Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
൭-൧൦. പഠമഅഗതിസുത്താദിവണ്ണനാ
7-10. Paṭhamaagatisuttādivaṇṇanā
൧൭-൨൦. സത്തമേ ഛന്ദാഗതിന്തി ഏത്ഥ സന്ധിവസേന സരലോപോതി ദസ്സേന്തോ ആഹ ‘‘ഛന്ദേന അഗതി’’ന്തി. ഛന്ദാതി ഹേതുമ്ഹി നിസ്സക്കവചനന്തി ആഹ ‘‘ഛന്ദേനാ’’തി, പേമേനാതി അത്ഥോ. ഛന്ദസദ്ദോ ഹേത്ഥ തണ്ഹാപരിയായോ, അകുസലച്ഛന്ദപരിയായോ വാ. സേസേസൂതി ‘‘ദോസാഗതിം ഗച്ഛതീ’’തിആദീസു.
17-20. Sattame chandāgatinti ettha sandhivasena saralopoti dassento āha ‘‘chandena agati’’nti. Chandāti hetumhi nissakkavacananti āha ‘‘chandenā’’ti, pemenāti attho. Chandasaddo hettha taṇhāpariyāyo, akusalacchandapariyāyo vā. Sesesūti ‘‘dosāgatiṃ gacchatī’’tiādīsu.
ഏത്ഥ ച യോ ‘‘അയം മേ മിത്തോതി വാ, സന്ദിട്ഠോതി വാ, ഞാതകോതി വാ, ലഞ്ചം വാ പന മേ ദേതീ’’തി ഛന്ദവസേന അസ്സാമികം സാമികം കരോതി, അയം ഛന്ദേന അകത്തബ്ബം കരോതി നാമ. യോ ‘‘അയം മേ വേരീ’’തി ചിരകാലാനുബദ്ധവേരവസേന വാ, തങ്ഖണുപ്പന്നകോധവസേന വാ സാമികം അസ്സാമികം കരോതി, അയം ദോസേന അകത്തബ്ബം കരോതി നാമ. യോ പന മന്ദത്താ മോമൂഹത്താ യം വാ തം വാ അയുത്തം അകാരണം വത്വാ അസ്സാമികം സാമികം കരോതി, അയം മോഹേന അകത്തബ്ബം കരോതി നാമ. യോ പന ‘‘അയം രാജവല്ലഭോതി വാ വിസമേ ചോരാദികേ വിസമാനി വാ കായദുച്ചരിതാദീനി സമാദായ വത്തനേന വിസമനിസ്സിതോ വാ, അനത്ഥമ്പി മേ കരേയ്യാ’’തി ഭീതോ അസ്സാമികം സാമികം കരോതി, അയം ഭയേന അകത്തബ്ബം കരോതി നാമ.
Ettha ca yo ‘‘ayaṃ me mittoti vā, sandiṭṭhoti vā, ñātakoti vā, lañcaṃ vā pana me detī’’ti chandavasena assāmikaṃ sāmikaṃ karoti, ayaṃ chandena akattabbaṃ karoti nāma. Yo ‘‘ayaṃ me verī’’ti cirakālānubaddhaveravasena vā, taṅkhaṇuppannakodhavasena vā sāmikaṃ assāmikaṃ karoti, ayaṃ dosena akattabbaṃ karoti nāma. Yo pana mandattā momūhattā yaṃ vā taṃ vā ayuttaṃ akāraṇaṃ vatvā assāmikaṃ sāmikaṃ karoti, ayaṃ mohena akattabbaṃ karoti nāma. Yo pana ‘‘ayaṃ rājavallabhoti vā visame corādike visamāni vā kāyaduccaritādīni samādāya vattanena visamanissito vā, anatthampi me kareyyā’’ti bhīto assāmikaṃ sāmikaṃ karoti, ayaṃ bhayena akattabbaṃ karoti nāma.
യോ പന കിഞ്ചി ഭാജേന്തോ ‘‘അയം മേ സന്ദിട്ഠോ വാ സമ്ഭത്തോ വാ’’തി പേമവസേന അതിരേകം ദേതി, ‘‘അയം മേ വേരീ’’തി ദോസവസേന ഊനകം ദേതി , യോ മുയ്ഹന്തോ ദിന്നാദിന്നം അജാനമാനോ കസ്സചി ഊനം, കസ്സചി അധികം ദേതി, ‘‘അയം ഇമസ്മിം അദീയമാനേ മയ്ഹം അനത്ഥമ്പി കരേയ്യാ’’തി സീതോ കസ്സചി അതിരേകം ദേതി, സോ ചതുബ്ബിധോപി യഥാനുക്കമേന ഛന്ദാഗതിആദീനി ഗച്ഛന്തോ അകത്തബ്ബം കരോതി നാമ.
Yo pana kiñci bhājento ‘‘ayaṃ me sandiṭṭho vā sambhatto vā’’ti pemavasena atirekaṃ deti, ‘‘ayaṃ me verī’’ti dosavasena ūnakaṃ deti , yo muyhanto dinnādinnaṃ ajānamāno kassaci ūnaṃ, kassaci adhikaṃ deti, ‘‘ayaṃ imasmiṃ adīyamāne mayhaṃ anatthampi kareyyā’’ti sīto kassaci atirekaṃ deti, so catubbidhopi yathānukkamena chandāgatiādīni gacchanto akattabbaṃ karoti nāma.
നിഹീയതി തസ്സ യസോതി തസ്സ അഗതിഗാമിനോ കിത്തിയസോപി പരിവാരയസോപി നിഹീയതി പരിഹായതി. യസ്സതി തേന കിത്തീയതീതി ഹി യസോ, കിത്തി ഥുതിഘോസോ. യസ്സതി തേന പുരേചരാനുചരഭാവേന പരിവാരയതീതി യസോ, പരിവാരോ. അട്ഠമനവമദസമാനി ഉത്താനത്ഥാനേവ.
Nihīyati tassa yasoti tassa agatigāmino kittiyasopi parivārayasopi nihīyati parihāyati. Yassati tena kittīyatīti hi yaso, kitti thutighoso. Yassati tena purecarānucarabhāvena parivārayatīti yaso, parivāro. Aṭṭhamanavamadasamāni uttānatthāneva.
ചരവഗ്ഗോ ദുതിയോ.
Caravaggo dutiyo.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya
൭. പഠമഅഗതിസുത്തം • 7. Paṭhamaagatisuttaṃ
൮. ദുതിയഅഗതിസുത്തം • 8. Dutiyaagatisuttaṃ
൯. തതിയഅഗതിസുത്തം • 9. Tatiyaagatisuttaṃ
൧൦. ഭത്തുദ്ദേസകസുത്തം • 10. Bhattuddesakasuttaṃ
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
൭. പഠമഅഗതിസുത്തവണ്ണനാ • 7. Paṭhamaagatisuttavaṇṇanā
൧൦. ഭത്തുദ്ദേസകസുത്തവണ്ണനാ • 10. Bhattuddesakasuttavaṇṇanā