ പഥവിയാ പാണേ ഏകം മംസഖലം ഏകം മംസപുഞ്ജം കരേയ്യ, നത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, നത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ദക്ഖിണഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ഹനന്തോ ഘാതേന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപേന്തോ പചന്തോ പാചാപേന്തോ, നത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, നത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ഉത്തരഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ദദന്തോ ദാപേന്തോ, യജന്തോ യജാപേന്തോ, നത്ഥി തതോനിദാനം പുഞ്ഞം, നത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ. ദാനേന ദമേന സംയമേന സച്ചവജ്ജേന നത്ഥി പുഞ്ഞം, നത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ’തി. ‘സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ, യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി. തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato upekkhāsahagate cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – karoto kārayato, chedato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato, karoto na karīyati pāpaṃ . Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācāpento, natthi tatonidānaṃ pāpaṃ, natthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento, natthi tatonidānaṃ puññaṃ, natthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena natthi puññaṃ, natthi puññassa āgamo’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi. Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsi.
‘‘സ ഖോ സോ, ഗാമണി, അരിയസാവകോ ഏവം വിഗതാഭിജ്ഝോ വിഗതബ്യാപാദോ അസമ്മൂള്ഹോ സമ്പജാനോ പടിസ്സതോ ഉപേക്ഖാസഹഗതേ ചേതസാ ഏകം ദിസം ഫരിത്വാ വിഹരതി, തഥാ ദുതിയം, തഥാ തതിയം, തഥാ ചതുത്ഥം, ഇതി ഉദ്ധമധോ തിരിയം സബ്ബധി സബ്ബത്തതായ സബ്ബാവന്തം ലോകം ഉപേക്ഖാസഹഗതേന ചേതസാ വിപുലേന മഹഗ്ഗതേന അപ്പമാണേന അവേരേന അബ്യാപജ്ജേന ഫരിത്വാ വിഹരതി. സോ ഇതി പടിസഞ്ചിക്ഖതി – ‘യ്വായം സത്ഥാ ഏവംവാദീ ഏവംദിട്ഠി – കരോതോ കാരയതോ, ഛിന്ദതോ ഛേദാപയതോ, പചതോ പാചാപയതോ, സോചയതോ സോചാപയതോ, കിലമതോ കിലമാപയതോ, ഫന്ദതോ ഫന്ദാപയതോ, പാണമതിപാതയതോ, അദിന്നം ആദിയതോ, സന്ധിം ഛിന്ദതോ, നില്ലോപം ഹരതോ, ഏകാഗാരികം കരോതോ, പരിപന്ഥേ തിട്ഠതോ, പരദാരം ഗച്ഛതോ, മുസാ ഭണതോ, കരോതോ കരീയതി പാപം. ഖുരപരിയന്തേന ചേപി ചക്കേന യോ ഇമിസ്സാ പഥവിയാ പാണേ ഏകം മംസഖലം ഏകം മംസപുഞ്ജം കരേയ്യ, അത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, അത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ദക്ഖിണഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ഹനന്തോ ഘാതേന്തോ ഛിന്ദന്തോ ഛേദാപേന്തോ പചന്തോ പാചാപേന്തോ, അത്ഥി തതോനിദാനം പാപം, അത്ഥി പാപസ്സ ആഗമോ. ഉത്തരഞ്ചേപി ഗങ്ഗായ തീരം ഗച്ഛേയ്യ ദദന്തോ ദാപേന്തോ, യജന്തോ യജാപേന്തോ, അത്ഥി തതോനിദാനം പുഞ്ഞം, അത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ. ദാനേന ദമേന സംയമേന സച്ചവജ്ജേന അത്ഥി പുഞ്ഞം, അത്ഥി പുഞ്ഞസ്സ ആഗമോ’തി. ‘സചേ തസ്സ ഭോതോ സത്ഥുനോ സച്ചം വചനം, അപണ്ണകതായ മയ്ഹം, യ്വാഹം ന കിഞ്ചി ബ്യാബാധേമി തസം വാ ഥാവരം വാ? ഉഭയമേത്ഥ കടഗ്ഗാഹോ, യം ചമ്ഹി കായേന സംവുതോ വാചായ സംവുതോ മനസാ സംവുതോ, യഞ്ച കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജിസ്സാമീ’തി. തസ്സ പാമോജ്ജം ജായതി. പമുദിതസ്സ പീതി ജായതി. പീതിമനസ്സ കായോ പസ്സമ്ഭതി. പസ്സദ്ധകായോ സുഖം വേദയതി. സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. അയം ഖോ, ഗാമണി, ധമ്മസമാധി. തത്ര ചേ ത്വം ചിത്തസമാധിം പടിലഭേയ്യാസി, ഏവം ത്വം ഇമം കങ്ഖാധമ്മം പജഹേയ്യാസീ’’തി.
