| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / สํยุตฺตนิกาย (อฎฺฐกถา) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) |
๑๓. ปาฎลิยสุตฺตวณฺณนา
13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā
๓๖๕. เตรสเม ทูเตยฺยานีติ ทูตกมฺมานิ ปณฺณานิ เจว มุขสาสนานิ จฯ ปาณาติปาตญฺจาหนฺติ อิทํ กสฺมา อารทฺธํ? น เกวลํ อหํ มายํ ชานามิ, อญฺญมฺปิ อิทญฺจิทญฺจ ชานามีติ สพฺพญฺญุภาวทสฺสนตฺถํ อารทฺธํฯ สนฺติ หิ, คามณิ, เอเก สมณพฺราหฺมณาติ อิทํ เสสสมณพฺราหฺมณานํ ลทฺธิํ ทเสฺสตฺวา ตสฺสา ปชหาปนตฺถํ อารทฺธํฯ
365. Terasame dūteyyānīti dūtakammāni paṇṇāni ceva mukhasāsanāni ca. Pāṇātipātañcāhanti idaṃ kasmā āraddhaṃ? Na kevalaṃ ahaṃ māyaṃ jānāmi, aññampi idañcidañca jānāmīti sabbaññubhāvadassanatthaṃ āraddhaṃ. Santi hi, gāmaṇi, eke samaṇabrāhmaṇāti idaṃ sesasamaṇabrāhmaṇānaṃ laddhiṃ dassetvā tassā pajahāpanatthaṃ āraddhaṃ.
มาลี กุณฺฑลีติ มาลาย มาลี, กุณฺฑเลหิ กุณฺฑลีฯ อิตฺถิกาเมหีติ อิตฺถีหิ สทฺธิํ กามา อิตฺถิกามา, เตหิ อิตฺถิกาเมหิฯ อาวสถาคารนฺติ กุลฆรสฺส เอกสฺมิํ ฐาเน เอเกกเสฺสว สุขนิวาสตฺถาย กตํ วาสาคารํฯ เตนาหํ ยถาสตฺติ ยถาพลํ สํวิภชามีติ ตสฺสาหํ อตฺตโน สตฺติอนุรูเปน เจว พลานุรูเปน จ สํวิภาคํ กโรมิฯ อลนฺติ ยุตฺตํฯ กงฺขนิเย ฐาเนติ กงฺขิตเพฺพ การเณฯ จิตฺตสมาธินฺติ ตสฺมิํ ธมฺมสมาธิสฺมิํ ฐิโต ตฺวํ สห วิปสฺสนาย จตุนฺนํ มคฺคานํ วเสน จิตฺตสมาธิํ สเจ ปฎิลเภยฺยาสีติ ทเสฺสติฯ อปณฺณกตาย มยฺหนฺติ อยํ ปฎิปทา มยฺหํ อปณฺณกตาย อนปราธกตาย เอว สํวตฺตตีติ อโตฺถฯ กฎคฺคาโหติ ชยคฺคาโหฯ
Mālī kuṇḍalīti mālāya mālī, kuṇḍalehi kuṇḍalī. Itthikāmehīti itthīhi saddhiṃ kāmā itthikāmā, tehi itthikāmehi. Āvasathāgāranti kulagharassa ekasmiṃ ṭhāne ekekasseva sukhanivāsatthāya kataṃ vāsāgāraṃ. Tenāhaṃ yathāsatti yathābalaṃ saṃvibhajāmīti tassāhaṃ attano sattianurūpena ceva balānurūpena ca saṃvibhāgaṃ karomi. Alanti yuttaṃ. Kaṅkhaniye ṭhāneti kaṅkhitabbe kāraṇe. Cittasamādhinti tasmiṃ dhammasamādhismiṃ ṭhito tvaṃ saha vipassanāya catunnaṃ maggānaṃ vasena cittasamādhiṃ sace paṭilabheyyāsīti dasseti. Apaṇṇakatāyamayhanti ayaṃ paṭipadā mayhaṃ apaṇṇakatāya anaparādhakatāya eva saṃvattatīti attho. Kaṭaggāhoti jayaggāho.
อยํ โข, คามณิ, ธมฺมสมาธิ, ตตฺร เจ ตฺวํ จิตฺตสมาธิํ ปฎิลเภยฺยาสีติ เอตฺถ ธมฺมสมาธีติ ทสกุสลกมฺมปถธมฺมา, จิตฺตสมาธีติ สห วิปสฺสนาย จตฺตาโร มคฺคาฯ อถ วา ‘‘ปาโมชฺชํ ชายติ, ปมุทิตสฺส ปีติ ชายตี’’ติ (อ. นิ. ๕.๒๖) เอวํ วุตฺตา ปาโมชฺชปีติปสฺสทฺธิสุขสมาธิสงฺขาตา ปญฺจ ธมฺมา ธมฺมสมาธิ นาม, จิตฺตสมาธิ ปน สห วิปสฺสนาย จตฺตาโร มคฺคาวฯ อถ วา ทสกุสลกมฺมปถา จตฺตาโร พฺรหฺมวิหารา จาติ อยํ ธมฺมสมาธิ นาม, ตํ ธมฺมสมาธิํ ปูเรนฺตสฺส อุปฺปนฺนา จิเตฺตกคฺคตา จิตฺตสมาธิ นามฯ เอวํ ตฺวํ อิมํ กงฺขาธมฺมํ ปชเหยฺยาสีติ เอวํ ตฺวํ อิมสฺมิํ วุตฺตปฺปเภเท ธมฺมสมาธิสฺมิํ ฐิโต สเจ เอวํ จิตฺตสมาธิํ ปฎิลเภยฺยาสิ, เอกํเสเนตํ กงฺขํ ปชเหยฺยาสีติ อโตฺถฯ เสสํ สพฺพตฺถ วุตฺตนยเมวาติฯ
Ayaṃ kho, gāmaṇi, dhammasamādhi, tatra ce tvaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsīti ettha dhammasamādhīti dasakusalakammapathadhammā, cittasamādhīti saha vipassanāya cattāro maggā. Atha vā ‘‘pāmojjaṃ jāyati, pamuditassa pīti jāyatī’’ti (a. ni. 5.26) evaṃ vuttā pāmojjapītipassaddhisukhasamādhisaṅkhātā pañca dhammā dhammasamādhi nāma, cittasamādhi pana saha vipassanāya cattāro maggāva. Atha vā dasakusalakammapathā cattāro brahmavihārā cāti ayaṃ dhammasamādhi nāma, taṃ dhammasamādhiṃ pūrentassa uppannā cittekaggatā cittasamādhi nāma. Evaṃ tvaṃ imaṃ kaṅkhādhammaṃ pajaheyyāsīti evaṃ tvaṃ imasmiṃ vuttappabhede dhammasamādhismiṃ ṭhito sace evaṃ cittasamādhiṃ paṭilabheyyāsi, ekaṃsenetaṃ kaṅkhaṃ pajaheyyāsīti attho. Sesaṃ sabbattha vuttanayamevāti.
คามณิสํยุตฺตวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Gāmaṇisaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / สํยุตฺตนิกาย • Saṃyuttanikāya / ๑๓. ปาฎลิยสุตฺตํ • 13. Pāṭaliyasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / สํยุตฺตนิกาย (ฎีกา) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ๑๓. ปาฎลิยสุตฺตวณฺณนา • 13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā
