Library / Tipiṭaka / තිපිටක • Tipiṭaka / චූළවග්ගපාළි • Cūḷavaggapāḷi |
12. සත්තසතිකක්ඛන්ධකං
12. Sattasatikakkhandhakaṃ
1. පඨමභාණවාරො
1. Paṭhamabhāṇavāro
446. තෙන ඛො පන සමයෙන වස්සසතපරිනිබ්බුතෙ භගවති වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ වෙසාලියං දස වත්ථූනි දීපෙන්ති – කප්පති සිඞ්ගිලොණකප්පො, කප්පති ද්වඞ්ගුලකප්පො, කප්පති ගාමන්තරකප්පො, කප්පති ආවාසකප්පො, කප්පති අනුමතිකප්පො, කප්පති ආචිණ්ණකප්පො, කප්පති අමථිතකප්පො, කප්පති ජළොගිං පාතුං, කප්පති අදසකං නිසීදනං, කප්පති ජාතරූපරජතන්ති.
446. Tena kho pana samayena vassasataparinibbute bhagavati vesālikā vajjiputtakā bhikkhū vesāliyaṃ dasa vatthūni dīpenti – kappati siṅgiloṇakappo, kappati dvaṅgulakappo, kappati gāmantarakappo, kappati āvāsakappo, kappati anumatikappo, kappati āciṇṇakappo, kappati amathitakappo, kappati jaḷogiṃ pātuṃ, kappati adasakaṃ nisīdanaṃ, kappati jātarūparajatanti.
තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො වජ්ජීසු චාරිකං චරමානො යෙන වෙසාලී තදවසරි. තත්ර සුදං ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො වෙසාලියං විහරති මහාවනෙ කූටාගාරසාලායං. තෙන ඛො පන සමයෙන වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ තදහුපොසථෙ කංසපාතිං 1 උදකෙන පූරෙත්වා මජ්ඣෙ භික්ඛුසඞ්ඝස්ස ඨපෙත්වා ආගතාගතෙ වෙසාලිකෙ උපාසකෙ එවං වදන්ති – ‘‘දෙථාවුසො, සඞ්ඝස්ස කහාපණම්පි අඩ්ඪම්පි පාදම්පි මාසකරූපම්පි. භවිස්සති සඞ්ඝස්ස පරික්ඛාරෙන කරණීය’’න්ති. එවං වුත්තෙ ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො වෙසාලිකෙ උපාසකෙ එතදවොච – ‘‘මාවුසො, අදත්ථ සඞ්ඝස්ස කහාපණම්පි අඩ්ඪම්පි පාදම්පි මාසකරූපම්පි. න කප්පති සමණානං සක්යපුත්තියානං ජාතරූපරජතං; න සාදියන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; න පටිග්ගණ්හන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; නික්ඛිත්තමණිසුවණ්ණා සමණා සක්යපුත්තියා අපෙතජාතරූපරජතා’’ති. එවම්පි ඛො වෙසාලිකා උපාසකා ආයස්මතා යසෙන කාකණ්ඩකපුත්තෙන වුච්චමානා අදංසුයෙව සඞ්ඝස්ස කහාපණම්පි අඩ්ඪම්පි පාදම්පි මාසකරූපම්පි.
Tena kho pana samayena āyasmā yaso kākaṇḍakaputto vajjīsu cārikaṃ caramāno yena vesālī tadavasari. Tatra sudaṃ āyasmā yaso kākaṇḍakaputto vesāliyaṃ viharati mahāvane kūṭāgārasālāyaṃ. Tena kho pana samayena vesālikā vajjiputtakā bhikkhū tadahuposathe kaṃsapātiṃ 2 udakena pūretvā majjhe bhikkhusaṅghassa ṭhapetvā āgatāgate vesālike upāsake evaṃ vadanti – ‘‘dethāvuso, saṅghassa kahāpaṇampi aḍḍhampi pādampi māsakarūpampi. Bhavissati saṅghassa parikkhārena karaṇīya’’nti. Evaṃ vutte āyasmā yaso kākaṇḍakaputto vesālike upāsake etadavoca – ‘‘māvuso, adattha saṅghassa kahāpaṇampi aḍḍhampi pādampi māsakarūpampi. Na kappati samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ jātarūparajataṃ; na sādiyanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; na paṭiggaṇhanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; nikkhittamaṇisuvaṇṇā samaṇā sakyaputtiyā apetajātarūparajatā’’ti. Evampi kho vesālikā upāsakā āyasmatā yasena kākaṇḍakaputtena vuccamānā adaṃsuyeva saṅghassa kahāpaṇampi aḍḍhampi pādampi māsakarūpampi.
අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ තස්සා රත්තියා අච්චයෙන තං හිරඤ්ඤං භික්ඛග්ගෙන 3 පටිවීසං 4 ඨපෙත්වා භාජෙසුං. අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ ආයස්මන්තං යසං කාකණ්ඩකපුත්තං එතදවොචුං – ‘‘එසො තෙ, ආවුසො යස, හිරඤ්ඤස්ස පටිවීසො’’ති. ‘‘නත්ථි, මෙ ආවුසො, හිරඤ්ඤස්ස පටිවීසො, නාහං හිරඤ්ඤං සාදියාමී’’ති. අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ – ‘‘අයං ආවුසො යසො කාකණ්ඩකපුත්තො උපාසකෙ සද්ධෙ පසන්නෙ අක්කොසති, පරිභාසති, අප්පසාදං කරොති; හන්දස්ස මයං පටිසාරණීයකම්මං කරොමා’’ති තෙ. තස්ස පටිසාරණීයකම්මං අකංසු. අථ ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො වෙසාලිකෙ වජ්ජිපුත්තකෙ භික්ඛූ එතදවොච – ‘‘භගවතා, ආවුසො, පඤ්ඤත්තං – ‘පටිසාරණීයකම්මකතස්ස භික්ඛුනො අනුදූතො දාතබ්බො’ති. දෙථ මෙ, ආවුසො, අනුදූතං භික්ඛු’’න්ති.
Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū tassā rattiyā accayena taṃ hiraññaṃ bhikkhaggena 5 paṭivīsaṃ 6 ṭhapetvā bhājesuṃ. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū āyasmantaṃ yasaṃ kākaṇḍakaputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘eso te, āvuso yasa, hiraññassa paṭivīso’’ti. ‘‘Natthi, me āvuso, hiraññassa paṭivīso, nāhaṃ hiraññaṃ sādiyāmī’’ti. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū – ‘‘ayaṃ āvuso yaso kākaṇḍakaputto upāsake saddhe pasanne akkosati, paribhāsati, appasādaṃ karoti; handassa mayaṃ paṭisāraṇīyakammaṃ karomā’’ti te. Tassa paṭisāraṇīyakammaṃ akaṃsu. Atha kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto vesālike vajjiputtake bhikkhū etadavoca – ‘‘bhagavatā, āvuso, paññattaṃ – ‘paṭisāraṇīyakammakatassa bhikkhuno anudūto dātabbo’ti. Detha me, āvuso, anudūtaṃ bhikkhu’’nti.
අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ එකං භික්ඛුං සම්මන්නිත්වා ආයස්මතො යසස්ස කාකණ්ඩකපුත්තස්ස අනුදූතං අදංසු. අථ ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො අනුදූතෙන භික්ඛුනා සද්ධිං වෙසාලිං පවිසිත්වා වෙසාලිකෙ උපාසකෙ එතදවොච – ‘‘අහං කිරායස්මන්තෙ උපාසකෙ සද්ධෙ පසන්නෙ අක්කොසාමි, පරිභාසාමි, අප්පසාදං කරොමි; යොහං අධම්මං අධම්මොති වදාමි, ධම්මං ධම්මොති වදාමි, අවිනයං අවිනයොති වදාමි, විනයං විනයොති වදාමි.
Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū ekaṃ bhikkhuṃ sammannitvā āyasmato yasassa kākaṇḍakaputtassa anudūtaṃ adaṃsu. Atha kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto anudūtena bhikkhunā saddhiṃ vesāliṃ pavisitvā vesālike upāsake etadavoca – ‘‘ahaṃ kirāyasmante upāsake saddhe pasanne akkosāmi, paribhāsāmi, appasādaṃ karomi; yohaṃ adhammaṃ adhammoti vadāmi, dhammaṃ dhammoti vadāmi, avinayaṃ avinayoti vadāmi, vinayaṃ vinayoti vadāmi.
447. ‘‘එකමිදං, ආවුසො, සමයං භගවා සාවත්ථියං විහරති ජෙතවනෙ අනාථපිණ්ඩිකස්ස ආරාමෙ. තත්ර ඛො, ආවුසො, භගවා භික්ඛූ ආමන්තෙසි – 7 ‘චත්තාරොමෙ, භික්ඛවෙ, චන්දිමසූරියානං උපක්කිලෙසා, යෙහි උපක්කිලෙසෙහි උපක්කිලිට්ඨා චන්දිමසූරියා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. කතමෙ චත්තාරො? අබ්භං, භික්ඛවෙ, චන්දිමසූරියානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා චන්දිමසූරියා න තපන්ති, න භාසන්ති න විරොචන්ති. මහිකා, භික්ඛවෙ, චන්දිමසූරියානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා චන්දිමසූරියා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති, ධූමරජො, භික්ඛවෙ, චන්දිමසූරියානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා චන්දිමසූරියා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. රාහු, භික්ඛවෙ, අසුරින්දො චන්දිමසූරියානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා චන්දිමසූරියා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරො චන්දිමසූරියානං උපක්කිලෙසා, යෙහි උපක්කිලෙසෙහි උපක්කිලිට්ඨා චන්දිමසූරියා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. එවමෙව ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරොමෙ සමණබ්රාහ්මණානං උපක්කිලෙසා, යෙහි උපක්කිලෙසෙහි උපක්කිලිට්ඨා එකෙ සමණබ්රාහ්මණා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. කතමෙ චත්තාරො? සන්ති, භික්ඛවෙ, එකෙ සමණබ්රාහ්මණා සුරං පිවන්ති, මෙරයං පිවන්ති, සුරාමෙරයපානා අප්පටිවිරතා – අයං, භික්ඛවෙ, පඨමො සමණබ්රාහ්මණානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා එකෙ සමණබ්රාහ්මණා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. පුන චපරං, භික්ඛවෙ, එකෙ සමණබ්රාහ්මණා මෙථුනං ධම්මං පටිසෙවන්ති, මෙථුනධම්මා අප්පටිවිරතා – අයං, භික්ඛවෙ, දුතියො සමණබ්රාහ්මණානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා එකෙ සමණබ්රාහ්මණා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. පුන චපරං, භික්ඛවෙ, එකෙ සමණබ්රාහ්මණා ජාතරූපරජතං සාදියන්ති, ජාතරූපරජතප්පටිග්ගහණා අප්පටිවිරතා – අයං, භික්ඛවෙ, තතියො සමණබ්රාහ්මණානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා එකෙ සමණබ්රාහ්මණා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. පුන චපරං, භික්ඛවෙ, එකෙ සමණබ්රාහ්මණා මිච්ඡාජීවෙන ජීවිතං කප්පෙන්ති; මිච්ඡාජීවා අප්පටිවිරතා – අයං, භික්ඛවෙ, චතුත්ථො සමණබ්රාහ්මණානං උපක්කිලෙසො, යෙන උපක්කිලෙසෙන උපක්කිලිට්ඨා එකෙ සමණබ්රාහ්මණා න තපන්ති, න භාසන්ති, න විරොචන්ති. ඉමෙ ඛො, භික්ඛවෙ, චත්තාරො සමණබ්රාහ්මණානං උපක්කිලෙසා, යෙහි උපක්කිලෙසෙහි උපක්කිලිට්ඨා එකෙ සමණබ්රාහ්මණා න තපන්ති, න භාසන්ති , න විරොචන්ති’. ‘‘ඉදමවොචාවුසො, භගවා. ඉදං වත්වාන සුගතො අථාපරං එතදවොච සත්ථා –
447. ‘‘Ekamidaṃ, āvuso, samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tatra kho, āvuso, bhagavā bhikkhū āmantesi – 8 ‘cattārome, bhikkhave, candimasūriyānaṃ upakkilesā, yehi upakkilesehi upakkiliṭṭhā candimasūriyā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Katame cattāro? Abbhaṃ, bhikkhave, candimasūriyānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā candimasūriyā na tapanti, na bhāsanti na virocanti. Mahikā, bhikkhave, candimasūriyānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā candimasūriyā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti, dhūmarajo, bhikkhave, candimasūriyānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā candimasūriyā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Rāhu, bhikkhave, asurindo candimasūriyānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā candimasūriyā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Ime kho, bhikkhave, cattāro candimasūriyānaṃ upakkilesā, yehi upakkilesehi upakkiliṭṭhā candimasūriyā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Evameva kho, bhikkhave, cattārome samaṇabrāhmaṇānaṃ upakkilesā, yehi upakkilesehi upakkiliṭṭhā eke samaṇabrāhmaṇā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Katame cattāro? Santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā suraṃ pivanti, merayaṃ pivanti, surāmerayapānā appaṭiviratā – ayaṃ, bhikkhave, paṭhamo samaṇabrāhmaṇānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā eke samaṇabrāhmaṇā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Puna caparaṃ, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā methunaṃ dhammaṃ paṭisevanti, methunadhammā appaṭiviratā – ayaṃ, bhikkhave, dutiyo samaṇabrāhmaṇānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā eke samaṇabrāhmaṇā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Puna caparaṃ, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā jātarūparajataṃ sādiyanti, jātarūparajatappaṭiggahaṇā appaṭiviratā – ayaṃ, bhikkhave, tatiyo samaṇabrāhmaṇānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā eke samaṇabrāhmaṇā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Puna caparaṃ, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā micchājīvena jīvitaṃ kappenti; micchājīvā appaṭiviratā – ayaṃ, bhikkhave, catuttho samaṇabrāhmaṇānaṃ upakkileso, yena upakkilesena upakkiliṭṭhā eke samaṇabrāhmaṇā na tapanti, na bhāsanti, na virocanti. Ime kho, bhikkhave, cattāro samaṇabrāhmaṇānaṃ upakkilesā, yehi upakkilesehi upakkiliṭṭhā eke samaṇabrāhmaṇā na tapanti, na bhāsanti , na virocanti’. ‘‘Idamavocāvuso, bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –
‘‘රාගදොසපරික්ලිට්ඨා, එකෙ සමණබ්රාහ්මණා;
‘‘Rāgadosaparikliṭṭhā, eke samaṇabrāhmaṇā;
‘‘සුරං පිවන්ති මෙරයං, පටිසෙවන්ති මෙථුනං;
‘‘Suraṃ pivanti merayaṃ, paṭisevanti methunaṃ;
රජතං ජාතරූපඤ්ච, සාදියන්ති අවිද්දසූ.
Rajataṃ jātarūpañca, sādiyanti aviddasū.
‘‘මිච්ඡාජීවෙන ජීවන්ති, එකෙ සමණබ්රාහ්මණා;
‘‘Micchājīvena jīvanti, eke samaṇabrāhmaṇā;
එතෙ උපක්කිලෙසා වුත්තා, බුද්ධෙනාදිච්චබන්ධුනා.
Ete upakkilesā vuttā, buddhenādiccabandhunā.
‘‘යෙහි උපක්කිලෙසෙහි උපක්කිලිට්ඨා, එකෙ සමණබ්රාහ්මණා;
‘‘Yehi upakkilesehi upakkiliṭṭhā, eke samaṇabrāhmaṇā;
න තපන්ති න භාසන්ති, අසුද්ධා සරජා මගා.
Na tapanti na bhāsanti, asuddhā sarajā magā.
‘‘අන්ධකාරෙන ඔනද්ධා, තණ්හාදාසා සනෙත්තිකා;
‘‘Andhakārena onaddhā, taṇhādāsā sanettikā;
වඩ්ඪෙන්ති කටසිං ඝොරං, ආදියන්ති පුනබ්භවන්ති.
Vaḍḍhenti kaṭasiṃ ghoraṃ, ādiyanti punabbhavanti.
‘‘එවංවාදී කිරාහං ආයස්මන්තෙ උපාසකෙ සද්ධෙ පසන්නෙ අක්කොසාමි, පරිභාසාමි, අප්පසාදං කරොමි; යොහං අධම්මං අධම්මොති වදාමි, ධම්මං ධම්මොති වදාමි, අවිනයං අවිනයොති වදාමි, විනයං විනයොති වදාමි.
‘‘Evaṃvādī kirāhaṃ āyasmante upāsake saddhe pasanne akkosāmi, paribhāsāmi, appasādaṃ karomi; yohaṃ adhammaṃ adhammoti vadāmi, dhammaṃ dhammoti vadāmi, avinayaṃ avinayoti vadāmi, vinayaṃ vinayoti vadāmi.
448. 11 ‘‘එකමිදං, ආවුසො, සමයං භගවා රාජගහෙ විහරති වෙළුවනෙ කලන්දකනිවාපෙ. තෙන ඛො පන සමයෙන රාජන්තෙපුරෙ රාජපරිසායං සන්නිසින්නානං සන්නිපතිතානං අයමන්තරකථා උදපාදි – ‘කප්පති සමණානං සක්යපුත්තියානං ජාතරූපරජතං; සාදියන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; පටිග්ගණ්හන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජත’න්ති. තෙන ඛො පනාවුසො සමයෙන, මණිචූළකො ගාමණී තස්සං පරිසායං නිසින්නො හොති. අථ ඛො, ආවුසො, මණිචූළකො ගාමණී තං පරිසං එතදවොච – ‘මා අය්යා එවං අවචුත්ථ. න කප්පති සමණානං සක්යපුත්තියානං ජාතරූපරජතං; න සාදියන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; න පටිග්ගණ්හන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; නික්ඛිත්තමණිසුවණ්ණා සමණා සක්යපුත්තියා අපෙතජාතරූපරජතා’ති. අසක්ඛි ඛො, ආවුසො, මණිචූළකො ගාමණී තං පරිසං සඤ්ඤාපෙතුං.
448.12 ‘‘Ekamidaṃ, āvuso, samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena rājantepure rājaparisāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarakathā udapādi – ‘kappati samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ jātarūparajataṃ; sādiyanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; paṭiggaṇhanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajata’nti. Tena kho panāvuso samayena, maṇicūḷako gāmaṇī tassaṃ parisāyaṃ nisinno hoti. Atha kho, āvuso, maṇicūḷako gāmaṇī taṃ parisaṃ etadavoca – ‘mā ayyā evaṃ avacuttha. Na kappati samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ jātarūparajataṃ; na sādiyanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; na paṭiggaṇhanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; nikkhittamaṇisuvaṇṇā samaṇā sakyaputtiyā apetajātarūparajatā’ti. Asakkhi kho, āvuso, maṇicūḷako gāmaṇī taṃ parisaṃ saññāpetuṃ.
