| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय (अट्ठकथा) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
४. दानवग्गो
4. Dānavaggo
१. पठमदानसुत्तवण्णना
1. Paṭhamadānasuttavaṇṇanā
३१. चतुत्थस्स पठमे आसज्ज दानं देतीति पत्वा दानं देति। आगतं दिस्वा तं मुहुत्तंयेव निसीदापेत्वा सक्कारं कत्वा दानं देति, दस्सामीति न किलमेति। भयाति ‘‘अयं अदायको अकारको’’ति गरहभया, अपायभया वा। अदासि मेति मय्हं पुब्बे एस इदं नाम अदासीति देति। दस्सति मेति अनागते इदं नाम दस्सतीति देति। साहु दानन्ति दानं नाम साधु सुन्दरं बुद्धादीहि पण्डितेहि पसत्थन्ति देति। चित्तालङ्कारचित्तपरिक्खारत्थं दानं देतीति समथविपस्सनाचित्तस्स अलङ्कारत्थञ्चेव परिक्खारत्थञ्च देति। दानञ्हि चित्तं मुदुं करोति। येन लद्धो, सो ‘‘लद्धं मे’’ति मुदुचित्तो होति। येन दिन्नं, सोपि ‘‘दिन्नं मया’’ति मुदुचित्तो होति। इति उभिन्नं चित्तं मुदुं करोति। तेनेव ‘‘अदन्तदमन’’न्ति वुच्चति। यथाह –
31. Catutthassa paṭhame āsajja dānaṃ detīti patvā dānaṃ deti. Āgataṃ disvā taṃ muhuttaṃyeva nisīdāpetvā sakkāraṃ katvā dānaṃ deti, dassāmīti na kilameti. Bhayāti ‘‘ayaṃ adāyako akārako’’ti garahabhayā, apāyabhayā vā. Adāsimeti mayhaṃ pubbe esa idaṃ nāma adāsīti deti. Dassati meti anāgate idaṃ nāma dassatīti deti. Sāhu dānanti dānaṃ nāma sādhu sundaraṃ buddhādīhi paṇḍitehi pasatthanti deti. Cittālaṅkāracittaparikkhāratthaṃ dānaṃ detīti samathavipassanācittassa alaṅkāratthañceva parikkhāratthañca deti. Dānañhi cittaṃ muduṃ karoti. Yena laddho, so ‘‘laddhaṃ me’’ti muducitto hoti. Yena dinnaṃ, sopi ‘‘dinnaṃ mayā’’ti muducitto hoti. Iti ubhinnaṃ cittaṃ muduṃ karoti. Teneva ‘‘adantadamana’’nti vuccati. Yathāha –
‘‘अदन्तदमनं दानं, अदानं दन्तदूसकं।
‘‘Adantadamanaṃ dānaṃ, adānaṃ dantadūsakaṃ;
दानेन पियवाचाय, उन्नमन्ति नमन्ति चा’’ति॥
Dānena piyavācāya, unnamanti namanti cā’’ti.
इमेसु पन अट्ठसु दानेसु चित्तालङ्कारदानमेव उत्तमन्ति।
Imesu pana aṭṭhasu dānesu cittālaṅkāradānameva uttamanti.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / सुत्तपिटक • Suttapiṭaka / अङ्गुत्तरनिकाय • Aṅguttaranikāya / १. पठमदानसुत्तं • 1. Paṭhamadānasuttaṃ
टीका • Tīkā / सुत्तपिटक (टीका) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / अङ्गुत्तरनिकाय (टीका) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / १-४. पठमदानसुत्तादिवण्णना • 1-4. Paṭhamadānasuttādivaṇṇanā
