Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (ဋီကာ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ။ နမော တသ္သ ဘဂဝတော အရဟတော သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓသ္သ။

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    အင္ဂုတ္တရနိကာယေ

    Aṅguttaranikāye

    ဆက္ကနိပာတ-ဋီကာ

    Chakkanipāta-ṭīkā

    ၁. ပဌမပဏ္ဏာသကံ

    1. Paṭhamapaṇṇāsakaṃ

    ၁. အာဟုနေယ္ယဝဂ္ဂော

    1. Āhuneyyavaggo

    ၁. ပဌမအာဟုနေယ္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    1. Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā

    . ဆက္ကနိပာတသ္သ ပဌမေ စက္ခုနာ ရူပံ ဒိသ္ဝာတိ နိသ္သယဝောဟာရေန ဝုတ္တံ။ သသမ္ဘာရကနိဒ္ဒေသောယံ ယထာ ‘‘ဓနုနာ ဝိဇ္ဈတီ’’တိ, တသ္မာ နိသ္သယသီသေန နိသ္သိတသ္သ ဂဟဏံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ တေနာယမတ္ထော ‘‘စက္ခုဒ္ဝာရေ ရူပာရမ္မဏေ အာပာထဂတေ တံ ရူပံ စက္ခုဝိညာဏေန ဒိသ္ဝာ’’တိ။ နေဝ သုမနော ဟောတီတိ ဇဝနက္ခဏေ ဣဋ္ဌေ အာရမ္မဏေ ရာဂံ အနုပ္ပာဒေန္တော နေဝ သုမနော ဟောတိ ဂေဟသ္သိတပေမဝသေနပိ မဂ္ဂေန သဗ္ဗသော ရာဂသ္သ သမုစ္ဆိန္နတ္တာ။ န ဒုမ္မနောတိ အနိဋ္ဌေ အဒုသ္သန္တော န ဒုမ္မနော။ ပသာဒညထတ္တဝသေနပိ ဣဋ္ဌေပိ အနိဋ္ဌေပိ မဇ္ဈတ္တေပိ အာရမ္မဏေ န သမံ သမ္မာ အယောနိသော ဂဟဏံ အသမပေက္ခနံ။ အယဉ္စသ္သ ပဋိပတ္တိ သတိဝေပုလ္လပ္ပတ္တိယာ ပညာဝေပုလ္လပ္ပတ္တိယာ စာတိ အာဟ ‘‘သတော သမ္ပဇာနော ဟုတ္ဝာ’’တိ။ သတိယာ ယုတ္တတ္တာ သတော။ သမ္ပဇညေန ယုတ္တတ္တာ သမ္ပဇာနော။ ဉာဏုပ္ပတ္တိပစ္စယရဟိတကာလေပိ ပဝတ္တိဘေဒနတော ‘‘သတတဝိဟာရော ကထိတော’’တိ ဝုတ္တံ။ သတတဝိဟာရောတိ ခီဏာသဝသ္သ နိစ္စဝိဟာရော သဗ္ဗဒာ ပဝတ္တနကဝိဟာရော။ ဌပေတ္ဝာ ဟိ သမာပတ္တိဝေလံ ဘဝင္ဂဝေလဉ္စ ခီဏာသဝာ ဣမိနာဝ ဆဠင္ဂုပေက္ခာဝိဟာရေန ဝိဟရန္တိ။

    1. Chakkanipātassa paṭhame cakkhunā rūpaṃ disvāti nissayavohārena vuttaṃ. Sasambhārakaniddesoyaṃ yathā ‘‘dhanunā vijjhatī’’ti, tasmā nissayasīsena nissitassa gahaṇaṃ daṭṭhabbaṃ. Tenāyamattho ‘‘cakkhudvāre rūpārammaṇe āpāthagate taṃ rūpaṃ cakkhuviññāṇena disvā’’ti. Neva sumano hotīti javanakkhaṇe iṭṭhe ārammaṇe rāgaṃ anuppādento neva sumano hoti gehassitapemavasenapi maggena sabbaso rāgassa samucchinnattā. Na dummanoti aniṭṭhe adussanto na dummano. Pasādaññathattavasenapi iṭṭhepi aniṭṭhepi majjhattepi ārammaṇe na samaṃ sammā ayoniso gahaṇaṃ asamapekkhanaṃ. Ayañcassa paṭipatti sativepullappattiyā paññāvepullappattiyā cāti āha ‘‘sato sampajāno hutvā’’ti. Satiyā yuttattā sato. Sampajaññena yuttattā sampajāno. Ñāṇuppattipaccayarahitakālepi pavattibhedanato ‘‘satatavihāro kathito’’ti vuttaṃ. Satatavihāroti khīṇāsavassa niccavihāro sabbadā pavattanakavihāro. Ṭhapetvā hi samāpattivelaṃ bhavaṅgavelañca khīṇāsavā imināva chaḷaṅgupekkhāvihārena viharanti.

    ဧတ္ထ စ ‘‘ဆသု ဒ္ဝာရေသုပိ ဥပေက္ခကော ဝိဟရတီ’’တိ ဣမိနာ ဆဠင္ဂုပေက္ခာ ကထိတာ။ ‘‘သမ္ပဇာနော’’တိ ဝစနတော ပန စတ္တာရိ ဉာဏသမ္ပယုတ္တစိတ္တာနိ လဗ္ဘန္တိ တေဟိ ဝိနာ သမ္ပဇာနတာယ အသမ္ဘဝတော။ သတတဝိဟာရဘာဝတော အဋ္ဌ မဟာကိရိယစိတ္တာနိ လဗ္ဘန္တိ။ ‘‘နေဝ သုမနော န ဒုမ္မနော’’တိ ဝစနတော အဋ္ဌ မဟာကိရိယစိတ္တာနိ, ဟသိတုပ္ပာဒော, ဝောဋ္ဌဗ္ဗနဉ္စာတိ ဒသ စိတ္တာနိ လဗ္ဘန္တိ။ ရာဂဒောသသဟဇာတာနံ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အဘာဝော တေသမ္ပိ သာဓာရဏောတိ ဆဠင္ဂုပေက္ခာဝသေန အာဂတာနံ ဣမေသံ သတတဝိဟာရာနံ သောမနသ္သံ ကထံ လဗ္ဘတီတိ စေ? အာသေဝနတော။ ကိဉ္စာပိ ခီဏာသဝော ဣဋ္ဌာနိဋ္ဌေပိ အာရမ္မဏေ မဇ္ဈတ္တော ဝိယ ဗဟုလံ ဥပေက္ခကော ဝိဟရတိ အတ္တနော ပရိသုဒ္ဓပကတိဘာဝာဝိဇဟနတော, ကဒာစိ ပန တထာ စေတောဘိသင္ခာရာဘာဝေ ယံ တံ သဘာဝတော ဣဋ္ဌံ အာရမ္မဏံ, တသ္သ ယာထာဝသဘာဝဂ္ဂဟဏဝသေနပိ အရဟတော စိတ္တံ ပုဗ္ဗာသေဝနဝသေန သောမနသ္သသဟဂတံ ဟုတ္ဝာ ပဝတ္တတေဝ။

    Ettha ca ‘‘chasu dvāresupi upekkhako viharatī’’ti iminā chaḷaṅgupekkhā kathitā. ‘‘Sampajāno’’ti vacanato pana cattāri ñāṇasampayuttacittāni labbhanti tehi vinā sampajānatāya asambhavato. Satatavihārabhāvato aṭṭha mahākiriyacittāni labbhanti. ‘‘Neva sumano na dummano’’ti vacanato aṭṭha mahākiriyacittāni, hasituppādo, voṭṭhabbanañcāti dasa cittāni labbhanti. Rāgadosasahajātānaṃ somanassadomanassānaṃ abhāvo tesampi sādhāraṇoti chaḷaṅgupekkhāvasena āgatānaṃ imesaṃ satatavihārānaṃ somanassaṃ kathaṃ labbhatīti ce? Āsevanato. Kiñcāpi khīṇāsavo iṭṭhāniṭṭhepi ārammaṇe majjhatto viya bahulaṃ upekkhako viharati attano parisuddhapakatibhāvāvijahanato, kadāci pana tathā cetobhisaṅkhārābhāve yaṃ taṃ sabhāvato iṭṭhaṃ ārammaṇaṃ, tassa yāthāvasabhāvaggahaṇavasenapi arahato cittaṃ pubbāsevanavasena somanassasahagataṃ hutvā pavattateva.

    ပဌမအာဟုနေယ္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / အင္ဂုတ္တရနိကာယ • Aṅguttaranikāya / ၁. ပဌမအာဟုနေယ္ယသုတ္တံ • 1. Paṭhamaāhuneyyasuttaṃ

    အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / အင္ဂုတ္တရနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ၁. ပဌမအာဟုနေယ္ယသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Paṭhamaāhuneyyasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact