Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය (ටීකා) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā)

    9. පඨමඅපුත්‌තකසුත්‌තවණ්‌ණනා

    9. Paṭhamaaputtakasuttavaṇṇanā

    130. දිව-සද්‌දො දිවා-සද්‌දො විය දිවසපරියායො, තස්‌මා විසෙසනභාවෙන වුච්‌චමානො දිවසද්‌දො අත්‌ථවිසෙසං දීපෙතීති ආහ ‘‘දිවසස්‌ස දිවා’’තිආදි. සං වුච්‌චති ධනං, තස්‌ස පතීති සම්‌පති, ධනසාමිකො, තස්‌ස හිතාවහත්‌තා සාපතෙය්‍යන්‌ති ආහ ‘‘සාපතෙය්‍යන්‌ති ධන’’න්‌ති. තස්‌ස ගෙහෙ කතාකතභණ්‌ඩස්‌ස අතිබහුභාවතො විම්‌හයප්‌පත්‌තො රාජා ‘‘කො පන වාදො’’ති ආහ. කාළලොහං නාම අයොඵලං. කච්‌ඡපාදිරූපෙහිපි සොවණ්‌ණාදීනි ඨපෙන්‌ති. සකුණ්‌ඩකභත්‌තන්‌ති සකුණ්‌ඩෙහි වා සථුසෙහි වා පක්‌කභත්‌තං. බිලඞ්‌ගං වුච්‌චති ධඤ්‌ඤබිලඞ්‌ගං, ආරනාලන්‌තිපි වුච්‌චති, තං දුතියං අස්‌සාති බිලඞ්‌ගදුතියං. තඤ්‌හි කඤ්‌ජිතො නිබ්‌බත්‌තත්‌තා කඤ්‌ජිකං නාම. තීහි පක්‌ඛෙහි වත්‌ථඛණ්‌ඩෙහි කතනිවාසනං තිපක්‌ඛවසනං. තෙනාහ ‘‘තීණි…පෙ.… නිවාසන’’න්‌ති.

    130. Diva-saddo divā-saddo viya divasapariyāyo, tasmā visesanabhāvena vuccamāno divasaddo atthavisesaṃ dīpetīti āha ‘‘divasassa divā’’tiādi. Saṃ vuccati dhanaṃ, tassa patīti sampati, dhanasāmiko, tassa hitāvahattā sāpateyyanti āha ‘‘sāpateyyanti dhana’’nti. Tassa gehe katākatabhaṇḍassa atibahubhāvato vimhayappatto rājā ‘‘ko pana vādo’’ti āha. Kāḷalohaṃ nāma ayophalaṃ. Kacchapādirūpehipi sovaṇṇādīni ṭhapenti. Sakuṇḍakabhattanti sakuṇḍehi vā sathusehi vā pakkabhattaṃ. Bilaṅgaṃ vuccati dhaññabilaṅgaṃ, āranālantipi vuccati, taṃ dutiyaṃ assāti bilaṅgadutiyaṃ. Tañhi kañjito nibbattattā kañjikaṃ nāma. Tīhi pakkhehi vatthakhaṇḍehi katanivāsanaṃ tipakkhavasanaṃ. Tenāha ‘‘tīṇi…pe… nivāsana’’nti.

    අසන්‌තො නීචො පුරිසොති අසප්‌පුරිසොති ආහ ‘‘ලාමකපුරිසො’’ති. කම්‌මස්‌ස නිබ්‌බත්‌තභාවෙන ඔතරණතාය ඵලං අග්‌ගං නාම, උපරිභූමිගතත්‌තා උද්‌ධං අග්‌ගං අස්‌සාති උද්‌ධග්‌ගිකං. දක්‌ඛිණන්‌ති දානමාහ. සග්‌ගො නාම කාමභවූපපත්‌තිභවො, තස්‌ස නිබ්‌බත්‌තනතො ‘‘සග්‌ගස්‌ස හිතා’’ති වුත්‌තං. තත්‍රුපපත්‌තිජනනතොති තත්‍ර උපපත්‌තියා ජනනතො, උප්‌පාදනතොති අත්‌ථො.

    Asanto nīco purisoti asappurisoti āha ‘‘lāmakapuriso’’ti. Kammassa nibbattabhāvena otaraṇatāya phalaṃ aggaṃ nāma, uparibhūmigatattā uddhaṃ aggaṃ assāti uddhaggikaṃ. Dakkhiṇanti dānamāha. Saggo nāma kāmabhavūpapattibhavo, tassa nibbattanato ‘‘saggassa hitā’’ti vuttaṃ. Tatrupapattijananatoti tatra upapattiyā jananato, uppādanatoti attho.

    සෙතං උදකං එතිස්‌සාති සෙතොදකා. සො යෙන භාවෙන යත්‌ථ පාකටතරො හුත්‌වා දිස්‌සති, තං දස්‌සෙතුං ‘‘වීචීනං භින්‌නට්‌ඨානෙ’’ති ආහ. සුඛොතරණට්‌ඨානතාය කද්‌දමාදිදොසවිරහතො ච සුන්‌දරතිත්‌ථා. තං අපෙය්‍යමානන්‌ති තං උදකං කෙනචි අපරිභුඤ්‌ජියමානං. අත්‌තනා කත්‌තබ්‌බකිච්‌චකරොති අත්‌තනා කාතබ්‌බකම්‌මසඞ්‌ඛාතකිච්‌චකරො, පරිභොගවසෙන චෙව සඞ්‌ගහෙතබ්‌බසඞ්‌ගණ්‌හනවසෙන ච නියොජකොති අත්‌ථො. කුසලකිච්‌චකරොති අත්‌තනා කාතබ්‌බපුඤ්‌ඤකරො.

    Setaṃ udakaṃ etissāti setodakā. So yena bhāvena yattha pākaṭataro hutvā dissati, taṃ dassetuṃ ‘‘vīcīnaṃ bhinnaṭṭhāne’’ti āha. Sukhotaraṇaṭṭhānatāya kaddamādidosavirahato ca sundaratitthā. Taṃ apeyyamānanti taṃ udakaṃ kenaci aparibhuñjiyamānaṃ. Attanā kattabbakiccakaroti attanā kātabbakammasaṅkhātakiccakaro, paribhogavasena ceva saṅgahetabbasaṅgaṇhanavasena ca niyojakoti attho. Kusalakiccakaroti attanā kātabbapuññakaro.

    පඨමඅපුත්‌තකසුත්‌තවණ්‌ණනා නිට්‌ඨිතා.

    Paṭhamaaputtakasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    තිපිටක (මූල) • Tipiṭaka (Mūla) / සුත්‌තපිටක • Suttapiṭaka / සංයුත්‌තනිකාය • Saṃyuttanikāya / 9. පඨමඅපුත්‌තකසුත්‌තං • 9. Paṭhamaaputtakasuttaṃ

    අට්‌ඨකථා • Aṭṭhakathā / සුත්‌තපිටක (අට්‌ඨකථා) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / සංයුත්‌තනිකාය (අට්‌ඨකථා) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / 9. පඨමඅපුත්‌තකසුත්‌තවණ්‌ණනා • 9. Paṭhamaaputtakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact