| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
13. පාටලියසුත්‌තවණ්‌ණනා
13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā
365. ‘‘මායඤ්‌චාහං පජානාමී’’ති වචනං කාමං තෙසං මායාවීභාවදස්‌සනපරං, භගවතො පන මායාසාඨෙය්‍යාදිකස්‌ස සබ්‌බස්‌ස පාපධම්‌මස්‌ස බොධිමූලෙ එව සෙතුඝාතො, තස්‌මා සබ්‌බසො පහීනමායො, සබ්‌බඤ්‌ඤුතාය මායං අඤ්‌ඤෙ ච ඤෙය්‍යෙ සබ්‌බසො ජානාති. තෙන වුත්‌තං ‘‘මායඤ්‌චාහං, ගාමණි, පජානාමී’’තිආදි. මායඤ්‌ච පජානාමීති න කෙවලමහං මායං එව ජානාමි, අථ ඛො අඤ්‌ඤම්‌පි ඉදඤ්‌චිදඤ්‌ච ජානාමීති.
365. ‘‘Māyañcāhaṃ pajānāmī’’ti vacanaṃ kāmaṃ tesaṃ māyāvībhāvadassanaparaṃ, bhagavato pana māyāsāṭheyyādikassa sabbassa pāpadhammassa bodhimūle eva setughāto, tasmā sabbaso pahīnamāyo, sabbaññutāya māyaṃ aññe ca ñeyye sabbaso jānāti. Tena vuttaṃ ‘‘māyañcāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmī’’tiādi. Māyañca pajānāmīti na kevalamahaṃ māyaṃ eva jānāmi, atha kho aññampi idañcidañca jānāmīti.
ඉත්‌ථිකාමෙහීති ඉත්‌ථීහි චෙව තදඤ්‌ඤකාමෙහි ච. එකස්‌මිං ඨානෙති එකස්‌මිං පදෙසෙ. එකෙකස්‌සෙව ආගන්‌තුකස්‌ස ගහට්‌ඨස්‌ස වා පබ්‌බජිතස්‌ස වා. සත්‌තිඅනුරූපෙනාති විභවසත්‌තිඅනුරූපෙන. බලානුරූපෙනාති පරිවාරබලානුරූපෙන. සත්‌තිඅනුරූපෙනාති වා සද්‌ධාසත්‌තිඅනුරූපෙන. බලානුරූපෙනාති විභවබලානුරූපෙන. ධම්‌මෙසු සමාධි දසකුසලධම්‌මෙසු සමාධානං. අග්‌ගහිතචිත්‌තතා පරියුට්‌ඨකාරිතා. තෙන ලොකියසීලවිසුද්‌ධි දිට්‌ඨිවිසුද්‌ධි ච වුත්‌තා. තථා චාහ – ‘‘කො චාදි කුසලානං ධම්‌මානං, සීලඤ්‌ච සුවිසුද්‌ධං දිට්‌ඨි ච උජුකා’’ති (සං. නි. 5.369). තත්‌ථ පතිට්‌ඨිතස්‌ස උපරි කත්‌තබ්‌බං දස්‌සෙතුං ‘‘ධම්‌මසමාධිස්‌මිං ඨිතො’’තිආදි වුත්‌තං. අයං පටිපදාති තස්‌ස කම්‌මඵලවාදිනො සත්‌ථු වචනං සබ්‌බෙසඤ්‌ච අයං මය්‌හං සීලසංවරබ්‍රහ්‌මවිහාරභාවනාසඞ්‌ඛාතාපටිපදා අනපරාධකතාය එව සංවත්‌තති. ජයග්‌ගාහොති උභයථාපි මය්‌හං කාචි ජානි නත්‌ථි.
Itthikāmehīti itthīhi ceva tadaññakāmehi ca. Ekasmiṃ ṭhāneti ekasmiṃ padese. Ekekasseva āgantukassa gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā. Sattianurūpenāti vibhavasattianurūpena. Balānurūpenāti parivārabalānurūpena. Sattianurūpenāti vā saddhāsattianurūpena. Balānurūpenāti vibhavabalānurūpena. Dhammesu samādhi dasakusaladhammesu samādhānaṃ. Aggahitacittatā pariyuṭṭhakāritā. Tena lokiyasīlavisuddhi diṭṭhivisuddhi ca vuttā. Tathā cāha – ‘‘ko cādi kusalānaṃ dhammānaṃ, sīlañca suvisuddhaṃ diṭṭhi ca ujukā’’ti (saṃ. ni. 5.369). Tattha patiṭṭhitassa upari kattabbaṃ dassetuṃ ‘‘dhammasamādhismiṃ ṭhito’’tiādi vuttaṃ. Ayaṃ paṭipadāti tassa kammaphalavādino satthu vacanaṃ sabbesañca ayaṃ mayhaṃ sīlasaṃvarabrahmavihārabhāvanāsaṅkhātāpaṭipadā anaparādhakatāya eva saṃvattati. Jayaggāhoti ubhayathāpi mayhaṃ kāci jāni natthi.
පඤ්‌ච ධම්‌මා ධම්‌මසමාධි නාම, විපස්‌සනාමග්‌ගඵලධම්‌මමත්‌තං වා. තතියවිකප්‌පෙ සීලාදිවිසුද්‌ධියා සද්‌ධිං බ්‍රහ්‌මවිහාරා යථාවුත්‌තතිවිධධම්‌මාවහත්‌තා එව ධම්‌මසමාධි නාම. පූරෙන්‌තස්‌ස උප්‌පන්‌නා චිත්‌තෙකග්‌ගතාති වුත්‌තඛණිකචිත්‌තෙකග්‌ගතා. සාපි චිත්‌තස්‌ස සමාධානතො ‘‘චිත්‌තසමාධී’’ති වුත්‌තා, තස්‌ස පටිපක්‌ඛං වික්‌ඛම්‌භන්‌තී සමුච්‌ඡින්‌දන්‌තී ච හුත්‌වා පවත්‌තා යථාවුත්‌තසමාධි එව විසෙසෙන චිත්‌තසමාධි නාම.
Pañca dhammā dhammasamādhi nāma, vipassanāmaggaphaladhammamattaṃ vā. Tatiyavikappe sīlādivisuddhiyā saddhiṃ brahmavihārā yathāvuttatividhadhammāvahattā eva dhammasamādhi nāma. Pūrentassa uppannā cittekaggatāti vuttakhaṇikacittekaggatā. Sāpi cittassa samādhānato ‘‘cittasamādhī’’ti vuttā, tassa paṭipakkhaṃ vikkhambhantī samucchindantī ca hutvā pavattā yathāvuttasamādhi eva visesena cittasamādhi nāma.
පාටලියසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Pāṭaliyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ගාමණිසංයුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Gāmaṇisaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 13. පාටලියසුත්‌තං • 13. Pāṭaliyasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 13. පාටලියසුත්‌තවණ්‌ණනා • 13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā
