| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) |
੧੩. ਪਾਟਲਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā
੩੬੫. ‘‘ਮਾਯਞ੍ਚਾਹਂ ਪਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿ વਚਨਂ ਕਾਮਂ ਤੇਸਂ ਮਾਯਾવੀਭਾવਦਸ੍ਸਨਪਰਂ, ਭਗવਤੋ ਪਨ ਮਾਯਾਸਾਠੇਯ੍ਯਾਦਿਕਸ੍ਸ ਸਬ੍ਬਸ੍ਸ ਪਾਪਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਬੋਧਿਮੂਲੇ ਏવ ਸੇਤੁਘਾਤੋ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਬ੍ਬਸੋ ਪਹੀਨਮਾਯੋ, ਸਬ੍ਬਞ੍ਞੁਤਾਯ ਮਾਯਂ ਅਞ੍ਞੇ ਚ ਞੇਯ੍ਯੇ ਸਬ੍ਬਸੋ ਜਾਨਾਤਿ। ਤੇਨ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਮਾਯਞ੍ਚਾਹਂ, ਗਾਮਣਿ, ਪਜਾਨਾਮੀ’’ਤਿਆਦਿ। ਮਾਯਞ੍ਚ ਪਜਾਨਾਮੀਤਿ ਨ ਕੇવਲਮਹਂ ਮਾਯਂ ਏવ ਜਾਨਾਮਿ, ਅਥ ਖੋ ਅਞ੍ਞਮ੍ਪਿ ਇਦਞ੍ਚਿਦਞ੍ਚ ਜਾਨਾਮੀਤਿ।
365. ‘‘Māyañcāhaṃ pajānāmī’’ti vacanaṃ kāmaṃ tesaṃ māyāvībhāvadassanaparaṃ, bhagavato pana māyāsāṭheyyādikassa sabbassa pāpadhammassa bodhimūle eva setughāto, tasmā sabbaso pahīnamāyo, sabbaññutāya māyaṃ aññe ca ñeyye sabbaso jānāti. Tena vuttaṃ ‘‘māyañcāhaṃ, gāmaṇi, pajānāmī’’tiādi. Māyañca pajānāmīti na kevalamahaṃ māyaṃ eva jānāmi, atha kho aññampi idañcidañca jānāmīti.
ਇਤ੍ਥਿਕਾਮੇਹੀਤਿ ਇਤ੍ਥੀਹਿ ਚੇવ ਤਦਞ੍ਞਕਾਮੇਹਿ ਚ। ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਠਾਨੇਤਿ ਏਕਸ੍ਮਿਂ ਪਦੇਸੇ। ਏਕੇਕਸ੍ਸੇવ ਆਗਨ੍ਤੁਕਸ੍ਸ ਗਹਟ੍ਠਸ੍ਸ વਾ ਪਬ੍ਬਜਿਤਸ੍ਸ વਾ। ਸਤ੍ਤਿਅਨੁਰੂਪੇਨਾਤਿ વਿਭવਸਤ੍ਤਿਅਨੁਰੂਪੇਨ। ਬਲਾਨੁਰੂਪੇਨਾਤਿ ਪਰਿવਾਰਬਲਾਨੁਰੂਪੇਨ। ਸਤ੍ਤਿਅਨੁਰੂਪੇਨਾਤਿ વਾ ਸਦ੍ਧਾਸਤ੍ਤਿਅਨੁਰੂਪੇਨ। ਬਲਾਨੁਰੂਪੇਨਾਤਿ વਿਭવਬਲਾਨੁਰੂਪੇਨ। ਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮਾਧਿ ਦਸਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇਸੁ ਸਮਾਧਾਨਂ। ਅਗ੍ਗਹਿਤਚਿਤ੍ਤਤਾ ਪਰਿਯੁਟ੍ਠਕਾਰਿਤਾ। ਤੇਨ ਲੋਕਿਯਸੀਲવਿਸੁਦ੍ਧਿ ਦਿਟ੍ਠਿવਿਸੁਦ੍ਧਿ ਚ વੁਤ੍ਤਾ। ਤਥਾ ਚਾਹ – ‘‘ਕੋ ਚਾਦਿ ਕੁਸਲਾਨਂ ਧਮ੍ਮਾਨਂ, ਸੀਲਞ੍ਚ ਸੁવਿਸੁਦ੍ਧਂ ਦਿਟ੍ਠਿ ਚ ਉਜੁਕਾ’’ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੫.੩੬੯)। ਤਤ੍ਥ ਪਤਿਟ੍ਠਿਤਸ੍ਸ ਉਪਰਿ ਕਤ੍ਤਬ੍ਬਂ ਦਸ੍ਸੇਤੁਂ ‘‘ਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿਸ੍ਮਿਂ ਠਿਤੋ’’ਤਿਆਦਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਅਯਂ ਪਟਿਪਦਾਤਿ ਤਸ੍ਸ ਕਮ੍ਮਫਲવਾਦਿਨੋ ਸਤ੍ਥੁ વਚਨਂ ਸਬ੍ਬੇਸਞ੍ਚ ਅਯਂ ਮਯ੍ਹਂ ਸੀਲਸਂવਰਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰਭਾવਨਾਸਙ੍ਖਾਤਾਪਟਿਪਦਾ ਅਨਪਰਾਧਕਤਾਯ ਏવ ਸਂવਤ੍ਤਤਿ। ਜਯਗ੍ਗਾਹੋਤਿ ਉਭਯਥਾਪਿ ਮਯ੍ਹਂ ਕਾਚਿ ਜਾਨਿ ਨਤ੍ਥਿ।
