| Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (ටීකා) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
5-7. පඨමආජානීයසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා
5-7. Paṭhamaājānīyasuttādivaṇṇanā
97-99. පඤ්‌චමෙ අනුච්‌ඡවිකොති රඤ්‌ඤො පරිභුඤ්‌ජනයොග්‌ගො. හත්‌ථපාදාදිඅඞ්‌ගසමතායාති හත්‌ථපාදාදිඅවයවසමතාය, රඤ්‌ඤො වා සෙනාය අඞ්‌ගභූතත්‌තා රඤ්‌ඤො අඞ්‌ගන්‌ති වුච්‌චති. ආනෙත්‌වා හුනිතබ්‌බන්‌ති ආහුනං, ආහුතීති අත්‌ථතො එකන්‌ති ආහ ‘‘ආහුතිසඞ්‌ඛාතං පිණ්‌ඩපාත’’න්‌ති. දූරතොපි ආනෙත්‌වා සීලවන්‌තෙසු දාතබ්‌බස්‌සෙතං අධිවචනං. පිණ්‌ඩපාතන්‌ති ච නිදස්‌සනමත්‌තං. ආනෙත්‌වා හුනිතබ්‌බානඤ්‌හි චීවරාදීනං චතුන්‌නං පච්‌චයානමෙතං අධිවචනං ආහුනන්‌ති. තං අරහතීති ආහුනෙය්‍යො. පටිග්‌ගහෙතුං යුත්‌තොති තස්‌ස මහප්‌ඵලභාවකරණතො පටිග්‌ගණ්‌හිතුං අනුච්‌ඡවිකො.
97-99. Pañcame anucchavikoti rañño paribhuñjanayoggo. Hatthapādādiaṅgasamatāyāti hatthapādādiavayavasamatāya, rañño vā senāya aṅgabhūtattā rañño aṅganti vuccati. Ānetvā hunitabbanti āhunaṃ, āhutīti atthato ekanti āha ‘‘āhutisaṅkhātaṃ piṇḍapāta’’nti. Dūratopi ānetvā sīlavantesu dātabbassetaṃ adhivacanaṃ. Piṇḍapātanti ca nidassanamattaṃ. Ānetvā hunitabbānañhi cīvarādīnaṃ catunnaṃ paccayānametaṃ adhivacanaṃ āhunanti. Taṃ arahatīti āhuneyyo. Paṭiggahetuṃ yuttoti tassa mahapphalabhāvakaraṇato paṭiggaṇhituṃ anucchaviko.
පාහුනකභත්‌තස්‌සාති දිසවිදිසතො ආගතානං පියමනාපානං ඤාතිමිත්‌තානං අත්‌ථාය සක්‌කාරෙ පටියත්‌තස්‌ස ආගන්‌තුකභත්‌තස්‌ස. තඤ්‌හි ඨපෙත්‌වා තෙ තථාරූපෙ පාහුනකෙ සඞ්‌ඝස්‌සෙව දාතුං යුත්‌තං, සඞ්‌ඝොව තං පටිග්‌ගහෙතුං යුත්‌තො. සඞ්‌ඝසදිසො හි පාහුනකො නත්‌ථි. තථා හෙස එකස්‌මිං බුද්‌ධන්‌තරෙ වීතිවත්‌තෙ දිස්‌සති, කදාචි අසඞ්‌ඛ්‍යෙය්‍යෙපි කප්‌පෙ වීතිවත්‌තෙ. අබ්‌බොකිණ්‌ණඤ්‌ච පියමනාපතාදිකරෙහි ධම්‌මෙහි සමන්‌නාගතො. එවං පාහුනමස්‌ස දාතුං යුත්‌තං, පාහුනඤ්‌ච පටිග්‌ගහෙතුං යුත්‌තොති පාහුනෙය්‍යො. අයඤ්‌හෙත්‌ථ අධිප්‌පායො ‘‘ඤාතිමිත්‌තා විප්‌පවුට්‌ඨා න චිරස්‌සෙව සමාගච්‌ඡන්‌ති, අනවට්‌ඨිතා ච තෙසු පියමනාපතා, න එවමරියසඞ්‌ඝො, තස්‌මා සඞ්‌ඝොව පාහුනෙය්‍යො’’ති.
Pāhunakabhattassāti disavidisato āgatānaṃ piyamanāpānaṃ ñātimittānaṃ atthāya sakkāre paṭiyattassa āgantukabhattassa. Tañhi ṭhapetvā te tathārūpe pāhunake saṅghasseva dātuṃ yuttaṃ, saṅghova taṃ paṭiggahetuṃ yutto. Saṅghasadiso hi pāhunako natthi. Tathā hesa ekasmiṃ buddhantare vītivatte dissati, kadāci asaṅkhyeyyepi kappe vītivatte. Abbokiṇṇañca piyamanāpatādikarehi dhammehi samannāgato. Evaṃ pāhunamassa dātuṃ yuttaṃ, pāhunañca paṭiggahetuṃ yuttoti pāhuneyyo. Ayañhettha adhippāyo ‘‘ñātimittā vippavuṭṭhā na cirasseva samāgacchanti, anavaṭṭhitā ca tesu piyamanāpatā, na evamariyasaṅgho, tasmā saṅghova pāhuneyyo’’ti.