‘‘අථ ඛො, ආවුසො, මණිචූළකො ගාමණී තං පරිසං සඤ්ඤාපෙත්වා යෙන භගවා තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා භගවන්තං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො, ආවුසො, මණිචූළකො ගාමණී භගවන්තං එතදවොච – ‘ඉධ, භන්තෙ, රාජන්තෙපුරෙ රාජපරිසායං සන්නිසින්නානං සන්නිපතිතානං අයමන්තරකථා උදපාදි – කප්පති සමණානං සක්යපුත්තියානං ජාතරූපරජතං; සාදියන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; පටිග්ගණ්හන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතන්ති. එවං වුත්තෙ අහං භන්තෙ, තං පරිසං එතදවොචං – මා අය්යා එවං අවචුත්ථ. න කප්පති සමණානං සක්යපුත්තියානං ජාතරූපරජතං; න සාදියන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං ; න පටිග්ගණ්හන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; නික්ඛිත්තමණිසුවණ්ණා සමණා සක්යපුත්තියා අපෙතජාතරූපරජතාති. අසක්ඛිං ඛො අහං, භන්තෙ, තං පරිසං සඤ්ඤාපෙතුං. කච්චාහං, භන්තෙ, එවං බ්යාකරමානො වුත්තවාදී චෙව භගවතො හොමි, න ච භගවන්තං අභූතෙන අබ්භාචික්ඛාමි, ධම්මස්ස චානුධම්මං බ්යාකරොමි, න ච කොචි සහධම්මිකො වාදානුවාදො ගාරය්හං ඨානං ආගච්ඡතී’ති? ‘තග්ඝ ත්වං, ගාමණි, එවං බ්යාකරමානො වුත්තවාදී චෙව මෙ හොසි; න ච මං අභූතෙන අබ්භාචික්ඛසි 13, ධම්මස්ස චානුධම්මං බ්යාකරොසි, න ච කොචි සහධම්මිකො වාදානුවාදො ගාරය්හං ඨානං ආගච්ඡති. න හි, ගාමණි, කප්පති සමණානං සක්යපුත්තියානං ජාතරූපරජතං; න සාදියන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; න පටිග්ගණ්හන්ති සමණා සක්යපුත්තියා ජාතරූපරජතං; නික්ඛිත්තමණිසුවණ්ණා සමණා සක්යපුත්තියා අපෙතජාතරූපරජතා. යස්ස ඛො, ගාමණි, ජාතරූපරජතං කප්පති, පඤ්චපි තස්ස කාමගුණා කප්පන්ති. යස්ස පඤ්ච කාමගුණා කප්පන්ති එකංසෙනෙතං, ගාමණි, ධාරෙය්යාසි – අස්සමණධම්මො අසක්යපුත්තියධම්මොති. අපි චාහං, ගාමණි, එවං වදාමි තිණං තිණත්ථිකෙන පරියෙසිතබ්බං; දාරු දාරුත්ථිකෙන පරියෙසිතබ්බං; සකටං සකටත්ථිකෙන පරියෙසිතබ්බං; පුරිසො පුරිසත්ථිකෙන පරියෙසිතබ්බො. න ත්වෙවාහං, ගාමණි, කෙනචි පරියායෙන ජාතරූපරජතං සාදිතබ්බං පරියෙසිතබ්බන්ති වදාමී’ති.
‘‘Atha kho, āvuso, maṇicūḷako gāmaṇī taṃ parisaṃ saññāpetvā yena bhagavā tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho, āvuso, maṇicūḷako gāmaṇī bhagavantaṃ etadavoca – ‘idha, bhante, rājantepure rājaparisāyaṃ sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ayamantarakathā udapādi – kappati samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ jātarūparajataṃ; sādiyanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; paṭiggaṇhanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajatanti. Evaṃ vutte ahaṃ bhante, taṃ parisaṃ etadavocaṃ – mā ayyā evaṃ avacuttha. Na kappati samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ jātarūparajataṃ; na sādiyanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ ; na paṭiggaṇhanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; nikkhittamaṇisuvaṇṇā samaṇā sakyaputtiyā apetajātarūparajatāti. Asakkhiṃ kho ahaṃ, bhante, taṃ parisaṃ saññāpetuṃ. Kaccāhaṃ, bhante, evaṃ byākaramāno vuttavādī ceva bhagavato homi, na ca bhagavantaṃ abhūtena abbhācikkhāmi, dhammassa cānudhammaṃ byākaromi, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchatī’ti? ‘Taggha tvaṃ, gāmaṇi, evaṃ byākaramāno vuttavādī ceva me hosi; na ca maṃ abhūtena abbhācikkhasi 14, dhammassa cānudhammaṃ byākarosi, na ca koci sahadhammiko vādānuvādo gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchati. Na hi, gāmaṇi, kappati samaṇānaṃ sakyaputtiyānaṃ jātarūparajataṃ; na sādiyanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; na paṭiggaṇhanti samaṇā sakyaputtiyā jātarūparajataṃ; nikkhittamaṇisuvaṇṇā samaṇā sakyaputtiyā apetajātarūparajatā. Yassa kho, gāmaṇi, jātarūparajataṃ kappati, pañcapi tassa kāmaguṇā kappanti. Yassa pañca kāmaguṇā kappanti ekaṃsenetaṃ, gāmaṇi, dhāreyyāsi – assamaṇadhammo asakyaputtiyadhammoti. Api cāhaṃ, gāmaṇi, evaṃ vadāmi tiṇaṃ tiṇatthikena pariyesitabbaṃ; dāru dārutthikena pariyesitabbaṃ; sakaṭaṃ sakaṭatthikena pariyesitabbaṃ; puriso purisatthikena pariyesitabbo. Na tvevāhaṃ, gāmaṇi, kenaci pariyāyena jātarūparajataṃ sāditabbaṃ pariyesitabbanti vadāmī’ti.
‘‘එවංවාදී කිරාහං ආයස්මන්තෙ උපාසකෙ සද්ධෙ පසන්නෙ අක්කොසාමි, පරිභාසාමි, අප්පසාදං කරොමි; යොහං අධම්මං අධම්මොති වදාමි, ධම්මං ධම්මොති වදාමි, අවිනයං අවිනයොති වදාමි, විනයං විනයොති වදාමි.
‘‘Evaṃvādī kirāhaṃ āyasmante upāsake saddhe pasanne akkosāmi, paribhāsāmi, appasādaṃ karomi; yohaṃ adhammaṃ adhammoti vadāmi, dhammaṃ dhammoti vadāmi, avinayaṃ avinayoti vadāmi, vinayaṃ vinayoti vadāmi.
449. ‘‘එකමිදං, ආවුසො, සමයං භගවා රාජගහෙ ආයස්මන්තං උපනන්දං සක්යපුත්තං ආරබ්භ ජාතරූපරජතං පටික්ඛිපි, සික්ඛාපදඤ්ච පඤ්ඤපෙසි. එවංවාදී කිරාහං ආයස්මන්තෙ උපාසකෙ සද්ධෙ පසන්නෙ අක්කොසාමි, පරිභාසාමි, අප්පසාදං කරොමි; යොහං අධම්මං අධම්මොති වදාමි, ධම්මං ධම්මොති වදාමි, අවිනයං අවිනයොති වදාමි, විනයං විනයොති වදාමී’’ති.
449. ‘‘Ekamidaṃ, āvuso, samayaṃ bhagavā rājagahe āyasmantaṃ upanandaṃ sakyaputtaṃ ārabbha jātarūparajataṃ paṭikkhipi, sikkhāpadañca paññapesi. Evaṃvādī kirāhaṃ āyasmante upāsake saddhe pasanne akkosāmi, paribhāsāmi, appasādaṃ karomi; yohaṃ adhammaṃ adhammoti vadāmi, dhammaṃ dhammoti vadāmi, avinayaṃ avinayoti vadāmi, vinayaṃ vinayoti vadāmī’’ti.
