| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
೩. ಅನಿಯತಕಣ್ಡಂ
3. Aniyatakaṇḍaṃ
೧. ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ
1. Paṭhamaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
೪೪೩. ತೇನ ಸಮಯೇನ ಬುದ್ಧೋ ಭಗವಾತಿ ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ। ತತ್ಥ ಕಾಲಯುತ್ತಂ ಸಮುಲ್ಲಪನ್ತೋತಿ ಕಾಲಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಯದಾ ನ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಸಮೀಪೇನ ಗಚ್ಛತಿ ವಾ ಆಗಚ್ಛತಿ ವಾ ತದಾ ತದನುರೂಪಂ ‘‘ಕಚ್ಚಿ ನ ಉಕ್ಕಣ್ಠಸಿ, ನ ಕಿಲಮಸಿ, ನ ಛಾತಾಸೀ’’ತಿಆದಿಕಂ ಗೇಹಸ್ಸಿತಂ ಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೋ। ಕಾಲಯುತ್ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಭಣನ್ತೋತಿ ಕಾಲಂ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಯದಾ ಅಞ್ಞೋ ಕೋಚಿ ಸಮೀಪೇನ ಗಚ್ಛತಿ ವಾ ಆಗಚ್ಛತಿ ವಾ ತದಾ ತದನುರೂಪಂ ‘‘ಉಪೋಸಥಂ ಕರೇಯ್ಯಾಸಿ, ಸಲಾಕಭತ್ತಂ ದದೇಯ್ಯಾಸೀ’’ತಿಆದಿಕಂ ಧಮ್ಮಕಥಂ ಕಥೇನ್ತೋ।
443.Tenasamayena buddho bhagavāti paṭhamaaniyatasikkhāpadaṃ. Tattha kālayuttaṃ samullapantoti kālaṃ sallakkhetvā yadā na añño koci samīpena gacchati vā āgacchati vā tadā tadanurūpaṃ ‘‘kacci na ukkaṇṭhasi, na kilamasi, na chātāsī’’tiādikaṃ gehassitaṃ kathaṃ kathento. Kālayuttaṃ dhammaṃ bhaṇantoti kālaṃ sallakkhetvā yadā añño koci samīpena gacchati vā āgacchati vā tadā tadanurūpaṃ ‘‘uposathaṃ kareyyāsi, salākabhattaṃ dadeyyāsī’’tiādikaṃ dhammakathaṃ kathento.
ಬಹೂ ಧೀತರೋ ಚ ಪುತ್ತಾ ಚ ಅಸ್ಸಾತಿ ಬಹುಪುತ್ತಾ। ತಸ್ಸಾ ಕಿರ ದಸ ಪುತ್ತಾ ದಸ ಧೀತರೋ ಅಹೇಸುಂ, ಬಹೂ ನತ್ತಾರೋ ಅಸ್ಸಾತಿ ಬಹುನತ್ತಾ। ಯಥೇವ ಹಿ ತಸ್ಸಾ ಏವಮಸ್ಸಾ ಪುತ್ತಧೀತಾನಮ್ಪಿ ವೀಸತಿ ವೀಸತಿ ದಾರಕಾ ಅಹೇಸುಂ, ಇತಿ ಸಾ ವೀಸುತ್ತರಚತುಸತಪುತ್ತನತ್ತಪರಿವಾರಾ ಅಹೋಸಿ। ಅಭಿಮಙ್ಗಲಸಮ್ಮತಾತಿ ಉತ್ತಮಮಙ್ಗಲಸಮ್ಮತಾ। ಯಞ್ಞೇಸೂತಿ ದಾನಪ್ಪದಾನೇಸು। ಛಣೇಸೂತಿ ಆವಾಹವಿವಾಹಮಙ್ಗಲಾದೀಸು ಅನ್ತರುಸ್ಸವೇಸು। ಉಸ್ಸವೇಸೂತಿ ಆಸಾಳ್ಹೀಪವಾರಣನಕ್ಖತ್ತಾದೀಸು ಮಹುಸ್ಸವೇಸು। ಪಠಮಂ ಭೋಜೇನ್ತೀತಿ ‘‘ಇಮೇಪಿ ದಾರಕಾ ತಯಾ ಸಮಾನಾಯುಕಾ ನಿರೋಗಾ ಹೋನ್ತೂ’’ತಿ ಆಯಾಚನ್ತಾ ಪಠಮಂಯೇವ ಭೋಜೇನ್ತಿ, ಯೇಪಿ ಸದ್ಧಾ ಹೋನ್ತಿ ಪಸನ್ನಾ, ತೇಪಿ ಭಿಕ್ಖೂ ಭೋಜೇತ್ವಾ ತದನನ್ತರಂ ಸಬ್ಬಪಠಮಂ ತಂಯೇವ ಭೋಜೇನ್ತಿ। ನಾದಿಯೀತಿ ತಸ್ಸಾ ವಚನಂ ನ ಆದಿಯಿ, ನ ಗಣ್ಹಿ, ನ ವಾ ಆದರಮಕಾಸೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Bahū dhītaro ca puttā ca assāti bahuputtā. Tassā kira dasa puttā dasa dhītaro ahesuṃ, bahū nattāro assāti bahunattā. Yatheva hi tassā evamassā puttadhītānampi vīsati vīsati dārakā ahesuṃ, iti sā vīsuttaracatusataputtanattaparivārā ahosi. Abhimaṅgalasammatāti uttamamaṅgalasammatā. Yaññesūti dānappadānesu. Chaṇesūti āvāhavivāhamaṅgalādīsu antarussavesu. Ussavesūti āsāḷhīpavāraṇanakkhattādīsu mahussavesu. Paṭhamaṃ bhojentīti ‘‘imepi dārakā tayā samānāyukā nirogā hontū’’ti āyācantā paṭhamaṃyeva bhojenti, yepi saddhā honti pasannā, tepi bhikkhū bhojetvā tadanantaraṃ sabbapaṭhamaṃ taṃyeva bhojenti. Nādiyīti tassā vacanaṃ na ādiyi, na gaṇhi, na vā ādaramakāsīti attho.
೪೪೪-೫. ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇತಿ ಕಮ್ಮಕ್ಖಮಂ ಕಮ್ಮಯೋಗ್ಗನ್ತಿ ಕಮ್ಮನಿಯಂ, ಅಲಂ ಪರಿಯತ್ತಂ ಕಮ್ಮನಿಯಭಾವಾಯಾತಿ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯಂ, ತಸ್ಮಿಂ ಅಲಂಕಮ್ಮನಿಯೇ, ಯತ್ಥ ಅಜ್ಝಾಚಾರಂ ಕರೋನ್ತಾ ಸಕ್ಕೋನ್ತಿ, ತಂ ಕಮ್ಮಂ ಕಾತುಂ ತಾದಿಸೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ತೇನೇವಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ವುತ್ತಂ – ‘‘ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವಿತು’’ನ್ತಿ, ಯತ್ಥ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಸಕ್ಕಾ ಹೋತಿ ಪಟಿಸೇವಿತುನ್ತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ। ನಿಸಜ್ಜಂ ಕಪ್ಪೇಯ್ಯಾತಿ ನಿಸಜ್ಜಂ ಕರೇಯ್ಯ, ನಿಸೀದೇಯ್ಯಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಯಸ್ಮಾ ಪನ ನಿಸೀದಿತ್ವಾವ ನಿಪಜ್ಜತಿ, ತೇನಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ಉಭಯಮ್ಪಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಉಪನಿಸಿನ್ನೋತಿ ಉಪಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನೋ। ಏವಂ ಉಪನಿಪನ್ನೋಪಿ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಿನ್ನೇತಿ ಭಿಕ್ಖುಮ್ಹಿ ನಿಸಿನ್ನೇತಿ ಅತ್ಥೋ। ಉಭೋ ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾತಿ ದ್ವೇಪಿ ಅಪಚ್ಛಾ ಅಪುರಿಮಂ ನಿಸಿನ್ನಾ। ಏತ್ಥ ಚ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಪಾಳಿಯಂ ‘‘ಸೋತಸ್ಸ ರಹೋ’’ತಿ ಆಗತಂ, ಚಕ್ಖುಸ್ಸ ರಹೇನೇವ ಪನ ಪರಿಚ್ಛೇದೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ। ಸಚೇಪಿ ಹಿ ಪಿಹಿತಕವಾಟಸ್ಸ ಗಬ್ಭಸ್ಸ ದ್ವಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ವಿಞ್ಞೂ ಪುರಿಸೋ ಹೋತಿ, ನೇವ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ। ಅಪಿಹಿತಕವಾಟಸ್ಸ ಪನ ದ್ವಾರೇ ನಿಸಿನ್ನೋ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ। ನ ಕೇವಲಞ್ಚ ದ್ವಾರೇ ಅನ್ತೋದ್ವಾದಸಹತ್ಥೇಪಿ ಓಕಾಸೇ ನಿಸಿನ್ನೋ, ಸಚೇ ಸಚಕ್ಖುಕೋ ವಿಕ್ಖಿತ್ತೋಪಿ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ಕರೋತಿ। ಸಮೀಪೇ ಠಿತೋಪಿ ಅನ್ಧೋ ನ ಕರೋತಿ, ಚಕ್ಖುಮಾಪಿ ನಿಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ನಿದ್ದಾಯನ್ತೋ ನ ಕರೋತಿ। ಇತ್ಥೀನಂ ಪನ ಸತಮ್ಪಿ ಅನಾಪತ್ತಿಂ ನ ಕರೋತಿಯೇವ।
444-5.Alaṃkammaniyeti kammakkhamaṃ kammayogganti kammaniyaṃ, alaṃ pariyattaṃ kammaniyabhāvāyāti alaṃkammaniyaṃ, tasmiṃ alaṃkammaniye, yattha ajjhācāraṃ karontā sakkonti, taṃ kammaṃ kātuṃ tādiseti attho. Tenevassa padabhājane vuttaṃ – ‘‘sakkā hoti methunaṃ dhammaṃ paṭisevitu’’nti, yattha methunaṃ dhammaṃ sakkā hoti paṭisevitunti vuttaṃ hoti. Nisajjaṃkappeyyāti nisajjaṃ kareyya, nisīdeyyāti attho. Yasmā pana nisīditvāva nipajjati, tenassa padabhājane ubhayampi vuttaṃ. Tattha upanisinnoti upagantvā nisinno. Evaṃ upanipannopi veditabbo. Bhikkhu nisinneti bhikkhumhi nisinneti attho. Ubho vā nisinnāti dvepi apacchā apurimaṃ nisinnā. Ettha ca kiñcāpi pāḷiyaṃ ‘‘sotassa raho’’ti āgataṃ, cakkhussa raheneva pana paricchedo veditabbo. Sacepi hi pihitakavāṭassa gabbhassa dvāre nisinno viññū puriso hoti, neva anāpattiṃ karoti. Apihitakavāṭassa pana dvāre nisinno anāpattiṃ karoti. Na kevalañca dvāre antodvādasahatthepi okāse nisinno, sace sacakkhuko vikkhittopi niddāyantopi anāpattiṃ karoti. Samīpe ṭhitopi andho na karoti, cakkhumāpi nipajjitvā niddāyanto na karoti. Itthīnaṃ pana satampi anāpattiṃ na karotiyeva.
ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾತಿ ಸದ್ಧಾತಬ್ಬವಚನಾ। ಸಾ ಪನ ಯಸ್ಮಾ ಅರಿಯಸಾವಿಕಾವ ಹೋತಿ, ತೇನಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೇ ‘‘ಆಗತಫಲಾ’’ತಿಆದಿ ವುತ್ತಂ। ತತ್ಥ ಆಗತಂ ಫಲಂ ಅಸ್ಸಾತಿ ಆಗತಫಲಾ ಪಟಿಲದ್ಧಸೋತಾಪತ್ತಿಫಲಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಅಭಿಸಮೇತಾವಿನೀತಿ ಪಟಿವಿದ್ಧಚತುಸಚ್ಚಾ। ವಿಞ್ಞಾತಂ ಸಿಕ್ಖತ್ತಯಸಾಸನಂ ಏತಾಯಾತಿ ವಿಞ್ಞಾತಸಾಸನಾ। ನಿಸಜ್ಜಂ ಭಿಕ್ಖು ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಕಿಞ್ಚಾಪಿ ಏವರೂಪಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ದಿಸ್ವಾ ವದತಿ, ಅಥ ಖೋ ಭಿಕ್ಖು ನಿಸಜ್ಜಂ ಪಟಿಜಾನಮಾನೋಯೇವ ತಿಣ್ಣಂ ಧಮ್ಮಾನಂ ಅಞ್ಞತರೇನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ನ ಅಪ್ಪಟಿಜಾನಮಾನೋತಿ ಅತ್ಥೋ।
Saddheyyavacasāti saddhātabbavacanā. Sā pana yasmā ariyasāvikāva hoti, tenassa padabhājane ‘‘āgataphalā’’tiādi vuttaṃ. Tattha āgataṃ phalaṃ assāti āgataphalā paṭiladdhasotāpattiphalāti attho. Abhisametāvinīti paṭividdhacatusaccā. Viññātaṃ sikkhattayasāsanaṃ etāyāti viññātasāsanā. Nisajjaṃ bhikkhu paṭijānamānoti kiñcāpi evarūpā upāsikā disvā vadati, atha kho bhikkhu nisajjaṃ paṭijānamānoyeva tiṇṇaṃ dhammānaṃ aññatarena kāretabbo, na appaṭijānamānoti attho.
ಯೇನ ವಾ ಸಾ ಸದ್ಧೇಯ್ಯವಚಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ನಿಸಜ್ಜಾದೀಸು ಆಕಾರೇಸು ಯೇನ ವಾ ಆಕಾರೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಾದೀನಿ ಆರೋಪೇತ್ವಾ ಸಾ ಉಪಾಸಿಕಾ ವದೇಯ್ಯ, ಪಟಿಜಾನಮಾನೋವ ತೇನ ಸೋ ಭಿಕ್ಖು ಕಾರೇತಬ್ಬೋ। ಏವರೂಪಾಯಪಿ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ವಚನಮತ್ತೇನ ನ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಕಸ್ಮಾ? ಯಸ್ಮಾ ದಿಟ್ಠಂ ನಾಮ ತಥಾಪಿ ಹೋತಿ, ಅಞ್ಞಥಾಪಿ ಹೋತಿ।
Yena vā sā saddheyyavacasā upāsikā vadeyya tena so bhikkhu kāretabboti nisajjādīsu ākāresu yena vā ākārena saddhiṃ methunadhammādīni āropetvā sā upāsikā vadeyya, paṭijānamānova tena so bhikkhu kāretabbo. Evarūpāyapi upāsikāya vacanamattena na kāretabboti attho. Kasmā? Yasmā diṭṭhaṃ nāma tathāpi hoti, aññathāpi hoti.