දක්‌ඛන්‌ති එතාය සත්‌තා යථාධිප්‌පෙතාහි සම්‌පත්‌තීහි වඩ්‌ඪන්‌තීති දක්‌ඛිණා, පරලොකං සද්‌දහිත්‌වා දානං. තං දක්‌ඛිණං අරහති, දක්‌ඛිණාය වා හිතො යස්‌මා මහප්‌ඵලකරණතාය විසොධෙතීති දක්‌ඛිණෙය්‍යො.
Dakkhanti etāya sattā yathādhippetāhi sampattīhi vaḍḍhantīti dakkhiṇā, paralokaṃ saddahitvā dānaṃ. Taṃ dakkhiṇaṃ arahati, dakkhiṇāya vā hito yasmā mahapphalakaraṇatāya visodhetīti dakkhiṇeyyo.
පුඤ්‌ඤත්‌ථිකෙහි අඤ්‌ජලි කරණීයො එත්‌ථාති අඤ්‌ජලිකරණීයො. උභො හෙත්‌ථ සිරසි පතිට්‌ඨාපෙත්‌වා සබ්‌බලොකෙන කයිරමානං අඤ්‌ජලිකම්‌මං අරහතීති වා අඤ්‌ජලිකරණීයො. තෙනාහ ‘‘අඤ්‌ජලිපග්‌ගහණස්‌ස අනුච්‌ඡවිකො’’ති.
Puññatthikehi añjali karaṇīyo etthāti añjalikaraṇīyo. Ubho hettha sirasi patiṭṭhāpetvā sabbalokena kayiramānaṃ añjalikammaṃ arahatīti vā añjalikaraṇīyo. Tenāha ‘‘añjalipaggahaṇassa anucchaviko’’ti.
යදිපි පාළියං ‘‘අනුත්‌තර’’න්‌ති වුත්‌තං, නත්‌ථි ඉතො උත්‌තරං විසිට්‌ඨන්‌ති හි අනුත්‌තරං, සමම්‌පිස්‌ස පන නත්‌ථීති දස්‌සෙන්‌තො ‘‘අසදිස’’න්‌ති ආහ. ඛිත්‌තං වුත්‌තං බීජං මහප්‌ඵලභාවකරණෙන තායති රක්‌ඛති, ඛිපන්‌ති වපන්‌ති එත්‌ථ බීජානීති වා ඛෙත්‌තං, කෙදාරාදි, ඛෙත්‌තං විය ඛෙත්‌තං, පුඤ්‌ඤානං ඛෙත්‌තං පුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌තං. යථා හි රඤ්‌ඤො වා අමච්‌චස්‌ස වා සාලීනං වා යවානං වා විරුහනට්‌ඨානං ‘‘රඤ්‌ඤො සාලික්‌ඛෙතං යවක්‌ඛෙත’’න්‌ති වුච්‌චති, එවං සඞ්‌ඝො සබ්‌බලොකස්‌ස පුඤ්‌ඤානං විරුහනට්‌ඨානං. සඞ්‌ඝං නිස්‌සාය හි ලොකස්‌ස නානප්‌පකාරහිතසුඛසංවත්‌තනිකානි පුඤ්‌ඤානි විරුහන්‌ති, තස්‌මා සඞ්‌ඝො අනුත්‌තරං පුඤ්‌ඤක්‌ඛෙත්‌තං ලොකස්‌ස. සෙසං සුවිඤ්‌ඤෙය්‍යමෙව. ඡට්‌ඨසත්‌තමානි උත්‌තානත්‌ථානෙව.
Yadipi pāḷiyaṃ ‘‘anuttara’’nti vuttaṃ, natthi ito uttaraṃ visiṭṭhanti hi anuttaraṃ, samampissa pana natthīti dassento ‘‘asadisa’’nti āha. Khittaṃ vuttaṃ bījaṃ mahapphalabhāvakaraṇena tāyati rakkhati, khipanti vapanti ettha bījānīti vā khettaṃ, kedārādi, khettaṃ viya khettaṃ, puññānaṃ khettaṃ puññakkhettaṃ. Yathā hi rañño vā amaccassa vā sālīnaṃ vā yavānaṃ vā viruhanaṭṭhānaṃ ‘‘rañño sālikkhetaṃ yavakkheta’’nti vuccati, evaṃ saṅgho sabbalokassa puññānaṃ viruhanaṭṭhānaṃ. Saṅghaṃ nissāya hi lokassa nānappakārahitasukhasaṃvattanikāni puññāni viruhanti, tasmā saṅgho anuttaraṃ puññakkhettaṃ lokassa. Sesaṃ suviññeyyameva. Chaṭṭhasattamāni uttānatthāneva.
පඨමආජානීයසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.
Paṭhamaājānīyasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය • Aṅguttaranikāya
5. පඨමආජානීයසුත්‌තං • 5. Paṭhamaājānīyasuttaṃ
6. දුතියආජානීයසුත්‌තං • 6. Dutiyaājānīyasuttaṃ
7. තතියආජානීයසුත්‌තං • 7. Tatiyaājānīyasuttaṃ
අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / අඞ්‌ගුත්‌තරනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / 5-7. පඨමආජානීයසුත්‌තාදිවණ්‌ණනා • 5-7. Paṭhamaājānīyasuttādivaṇṇanā