එවං වුත්තෙ වෙසාලිකා උපාසකා ආයස්මන්තං යසං කාකණ්ඩකපුත්තං එතදවොචුං – ‘‘එකොව භන්තෙ, අය්යො යසො කාකණ්ඩකපුත්තො සමණො සක්යපුත්තියො. සබ්බෙවිමෙ අස්සමණා අසක්යපුත්තියා. වසතු, භන්තෙ, අය්යො යසො කාකණ්ඩකපුත්තො වෙසාලියං. මයං අය්යස්ස යසස්ස කාකණ්ඩකපුත්තස්ස උස්සුක්කං කරිස්සාම චීවරපිණ්ඩපාතසෙනාසනගිලානප්පච්චයභෙසජ්ජපරික්ඛාරාන’’න්ති. අථ ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො වෙසාලිකෙ උපාසකෙ සඤ්ඤාපෙත්වා අනුදූතෙන භික්ඛුනා සද්ධිං ආරාමං අගමාසි.
Evaṃ vutte vesālikā upāsakā āyasmantaṃ yasaṃ kākaṇḍakaputtaṃ etadavocuṃ – ‘‘ekova bhante, ayyo yaso kākaṇḍakaputto samaṇo sakyaputtiyo. Sabbevime assamaṇā asakyaputtiyā. Vasatu, bhante, ayyo yaso kākaṇḍakaputto vesāliyaṃ. Mayaṃ ayyassa yasassa kākaṇḍakaputtassa ussukkaṃ karissāma cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānappaccayabhesajjaparikkhārāna’’nti. Atha kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto vesālike upāsake saññāpetvā anudūtena bhikkhunā saddhiṃ ārāmaṃ agamāsi.
අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ අනුදූතං භික්ඛුං පුච්ඡිංසු – ‘‘ඛමාපිතාවුසො, යසෙන කාකණ්ඩකපුත්තෙන වෙසාලිකා උපාසකා’’ති ? ‘‘උපාසකෙහි පාපිකං නො, ආවුසො, කතං. එකොව යසො කාකණ්ඩකපුත්තො සමණො සක්යපුත්තියො කතො. සබ්බෙව මයං අස්සමණා අසක්යපුත්තියා කතා’’ති. අථ ඛො වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ – ‘‘අයං, ආවුසො, යසො කාකණ්ඩකපුත්තො අම්හෙහි අසම්මතො ගිහීනං පකාසෙසි; හන්දස්ස මයං උක්ඛෙපනීයකම්මං කරොමා’’ති. තෙ තස්ස උක්ඛෙපනීයකම්මං කත්තුකාමා සන්නිපතිංසු. අථ ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො වෙහාසං අබ්භුග්ගන්ත්වා කොසම්බියං පච්චුට්ඨාසි.
Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū anudūtaṃ bhikkhuṃ pucchiṃsu – ‘‘khamāpitāvuso, yasena kākaṇḍakaputtena vesālikā upāsakā’’ti ? ‘‘Upāsakehi pāpikaṃ no, āvuso, kataṃ. Ekova yaso kākaṇḍakaputto samaṇo sakyaputtiyo kato. Sabbeva mayaṃ assamaṇā asakyaputtiyā katā’’ti. Atha kho vesālikā vajjiputtakā bhikkhū – ‘‘ayaṃ, āvuso, yaso kākaṇḍakaputto amhehi asammato gihīnaṃ pakāsesi; handassa mayaṃ ukkhepanīyakammaṃ karomā’’ti. Te tassa ukkhepanīyakammaṃ kattukāmā sannipatiṃsu. Atha kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto vehāsaṃ abbhuggantvā kosambiyaṃ paccuṭṭhāsi.
450. අථ ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො පාවෙය්යකානඤ්ච 15 අවන්තිදක්ඛිණාපථකානඤ්ච භික්ඛූනං සන්තිකෙ දූතං පාහෙසි – ‘‘ආගච්ඡන්තු ආයස්මන්තා; ඉමං අධිකරණං ආදියිස්සාම. පුරෙ අධම්මො දිප්පති, ධම්මො පටිබාහිය්යති; අවිනයො දිප්පති, විනයො පටිබාහිය්යති; පුරෙ අධම්මවාදිනො බලවන්තො හොන්ති, ධම්මවාදිනො දුබ්බලා හොන්ති; අවිනයවාදිනො බලවන්තො හොන්ති, විනයවාදිනො දුබ්බලා හොන්තී’’ති.
450. Atha kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto pāveyyakānañca 16 avantidakkhiṇāpathakānañca bhikkhūnaṃ santike dūtaṃ pāhesi – ‘‘āgacchantu āyasmantā; imaṃ adhikaraṇaṃ ādiyissāma. Pure adhammo dippati, dhammo paṭibāhiyyati; avinayo dippati, vinayo paṭibāhiyyati; pure adhammavādino balavanto honti, dhammavādino dubbalā honti; avinayavādino balavanto honti, vinayavādino dubbalā hontī’’ti.
තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා සම්භූතො සාණවාසී අහොගඞ්ගෙ පබ්බතෙ පටිවසති. අථ ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො යෙන අහොගඞ්ගො පබ්බතො, යෙනායස්මා සම්භූතො සාණවාසී තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං සම්භූතං සාණවාසිං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො ආයස්මන්තං සම්භූතං සාණවාසිං එතදවොච – ‘‘ඉමෙ, භන්තෙ, වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ වෙසාලියං දස වත්ථූනි දීපෙන්ති – කප්පති සිඞ්ගිලොණකප්පො, කප්පති ද්වඞ්ගුලකප්පො, කප්පති ගාමන්තරකප්පො, කප්පති ආවාසකප්පො, කප්පති අනුමතිකප්පො, කප්පති ආචිණ්ණකප්පො, කප්පති අමථිතකප්පො, කප්පති ජළොගිං පාතුං, කප්පති අදසකං නිසීදනං, කප්පති ජාතරූපරජතන්ති. හන්ද මයං, භන්තෙ, ඉමං අධිකරණං ආදියිස්සාම. පුරෙ අධම්මො දිප්පති, ධම්මො පටිබාහිය්යති; අවිනයො දිප්පති, විනයො පටිබාහිය්යති; පුරෙ අධම්මවාදිනො බලවන්තො හොන්ති, ධම්මවාදිනො දුබ්බලා හොන්ති; අවිනයවාදිනො බලවන්තො හොන්ති, විනයවාදිනො දුබ්බලා හොන්තී’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො ආයස්මා සම්භූතො සාණවාසී ආයස්මතො යසස්ස කාකණ්ඩකපුත්තස්ස පච්චස්සොසි. අථ ඛො සට්ඨිමත්තා පාවෙය්යකා භික්ඛූ – සබ්බෙ ආරඤ්ඤිකා, සබ්බෙ පිණ්ඩපාතිකා, සබ්බෙ පංසුකූලිකා, සබ්බෙ තෙචීවරිකා, සබ්බෙව අරහන්තො – අහොගඞ්ගෙ පබ්බතෙ සන්නිපතිංසු. අට්ඨාසීතිමත්තා අවන්තිදක්ඛිණාපථකා භික්ඛූ – අප්පෙකච්චෙ ආරඤ්ඤිකා, අප්පෙකච්චෙ පිණ්ඩපාතිකා, අප්පෙකච්චෙ පංසුකූලිකා, අප්පෙකච්චෙ තෙචීවරිකා, සබ්බෙව අරහන්තො – අහොගඞ්ගෙ පබ්බතෙ සන්නිපතිංසු. අථ ඛො ථෙරානං භික්ඛූනං මන්තයමානානං එතදහොසි – ‘‘ඉදං ඛො අධිකරණං කක්ඛළඤ්ච, වාළඤ්ච; කං නු ඛො මයං පක්ඛං ලභෙය්යාම, යෙන මයං ඉමස්මිං අධිකරණෙ බලවන්තතරා අස්සාමා’’ති.
Tena kho pana samayena āyasmā sambhūto sāṇavāsī ahogaṅge pabbate paṭivasati. Atha kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto yena ahogaṅgo pabbato, yenāyasmā sambhūto sāṇavāsī tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ sambhūtaṃ sāṇavāsiṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto āyasmantaṃ sambhūtaṃ sāṇavāsiṃ etadavoca – ‘‘ime, bhante, vesālikā vajjiputtakā bhikkhū vesāliyaṃ dasa vatthūni dīpenti – kappati siṅgiloṇakappo, kappati dvaṅgulakappo, kappati gāmantarakappo, kappati āvāsakappo, kappati anumatikappo, kappati āciṇṇakappo, kappati amathitakappo, kappati jaḷogiṃ pātuṃ, kappati adasakaṃ nisīdanaṃ, kappati jātarūparajatanti. Handa mayaṃ, bhante, imaṃ adhikaraṇaṃ ādiyissāma. Pure adhammo dippati, dhammo paṭibāhiyyati; avinayo dippati, vinayo paṭibāhiyyati; pure adhammavādino balavanto honti, dhammavādino dubbalā honti; avinayavādino balavanto honti, vinayavādino dubbalā hontī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī āyasmato yasassa kākaṇḍakaputtassa paccassosi. Atha kho saṭṭhimattā pāveyyakā bhikkhū – sabbe āraññikā, sabbe piṇḍapātikā, sabbe paṃsukūlikā, sabbe tecīvarikā, sabbeva arahanto – ahogaṅge pabbate sannipatiṃsu. Aṭṭhāsītimattā avantidakkhiṇāpathakā bhikkhū – appekacce āraññikā, appekacce piṇḍapātikā, appekacce paṃsukūlikā, appekacce tecīvarikā, sabbeva arahanto – ahogaṅge pabbate sannipatiṃsu. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ mantayamānānaṃ etadahosi – ‘‘idaṃ kho adhikaraṇaṃ kakkhaḷañca, vāḷañca; kaṃ nu kho mayaṃ pakkhaṃ labheyyāma, yena mayaṃ imasmiṃ adhikaraṇe balavantatarā assāmā’’ti.
451. තෙන ඛො පන සමයෙන ආයස්මා රෙවතො සොරෙය්යෙ පටිවසති – බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. අථ ඛො ථෙරානං භික්ඛූනං එතදහොසි – ‘‘අයං ඛො ආයස්මා රෙවතො සොරෙය්යෙ පටිවසති – බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සචෙ මයං ආයස්මන්තං රෙවතං පක්ඛං ලභිස්සාම, එවං මයං ඉමස්මිං අධිකරණෙ බලවන්තතරා අස්සාමා’’ති. අස්සොසි ඛො ආයස්මා රෙවතො – දිබ්බාය සොතධාතුයා විසුද්ධාය අතික්කන්තමානුසිකාය – ථෙරානං භික්ඛූනං මන්තයමානානං. සුත්වානස්ස එතදහොසි – ‘‘ඉදං ඛො අධිකරණං කක්ඛළඤ්ච වාළඤ්ච. න ඛො මෙතං පතිරූපං යොහං එවරූපෙ අධිකරණෙ ඔසක්කෙය්යං. ඉදානි ච පන තෙ භික්ඛූ ආගච්ඡිස්සන්ති. සොහං තෙහි ආකිණ්ණො න ඵාසු ගමිස්සාමි. යංනූනාහං පටිකච්චෙව ගච්ඡෙය්ය’’න්ති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො සොරෙය්යා සඞ්කස්සං අගමාසි.
451. Tena kho pana samayena āyasmā revato soreyye paṭivasati – bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito viyatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Atha kho therānaṃ bhikkhūnaṃ etadahosi – ‘‘ayaṃ kho āyasmā revato soreyye paṭivasati – bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito viyatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Sace mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pakkhaṃ labhissāma, evaṃ mayaṃ imasmiṃ adhikaraṇe balavantatarā assāmā’’ti. Assosi kho āyasmā revato – dibbāya sotadhātuyā visuddhāya atikkantamānusikāya – therānaṃ bhikkhūnaṃ mantayamānānaṃ. Sutvānassa etadahosi – ‘‘idaṃ kho adhikaraṇaṃ kakkhaḷañca vāḷañca. Na kho metaṃ patirūpaṃ yohaṃ evarūpe adhikaraṇe osakkeyyaṃ. Idāni ca pana te bhikkhū āgacchissanti. Sohaṃ tehi ākiṇṇo na phāsu gamissāmi. Yaṃnūnāhaṃ paṭikacceva gaccheyya’’nti. Atha kho āyasmā revato soreyyā saṅkassaṃ agamāsi.
අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ සොරෙය්යං ගන්ත්වා පුච්ඡිංසු – ‘‘කහං ආයස්මා රෙවතො’’ති? තෙ එවමාහංසු – ‘‘එසායස්මා රෙවතො සඞ්කස්සං ගතො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො සඞ්කස්සා කණ්ණකුජ්ජං 17 අගමාසි. අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ සඞ්කස්සං ගන්ත්වා පුච්ඡිංසු – ‘‘කහං ආයස්මා රෙවතො’’ති? තෙ එවමාහංසු – ‘‘එසායස්මා රෙවතො කණ්ණකුජ්ජං ගතො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො කණ්ණකුජ්ජා උදුම්බරං අගමාසි. අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ කණ්ණකුජ්ජං ගන්ත්වා පුච්ඡිංසු – ‘‘කහං ආයස්මා රෙවතො’’ති? තෙ එවමාහංසු – ‘‘එසායස්මා රෙවතො උදුම්බරං ගතො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො උදුම්බරා අග්ගළපුරං අගමාසි. අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ උදුම්බරං ගන්ත්වා පුච්ඡිංසු – ‘‘කහං ආයස්මා රෙවතො’’ති? තෙ එවමාහංසු – ‘‘එසායස්මා රෙවතො අග්ගළපුරං ගතො’’ති. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො අග්ගළපුරා සහජාතිං 18 අගමාසි. අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ අග්ගළපුරං ගන්ත්වා පුච්ඡිංසු – ‘‘කහං ආයස්මා රෙවතො’’ති? තෙ එවමාහංසු – ‘‘එසායස්මා රෙවතො සහජාතිං ගතො’’ති. අථ ඛො ථෙරා භික්ඛූ ආයස්මන්තං රෙවතං සහජාතියං සම්භාවෙසුං.
Atha kho therā bhikkhū soreyyaṃ gantvā pucchiṃsu – ‘‘kahaṃ āyasmā revato’’ti? Te evamāhaṃsu – ‘‘esāyasmā revato saṅkassaṃ gato’’ti. Atha kho āyasmā revato saṅkassā kaṇṇakujjaṃ 19 agamāsi. Atha kho therā bhikkhū saṅkassaṃ gantvā pucchiṃsu – ‘‘kahaṃ āyasmā revato’’ti? Te evamāhaṃsu – ‘‘esāyasmā revato kaṇṇakujjaṃ gato’’ti. Atha kho āyasmā revato kaṇṇakujjā udumbaraṃ agamāsi. Atha kho therā bhikkhū kaṇṇakujjaṃ gantvā pucchiṃsu – ‘‘kahaṃ āyasmā revato’’ti? Te evamāhaṃsu – ‘‘esāyasmā revato udumbaraṃ gato’’ti. Atha kho āyasmā revato udumbarā aggaḷapuraṃ agamāsi. Atha kho therā bhikkhū udumbaraṃ gantvā pucchiṃsu – ‘‘kahaṃ āyasmā revato’’ti? Te evamāhaṃsu – ‘‘esāyasmā revato aggaḷapuraṃ gato’’ti. Atha kho āyasmā revato aggaḷapurā sahajātiṃ 20 agamāsi. Atha kho therā bhikkhū aggaḷapuraṃ gantvā pucchiṃsu – ‘‘kahaṃ āyasmā revato’’ti? Te evamāhaṃsu – ‘‘esāyasmā revato sahajātiṃ gato’’ti. Atha kho therā bhikkhū āyasmantaṃ revataṃ sahajātiyaṃ sambhāvesuṃ.
452. අථ ඛො ආයස්මා සම්භූතො සාණවාසී ආයස්මන්තං යසං කාකණ්ඩකපුත්තං එතදවොච – ‘‘අයං, ආවුසො, ආයස්මා රෙවතො බහුස්සුතො ආගතාගමො ධම්මධරො විනයධරො මාතිකාධරො පණ්ඩිතො වියත්තො මෙධාවී ලජ්ජී කුක්කුච්චකො සික්ඛාකාමො. සචෙ මයං ආයස්මන්තං රෙවතං පඤ්හං පුච්ඡිස්සාම, පටිබලො ආයස්මා රෙවතො එකෙනෙව පඤ්හෙන සකලම්පි රත්තිං වීතිනාමෙතුං. ඉදානි ච පනායස්මා රෙවතො අන්තෙවාසිකං 21 සරභාණකං භික්ඛුං අජ්ඣෙසිස්සති. සො ත්වං තස්ස භික්ඛුනො සරභඤ්ඤපරියොසානෙ ආයස්මන්තං රෙවතං උපසඞ්කමිත්වා ඉමානි දස වත්ථූනි පුච්ඡෙය්යාසී’’ති. ‘‘එවං භන්තෙ’’ති ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො ආයස්මතො සම්භූතස්ස සාණවාසිස්ස පච්චස්සොසි. අථ ඛො ආයස්මා රෙවතො අන්තෙවාසිකං සරභාණකං භික්ඛුං අජ්ඣෙසි. අථ ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො තස්ස භික්ඛුනො සරභඤ්ඤපරියොසානෙ යෙනායස්මා රෙවතො තෙනුපසඞ්කමි, උපසඞ්කමිත්වා ආයස්මන්තං රෙවතං අභිවාදෙත්වා එකමන්තං නිසීදි. එකමන්තං නිසින්නො ඛො ආයස්මා යසො කාකණ්ඩකපුත්තො ආයස්මන්තං රෙවතං එතදවොච – ‘‘කප්පති, භන්තෙ, සිඞ්ගිලොණකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, සිඞ්ගිලොණකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, සිඞ්ගිනා ලොණං පරිහරිතුං – යත්ථ අලොණකං භවිස්සති තත්ථ පරිභුඤ්ජිස්සාමී’’ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ද්වඞ්ගුලකප්පො’’ති ? ‘‘කො සො, ආවුසො, ද්වඞ්ගුලකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ද්වඞ්ගුලාය ඡායාය වීතිවත්තාය, විකාලෙ භොජනං භුඤ්ජිතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ගාමන්තරකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, ගාමන්තරකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ – ඉදානි ගාමන්තරං ගමිස්සාමීති – භුත්තාවිනා පවාරිතෙන අනතිරිත්තං භොජනං භුඤ්ජිතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ආවාසකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, ආවාසකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, සම්බහුලා ආවාසා සමානසීමා නානුපොසථං කාතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො , කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති , භන්තෙ, අනුමතිකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, අනුමතිකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, වග්ගෙන සඞ්ඝෙන කම්මං කාතුං – ආගතෙ භික්ඛූ අනුමානෙස්සාමා’’ති 22? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ආචිණ්ණකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, ආචිණ්ණකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ඉදං මෙ උපජ්ඣායෙන අජ්ඣාචිණ්ණං, ඉදං මෙ ආචරියෙන අජ්ඣාචිණ්ණං, තං අජ්ඣාචරිතු’’න්ති? ‘‘ආචිණ්ණකප්පො ඛො, ආවුසො, එකච්චො කප්පති, එකච්චො න කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති, භන්තෙ, අමථිතකප්පො’’ති? ‘‘කො සො, ආවුසො, අමථිතකප්පො’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, යං තං ඛීරං ඛීරභාවං විජහිතං, අසම්පත්තං දධිභාවං, තං භුත්තාවිනා පවාරිතෙන අනතිරිත්තං පාතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ජළොගිං පාතු’’න්ති? ‘‘කා සා, ආවුසො, ජළොගී’’ති? ‘‘කප්පති, භන්තෙ, යා සා සුරා ආසුතා, අසම්පත්තා මජ්ජභාවං, සා පාතු’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති, භන්තෙ, අදසකං නිසීදන’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. ‘‘කප්පති, භන්තෙ, ජාතරූපරජත’’න්ති? ‘‘නාවුසො, කප්පතී’’ති. ‘‘ඉමෙ, භන්තෙ, වෙසාලිකා වජ්ජිපුත්තකා භික්ඛූ වෙසාලියං ඉමානි දස වත්ථූනි දීපෙන්ති. හන්ද මයං, භන්තෙ, ඉමං අධිකරණං ආදියිස්සාම. පුරෙ අධම්මො දිප්පති, ධම්මො පටිබාහිය්යති; අවිනයො දිප්පති, විනයො පටිබාහිය්යති; පුරෙ අධම්මවාදිනො බලවන්තො හොන්ති, ධම්මවාදිනො දුබ්බලා හොන්ති; අවිනයවාදිනො බලවන්තො හොන්ති, විනයවාදිනො දුබ්බලා හොන්තී’’ති. ‘‘එවමාවුසො’’ති ඛො ආයස්මා රෙවතො ආයස්මතො යසස්ස කාකණ්ඩකපුත්තස්ස පච්චස්සොසි.