ತದತ್ಥಜೋತನತ್ಥಞ್ಚ ಇದಂ ವತ್ಥುಂ ಉದಾಹರನ್ತಿ – ಮಲ್ಲಾರಾಮವಿಹಾರೇ ಕಿರ ಏಕೋ ಖೀಣಾಸವತ್ಥೇರೋ ಏಕದಿವಸಂ ಉಪಟ್ಠಾಕಕುಲಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅನ್ತೋಗೇಹೇ ನಿಸೀದಿ, ಉಪಾಸಿಕಾಪಿ ಸಯನಪಲ್ಲಙ್ಕಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಠಿತಾ ಹೋತಿ। ಅಥೇಕೋ ಪಿಣ್ಡಚಾರಿಕೋ ದ್ವಾರೇ ಠಿತೋ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಥೇರೋ ಉಪಾಸಿಕಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾಸನೇ ನಿಸಿನ್ನೋ’’ತಿ ಸಞ್ಞಂ ಪಟಿಲಭಿತ್ವಾ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಓಲೋಕೇಸಿ। ಥೇರೋಪಿ ‘‘ಅಯಂ ಮಯಿ ಅಸುದ್ಧಲದ್ಧಿಕೋ ಜಾತೋ’’ತಿ ಸಲ್ಲಕ್ಖೇತ್ವಾ ಕತಭತ್ತಕಿಚ್ಚೋ ವಿಹಾರಂ ಗನ್ತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ವಸನಟ್ಠಾನಂ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಅನ್ತೋವ ನಿಸೀದಿ। ಸೋಪಿ ಭಿಕ್ಖು ‘‘ಥೇರಂ ಚೋದೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಉಕ್ಕಾಸಿತ್ವಾ ದ್ವಾರಂ ವಿವರಿ। ಥೇರೋ ತಸ್ಸ ಚಿತ್ತಂ ಞತ್ವಾ ಆಕಾಸೇ ಉಪ್ಪತಿತ್ವಾ ಕೂಟಾಗಾರಕಣ್ಣಿಕಂ ನಿಸ್ಸಾಯ ಪಲ್ಲಙ್ಕೇನ ನಿಸೀದಿ। ಸೋಪಿ ಭಿಕ್ಖು ಅನ್ತೋ ಪವಿಸಿತ್ವಾ ಮಞ್ಚಞ್ಚ ಹೇಟ್ಠಾಮಞ್ಚಞ್ಚ ಓಲೋಕೇತ್ವಾ ಥೇರಂ ಅಪಸ್ಸನ್ತೋ ಉದ್ಧಂ ಉಲ್ಲೋಕೇಸಿ, ಅಥ ಆಕಾಸೇ ನಿಸಿನ್ನಂ ಥೇರಂ ದಿಸ್ವಾ ‘‘ಭನ್ತೇ, ಏವಂ ಮಹಿದ್ಧಿಕಾ ನಾಮ ತುಮ್ಹೇ ಮಾತುಗಾಮೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಏಕಾಸನೇ ನಿಸಿನ್ನಭಾವಂ ವದಾಪೇಥ ಏವಾ’’ತಿ ಆಹ। ಥೇರೋ ‘‘ಅನ್ತರಘರಸ್ಸೇವೇಸೋ ಆವುಸೋ ದೋಸೋ, ಅಹಂ ಪನ ತಂ ಸದ್ಧಾಪೇತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಏವಮಕಾಸಿಂ, ರಕ್ಖೇಯ್ಯಾಸಿ ಮ’’ನ್ತಿ ವತ್ವಾ ಓತರೀತಿ।
Tadatthajotanatthañca idaṃ vatthuṃ udāharanti – mallārāmavihāre kira eko khīṇāsavatthero ekadivasaṃ upaṭṭhākakulaṃ gantvā antogehe nisīdi, upāsikāpi sayanapallaṅkaṃ nissāya ṭhitā hoti. Atheko piṇḍacāriko dvāre ṭhito disvā ‘‘thero upāsikāya saddhiṃ ekāsane nisinno’’ti saññaṃ paṭilabhitvā punappunaṃ olokesi. Theropi ‘‘ayaṃ mayi asuddhaladdhiko jāto’’ti sallakkhetvā katabhattakicco vihāraṃ gantvā attano vasanaṭṭhānaṃ pavisitvā antova nisīdi. Sopi bhikkhu ‘‘theraṃ codessāmī’’ti āgantvā ukkāsitvā dvāraṃ vivari. Thero tassa cittaṃ ñatvā ākāse uppatitvā kūṭāgārakaṇṇikaṃ nissāya pallaṅkena nisīdi. Sopi bhikkhu anto pavisitvā mañcañca heṭṭhāmañcañca oloketvā theraṃ apassanto uddhaṃ ullokesi, atha ākāse nisinnaṃ theraṃ disvā ‘‘bhante, evaṃ mahiddhikā nāma tumhe mātugāmena saddhiṃ ekāsane nisinnabhāvaṃ vadāpetha evā’’ti āha. Thero ‘‘antaragharasseveso āvuso doso, ahaṃ pana taṃ saddhāpetuṃ asakkonto evamakāsiṃ, rakkheyyāsi ma’’nti vatvā otarīti.
೪೪೬. ಇತೋ ಪರಂ ಸಾ ಚೇ ಏವಂ ವದೇಯ್ಯಾತಿಆದಿ ಸಬ್ಬಂ ಪಟಿಞ್ಞಾಯ ಕಾರಣಾಕಾರದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ, ತತ್ಥ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತೋತಿ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಮಗ್ಗೇ ಮೇಥುನಂ ಧಮ್ಮಂ ಪಟಿಸೇವನ್ತೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ನಿಸಜ್ಜಂ ಪಟಿಜಾನಿತ್ವಾ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಪಟಿಸೇವನಂ ಅಪ್ಪಟಿಜಾನನ್ತೋ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಪಾರಾಜಿಕಾಪತ್ತಿಯಾ ಅಕಾರೇತ್ವಾ ನಿಸಜ್ಜಾಮತ್ತೇನ ಯಂ ಆಪತ್ತಿಂ ಆಪಜ್ಜತಿ ತಾಯ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ, ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ಅತ್ಥೋ। ಏತೇನ ನಯೇನ ಸಬ್ಬಚತುಕ್ಕೇಸು ವಿನಿಚ್ಛಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬೋ।
446. Ito paraṃ sā ce evaṃ vadeyyātiādi sabbaṃ paṭiññāya kāraṇākāradassanatthaṃ vuttaṃ, tattha mātugāmassa methunaṃ dhammaṃ paṭisevantoti mātugāmassa magge methunaṃ dhammaṃ paṭisevantoti attho. Nisajjāya kāretabboti nisajjaṃ paṭijānitvā methunadhammapaṭisevanaṃ appaṭijānanto methunadhammapārājikāpattiyā akāretvā nisajjāmattena yaṃ āpattiṃ āpajjati tāya kāretabbo, pācittiyāpattiyā kāretabboti attho. Etena nayena sabbacatukkesu vinicchayo veditabbo.
