Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സംയുത്തനികായ • Saṃyuttanikāya |
൩. പഠമആനന്ദസുത്തം
3. Paṭhamaānandasuttaṃ
൯൮൯. സാവത്ഥിനിദാനം. അഥ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി ; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവന്തം അഭിവാദേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ ആയസ്മാ ആനന്ദോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അത്ഥി നു ഖോ, ഭന്തേ , ഏകധമ്മോ 1 ഭാവിതോ ബഹുലീകതോ ചത്താരോ ധമ്മേ പരിപൂരേതി, ചത്താരോ ധമ്മാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ സത്ത ധമ്മേ പരിപൂരേന്തി, സത്ത ധമ്മാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ ദ്വേ ധമ്മേ പരിപൂരേന്തീ’’തി?
989. Sāvatthinidānaṃ. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami ; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘atthi nu kho, bhante , ekadhammo 2 bhāvito bahulīkato cattāro dhamme paripūreti, cattāro dhammā bhāvitā bahulīkatā satta dhamme paripūrenti, satta dhammā bhāvitā bahulīkatā dve dhamme paripūrentī’’ti?
‘‘അത്ഥി ഖോ, ആനന്ദ, ഏകധമ്മോ ഭാവിതോ ബഹുലീകതോ ചത്താരോ ധമ്മേ പരിപൂരേതി, ചത്താരോ ധമ്മാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ സത്ത ധമ്മേ പരിപൂരേന്തി, സത്ത ധമ്മാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ ദ്വേ ധമ്മേ പരിപൂരേന്തീ’’തി.
‘‘Atthi kho, ānanda, ekadhammo bhāvito bahulīkato cattāro dhamme paripūreti, cattāro dhammā bhāvitā bahulīkatā satta dhamme paripūrenti, satta dhammā bhāvitā bahulīkatā dve dhamme paripūrentī’’ti.
‘‘കതമോ പന, ഭന്തേ, ഏകധമ്മോ 3 ഭാവിതോ ബഹുലീകതോ ചത്താരോ ധമ്മേ പരിപൂരേതി, ചത്താരോ ധമ്മാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ സത്ത ധമ്മേ പരിപൂരേന്തി, സത്ത ധമ്മാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ ദ്വേ ധമ്മേ പരിപൂരേന്തീ’’തി? ‘‘ആനാപാനസ്സതിസമാധി ഖോ, ആനന്ദ, ഏകധമ്മോ ഭാവിതോ ബഹുലീകതോ ചത്താരോ സതിപട്ഠാനേ പരിപൂരേതി, ചത്താരോ സതിപട്ഠാനാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗേ പരിപൂരേന്തി, സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ഭാവിതാ ബഹുലീകതാ വിജ്ജാവിമുത്തിം പരിപൂരേന്തി’’.
‘‘Katamo pana, bhante, ekadhammo 4 bhāvito bahulīkato cattāro dhamme paripūreti, cattāro dhammā bhāvitā bahulīkatā satta dhamme paripūrenti, satta dhammā bhāvitā bahulīkatā dve dhamme paripūrentī’’ti? ‘‘Ānāpānassatisamādhi kho, ānanda, ekadhammo bhāvito bahulīkato cattāro satipaṭṭhāne paripūreti, cattāro satipaṭṭhānā bhāvitā bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti, satta bojjhaṅgā bhāvitā bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti’’.
‘‘കഥം ഭാവിതോ, ആനന്ദ, ആനാപാനസ്സതിസമാധി കഥം ബഹുലീകതോ ചത്താരോ സതിപട്ഠാനേ പരിപൂരേതി? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു അരഞ്ഞഗതോ വാ രുക്ഖമൂലഗതോ വാ സുഞ്ഞാഗാരഗതോ വാ നിസീദതി പല്ലങ്കം ആഭുജിത്വാ ഉജും കായം പണിധായ പരിമുഖം സതിം ഉപട്ഠപേത്വാ. സോ സതോവ അസ്സസതി, സതോവ പസ്സസതി. ദീഘം വാ അസ്സസന്തോ ‘ദീഘം അസ്സസാമീ’തി പജാനാതി, ദീഘം വാ പസ്സസന്തോ ‘ദീഘം പസ്സസാമീ’തി പജാനാതി…പേ॰… ‘പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ അസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി, ‘പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ പസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി’’. ‘‘യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ദീഘം വാ അസ്സസന്തോ ‘ദീഘം അസ്സസാമീ’തി പജാനാതി, ദീഘം വാ പസ്സസന്തോ ‘ദീഘം പസ്സസാമീ’തി പജാനാതി; രസ്സം വാ…പേ॰… ‘പസ്സമ്ഭയം കായസങ്ഖാരം അസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി, ‘പസ്സമ്ഭയം കായസങ്ഖാരം പസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി – കായേ കായാനുപസ്സീ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം. തം കിസ്സ ഹേതു? കായഞ്ഞതരാഹം, ആനന്ദ, ഏതം വദാമി, യദിദം – അസ്സാസപസ്സാസം . തസ്മാതിഹാനന്ദ, കായേ കായാനുപസ്സീ ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം’’.
