Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ (അട്ഠകഥാ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
(൮) ൩. യോധാജീവവഗ്ഗോ
(8) 3. Yodhājīvavaggo
൧. പഠമചേതോവിമുത്തിഫലസുത്തവണ്ണനാ
1. Paṭhamacetovimuttiphalasuttavaṇṇanā
൭൧. തതിയസ്സ പഠമേ യതോ ഖോ, ഭിക്ഖവേതി ഹേട്ഠാ വുത്തനയേന വിപസ്സനം വഡ്ഢേത്വാ അരഹത്തം പത്തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ഇദാനി വണ്ണഭണനത്ഥം ഇദം ആരദ്ധം. തത്ഥ യതോ ഖോതി യദാ ഖോ. ഉക്ഖിത്തപലിഘോതി അവിജ്ജാപലിഘം ഉക്ഖിപിത്വാ അപനേത്വാ ഠിതോ. സംകിണ്ണപരിഖോതി സംസാരപരിഖം സംകിരിത്വാ വിനാസേത്വാ ഠിതോ. അബ്ബൂള്ഹേസികോതി തണ്ഹാസങ്ഖാതം ഏസികാഥമ്ഭം അബ്ബുയ്ഹ ലുഞ്ചിത്വാ ഠിതോ. നിരഗ്ഗളോതി നീവരണകവാടം ഉഗ്ഘാടേത്വാ ഠിതോ. പന്നദ്ധജോ പന്നഭാരോതി മാനദ്ധജഞ്ച ഖന്ധാഭിസങ്ഖാരകിലേസഭാരഞ്ച പാതേത്വാ ഓതാരേത്വാ ഠിതോ. വിസംയുത്തോതി വട്ടേന വിസംയുത്തോ. സേസം പാളിനയേനേവ വേദിതബ്ബം. ഏത്താവതാ ഭഗവതാ മഗ്ഗേന കിലേസേ ഖേപേത്വാ നിരോധസയനവരഗതസ്സ നിബ്ബാനാരമ്മണം ഫലസമാപത്തിം അപ്പേത്വാ വിഹരതോ ഖീണാസവസ്സ കാലോ ദസ്സിതോ.
71. Tatiyassa paṭhame yato kho, bhikkhaveti heṭṭhā vuttanayena vipassanaṃ vaḍḍhetvā arahattaṃ pattassa bhikkhuno idāni vaṇṇabhaṇanatthaṃ idaṃ āraddhaṃ. Tattha yato khoti yadā kho. Ukkhittapalighoti avijjāpalighaṃ ukkhipitvā apanetvā ṭhito. Saṃkiṇṇaparikhoti saṃsāraparikhaṃ saṃkiritvā vināsetvā ṭhito. Abbūḷhesikoti taṇhāsaṅkhātaṃ esikāthambhaṃ abbuyha luñcitvā ṭhito. Niraggaḷoti nīvaraṇakavāṭaṃ ugghāṭetvā ṭhito. Pannaddhajo pannabhāroti mānaddhajañca khandhābhisaṅkhārakilesabhārañca pātetvā otāretvā ṭhito. Visaṃyuttoti vaṭṭena visaṃyutto. Sesaṃ pāḷinayeneva veditabbaṃ. Ettāvatā bhagavatā maggena kilese khepetvā nirodhasayanavaragatassa nibbānārammaṇaṃ phalasamāpattiṃ appetvā viharato khīṇāsavassa kālo dassito.
