| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
(೮) ೩. ಯೋಧಾಜೀವವಗ್ಗೋ
(8) 3. Yodhājīvavaggo
೧-೨. ಪಠಮಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಫಲಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ
1-2. Paṭhamacetovimuttiphalasuttādivaṇṇanā
೭೧-೭೨. ತತಿಯಸ್ಸ ಪಠಮೇ ಅವಿಜ್ಜಾಪಲಿಘನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅವಿಜ್ಜಾತಿ ವಟ್ಟಮೂಲಿಕಾ ಅವಿಜ್ಜಾ, ಅಯಂ ಪಚುರಜನೇಹಿ ಉಕ್ಖಿಪಿತುಂ ಅಸಕ್ಕುಣೇಯ್ಯಭಾವತೋ ದುಕ್ಖಿಪನಟ್ಠೇನ ನಿಬ್ಬಾನದ್ವಾರಪ್ಪವೇಸವಿಬನ್ಧನೇನ ಚ ‘‘ಪಲಿಘೋ ವಿಯಾತಿ ಪಲಿಘೋ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ತೇನೇಸ ತಸ್ಸಾ ಉಕ್ಖಿತ್ತತ್ತಾ ‘‘ಉಕ್ಖಿತ್ತಪಲಿಘೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ। ಪುನಬ್ಭವಸ್ಸ ಕರಣಸೀಲೋ, ಪುನಬ್ಭವಂ ವಾ ಫಲಂ ಅರಹತೀತಿ ಪೋನೋಭವಿಕಾ, ಪುನಬ್ಭವದಾಯಿಕಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಜಾತಿಸಂಸಾರೋತಿ ಜಾಯನವಸೇನ ಚೇವ ಸಂಸರಣವಸೇನ ಚ ಏವಂಲದ್ಧನಾಮಾನಂ ಪುನಬ್ಭವಕ್ಖನ್ಧಾನಂ ಪಚ್ಚಯೋ ಕಮ್ಮಾಭಿಸಙ್ಖಾರೋ। ಜಾತಿಸಂಸಾರೋತಿ ಹಿ ಫಲೂಪಚಾರೇನ ಕಾರಣಂ ವುತ್ತಂ। ತಞ್ಹಿ ಪುನಪ್ಪುನಂ ಉಪ್ಪತ್ತಿಕಾರಣವಸೇನ ಪರಿಕ್ಖಿಪಿತ್ವಾ ಠಿತತ್ತಾ ‘‘ಪರಿಖಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ ಸನ್ತಾನಸ್ಸ ಪರಿಕ್ಖಿಪನತೋ। ತೇನೇಸ ತಸ್ಸ ಸಂಕಿಣ್ಣತ್ತಾ ವಿಕಿಣ್ಣತ್ತಾ ಸಬ್ಬಸೋ ಖಿತ್ತತ್ತಾ ವಿನಾಸಿತತ್ತಾ ‘‘ಸಂಕಿಣ್ಣಪರಿಖೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋ।
71-72. Tatiyassa paṭhame avijjāpalighanti ettha avijjāti vaṭṭamūlikā avijjā, ayaṃ pacurajanehi ukkhipituṃ asakkuṇeyyabhāvato dukkhipanaṭṭhena nibbānadvārappavesavibandhanena ca ‘‘paligho viyāti paligho’’ti vuccati. Tenesa tassā ukkhittattā ‘‘ukkhittapaligho’’ti vutto. Punabbhavassa karaṇasīlo, punabbhavaṃ vā phalaṃ arahatīti ponobhavikā, punabbhavadāyikāti attho. Jātisaṃsāroti jāyanavasena ceva saṃsaraṇavasena ca evaṃladdhanāmānaṃ punabbhavakkhandhānaṃ paccayo kammābhisaṅkhāro. Jātisaṃsāroti hi phalūpacārena kāraṇaṃ vuttaṃ. Tañhi punappunaṃ uppattikāraṇavasena parikkhipitvā ṭhitattā ‘‘parikhā’’ti vuccati santānassa parikkhipanato. Tenesa tassa saṃkiṇṇattā vikiṇṇattā sabbaso khittattā vināsitattā ‘‘saṃkiṇṇaparikho’’ti vutto.