‘‘Kathaṃ bhāvito, ānanda, ānāpānassatisamādhi kathaṃ bahulīkato cattāro satipaṭṭhāne paripūreti? Idhānanda, bhikkhu araññagato vā rukkhamūlagato vā suññāgāragato vā nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So satova assasati, satova passasati. Dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti, dīghaṃ vā passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāti…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati’’. ‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu dīghaṃ vā assasanto ‘dīghaṃ assasāmī’ti pajānāti, dīghaṃ vā passasanto ‘dīghaṃ passasāmī’ti pajānāti; rassaṃ vā…pe… ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati, ‘passambhayaṃ kāyasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati – kāye kāyānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Taṃ kissa hetu? Kāyaññatarāhaṃ, ānanda, etaṃ vadāmi, yadidaṃ – assāsapassāsaṃ . Tasmātihānanda, kāye kāyānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ’’.
‘‘യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ‘പീതിപ്പടിസംവേദീ അസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി …പേ॰… സുഖപ്പടിസംവേദീ…പേ॰… ചിത്തസങ്ഖാരപ്പടിസംവേദീ…പേ॰… ‘പസ്സമ്ഭയം ചിത്തസങ്ഖാരം അസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി, ‘പസ്സമ്ഭയം ചിത്തസങ്ഖാരം പസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി – വേദനാസു വേദനാനുപസ്സീ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം. തം കിസ്സ ഹേതു? വേദനാഞ്ഞതരാഹം, ആനന്ദ, ഏതം വദാമി, യദിദം – അസ്സാസപസ്സാസാനം സാധുകം മനസികാരം. തസ്മാതിഹാനന്ദ, വേദനാസു വേദനാനുപസ്സീ ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം.
‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu ‘pītippaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati …pe… sukhappaṭisaṃvedī…pe… cittasaṅkhārappaṭisaṃvedī…pe… ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ assasissāmī’ti sikkhati, ‘passambhayaṃ cittasaṅkhāraṃ passasissāmī’ti sikkhati – vedanāsu vedanānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Taṃ kissa hetu? Vedanāññatarāhaṃ, ānanda, etaṃ vadāmi, yadidaṃ – assāsapassāsānaṃ sādhukaṃ manasikāraṃ. Tasmātihānanda, vedanāsu vedanānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ.
‘‘യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു ‘ചിത്തപ്പടിസംവേദീ അസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി, ‘ചിത്തപ്പടിസംവേദീ പസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി; അഭിപ്പമോദയം ചിത്തം…പേ॰… സമാദഹം ചിത്തം…പേ॰… ‘വിമോചയം ചിത്തം അസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി, ‘വിമോചയം ചിത്തം പസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി – ചിത്തേ ചിത്താനുപസ്സീ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം. തം കിസ്സ ഹേതു? നാഹം, ആനന്ദ, മുട്ഠസ്സതിസ്സ അസമ്പജാനസ്സ ആനാപാനസ്സതിസമാധിഭാവനം വദാമി. തസ്മാതിഹാനന്ദ, ചിത്തേ ചിത്താനുപസ്സീ ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം.
‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu ‘cittappaṭisaṃvedī assasissāmī’ti sikkhati, ‘cittappaṭisaṃvedī passasissāmī’ti sikkhati; abhippamodayaṃ cittaṃ…pe… samādahaṃ cittaṃ…pe… ‘vimocayaṃ cittaṃ assasissāmī’ti sikkhati, ‘vimocayaṃ cittaṃ passasissāmī’ti sikkhati – citte cittānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. Taṃ kissa hetu? Nāhaṃ, ānanda, muṭṭhassatissa asampajānassa ānāpānassatisamādhibhāvanaṃ vadāmi. Tasmātihānanda, citte cittānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ.
‘‘യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു അനിച്ചാനുപസ്സീ…പേ॰… വിരാഗാനുപസ്സീ…പേ॰… നിരോധാനുപസ്സീ…പേ॰… ‘പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ അസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി, ‘പടിനിസ്സഗ്ഗാനുപസ്സീ പസ്സസിസ്സാമീ’തി സിക്ഖതി – ധമ്മേസു ധമ്മാനുപസ്സീ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം. സോ യം തം ഹോതി അഭിജ്ഝാദോമനസ്സാനം പഹാനം തം പഞ്ഞായ ദിസ്വാ സാധുകം അജ്ഝുപേക്ഖിതാ ഹോതി. തസ്മാതിഹാനന്ദ, ധമ്മേസു ധമ്മാനുപസ്സീ ഭിക്ഖു തസ്മിം സമയേ വിഹരതി ആതാപീ സമ്പജാനോ സതിമാ, വിനേയ്യ ലോകേ അഭിജ്ഝാദോമനസ്സം.
‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu aniccānupassī…pe… virāgānupassī…pe… nirodhānupassī…pe… ‘paṭinissaggānupassī assasissāmī’ti sikkhati, ‘paṭinissaggānupassī passasissāmī’ti sikkhati – dhammesu dhammānupassī, ānanda, bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ. So yaṃ taṃ hoti abhijjhādomanassānaṃ pahānaṃ taṃ paññāya disvā sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Tasmātihānanda, dhammesu dhammānupassī bhikkhu tasmiṃ samaye viharati ātāpī sampajāno satimā, vineyya loke abhijjhādomanassaṃ.
‘‘ഏവം ഭാവിതോ ഖോ, ആനന്ദ, ആനാപാനസ്സതിസമാധി ഏവം ബഹുലീകതോ ചത്താരോ സതിപട്ഠാനേ പരിപൂരേതി.
‘‘Evaṃ bhāvito kho, ānanda, ānāpānassatisamādhi evaṃ bahulīkato cattāro satipaṭṭhāne paripūreti.
‘‘കഥം ഭാവിതാ ചാനന്ദ, ചത്താരോ സതിപട്ഠാനാ കഥം ബഹുലീകതാ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗേ പരിപൂരേന്തി? യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു കായേ കായാനുപസ്സീ വിഹരതി – ഉപട്ഠിതാസ്സ 5 തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ 6 സതി ഹോതി അസമ്മുട്ഠാ. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഉപട്ഠിതാ സതി ഹോതി അസമ്മുട്ഠാ – സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി.
‘‘Kathaṃ bhāvitā cānanda, cattāro satipaṭṭhānā kathaṃ bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti? Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu kāye kāyānupassī viharati – upaṭṭhitāssa 7 tasmiṃ samaye bhikkhuno 8 sati hoti asammuṭṭhā. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno upaṭṭhitā sati hoti asammuṭṭhā – satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, satisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘സോ തഥാ സതോ വിഹരന്തോ തം ധമ്മം പഞ്ഞായ പവിചിനതി പവിചരതി പരിവീമംസമാപജ്ജതി. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു തഥാ സതോ വിഹരന്തോ തം ധമ്മം പഞ്ഞായ പവിചിനതി പവിചരതി പരിവീമംസമാപജ്ജതി – ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി.
‘‘So tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu tathā sato viharanto taṃ dhammaṃ paññāya pavicinati pavicarati parivīmaṃsamāpajjati – dhammavicayasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, dhammavicayasambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, dhammavicayasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘തസ്സ തം ധമ്മം പഞ്ഞായ പവിചിനതോ പവിചരതോ പരിവീമംസമാപജ്ജതോ ആരദ്ധം ഹോതി വീരിയം അസല്ലീനം. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ തം ധമ്മം പഞ്ഞായ പവിചിനതോ പവിചരതോ പരിവീമംസമാപജ്ജതോ ആരദ്ധം ഹോതി വീരിയം അസല്ലീനം – വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, വീരിയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി.
‘‘Tassa taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicarato parivīmaṃsamāpajjato āraddhaṃ hoti vīriyaṃ asallīnaṃ. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno taṃ dhammaṃ paññāya pavicinato pavicarato parivīmaṃsamāpajjato āraddhaṃ hoti vīriyaṃ asallīnaṃ – vīriyasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, vīriyasambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, vīriyasambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘ആരദ്ധവീരിയസ്സ ഉപ്പജ്ജതി പീതി നിരാമിസാ. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധവീരിയസ്സ ഉപ്പജ്ജതി പീതി നിരാമിസാ – പീതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, പീതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, പീതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി.
‘‘Āraddhavīriyassa uppajjati pīti nirāmisā. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno āraddhavīriyassa uppajjati pīti nirāmisā – pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, pītisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, pītisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘പീതിമനസ്സ കായോപി പസ്സമ്ഭതി, ചിത്തമ്പി പസ്സമ്ഭതി. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ പീതിമനസ്സ കായോപി പസ്സമ്ഭതി, ചിത്തമ്പി പസ്സമ്ഭതി – പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, പസ്സദ്ധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി.
‘‘Pītimanassa kāyopi passambhati, cittampi passambhati. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno pītimanassa kāyopi passambhati, cittampi passambhati – passaddhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, passaddhisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, passaddhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘പസ്സദ്ധകായസ്സ സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ പസ്സദ്ധകായസ്സ സുഖിനോ ചിത്തം സമാധിയതി – സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, സമാധിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി.