യഥാ ഹി ദ്വേ നഗരാനി ഏകം ചോരനഗരം ഏകം ഖേമനഗരം. അഥ ഏകസ്സ മഹായോധസ്സ ഏവം ഭവേയ്യ – ‘‘യാവിമം ചോരനഗരം തിട്ഠതി, താവ ഖേമനഗരം ഭയതോ ന മുച്ചതി, ചോരനഗരം അനഗരം കരിസ്സാമീ’’തി സന്നാഹം കത്വാ ഖഗ്ഗം ഗഹേത്വാ ചോരനഗരം ഉപസങ്കമിത്വാ നഗരദ്വാരേ ഉസ്സാപിതേ ഏസികാഥമ്ഭേ ഖഗ്ഗേന ഛിന്ദിത്വാ സദ്ധിം ദ്വാരബാഹാഹി കവാടം ഭിന്ദിത്വാ പലിഘം ഉക്ഖിപിത്വാ പാകാരം ഭിന്ദിത്വാ പരിഖം വികിരിത്വാ നഗരസോഭത്ഥായ ഉസ്സിതേ ധജേ പാതേത്വാ നഗരം അഗ്ഗിനാ ഝാപേത്വാ ഖേമനഗരം പവിസിത്വാ പാസാദം ആരുയ്ഹ ഞാതിഗണപരിവുതോ സുരസഭോജനം ഭുഞ്ജേയ്യ. ഏവം ചോരനഗരം വിയ സക്കായോ, ഖേമനഗരം വിയ നിബ്ബാനം, മഹായോധോ വിയ യോഗാവചരോ. തസ്സേവം ഹോതി – ‘‘യാവ സക്കായവട്ടം വട്ടതി, താവ ദ്വത്തിംസകമ്മകാരണാഅട്ഠനവുതിരോഗപഞ്ചവീസതിമഹാഭയേഹി പരിമുച്ചനം നത്ഥീ’’തി. സോ മഹായോധോ സന്നാഹം വിയ സീലസന്നാഹം കത്വാ പഞ്ഞാഖഗ്ഗം ഗഹേത്വാ ഖഗ്ഗേന ഏസികാഥമ്ഭേ വിയ അരഹത്തമഗ്ഗേന തണ്ഹേസികം ലുഞ്ചിത്വാ, സോ യോധോ സദ്വാരബാഹകം നഗരകവാടം വിയ പഞ്ചോരമ്ഭാഗിയസംയോജനഅഗ്ഗളം ഉഗ്ഘാടേത്വാ, സോ യോധോ പലിഘം വിയ അവിജ്ജാപലിഘം ഉക്ഖിപിത്വാ, സോ യോധോ പാകാരം ഭിന്ദന്തോ പരിഖം വിയ കമ്മാഭിസങ്ഖാരം ഭിന്ദന്തോ ജാതിസംസാരപരിഖം വികിരിത്വാ, സോ യോധോ നഗരം സോഭത്ഥായ ഉസ്സാപിതദ്ധജേ വിയ മാനദ്ധജേ പാതേത്വാ സക്കായനഗരം ഝാപേത്വാ, സോ യോധോ ഖേമനഗരേ ഉപരിപാസാദേ സുഭോജനം വിയ കിലേസപരിനിബ്ബാനനഗരം പവിസിത്വാ അമതം നിരോധാരമ്മണം ഫലസമാപത്തിസുഖം അനുഭവമാനോ കാലം വീതിനാമേതി.
Yathā hi dve nagarāni ekaṃ coranagaraṃ ekaṃ khemanagaraṃ. Atha ekassa mahāyodhassa evaṃ bhaveyya – ‘‘yāvimaṃ coranagaraṃ tiṭṭhati, tāva khemanagaraṃ bhayato na muccati, coranagaraṃ anagaraṃ karissāmī’’ti sannāhaṃ katvā khaggaṃ gahetvā coranagaraṃ upasaṅkamitvā nagaradvāre ussāpite esikāthambhe khaggena chinditvā saddhiṃ dvārabāhāhi kavāṭaṃ bhinditvā palighaṃ ukkhipitvā pākāraṃ bhinditvā parikhaṃ vikiritvā nagarasobhatthāya ussite dhaje pātetvā nagaraṃ agginā jhāpetvā khemanagaraṃ pavisitvā pāsādaṃ āruyha ñātigaṇaparivuto surasabhojanaṃ bhuñjeyya. Evaṃ coranagaraṃ viya sakkāyo, khemanagaraṃ viya nibbānaṃ, mahāyodho viya yogāvacaro. Tassevaṃ hoti – ‘‘yāva sakkāyavaṭṭaṃ vaṭṭati, tāva dvattiṃsakammakāraṇāaṭṭhanavutirogapañcavīsatimahābhayehi parimuccanaṃ natthī’’ti. So mahāyodho sannāhaṃ viya sīlasannāhaṃ katvā paññākhaggaṃ gahetvā khaggena esikāthambhe viya arahattamaggena taṇhesikaṃ luñcitvā, so yodho sadvārabāhakaṃ nagarakavāṭaṃ viya pañcorambhāgiyasaṃyojanaaggaḷaṃ ugghāṭetvā, so yodho palighaṃ viya avijjāpalighaṃ ukkhipitvā, so yodho pākāraṃ bhindanto parikhaṃ viya kammābhisaṅkhāraṃ bhindanto jātisaṃsāraparikhaṃ vikiritvā, so yodho nagaraṃ sobhatthāya ussāpitaddhaje viya mānaddhaje pātetvā sakkāyanagaraṃ jhāpetvā, so yodho khemanagare uparipāsāde subhojanaṃ viya kilesaparinibbānanagaraṃ pavisitvā amataṃ nirodhārammaṇaṃ phalasamāpattisukhaṃ anubhavamāno kālaṃ vītināmeti.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / അങ്ഗുത്തരനികായ • Aṅguttaranikāya / ൧. പഠമചേതോവിമുത്തിഫലസുത്തം • 1. Paṭhamacetovimuttiphalasuttaṃ
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / അങ്ഗുത്തരനികായ (ടീകാ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ൧-൨. പഠമചേതോവിമുത്തിഫലസുത്താദിവണ്ണനാ • 1-2. Paṭhamacetovimuttiphalasuttādivaṇṇanā