| Library / Tipiṭaka / តិបិដក • Tipiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ (អដ្ឋកថា) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) |
៤. ទានវគ្គោ
4. Dānavaggo
១. បឋមទានសុត្តវណ្ណនា
1. Paṭhamadānasuttavaṇṇanā
៣១. ចតុត្ថស្ស បឋមេ អាសជ្ជ ទានំ ទេតីតិ បត្វា ទានំ ទេតិ។ អាគតំ ទិស្វា តំ មុហុត្តំយេវ និសីទាបេត្វា សក្ការំ កត្វា ទានំ ទេតិ, ទស្សាមីតិ ន កិលមេតិ។ ភយាតិ ‘‘អយំ អទាយកោ អការកោ’’តិ គរហភយា, អបាយភយា វា។ អទាសិ មេតិ មយ្ហំ បុព្ពេ ឯស ឥទំ នាម អទាសីតិ ទេតិ។ ទស្សតិ មេតិ អនាគតេ ឥទំ នាម ទស្សតីតិ ទេតិ។ សាហុ ទានន្តិ ទានំ នាម សាធុ សុន្ទរំ ពុទ្ធាទីហិ បណ្ឌិតេហិ បសត្ថន្តិ ទេតិ។ ចិត្តាលង្ការចិត្តបរិក្ខារត្ថំ ទានំ ទេតីតិ សមថវិបស្សនាចិត្តស្ស អលង្ការត្ថញ្ចេវ បរិក្ខារត្ថញ្ច ទេតិ។ ទានញ្ហិ ចិត្តំ មុទុំ ករោតិ។ យេន លទ្ធោ, សោ ‘‘លទ្ធំ មេ’’តិ មុទុចិត្តោ ហោតិ។ យេន ទិន្នំ, សោបិ ‘‘ទិន្នំ មយា’’តិ មុទុចិត្តោ ហោតិ។ ឥតិ ឧភិន្នំ ចិត្តំ មុទុំ ករោតិ។ តេនេវ ‘‘អទន្តទមន’’ន្តិ វុច្ចតិ។ យថាហ –
31. Catutthassa paṭhame āsajja dānaṃ detīti patvā dānaṃ deti. Āgataṃ disvā taṃ muhuttaṃyeva nisīdāpetvā sakkāraṃ katvā dānaṃ deti, dassāmīti na kilameti. Bhayāti ‘‘ayaṃ adāyako akārako’’ti garahabhayā, apāyabhayā vā. Adāsimeti mayhaṃ pubbe esa idaṃ nāma adāsīti deti. Dassati meti anāgate idaṃ nāma dassatīti deti. Sāhu dānanti dānaṃ nāma sādhu sundaraṃ buddhādīhi paṇḍitehi pasatthanti deti. Cittālaṅkāracittaparikkhāratthaṃ dānaṃ detīti samathavipassanācittassa alaṅkāratthañceva parikkhāratthañca deti. Dānañhi cittaṃ muduṃ karoti. Yena laddho, so ‘‘laddhaṃ me’’ti muducitto hoti. Yena dinnaṃ, sopi ‘‘dinnaṃ mayā’’ti muducitto hoti. Iti ubhinnaṃ cittaṃ muduṃ karoti. Teneva ‘‘adantadamana’’nti vuccati. Yathāha –
‘‘អទន្តទមនំ ទានំ, អទានំ ទន្តទូសកំ;
‘‘Adantadamanaṃ dānaṃ, adānaṃ dantadūsakaṃ;
ទានេន បិយវាចាយ, ឧន្នមន្តិ នមន្តិ ចា’’តិ។
Dānena piyavācāya, unnamanti namanti cā’’ti.
ឥមេសុ បន អដ្ឋសុ ទានេសុ ចិត្តាលង្ការទានមេវ ឧត្តមន្តិ។
Imesu pana aṭṭhasu dānesu cittālaṅkāradānameva uttamanti.
Related texts:
តិបិដក (មូល) • Tipiṭaka (Mūla) / សុត្តបិដក • Suttapiṭaka / អង្គុត្តរនិកាយ • Aṅguttaranikāya / ១. បឋមទានសុត្តំ • 1. Paṭhamadānasuttaṃ
ដីកា • Tīkā / សុត្តបិដក (ដីកា) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / អង្គុត្តរនិកាយ (ដីកា) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ១-៤. បឋមទានសុត្តាទិវណ្ណនា • 1-4. Paṭhamadānasuttādivaṇṇanā
