| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
७-१०. पठमअगतिसुत्तादिवण्णना
7-10. Paṭhamaagatisuttādivaṇṇanā
१७-२०. सत्तमे छन्दागतिन्ति एत्थ सन्धिवसेन सरलोपोति दस्सेन्तो आह ‘‘छन्देन अगति’’न्ति। छन्दाति हेतुम्हि निस्सक्कवचनन्ति आह ‘‘छन्देना’’ति, पेमेनाति अत्थो। छन्दसद्दो हेत्थ तण्हापरियायो, अकुसलच्छन्दपरियायो वा। सेसेसूति ‘‘दोसागतिं गच्छती’’तिआदीसु।
17-20. Sattame chandāgatinti ettha sandhivasena saralopoti dassento āha ‘‘chandena agati’’nti. Chandāti hetumhi nissakkavacananti āha ‘‘chandenā’’ti, pemenāti attho. Chandasaddo hettha taṇhāpariyāyo, akusalacchandapariyāyo vā. Sesesūti ‘‘dosāgatiṃ gacchatī’’tiādīsu.
एत्थ च यो ‘‘अयं मे मित्तोति वा, सन्दिट्ठोति वा, ञातकोति वा, लञ्चं वा पन मे देती’’ति छन्दवसेन अस्सामिकं सामिकं करोति, अयं छन्देन अकत्तब्बं करोति नाम। यो ‘‘अयं मे वेरी’’ति चिरकालानुबद्धवेरवसेन वा, तङ्खणुप्पन्नकोधवसेन वा सामिकं अस्सामिकं करोति, अयं दोसेन अकत्तब्बं करोति नाम। यो पन मन्दत्ता मोमूहत्ता यं वा तं वा अयुत्तं अकारणं वत्वा अस्सामिकं सामिकं करोति, अयं मोहेन अकत्तब्बं करोति नाम। यो पन ‘‘अयं राजवल्लभोति वा विसमे चोरादिके विसमानि वा कायदुच्चरितादीनि समादाय वत्तनेन विसमनिस्सितो वा, अनत्थम्पि मे करेय्या’’ति भीतो अस्सामिकं सामिकं करोति, अयं भयेन अकत्तब्बं करोति नाम।
Ettha ca yo ‘‘ayaṃ me mittoti vā, sandiṭṭhoti vā, ñātakoti vā, lañcaṃ vā pana me detī’’ti chandavasena assāmikaṃ sāmikaṃ karoti, ayaṃ chandena akattabbaṃ karoti nāma. Yo ‘‘ayaṃ me verī’’ti cirakālānubaddhaveravasena vā, taṅkhaṇuppannakodhavasena vā sāmikaṃ assāmikaṃ karoti, ayaṃ dosena akattabbaṃ karoti nāma. Yo pana mandattā momūhattā yaṃ vā taṃ vā ayuttaṃ akāraṇaṃ vatvā assāmikaṃ sāmikaṃ karoti, ayaṃ mohena akattabbaṃ karoti nāma. Yo pana ‘‘ayaṃ rājavallabhoti vā visame corādike visamāni vā kāyaduccaritādīni samādāya vattanena visamanissito vā, anatthampi me kareyyā’’ti bhīto assāmikaṃ sāmikaṃ karoti, ayaṃ bhayena akattabbaṃ karoti nāma.
यो पन किञ्चि भाजेन्तो ‘‘अयं मे सन्दिट्ठो वा सम्भत्तो वा’’ति पेमवसेन अतिरेकं देति, ‘‘अयं मे वेरी’’ति दोसवसेन ऊनकं देति , यो मुय्हन्तो दिन्नादिन्नं अजानमानो कस्सचि ऊनं, कस्सचि अधिकं देति, ‘‘अयं इमस्मिं अदीयमाने मय्हं अनत्थम्पि करेय्या’’ति सीतो कस्सचि अतिरेकं देति, सो चतुब्बिधोपि यथानुक्कमेन छन्दागतिआदीनि गच्छन्तो अकत्तब्बं करोति नाम।
Yo pana kiñci bhājento ‘‘ayaṃ me sandiṭṭho vā sambhatto vā’’ti pemavasena atirekaṃ deti, ‘‘ayaṃ me verī’’ti dosavasena ūnakaṃ deti , yo muyhanto dinnādinnaṃ ajānamāno kassaci ūnaṃ, kassaci adhikaṃ deti, ‘‘ayaṃ imasmiṃ adīyamāne mayhaṃ anatthampi kareyyā’’ti sīto kassaci atirekaṃ deti, so catubbidhopi yathānukkamena chandāgatiādīni gacchanto akattabbaṃ karoti nāma.
निहीयति तस्स यसोति तस्स अगतिगामिनो कित्तियसोपि परिवारयसोपि निहीयति परिहायति। यस्सति तेन कित्तीयतीति हि यसो, कित्ति थुतिघोसो। यस्सति तेन पुरेचरानुचरभावेन परिवारयतीति यसो, परिवारो। अट्ठमनवमदसमानि उत्तानत्थानेव।
Nihīyati tassa yasoti tassa agatigāmino kittiyasopi parivārayasopi nihīyati parihāyati. Yassati tena kittīyatīti hi yaso, kitti thutighoso. Yassati tena purecarānucarabhāvena parivārayatīti yaso, parivāro. Aṭṭhamanavamadasamāni uttānatthāneva.
चरवग्गो दुतियो।
Caravaggo dutiyo.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya
७. पठमअगतिसुत्तं • 7. Paṭhamaagatisuttaṃ
८. दुतियअगतिसुत्तं • 8. Dutiyaagatisuttaṃ
९. ततियअगतिसुत्तं • 9. Tatiyaagatisuttaṃ
१०. भत्तुद्देसकसुत्तं • 10. Bhattuddesakasuttaṃ
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
७. पठमअगतिसुत्तवण्णना • 7. Paṭhamaagatisuttavaṇṇanā
१०. भत्तुद्देसकसुत्तवण्णना • 10. Bhattuddesakasuttavaṇṇanā