Itthikāmehīti itthīhi ceva tadaññakāmehi ca. Ekasmiṃ ṭhāneti ekasmiṃ padese. Ekekasseva āgantukassa gahaṭṭhassa vā pabbajitassa vā. Sattianurūpenāti vibhavasattianurūpena. Balānurūpenāti parivārabalānurūpena. Sattianurūpenāti vā saddhāsattianurūpena. Balānurūpenāti vibhavabalānurūpena. Dhammesu samādhi dasakusaladhammesu samādhānaṃ. Aggahitacittatā pariyuṭṭhakāritā. Tena lokiyasīlavisuddhi diṭṭhivisuddhi ca vuttā. Tathā cāha – ‘‘ko cādi kusalānaṃ dhammānaṃ, sīlañca suvisuddhaṃ diṭṭhi ca ujukā’’ti (saṃ. ni. 5.369). Tattha patiṭṭhitassa upari kattabbaṃ dassetuṃ ‘‘dhammasamādhismiṃ ṭhito’’tiādi vuttaṃ. Ayaṃ paṭipadāti tassa kammaphalavādino satthu vacanaṃ sabbesañca ayaṃ mayhaṃ sīlasaṃvarabrahmavihārabhāvanāsaṅkhātāpaṭipadā anaparādhakatāya eva saṃvattati. Jayaggāhoti ubhayathāpi mayhaṃ kāci jāni natthi.
ਪਞ੍ਚ ਧਮ੍ਮਾ ਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿ ਨਾਮ, વਿਪਸ੍ਸਨਾਮਗ੍ਗਫਲਧਮ੍ਮਮਤ੍ਤਂ વਾ। ਤਤਿਯવਿਕਪ੍ਪੇ ਸੀਲਾਦਿવਿਸੁਦ੍ਧਿਯਾ ਸਦ੍ਧਿਂ ਬ੍ਰਹ੍ਮવਿਹਾਰਾ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਤਿવਿਧਧਮ੍ਮਾવਹਤ੍ਤਾ ਏવ ਧਮ੍ਮਸਮਾਧਿ ਨਾਮ। ਪੂਰੇਨ੍ਤਸ੍ਸ ਉਪ੍ਪਨ੍ਨਾ ਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾਤਿ વੁਤ੍ਤਖਣਿਕਚਿਤ੍ਤੇਕਗ੍ਗਤਾ। ਸਾਪਿ ਚਿਤ੍ਤਸ੍ਸ ਸਮਾਧਾਨਤੋ ‘‘ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਾ, ਤਸ੍ਸ ਪਟਿਪਕ੍ਖਂ વਿਕ੍ਖਮ੍ਭਨ੍ਤੀ ਸਮੁਚ੍ਛਿਨ੍ਦਨ੍ਤੀ ਚ ਹੁਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਾ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਸਮਾਧਿ ਏવ વਿਸੇਸੇਨ ਚਿਤ੍ਤਸਮਾਧਿ ਨਾਮ।
Pañca dhammā dhammasamādhi nāma, vipassanāmaggaphaladhammamattaṃ vā. Tatiyavikappe sīlādivisuddhiyā saddhiṃ brahmavihārā yathāvuttatividhadhammāvahattā eva dhammasamādhi nāma. Pūrentassa uppannā cittekaggatāti vuttakhaṇikacittekaggatā. Sāpi cittassa samādhānato ‘‘cittasamādhī’’ti vuttā, tassa paṭipakkhaṃ vikkhambhantī samucchindantī ca hutvā pavattā yathāvuttasamādhi eva visesena cittasamādhi nāma.
ਪਾਟਲਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Pāṭaliyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਗਾਮਣਿਸਂਯੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Gāmaṇisaṃyuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ • Saṃyuttanikāya / ੧੩. ਪਾਟਲਿਯਸੁਤ੍ਤਂ • 13. Pāṭaliyasuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਸਂਯੁਤ੍ਤਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ੧੩. ਪਾਟਲਿਯਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 13. Pāṭaliyasuttavaṇṇanā