452. Atha kho āyasmā sambhūto sāṇavāsī āyasmantaṃ yasaṃ kākaṇḍakaputtaṃ etadavoca – ‘‘ayaṃ, āvuso, āyasmā revato bahussuto āgatāgamo dhammadharo vinayadharo mātikādharo paṇḍito viyatto medhāvī lajjī kukkuccako sikkhākāmo. Sace mayaṃ āyasmantaṃ revataṃ pañhaṃ pucchissāma, paṭibalo āyasmā revato ekeneva pañhena sakalampi rattiṃ vītināmetuṃ. Idāni ca panāyasmā revato antevāsikaṃ 23 sarabhāṇakaṃ bhikkhuṃ ajjhesissati. So tvaṃ tassa bhikkhuno sarabhaññapariyosāne āyasmantaṃ revataṃ upasaṅkamitvā imāni dasa vatthūni puccheyyāsī’’ti. ‘‘Evaṃ bhante’’ti kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto āyasmato sambhūtassa sāṇavāsissa paccassosi. Atha kho āyasmā revato antevāsikaṃ sarabhāṇakaṃ bhikkhuṃ ajjhesi. Atha kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto tassa bhikkhuno sarabhaññapariyosāne yenāyasmā revato tenupasaṅkami, upasaṅkamitvā āyasmantaṃ revataṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā yaso kākaṇḍakaputto āyasmantaṃ revataṃ etadavoca – ‘‘kappati, bhante, siṅgiloṇakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, siṅgiloṇakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, siṅginā loṇaṃ pariharituṃ – yattha aloṇakaṃ bhavissati tattha paribhuñjissāmī’’ti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. ‘‘Kappati, bhante, dvaṅgulakappo’’ti ? ‘‘Ko so, āvuso, dvaṅgulakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, dvaṅgulāya chāyāya vītivattāya, vikāle bhojanaṃ bhuñjitu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. ‘‘Kappati, bhante, gāmantarakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, gāmantarakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante – idāni gāmantaraṃ gamissāmīti – bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ bhojanaṃ bhuñjitu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. ‘‘Kappati, bhante, āvāsakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, āvāsakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, sambahulā āvāsā samānasīmā nānuposathaṃ kātu’’nti? ‘‘Nāvuso , kappatī’’ti. ‘‘Kappati , bhante, anumatikappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, anumatikappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, vaggena saṅghena kammaṃ kātuṃ – āgate bhikkhū anumānessāmā’’ti 24? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. ‘‘Kappati, bhante, āciṇṇakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, āciṇṇakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, idaṃ me upajjhāyena ajjhāciṇṇaṃ, idaṃ me ācariyena ajjhāciṇṇaṃ, taṃ ajjhācaritu’’nti? ‘‘Āciṇṇakappo kho, āvuso, ekacco kappati, ekacco na kappatī’’ti. ‘‘Kappati, bhante, amathitakappo’’ti? ‘‘Ko so, āvuso, amathitakappo’’ti? ‘‘Kappati, bhante, yaṃ taṃ khīraṃ khīrabhāvaṃ vijahitaṃ, asampattaṃ dadhibhāvaṃ, taṃ bhuttāvinā pavāritena anatirittaṃ pātu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti? ‘‘Kappati, bhante, jaḷogiṃ pātu’’nti? ‘‘Kā sā, āvuso, jaḷogī’’ti? ‘‘Kappati, bhante, yā sā surā āsutā, asampattā majjabhāvaṃ, sā pātu’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. ‘‘Kappati, bhante, adasakaṃ nisīdana’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. ‘‘Kappati, bhante, jātarūparajata’’nti? ‘‘Nāvuso, kappatī’’ti. ‘‘Ime, bhante, vesālikā vajjiputtakā bhikkhū vesāliyaṃ imāni dasa vatthūni dīpenti. Handa mayaṃ, bhante, imaṃ adhikaraṇaṃ ādiyissāma. Pure adhammo dippati, dhammo paṭibāhiyyati; avinayo dippati, vinayo paṭibāhiyyati; pure adhammavādino balavanto honti, dhammavādino dubbalā honti; avinayavādino balavanto honti, vinayavādino dubbalā hontī’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā revato āyasmato yasassa kākaṇḍakaputtassa paccassosi.
පඨමභාණවාරො නිට්ඨිතො.
Paṭhamabhāṇavāro niṭṭhito.
Footnotes:
Related texts:
අට්ඨකථා • Aṭṭhakathā / විනයපිටක (අට්ඨකථා) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / චූළවග්ග-අට්ඨකථා • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / දසවත්ථුකථා • Dasavatthukathā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / සාරත්ථදීපනී-ටීකා • Sāratthadīpanī-ṭīkā / දසවත්ථුකථාවණ්ණනා • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / වජිරබුද්ධි-ටීකා • Vajirabuddhi-ṭīkā / දසවත්ථුකථාවණ්ණනා • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / විමතිවිනොදනී-ටීකා • Vimativinodanī-ṭīkā / දසවත්ථුකථාවණ්ණනා • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ටීකා • Tīkā / විනයපිටක (ටීකා) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / පාචිත්යාදියොජනාපාළි • Pācityādiyojanāpāḷi / දසවත්ථුකථා • Dasavatthukathā