| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / விமதிவினோத³னீ-டீகா • Vimativinodanī-ṭīkā |
பட²மசதுக்கவண்ணனா
Paṭhamacatukkavaṇṇanā
57. அஸ்ஸாதி ஆக்²யாதபத³ந்தி தஸ்ஸ அத்த²ங் த³ஸ்ஸெந்தோ ‘‘ஹோதீ’’தி ஆஹ, ப⁴வெய்யாதி அத்தோ², ஹோதீதி வுத்தங் ஹோதி. து³தியே அத்த²விகப்பே ‘‘ஹோதீ’’தி இத³ங் வசனஸேஸோ.
57.Assāti ākhyātapadanti tassa atthaṃ dassento ‘‘hotī’’ti āha, bhaveyyāti attho, hotīti vuttaṃ hoti. Dutiye atthavikappe ‘‘hotī’’ti idaṃ vacanaseso.
58. ஸாதி³யந்தஸ்ஸேவாதி எத்த² ஸாதி³யனங் நாம ஸேவேதுகாமதாசித்தஸ்ஸ உப்பாத³னமேவாதி ஆஹ ‘‘படிஸேவனசித்தஸமங்கி³ஸ்ஸா’’தி. படிபக்க²ந்தி அனிட்ட²ங் அஹிதங். ‘‘பி⁴க்கூ²னங் பச்சத்தி²கா பி⁴க்கு²பச்சத்தி²கா’’தி வுத்தே உபரி வுச்சமானா ராஜபச்சத்தி²காத³யோபி இதே⁴வ பவிஸந்தீதி தங் நிவத்தனத்த²ங் பி⁴க்கூ² ஏவ பச்சத்தி²காதி ராஜபச்சத்தி²கானுரூபேன அத்தோ² த³ஸ்ஸிதோ. தஸ்மிங் க²ணேதி பவேஸனக்க²ணே. அக்³க³தோ ஹி யாவ மூலா பவேஸனகிரியாய வத்தமானகாலோ பவேஸனக்க²ணோ நாம. பவிட்ட²காலேதி அங்க³ஜாதஸ்ஸ யத்தகங் டா²னங் பவேஸனாரஹங், தத்தகங் அனவஸேஸதோ பவிட்ட²காலே, பவேஸனகிரியாய நிட்டி²தக்க²ணேதி அத்தோ². ஏவங் பவிட்ட²ஸ்ஸ உத்³த⁴ரணாரம்ப⁴தோ அந்தரா டி²தகாலே டி²தங் அங்க³ஜாதங், தஸ்ஸ டி²தி வா டி²தங் நாம, அட்ட²கதா²யங் பன மாதுகா³மஸ்ஸ ஸுக்கவிஸ்ஸட்டி²ங் பத்வா ஸப்³ப³தா² வாயாமதோ ஓரமித்வா டி²தகாலங் ஸந்தா⁴ய ‘‘ஸுக்கவிஸ்ஸட்டி²ஸமயே’’தி வுத்தங், தது³ப⁴யம்பி டி²தமேவாதி க³ஹேதப்³ப³ங். உத்³த⁴ரணங் நாம யாவ அக்³கா³ நீஹரணகிரியாய வத்தமானகாலோதி ஆஹ ‘‘நீஹரணகாலே படிஸேவனசித்தங் உபட்டா²பேதீ’’தி.
58.Sādiyantassevāti ettha sādiyanaṃ nāma sevetukāmatācittassa uppādanamevāti āha ‘‘paṭisevanacittasamaṅgissā’’ti. Paṭipakkhanti aniṭṭhaṃ ahitaṃ. ‘‘Bhikkhūnaṃ paccatthikā bhikkhupaccatthikā’’ti vutte upari vuccamānā rājapaccatthikādayopi idheva pavisantīti taṃ nivattanatthaṃ bhikkhū eva paccatthikāti rājapaccatthikānurūpena attho dassito. Tasmiṃ khaṇeti pavesanakkhaṇe. Aggato hi yāva mūlā pavesanakiriyāya vattamānakālo pavesanakkhaṇo nāma. Paviṭṭhakāleti aṅgajātassa yattakaṃ ṭhānaṃ pavesanārahaṃ, tattakaṃ anavasesato paviṭṭhakāle, pavesanakiriyāya niṭṭhitakkhaṇeti attho. Evaṃ paviṭṭhassa uddharaṇārambhato antarā ṭhitakāle ṭhitaṃ aṅgajātaṃ, tassa ṭhiti vā ṭhitaṃ nāma, aṭṭhakathāyaṃ pana mātugāmassa sukkavissaṭṭhiṃ patvā sabbathā vāyāmato oramitvā ṭhitakālaṃ sandhāya ‘‘sukkavissaṭṭhisamaye’’ti vuttaṃ, tadubhayampi ṭhitamevāti gahetabbaṃ. Uddharaṇaṃ nāma yāva aggā nīharaṇakiriyāya vattamānakāloti āha ‘‘nīharaṇakāle paṭisevanacittaṃ upaṭṭhāpetī’’ti.
எத்த² ச யஸ்மா பரேஹி உபக்கமியமானஸ்ஸ அங்க³ஜாதாதி³காயசலனஸ்ஸ விஜ்ஜமானத்தா ஸேவனசித்தே உபட்டி²தமத்தே தஸ்மிங் க²ணே சித்தஜரூபேன ஸஞ்ஜாயமானங் அங்க³ஜாதாதி³சலனங் இமினா ஸேவனசித்தேன உப்பாதி³தமேவ ஹோதி. அபிச ஸேவனசித்தே உப்பன்னே பரேஹி அனுபக்கமியமானஸ்ஸாபி அங்க³ஜாதே சலனங் ஹோதேவ, தஞ்ச தேன கதங் நாம ஹோதி, தஸ்மா காயசித்ததோ ஸமுட்டி²தங் பாராஜிகாபத்திங் ஸோ ஆபஜ்ஜதியேவ உப்³ப⁴ஜாணுமண்ட³லிகா (பாசி॰ 657-658) விய. தத்தா²பி ஹி ‘‘அத⁴க்க²கங் உப்³ப⁴ஜாணுமண்ட³லங் ஆமஸனங் வா…பே॰… படிபீளனங் வா ஸாதி³யெய்யா’’தி (பாசி॰ 657) ஸாதி³யனமத்தேயேவ ஆபத்தி வுத்தா, பி⁴க்கு²னோ காயஸங்ஸக்³கே³ பன ‘‘காயஸங்ஸக்³க³ங் ஸமாபஜ்ஜெய்யா’’தி (பாரா॰ 270) அத்தனோ உபக்கமஸ்ஸ ஆபத்தினிமித்தபா⁴வேன வுத்தத்தா இத்தி²யா பு²ஸியமானஸ்ஸ காயஸங்ஸக்³க³ராகே³ ச இத்தி²யா ஸஞ்ஜனிதகாயசலனே ச விஜ்ஜமானேபி அத்தனோ பயோகா³பா⁴வேன அனாபத்தியேவ வுத்தாதி க³ஹேதப்³ப³ங். கேசி பன ‘‘பட²மஸங்கா⁴தி³ஸேஸவிஸயேபி பரேஹி ப³லக்காரேன ஹத்தா²தீ³ஹி உபக்கமியமானஸ்ஸ மோசனஸ்ஸாதோ³ ச உப்பஜ்ஜதி, தேன ச அஸுசிம்ஹி முத்தே ஸங்கா⁴தி³ஸேஸோ, அமுத்தே து²ல்லச்சயங் ஏவா’’தி வத³ந்தி. அங்கா³ரகாஸுந்தி அங்கா³ரராஸிங், அங்கா³ரபுண்ணாவாடங் வா. இத்தி²யா உபக்கமியமானே அஸாதி³யனங் நாம ந ஸப்³பே³ஸங் விஸயோதி ஆஹ இமஞ்ஹீதிஆதி³. ஏகாத³ஸஹி அக்³கீ³ஹீதி ராக³தோ³ஸமோஹஜாதிஜராமரணஸோகபரிதே³வது³க்க²தோ³மனஸ்ஸுபாயாஸஸங்கா²தேஹி ஏகாத³ஸக்³கீ³ஹி. அஸ்ஸாதி அஸாதி³யந்தஸ்ஸ. சதுக்கங் நீஹரித்வா ட²பேஸீதி எத்த² ஏகபுக்³க³லவிஸயதாய ஏகோபி அனாபத்திவாரோ பவேஸனபவிட்ட²டி²தஉத்³த⁴ரணஸங்க²ஆதானங் சதுன்னங் பதா³னங் வஸேன ‘‘சதுக்க’’ந்தி வுத்தோ. பட²மசதுக்ககதா²தி எத்த² பன அனாபத்திவாரேன ஸத்³தி⁴ங் பஞ்சன்னங் வாரானங் வுத்தனயேன ‘‘பஞ்ச சதுக்கா’’தி வத்தப்³பே³பி ஏகமக்³க³விஸயதாய தேஸங் ஏகத்தங் ஆரோபெத்வா பட²மசதுக்கதா வுத்தா. தேனேவ வக்க²தி திண்ணங் மக்³கா³னங் வஸேன தீணி ஸுத்³தி⁴கசதுக்கானீதிஆதி³.