ತಣ್ಹಾಸಙ್ಖಾತನ್ತಿ ಏತ್ಥ ತಣ್ಹಾತಿ ವಟ್ಟಮೂಲಿಕಾ ತಣ್ಹಾ। ಅಯಞ್ಹಿ ಗಮ್ಭೀರಾನುಗತಟ್ಠೇನ ‘‘ಏಸಿಕಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚತಿ। ಲುಞ್ಚಿತ್ವಾ ಉದ್ಧರಿತ್ವಾ। ಓರಮ್ಭಾಗಿಯಾನೀತಿ ಓರಮ್ಭಾಗಜನಕಾನಿ ಕಾಮಭವೇ ಉಪಪತ್ತಿಪಚ್ಚಯಾನಿ ಕಾಮರಾಗಸಂಯೋಜನಾದೀನಿ। ಏತಾನಿ ಹಿ ಕವಾಟಂ ವಿಯ ನಗರದ್ವಾರಂ ಚಿತ್ತಂ ಪಿದಹಿತ್ವಾ ಠಿತತ್ತಾ ‘‘ಅಗ್ಗಳಾ’’ತಿ ವುಚ್ಚನ್ತಿ। ತೇನೇಸ ತೇಸಂ ನಿಗ್ಗತತ್ತಾ ಭಿನ್ನತ್ತಾ ‘‘ನಿರಗ್ಗಳೋ’’ತಿ ವುತ್ತೋತಿ। ಅಗ್ಗಮಗ್ಗೇನ ಪನ್ನೋ ಅಪಚಿತೋ ಮಾನದ್ಧಜೋ ಏತಸ್ಸಾತಿ ಪನ್ನದ್ಧಜೋ। ಪನ್ನಭಾರೋತಿ ಖನ್ಧಭಾರಕಿಲೇಸಭಾರಅಭಿಸಙ್ಖಾರಭಾರಾ ಓರೋಪಿತಾ ಅಸ್ಸಾತಿ ಪನ್ನಭಾರೋ। ವಿಸಂಯುತ್ತೋತಿ ಚತೂಹಿ ಯೋಗೇಹಿ ಸಬ್ಬಕಿಲೇಸೇಹಿ ಚ ವಿಸಂಯುತ್ತೋ। ಅಸ್ಮಿಮಾನೋತಿ ರೂಪೇ ಅಸ್ಮೀತಿ ಮಾನೋ, ವೇದನಾಯ, ಸಞ್ಞಾಯ, ಸಙ್ಖಾರೇಸು, ವಿಞ್ಞಾಣೇ ಅಸ್ಮಿಮಾನೋ। ಏತ್ಥ ಹಿ ಪಞ್ಚಪಿ ಖನ್ಧೇ ಅವಿಸೇಸತೋ ‘‘ಅಸ್ಮೀ’’ತಿ ಗಹೇತ್ವಾ ಪವತ್ತಮಾನೋ ಅಸ್ಮಿಮಾನೋತಿ ಅಧಿಪ್ಪೇತೋ।
Taṇhāsaṅkhātanti ettha taṇhāti vaṭṭamūlikā taṇhā. Ayañhi gambhīrānugataṭṭhena ‘‘esikā’’ti vuccati. Luñcitvā uddharitvā. Orambhāgiyānīti orambhāgajanakāni kāmabhave upapattipaccayāni kāmarāgasaṃyojanādīni. Etāni hi kavāṭaṃ viya nagaradvāraṃ cittaṃ pidahitvā ṭhitattā ‘‘aggaḷā’’ti vuccanti. Tenesa tesaṃ niggatattā bhinnattā ‘‘niraggaḷo’’ti vuttoti. Aggamaggena panno apacito mānaddhajo etassāti pannaddhajo. Pannabhāroti khandhabhārakilesabhāraabhisaṅkhārabhārā oropitā assāti pannabhāro. Visaṃyuttoti catūhi yogehi sabbakilesehi ca visaṃyutto. Asmimānoti rūpe asmīti māno, vedanāya, saññāya, saṅkhāresu, viññāṇe asmimāno. Ettha hi pañcapi khandhe avisesato ‘‘asmī’’ti gahetvā pavattamāno asmimānoti adhippeto.
ನಗರದ್ವಾರಸ್ಸ ಪರಿಸ್ಸಯಪಟಿಬಾಹನತ್ಥಞ್ಚೇವ ಸೋಧನತ್ಥಞ್ಚ ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಏಸಿಕಾಥಮ್ಭೇ ನಿಖಣಿತ್ವಾ ಠಪೇತೀತಿ ಆಹ ‘‘ನಗರದ್ವಾರೇ ಉಸ್ಸಾಪಿತೇ ಏಸಿಕಾಥಮ್ಭೇ’’ತಿ। ಪಾಕಾರವಿದ್ಧಂಸನೇನೇವ ಪರಿಖಾಭೂಮಿಸಮಕರಣಂ ಹೋತೀತಿ ಆಹ ‘‘ಪಾಕಾರಂ ಭಿನ್ದಿತ್ವಾ ಪರಿಖಂ ವಿಕಿರಿತ್ವಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವ’’ನ್ತಿಆದಿ ಉಪಮಾಸಂಸನ್ದನಂ। ಸನ್ತೋ ಸಂವಿಜ್ಜಮಾನೋ ಕಾಯೋ ಧಮ್ಮಸಮೂಹೋತಿ ಸಕ್ಕಾಯೋ, ಉಪಾದಾನಕ್ಖನ್ಧಪಞ್ಚಕಂ। ದ್ವತ್ತಿಂಸಕಮ್ಮಕಾರಣಾ ದುಕ್ಖಕ್ಖನ್ಧೇ ಆಗತದುಕ್ಖಾನಿ। ಅಕ್ಖಿರೋಗಸೀಸರೋಗಾದಯೋ। ಅಟ್ಠನವುತಿ ರೋಗಾ, ರಾಜಭಯಾದೀನಿ ಪಞ್ಚವೀಸತಿಮಹಾಭಯಾನಿ। ದುತಿಯಂ ಉತ್ತಾನಮೇವ।
Nagaradvārassa parissayapaṭibāhanatthañceva sodhanatthañca ubhosu passesu esikāthambhe nikhaṇitvā ṭhapetīti āha ‘‘nagaradvāre ussāpite esikāthambhe’’ti. Pākāraviddhaṃsaneneva parikhābhūmisamakaraṇaṃ hotīti āha ‘‘pākāraṃ bhinditvā parikhaṃ vikiritvā’’ti. ‘‘Eva’’ntiādi upamāsaṃsandanaṃ. Santo saṃvijjamāno kāyo dhammasamūhoti sakkāyo, upādānakkhandhapañcakaṃ. Dvattiṃsakammakāraṇā dukkhakkhandhe āgatadukkhāni. Akkhirogasīsarogādayo. Aṭṭhanavuti rogā, rājabhayādīni pañcavīsatimahābhayāni. Dutiyaṃ uttānameva.
ಪಠಮಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಫಲಸುತ್ತಾದಿವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Paṭhamacetovimuttiphalasuttādivaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya
೧. ಪಠಮಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಫಲಸುತ್ತಂ • 1. Paṭhamacetovimuttiphalasuttaṃ
೨. ದುತಿಯಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಫಲಸುತ್ತಂ • 2. Dutiyacetovimuttiphalasuttaṃ
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā)
೧. ಪಠಮಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಫಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 1. Paṭhamacetovimuttiphalasuttavaṇṇanā
೨. ದುತಿಯಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಫಲಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 2. Dutiyacetovimuttiphalasuttavaṇṇanā
