Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(๑๗) ๒. อาฆาตวโคฺค
(17) 2. Āghātavaggo
๑-๕. ปฐมอาฆาตปฎิวินยสุตฺตาทิวณฺณนา
1-5. Paṭhamaāghātapaṭivinayasuttādivaṇṇanā
๑๖๑-๑๖๕. ทุติยสฺส ปฐเม นตฺถิ วตฺตพฺพํฯ ทุติเย อาฆาโต ปฎิวินยติ เอตฺถ, เอเตหีติ วา อาฆาตปฎิวินยาฯ เตนาห ‘‘อาฆาโต เอเตหิ ปฎิวิเนตโพฺพ’’ติอาทิฯ
161-165. Dutiyassa paṭhame natthi vattabbaṃ. Dutiye āghāto paṭivinayati ettha, etehīti vā āghātapaṭivinayā. Tenāha ‘‘āghāto etehi paṭivinetabbo’’tiādi.
นนฺตกนฺติ อนนฺตกํ, อนฺตวิรหิตํ วตฺถขณฺฑํฯ ยทิ หิ ตสฺส อโนฺต ภเวยฺย, ‘‘ปิโลติกา’’ติ สงฺขํ น คเจฺฉยฺยฯ
Nantakanti anantakaṃ, antavirahitaṃ vatthakhaṇḍaṃ. Yadi hi tassa anto bhaveyya, ‘‘pilotikā’’ti saṅkhaṃ na gaccheyya.
เสวาเลนาติ พีชกณฺณิกเกสราทิเภเทน เสวาเลนฯ อุทกปปฺปฎเกนาติ นีลมณฺฑูกปิฎฺฐิวเณฺณน อุทกปิฎฺฐิํ ฉาเทตฺวา นิพฺพเตฺตน อุทกปิฎฺฐิเกนฯ ฆเมฺมน อนุคโตติ ฆเมฺมน ผุโฎฺฐ อภิภูโตฯ จิตฺตุปฺปาทนฺติ ปฎิฆสมฺปยุตฺตจิตฺตุปฺปาทํฯ
Sevālenāti bījakaṇṇikakesarādibhedena sevālena. Udakapappaṭakenāti nīlamaṇḍūkapiṭṭhivaṇṇena udakapiṭṭhiṃ chādetvā nibbattena udakapiṭṭhikena. Ghammena anugatoti ghammena phuṭṭho abhibhūto. Cittuppādanti paṭighasampayuttacittuppādaṃ.
วิสภาคเวทนุปฺปตฺติยา กกเจเนว อิริยาปถปวตฺตินิวารเณน ฉินฺทโนฺต อาพาธติ ปีเฬตีติ อาพาโธ, โส อสฺส อตฺถีติ อาพาธิโกฯ ตํสมุฎฺฐาเนน ทุกฺขิโต สญฺชาตทุโกฺขฯ พาฬฺหคิลาโนติ อธิมตฺตคิลาโนฯ คามนฺตนายกสฺสาติ คามนฺตสมฺปาปกสฺสฯ
Visabhāgavedanuppattiyā kakaceneva iriyāpathapavattinivāraṇena chindanto ābādhati pīḷetīti ābādho, so assa atthīti ābādhiko. Taṃsamuṭṭhānena dukkhito sañjātadukkho. Bāḷhagilānoti adhimattagilāno. Gāmantanāyakassāti gāmantasampāpakassa.
ปสนฺนภาเวน อุทกสฺส อจฺฉภาโว เวทิตโพฺพติ อาห ‘‘อโจฺฉทกาติ ปสโนฺนทกา’’ติฯ สาทุรสตาย สาตตาติ อาห ‘‘มธุโรทกา’’ติฯ ตนุกเมว สลิลํ วิเสสโต สีตลํ, น พหลาติ อาห ‘‘ตนุสีตสลิลา’’ติฯ เสตกาติ นิกฺกทฺทมาฯ สจิกฺขลฺลาทิวเสน หิ อุทกสฺส วิวณฺณตาฯ สภาวโต ปน ตํ เสตวณฺณเมวฯ ตติยาทีนิ อุตฺตานตฺถาเนวฯ
Pasannabhāvena udakassa acchabhāvo veditabboti āha ‘‘acchodakāti pasannodakā’’ti. Sādurasatāya sātatāti āha ‘‘madhurodakā’’ti. Tanukameva salilaṃ visesato sītalaṃ, na bahalāti āha ‘‘tanusītasalilā’’ti. Setakāti nikkaddamā. Sacikkhallādivasena hi udakassa vivaṇṇatā. Sabhāvato pana taṃ setavaṇṇameva. Tatiyādīni uttānatthāneva.
ปฐมอาฆาตปฎิวินยสุตฺตาทิวณฺณนา นิฎฺฐิตาฯ
Paṭhamaāghātapaṭivinayasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya
๑. ปฐมอาฆาตปฎิวินยสุตฺตํ • 1. Paṭhamaāghātapaṭivinayasuttaṃ
๒. ทุติยอาฆาตปฎิวินยสุตฺตํ • 2. Dutiyaāghātapaṭivinayasuttaṃ
๓. สากจฺฉสุตฺตํ • 3. Sākacchasuttaṃ
๔. สาชีวสุตฺตํ • 4. Sājīvasuttaṃ
๕. ปญฺหปุจฺฉาสุตฺตํ • 5. Pañhapucchāsuttaṃ
อฎฺฐกถา • Aṭṭhakathā / สุตฺตปิฎก (อฎฺฐกถา) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
๑. ปฐมอาฆาตปฎิวินยสุตฺตวณฺณนา • 1. Paṭhamaāghātapaṭivinayasuttavaṇṇanā
๒. ทุติยอาฆาตปฎิวินยสุตฺตวณฺณนา • 2. Dutiyaāghātapaṭivinayasuttavaṇṇanā
๕. ปญฺหปุจฺฉาสุตฺตวณฺณนา • 5. Pañhapucchāsuttavaṇṇanā