Ettha ca yasmā parehi upakkamiyamānassa aṅgajātādikāyacalanassa vijjamānattā sevanacitte upaṭṭhitamatte tasmiṃ khaṇe cittajarūpena sañjāyamānaṃ aṅgajātādicalanaṃ iminā sevanacittena uppāditameva hoti. Apica sevanacitte uppanne parehi anupakkamiyamānassāpi aṅgajāte calanaṃ hoteva, tañca tena kataṃ nāma hoti, tasmā kāyacittato samuṭṭhitaṃ pārājikāpattiṃ so āpajjatiyeva ubbhajāṇumaṇḍalikā (pāci. 657-658) viya. Tatthāpi hi ‘‘adhakkhakaṃ ubbhajāṇumaṇḍalaṃ āmasanaṃ vā…pe… paṭipīḷanaṃ vā sādiyeyyā’’ti (pāci. 657) sādiyanamatteyeva āpatti vuttā, bhikkhuno kāyasaṃsagge pana ‘‘kāyasaṃsaggaṃ samāpajjeyyā’’ti (pārā. 270) attano upakkamassa āpattinimittabhāvena vuttattā itthiyā phusiyamānassa kāyasaṃsaggarāge ca itthiyā sañjanitakāyacalane ca vijjamānepi attano payogābhāvena anāpattiyeva vuttāti gahetabbaṃ. Keci pana ‘‘paṭhamasaṅghādisesavisayepi parehi balakkārena hatthādīhi upakkamiyamānassa mocanassādo ca uppajjati, tena ca asucimhi mutte saṅghādiseso, amutte thullaccayaṃ evā’’ti vadanti. Aṅgārakāsunti aṅgārarāsiṃ, aṅgārapuṇṇāvāṭaṃ vā. Itthiyā upakkamiyamāne asādiyanaṃ nāma na sabbesaṃ visayoti āha imañhītiādi. Ekādasahi aggīhīti rāgadosamohajātijarāmaraṇasokaparidevadukkhadomanassupāyāsasaṅkhātehi ekādasaggīhi. Assāti asādiyantassa. Catukkaṃ nīharitvā ṭhapesīti ettha ekapuggalavisayatāya ekopi anāpattivāro pavesanapaviṭṭhaṭhitauddharaṇasaṅkhaātānaṃ catunnaṃ padānaṃ vasena ‘‘catukka’’nti vutto. Paṭhamacatukkakathāti ettha pana anāpattivārena saddhiṃ pañcannaṃ vārānaṃ vuttanayena ‘‘pañca catukkā’’ti vattabbepi ekamaggavisayatāya tesaṃ ekattaṃ āropetvā paṭhamacatukkatā vuttā. Teneva vakkhati tiṇṇaṃ maggānaṃ vasena tīṇi suddhikacatukkānītiādi.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / வினயபிடக • Vinayapiṭaka / மஹாவிப⁴ங்க³ • Mahāvibhaṅga / 1. பட²மபாராஜிகங் • 1. Paṭhamapārājikaṃ
அட்ட²கதா² • Aṭṭhakathā / வினயபிடக (அட்ட²கதா²) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / மஹாவிப⁴ங்க³-அட்ட²கதா² • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / 1. பட²மபாராஜிகங் • 1. Paṭhamapārājikaṃ
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ஸாரத்த²தீ³பனீ-டீகா • Sāratthadīpanī-ṭīkā / பட²மசதுக்ககதா²வண்ணனா • Paṭhamacatukkakathāvaṇṇanā
டீகா • Tīkā / வினயபிடக (டீகா) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / வஜிரபு³த்³தி⁴-டீகா • Vajirabuddhi-ṭīkā / பட²மசதுக்ககதா²வண்ணனா • Paṭhamacatukkakathāvaṇṇanā
