| Library / Tipiṭaka / ติปิฎก • Tipiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย (อฎฺฐกถา) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
๔. ทานวโคฺค
4. Dānavaggo
๑. ปฐมทานสุตฺตวณฺณนา
1. Paṭhamadānasuttavaṇṇanā
๓๑. จตุตฺถสฺส ปฐเม อาสชฺช ทานํ เทตีติ ปตฺวา ทานํ เทติฯ อาคตํ ทิสฺวา ตํ มุหุตฺตํเยว นิสีทาเปตฺวา สกฺการํ กตฺวา ทานํ เทติ, ทสฺสามีติ น กิลเมติฯ ภยาติ ‘‘อยํ อทายโก อการโก’’ติ ครหภยา, อปายภยา วาฯ อทาสิ เมติ มยฺหํ ปุเพฺพ เอส อิทํ นาม อทาสีติ เทติฯ ทสฺสติ เมติ อนาคเต อิทํ นาม ทสฺสตีติ เทติฯ สาหุ ทานนฺติ ทานํ นาม สาธุ สุนฺทรํ พุทฺธาทีหิ ปณฺฑิเตหิ ปสตฺถนฺติ เทติฯ จิตฺตาลงฺการจิตฺตปริกฺขารตฺถํ ทานํ เทตีติ สมถวิปสฺสนาจิตฺตสฺส อลงฺการตฺถเญฺจว ปริกฺขารตฺถญฺจ เทติฯ ทานญฺหิ จิตฺตํ มุทุํ กโรติฯ เยน ลโทฺธ, โส ‘‘ลทฺธํ เม’’ติ มุทุจิโตฺต โหติฯ เยน ทินฺนํ, โสปิ ‘‘ทินฺนํ มยา’’ติ มุทุจิโตฺต โหติฯ อิติ อุภินฺนํ จิตฺตํ มุทุํ กโรติฯ เตเนว ‘‘อทนฺตทมน’’นฺติ วุจฺจติฯ ยถาห –
31. Catutthassa paṭhame āsajja dānaṃ detīti patvā dānaṃ deti. Āgataṃ disvā taṃ muhuttaṃyeva nisīdāpetvā sakkāraṃ katvā dānaṃ deti, dassāmīti na kilameti. Bhayāti ‘‘ayaṃ adāyako akārako’’ti garahabhayā, apāyabhayā vā. Adāsimeti mayhaṃ pubbe esa idaṃ nāma adāsīti deti. Dassati meti anāgate idaṃ nāma dassatīti deti. Sāhu dānanti dānaṃ nāma sādhu sundaraṃ buddhādīhi paṇḍitehi pasatthanti deti. Cittālaṅkāracittaparikkhāratthaṃ dānaṃ detīti samathavipassanācittassa alaṅkāratthañceva parikkhāratthañca deti. Dānañhi cittaṃ muduṃ karoti. Yena laddho, so ‘‘laddhaṃ me’’ti muducitto hoti. Yena dinnaṃ, sopi ‘‘dinnaṃ mayā’’ti muducitto hoti. Iti ubhinnaṃ cittaṃ muduṃ karoti. Teneva ‘‘adantadamana’’nti vuccati. Yathāha –
‘‘อทนฺตทมนํ ทานํ, อทานํ ทนฺตทูสกํ;
‘‘Adantadamanaṃ dānaṃ, adānaṃ dantadūsakaṃ;
ทาเนน ปิยวาจาย, อุนฺนมนฺติ นมนฺติ จา’’ติฯ
Dānena piyavācāya, unnamanti namanti cā’’ti.
อิเมสุ ปน อฎฺฐสุ ทาเนสุ จิตฺตาลงฺการทานเมว อุตฺตมนฺติฯ
Imesu pana aṭṭhasu dānesu cittālaṅkāradānameva uttamanti.
Related texts:
ติปิฎก (มูล) • Tipiṭaka (Mūla) / สุตฺตปิฎก • Suttapiṭaka / องฺคุตฺตรนิกาย • Aṅguttaranikāya / ๑. ปฐมทานสุตฺตํ • 1. Paṭhamadānasuttaṃ
ฎีกา • Tīkā / สุตฺตปิฎก (ฎีกา) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / องฺคุตฺตรนิกาย (ฎีกา) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ๑-๔. ปฐมทานสุตฺตาทิวณฺณนา • 1-4. Paṭhamadānasuttādivaṇṇanā
