Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဓမ္မသင္ဂဏီ-မူလဋီကာ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā |
အကုသလပဒံ
Akusalapadaṃ
ဓမ္မုဒ္ဒေသဝာရော
Dhammuddesavāro
ပဌမစိတ္တကထာဝဏ္ဏနာ
Paṭhamacittakathāvaṇṇanā
၃၆၅. ကုသလေ ဝုတ္တနယံ အနုဂန္တ္ဝာ ယထာနုရူပံ ဝေဒိတဗ္ဗတာယ ‘‘ဝုတ္တနယေနာ’’တိ အာဟ။ ဂန္တဗ္ဗာဘာဝတောတိ ဗုဇ္ဈိတဗ္ဗာဘာဝတော။ ဒိဋ္ဌိယာ ဂတမတ္တန္တိ ဒိဋ္ဌိယာ ဂတိမတ္တံ ဂဟဏမတ္တံ။ အာသန္နကာရဏတ္တာ အယောနိသောမနသိကာရသ္သ ဝိသုံ ဂဟဏံ ဧကန္တကာရဏတ္တာ စ။ သတိသံဝရောတိ ဣဓ သီတာဒီဟိ ဖုဋ္ဌသ္သ အပ္ပမဇ္ဇနံ ခမနံ ဒဋ္ဌဗ္ဗံ။ ပဟာနသံဝရောတိ ဝီရိယသံဝရော။
365. Kusale vuttanayaṃ anugantvā yathānurūpaṃ veditabbatāya ‘‘vuttanayenā’’ti āha. Gantabbābhāvatoti bujjhitabbābhāvato. Diṭṭhiyā gatamattanti diṭṭhiyā gatimattaṃ gahaṇamattaṃ. Āsannakāraṇattā ayonisomanasikārassa visuṃ gahaṇaṃ ekantakāraṇattā ca. Satisaṃvaroti idha sītādīhi phuṭṭhassa appamajjanaṃ khamanaṃ daṭṭhabbaṃ. Pahānasaṃvaroti vīriyasaṃvaro.
အသ္သာဒဒသ္သနန္တိ အသ္သာဒဒိဋ္ဌိ။ ဖလဋ္ဌေန ပစ္စုပဋ္ဌာနေန အသမ္မာပဋိပတ္တိပစ္စုပဋ္ဌာနောမောဟော, သမ္မာပဋိပတ္တိပဋိပက္ခဘာဝဂ္ဂဟဏာကာရော ဝာ။ သဗ္ဗသ္သ လောဘသ္သ အဘိဇ္ဈာဘာဝေ သတိပိ ဝိသေသယုတ္တာယ အဘိဇ္ဈာယ ကမ္မပထပ္ပတ္တာယ ဣဓုပ္ပဇ္ဇမာနာယ လက္ခဏာဒိံ ဒသ္သေတုံ ‘‘သာ ပရသမ္ပတ္တီန’’န္တိအာဒိမာဟ။ အတ္တနော ပရိဏာမနသ္သ ပုရေစာရိကာ တဏ္ဟာဘိရတိ အဘိရတိ။
Assādadassananti assādadiṭṭhi. Phalaṭṭhena paccupaṭṭhānena asammāpaṭipattipaccupaṭṭhānomoho, sammāpaṭipattipaṭipakkhabhāvaggahaṇākāro vā. Sabbassa lobhassa abhijjhābhāve satipi visesayuttāya abhijjhāya kammapathappattāya idhuppajjamānāya lakkhaṇādiṃ dassetuṃ ‘‘sā parasampattīna’’ntiādimāha. Attano pariṇāmanassa purecārikā taṇhābhirati abhirati.
အနုပပရိက္ခာ မောဟော။ မောဟဝသေန ဟိ ဒိဋ္ဌိဝသေန ဝာ အဝတ္ထုသ္မိံ သာနုနယော အဓိမောက္ခော ဥပ္ပဇ္ဇတီတိ။ အသတိယစိတ္တေတိ အဟိရိကာဒီဟိ အာရက္ခရဟိတစိတ္တေ။ သတိရဟိတတ္တာ သတိပဋိပက္ခတ္တာ စာတိ ဧတေန သတိရဟိတာ သတိပဋိပက္ခာ စ အကုသလာ ခန္ဓာ ဧဝ မိစ္ဆာသတီတိ ဒသ္သေတိ။ တေ ပန ဥပနာဟာဒိပ္ပဝတ္တိယံ စိရကတာဒိသလ္လက္ခဏေ ပဋုသညာသမ္ပယုတ္တာ ဒဋ္ဌဗ္ဗာ။ သဒရထာဒိဘာဝော အဝိသေသေန ကိလေသသမ္ပယောဂတော ဝုတ္တော လဟုတာဒိဧကန္တပဋိပက္ခာနံ ထိနမိဒ္ဓာဒီနံ ကေသဉ္စိ ဣဓ အဘာဝာ။ အဝူပသမောတိ အသန္နိသိန္နသဗ္ဘာဝမာဟ။ အနဝဋ္ဌာနရသန္တိ စလနကိစ္စံ။ စေတသော အဝူပသမေတိ နိပ္ဖာဒေတဗ္ဗေ ပယောဇနေ ဘုမ္မံ, အဝူပသမပစ္စယဘူတံ အာရမ္မဏံ ဝာ ‘‘အဝူပသမော’’တိ ဝုတ္တံ။
Anupaparikkhā moho. Mohavasena hi diṭṭhivasena vā avatthusmiṃ sānunayo adhimokkho uppajjatīti. Asatiyacitteti ahirikādīhi ārakkharahitacitte. Satirahitattā satipaṭipakkhattā cāti etena satirahitā satipaṭipakkhā ca akusalā khandhā eva micchāsatīti dasseti. Te pana upanāhādippavattiyaṃ cirakatādisallakkhaṇe paṭusaññāsampayuttā daṭṭhabbā. Sadarathādibhāvo avisesena kilesasampayogato vutto lahutādiekantapaṭipakkhānaṃ thinamiddhādīnaṃ kesañci idha abhāvā. Avūpasamoti asannisinnasabbhāvamāha. Anavaṭṭhānarasanti calanakiccaṃ. Cetaso avūpasameti nipphādetabbe payojane bhummaṃ, avūpasamapaccayabhūtaṃ ārammaṇaṃ vā ‘‘avūpasamo’’ti vuttaṃ.
ဓမ္မုဒ္ဒေသဝာရကထာဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Dhammuddesavārakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / အဘိဓမ္မပိဋက • Abhidhammapiṭaka / ဓမ္မသင္ဂဏီပာဠိ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ဒ္ဝာဒသ အကုသလာနိ • Dvādasa akusalāni
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / အဘိဓမ္မပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ဓမ္မသင္ဂဏိ-အဋ္ဌကထာ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ပဌမစိတ္တံ • Paṭhamacittaṃ
ဋီကာ • Tīkā / အဘိဓမ္မပိဋက (ဋီကာ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ဓမ္မသင္ဂဏီ-အနုဋီကာ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā / ပဌမစိတ္တဝဏ္ဏနာ • Paṭhamacittavaṇṇanā