‘‘Passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno passaddhakāyassa sukhino cittaṃ samādhiyati – samādhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, samādhisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, samādhisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘സോ തഥാസമാഹിതം ചിത്തം സാധുകം അജ്ഝുപേക്ഖിതാ ഹോതി. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു തഥാസമാഹിതം ചിത്തം സാധുകം അജ്ഝുപേക്ഖിതാ ഹോതി – ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി , ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി.
‘‘So tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti – upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, upekkhāsambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti , upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati.
‘‘യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു വേദനാസു…പേ॰… ചിത്തേ…പേ॰… ധമ്മേസു ധമ്മാനുപസ്സീ വിഹരതി – ഉപട്ഠിതാസ്സ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ സതി ഹോതി അസമ്മുട്ഠാ. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖുനോ ഉപട്ഠിതാ സതി ഹോതി അസമ്മുട്ഠാ – സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി. (യഥാ പഠമം സതിപട്ഠാനം, ഏവം വിത്ഥാരേതബ്ബം).
‘‘Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu vedanāsu…pe… citte…pe… dhammesu dhammānupassī viharati – upaṭṭhitāssa tasmiṃ samaye bhikkhuno sati hoti asammuṭṭhā. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhuno upaṭṭhitā sati hoti asammuṭṭhā – satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, satisambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, satisambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. (Yathā paṭhamaṃ satipaṭṭhānaṃ, evaṃ vitthāretabbaṃ).
‘‘സോ തഥാസമാഹിതം ചിത്തം സാധുകം അജ്ഝുപേക്ഖിതാ ഹോതി. യസ്മിം സമയേ, ആനന്ദ, ഭിക്ഖു തഥാസമാഹിതം ചിത്തം സാധുകം അജ്ഝുപേക്ഖിതാ ഹോതി – ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ആരദ്ധോ ഹോതി, ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖു ഭാവേതി, ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗോ തസ്മിം സമയേ ഭിക്ഖുനോ ഭാവനാപാരിപൂരിം ഗച്ഛതി. ഏവം ഭാവിതാ ഖോ, ആനന്ദ, ചത്താരോ സതിപട്ഠാനാ ഏവം ബഹുലീകതാ സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗേ പരിപൂരേന്തി.
‘‘So tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti. Yasmiṃ samaye, ānanda, bhikkhu tathāsamāhitaṃ cittaṃ sādhukaṃ ajjhupekkhitā hoti – upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno āraddho hoti, upekkhāsambojjhaṅgaṃ tasmiṃ samaye bhikkhu bhāveti, upekkhāsambojjhaṅgo tasmiṃ samaye bhikkhuno bhāvanāpāripūriṃ gacchati. Evaṃ bhāvitā kho, ānanda, cattāro satipaṭṭhānā evaṃ bahulīkatā satta bojjhaṅge paripūrenti.
‘‘കഥം ഭാവിതാ, ആനന്ദ, സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ കഥം ബഹുലീകതാ വിജ്ജാവിമുത്തിം പരിപൂരേന്തി? ഇധാനന്ദ, ഭിക്ഖു സതിസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതി വിവേകനിസ്സിതം വിരാഗനിസ്സിതം നിരോധനിസ്സിതം വോസ്സഗ്ഗപരിണാമിം, ധമ്മവിചയസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതി …പേ॰… ഉപേക്ഖാസമ്ബോജ്ഝങ്ഗം ഭാവേതി വിവേകനിസ്സിതം വിരാഗനിസ്സിതം നിരോധനിസ്സിതം വോസ്സഗ്ഗപരിണാമിം. ഏവം ഭാവിതാ ഖോ, ആനന്ദ, സത്ത ബോജ്ഝങ്ഗാ ഏവം ബഹുലീകതാ വിജ്ജാവിമുത്തിം പരിപൂരേന്തീ’’തി. തതിയം.
‘‘Kathaṃ bhāvitā, ānanda, satta bojjhaṅgā kathaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrenti? Idhānanda, bhikkhu satisambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ, dhammavicayasambojjhaṅgaṃ bhāveti …pe… upekkhāsambojjhaṅgaṃ bhāveti vivekanissitaṃ virāganissitaṃ nirodhanissitaṃ vossaggapariṇāmiṃ. Evaṃ bhāvitā kho, ānanda, satta bojjhaṅgā evaṃ bahulīkatā vijjāvimuttiṃ paripūrentī’’ti. Tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / സംയുത്തനികായ (അട്ഠകഥാ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ൩-൧൦. പഠമആനന്ദസുത്താദിവണ്ണനാ • 3-10. Paṭhamaānandasuttādivaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / സംയുത്തനികായ (ടീകാ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ൩-൧൦. പഠമആനന്ദസുത്താദിവണ്ണനാ • 3-10. Paṭhamaānandasuttādivaṇṇanā