೪೫೧. ಸಿಕ್ಖಾಪದಪರಿಯೋಸಾನೇ ಪನ ಆಪತ್ತಾನಾಪತ್ತಿಪರಿಚ್ಛೇದದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತೇಸು ಗಮನಂ ಪಟಿಜಾನಾತೀತಿಆದೀಸು ಗಮನಂ ಪಟಿಜಾನಾತೀತಿ ‘‘ರಹೋನಿಸಜ್ಜಸ್ಸಾದತ್ಥಂ ಗತೋಮ್ಹೀ’’ತಿ ಏವಂ ಗಮನಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ನಿಸಜ್ಜನ್ತಿ ನಿಸಜ್ಜಸ್ಸಾದೇನೇವ ನಿಸಜ್ಜಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ। ಆಪತ್ತಿನ್ತಿ ತೀಸು ಅಞ್ಞತರಂ ಆಪತ್ತಿಂ। ಆಪತ್ತಿಯಾ ಕಾರೇತಬ್ಬೋತಿ ತೀಸು ಯಂ ಪಟಿಜಾನಾತಿ, ತಾಯ ಕಾರೇತಬ್ಬೋ। ಸೇಸಮೇತ್ಥ ಚತುಕ್ಕೇ ಉತ್ತಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯಮೇವ। ದುತಿಯಚತುಕ್ಕೇ ಪನ ಗಮನಂ ನ ಪಟಿಜಾನಾತೀತಿ ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಸ್ಸಾದವಸೇನ ನ ಪಟಿಜಾನಾತಿ , ‘‘ಸಲಾಕಭತ್ತಾದಿನಾ ಅತ್ತನೋ ಕಮ್ಮೇನ ಗತೋಮ್ಹಿ, ಸಾ ಪನ ಮಯ್ಹಂ ನಿಸಿನ್ನಟ್ಠಾನಂ ಆಗತಾ’’ತಿ ವದತಿ। ಸೇಸಮೇತ್ಥಾಪಿ ಉತ್ತಾನಾಧಿಪ್ಪಾಯಮೇವ।
451. Sikkhāpadapariyosāne pana āpattānāpattiparicchedadassanatthaṃ vuttesu gamanaṃ paṭijānātītiādīsu gamanaṃ paṭijānātīti ‘‘rahonisajjassādatthaṃ gatomhī’’ti evaṃ gamanaṃ paṭijānāti, nisajjanti nisajjassādeneva nisajjaṃ paṭijānāti. Āpattinti tīsu aññataraṃ āpattiṃ. Āpattiyā kāretabboti tīsu yaṃ paṭijānāti, tāya kāretabbo. Sesamettha catukke uttānādhippāyameva. Dutiyacatukke pana gamanaṃ na paṭijānātīti raho nisajjassādavasena na paṭijānāti , ‘‘salākabhattādinā attano kammena gatomhi, sā pana mayhaṃ nisinnaṭṭhānaṃ āgatā’’ti vadati. Sesametthāpi uttānādhippāyameva.
ಅಯಂ ಪನ ಸಬ್ಬತ್ಥ ವಿನಿಚ್ಛಯೋ – ರಹೋ ನಿಸಜ್ಜಸ್ಸಾದೋತಿ ಮೇಥುನಧಮ್ಮಸನ್ನಿಸ್ಸಿತಕಿಲೇಸೋ ವುಚ್ಚತಿ। ಯೋ ಭಿಕ್ಖು ತೇನಸ್ಸಾದೇನ ಮಾತುಗಾಮಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಗನ್ತುಕಾಮೋ ಅಕ್ಖಿಂ ಅಞ್ಜೇತಿ, ದುಕ್ಕಟಂ। ನಿವಾಸನಂ ನಿವಾಸೇತಿ, ಕಾಯಬನ್ಧನಂ ಬನ್ಧತಿ, ಚೀವರಂ ಪಾರುಪತಿ, ಸಬ್ಬತ್ಥ ಪಯೋಗೇ ಪಯೋಗೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಗಚ್ಛತಿ, ಪದವಾರೇ ಪದವಾರೇ ದುಕ್ಕಟಂ। ಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ, ದುಕ್ಕಟಮೇವ। ಮಾತುಗಾಮೇ ಆಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಮತ್ತೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಸಚೇ ಸಾ ಇತ್ಥೀ ಕೇನಚಿ ಕರಣೀಯೇನ ಉಟ್ಠಾಯುಟ್ಠಾಯ ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಸೀದತಿ, ನಿಸಜ್ಜಾಯ ನಿಸಜ್ಜಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ಗತೋ, ಸಾ ನ ದಿಟ್ಠಾ, ಅಞ್ಞಾ ಆಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸೀದತಿ, ಅಸ್ಸಾದೇ ಉಪ್ಪನ್ನೇ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ। ಮಹಾಪಚ್ಚರಿಯಂ ಪನ ‘‘ಗಮನಕಾಲತೋ ಪಟ್ಠಾಯ ಅಸುದ್ಧಚಿತ್ತತ್ತಾ ಆಪತ್ತಿಯೇವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಸಚೇ ಸಮ್ಬಹುಲಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಿ, ಮಾತುಗಾಮಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ। ಸಚೇ ಉಟ್ಠಾಯುಟ್ಠಾಯ ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಸೀದನ್ತಿ, ನಿಸಜ್ಜಾಗಣನಾಯ ಪಾಚಿತ್ತಿಯಾನಿ। ಅನಿಯಮೇತ್ವಾ ದಿಟ್ಠದಿಟ್ಠಾಯ ಸದ್ಧಿಂ ರಹಸ್ಸಾದಂ ಕಪ್ಪೇಸ್ಸಾಮೀತಿ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸಾಪಿ ಆಗತಾಗತಾನಂ ವಸೇನ ಪುನಪ್ಪುನಂ ನಿಸಜ್ಜಾವಸೇನ ಚ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಆಪತ್ತಿಯೋ ವೇದಿತಬ್ಬಾ। ಸಚೇ ಸುದ್ಧಚಿತ್ತೇನ ಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಸ್ಸ ಸನ್ತಿಕಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ನಿಸಿನ್ನಾಯ ಇತ್ಥಿಯಾ ರಹಸ್ಸಾದೋ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ಅನಾಪತ್ತಿ।
Ayaṃ pana sabbattha vinicchayo – raho nisajjassādoti methunadhammasannissitakileso vuccati. Yo bhikkhu tenassādena mātugāmassa santikaṃ gantukāmo akkhiṃ añjeti, dukkaṭaṃ. Nivāsanaṃ nivāseti, kāyabandhanaṃ bandhati, cīvaraṃ pārupati, sabbattha payoge payoge dukkaṭaṃ. Gacchati, padavāre padavāre dukkaṭaṃ. Gantvā nisīdati, dukkaṭameva. Mātugāme āgantvā nisinnamatte pācittiyaṃ. Sace sā itthī kenaci karaṇīyena uṭṭhāyuṭṭhāya punappunaṃ nisīdati, nisajjāya nisajjāya pācittiyaṃ. Yaṃ sandhāya gato, sā na diṭṭhā, aññā āgantvā nisīdati, assāde uppanne pācittiyaṃ. Mahāpaccariyaṃ pana ‘‘gamanakālato paṭṭhāya asuddhacittattā āpattiyevā’’ti vuttaṃ. Sace sambahulā āgacchanti, mātugāmagaṇanāya pācittiyāni. Sace uṭṭhāyuṭṭhāya punappunaṃ nisīdanti, nisajjāgaṇanāya pācittiyāni. Aniyametvā diṭṭhadiṭṭhāya saddhiṃ rahassādaṃ kappessāmīti gantvā nisinnassāpi āgatāgatānaṃ vasena punappunaṃ nisajjāvasena ca vuttanayeneva āpattiyo veditabbā. Sace suddhacittena gantvā nisinnassa santikaṃ āgantvā nisinnāya itthiyā rahassādo uppajjati anāpatti.
ಸಮುಟ್ಠಾನಾದೀನಿ ಪಠಮಪಾರಾಜಿಕಸದಿಸಾನೇವಾತಿ।
Samuṭṭhānādīni paṭhamapārājikasadisānevāti.
ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಮಹಾವಿಭಙ್ಗ • Mahāvibhaṅga / ೧. ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದಂ • 1. Paṭhamaaniyatasikkhāpadaṃ
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ೧. ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ೧. ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ೧. ಪಠಮಅನಿಯತಸಿಕ್ಖಾಪದವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamaaniyatasikkhāpadavaṇṇanā