‘‘Sa kho so, gāmaṇi, ariyasāvako evaṃ vigatābhijjho vigatabyāpādo asammūḷho sampajāno paṭissato upekkhāsahagate cetasā ekaṃ disaṃ pharitvā viharati, tathā dutiyaṃ, tathā tatiyaṃ, tathā catutthaṃ, iti uddhamadho tiriyaṃ sabbadhi sabbattatāya sabbāvantaṃ lokaṃ upekkhāsahagatena cetasā vipulena mahaggatena appamāṇena averena abyāpajjena pharitvā viharati. So iti paṭisañcikkhati – ‘yvāyaṃ satthā evaṃvādī evaṃdiṭṭhi – karoto kārayato, chindato chedāpayato, pacato pācāpayato, socayato socāpayato, kilamato kilamāpayato, phandato phandāpayato, pāṇamatipātayato, adinnaṃ ādiyato, sandhiṃ chindato, nillopaṃ harato, ekāgārikaṃ karoto, paripanthe tiṭṭhato, paradāraṃ gacchato, musā bhaṇato, karoto karīyati pāpaṃ. Khurapariyantena cepi cakkena yo imissā pathaviyā pāṇe ekaṃ maṃsakhalaṃ ekaṃ maṃsapuñjaṃ kareyya, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Dakkhiṇañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya hananto ghātento chindanto chedāpento pacanto pācāpento, atthi tatonidānaṃ pāpaṃ, atthi pāpassa āgamo. Uttarañcepi gaṅgāya tīraṃ gaccheyya dadanto dāpento, yajanto yajāpento, atthi tatonidānaṃ puññaṃ, atthi puññassa āgamo. Dānena damena saṃyamena saccavajjena atthi puññaṃ, atthi puññassa āgamo’ti. ‘Sace tassa bhoto satthuno saccaṃ vacanaṃ, apaṇṇakatāya mayhaṃ, yvāhaṃ na kiñci byābādhemi tasaṃ vā thāvaraṃ vā? Ubhayamettha kaṭaggāho, yaṃ camhi kāyena saṃvuto vācāya saṃvuto manasā saṃvuto, yañca kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjissāmī’ti. Tassa pāmojjaṃ jāyati. Pamuditassa pīti jāyati. Pītimanassa kāyo passambhati. Passaddhakāyo sukhaṃ vedayati. Sukhino cittaṃ samādhiyati. Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi. Tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsī’’ti.
ഏവം വുത്തേ, പാടലിയോ ഗാമണി ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ, അഭിക്കന്തം, ഭന്തേ…പേ॰… അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി. തേരസമം.
Evaṃ vutte, pāṭaliyo gāmaṇi bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante…pe… ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti. Terasamaṃ.
ഗാമണിസംയുത്തം സമത്തം.
Gāmaṇisaṃyuttaṃ samattaṃ.
തസ്സുദ്ദാനം –
Tassuddānaṃ –
ചണ്ഡോ പുടോ യോധാജീവോ, ഹത്ഥസ്സോ അസിബന്ധകോ;
Caṇḍo puṭo yodhājīvo, hatthasso asibandhako;
ദേസനാ സങ്ഖകുലം മണിചൂളം, ഭദ്രരാസിയപാടലീതി.
Desanā saṅkhakulaṃ maṇicūḷaṃ, bhadrarāsiyapāṭalīti.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൧൩. പാടലിയസുത്തവണ്ണനാ • 13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൧൩. പാടലിയസുത്തവണ്ണനാ • 13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā